پیام «ظریف» اجلاس G۷ به «روحانی» / مکر مشترک ماکرون-ترامپ چگونه لو رفت؟

به گزارش حلقه وصل،  رسانه‌ها به نقل از منابع آگاه گزارش دادند که در اجلاس گروه هفت (G۷) در فرانسه مسئله ایران مورد بررسی قرار گرفته و سران کشورها تصمیم گرفته‌اند از طریق ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه پیام‌هایی را برای ایران ارسال کنند.

در روزهای گذشته، رسانه‌های کشورهای غربی گزارش‌هایی درباره آن چه به ادعای آنها تلاش ماکرون برای «میانجی‌گری میان ایران و آمریکا» خوانده می‌شود منتشر و ادعا کرده‌اند ماکرون با تدوین یک بسته پیشنهادی در تلاش است از یک طرف ایران و از طرف دیگر آمریکا را به آمدن بر سر میز مذاکره و «کاستن از تنش‌ها» مجاب کند.

برخی رسانه‌ها جزئیاتی از طرح را هم منتشر کرده‌اند. پایگاه خبری-تحلیلی المانیتور نوشته بود ماکرون به دنبال آن است دولت ترامپ را مجاب کند در ازای حضور ایران در میز مذاکره و پایبندی کامل به برجام برای «برخی از خریداران نفت ایران» معافیت‌های تحریمی در کوتاه مدت صادر کند.

در گزارش‌هایی که در رسانه‌های غربی برای توضیح درباره جزئیات بسته پیشنهادی ماکرون منتشر شده دو محور مشترک وجود دارد:

اول این که طرح مذکور ابتکار دولت فرانسه است و مشخص نیست مورد موافقت آمریکا قرار بگیرد. برای واقعی جلوه کردن این ادعا نیز برخی رسانه‌ها اینگونه جلوه داده‌اند که ترامپ در عین ابراز علاقه برای رسیدن به توافق جدید با ایران نشانه‌های اندکی مبنی بر احتمال پذیرا بودن در برابر چنین پیشنهاداتی نشان داده است و به نظر می‌رسد او تمایلی برای نرم کردن سیاست فشار حداکثری علیه ایران ندارد.

 دوم این که، هدف از این بسته‌های پیشنهادی، جلوگیری از بروز جنگ و «کاستن از تنش‌» میان ایران و آمریکا است.

آیا این طرح فرانسه است؟

پیش از این نیز قبل از برداشتن گام‌های اول و دوم کاهش تعهداتی برجامی از سوی ایران از ۱۸ اردیبهشت امسال و همچنین اجرای جدی راهبرد مقاومت فعال از سوی ایران، فرانسه یک بار با اعزام مشاور ماکرون و بار دیگر با تماس تلفنی ماکرون با آقای روحانی، ‌ رئیس جمهوری اسلامی ایران تلاش داشت پیشنهاداتی به ارایه برای انصراف از ادامه این راهبرد ارایه کند.

نکته‌ای که در هر دو تماس وجود داشت این بود که هیچ یک از آنها پیشنهادی دائمی و برآورده کردن شروط ایران یعنی لغو تحریم‌های اقتصادی و فروش نفت و مبادلات بانکی نبوده‌اند. واقعیت این است که بازی زرگری اخیر میان فرانسه و آمریکا درباره این پیشنهاد به ظاهر فرانسوی، تکرار همان بازی پیشین فرانسه در هماهنگی مستقیم با آمریکا یعنی بازی پلیس خوب و بد تفسیری می‌شود و فرانسه تلاش دارد بار دیگر همان بازی پلیس خوب را داشته باشد اما با ژست خیرخواهانه.

این بازی نیز همچون بازی‌های پیشین طرحی برآمده از راهبرد مشترک فرانسه اروپایی و آمریکا است که با راه‌اندازی یک بازی جدید قصد «گران فروشی»  طرح خود به ایران و مجاب کردن ایران به عقب نشینی از مقاومت فعال را دارند.

آمریکا و اروپا از ابتدا اهداف مشترکی در قبال ایران داشته‌اند و تأکید بر اختلاف بر سر ایران، نمایشی برای ماندن ایران در برجام و محدود کردن عواید ایران از این توافق هسته‌ای بوده است. در این راستا، ماکرون در دیداری که خرداد ماه در کاخ سفید با ترامپ داشت اعتراف کرد آمریکا و اروپا درباره ایران اشتراک راهبردی دارند و لازم است مذاکرات جدیدی با ایران آغاز شود.

همچنین یادآوری این نکته ضرروی است که فرانسه نخستین کشور اروپایی بود که قبل از خروج آمریکا از برجام یک طرح چهار بندی موسوم به «توافق مکمل برجام» برای دائمی کردن محدودیت‌های برجامی ایران و همچنین محدود کردن فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران، همان‌طور که آمریکا خواسته بود، ارائه کرد.

از سوی دیگر، ترامپ تا به حال ۲ بار تأکید کرده که نه فرانسه و نه هیچ کشور دیگر مجاز به مذاکره از طرف آمریکا نیست و میانجیگری فرانسه را رد کرده است. او در حالی می‌گوید که به هیچ کشوری نیابت مذاکره نمی‌دهد که قبلاً ژاپن را به عنوان میانجی برای مذاکره با ایران روانه تهران کرده و پاسخ رد گرفته بود. بنابراین، در این تکذیب او که هیچ کشوری آمریکا را نمایندگی نمی‌کند، مخالفت با اعطای نمایندگی مذاکره مطرح نیست، بلکه انگیزه‌های دیگری در کار است.

به عبارتی آویزان شدن ترامپ به فرانسه و اروپایی‌ها دلیل روشنی بر این امر است که تلاش‌های ترامپ برای حفظ آبرو و سربلند بیرون آمدن از تقابل کنونی با راهبرد موثر مقاومت فعال ملت ایران، ره به جایی نبرده و همه آنها اعم از تهدید و ارعاب و لشکرکشی ره به جایی نبرده است و ترامپ سعی دارد با ارایه پیشنهادهایی از زبان اروپایی‌ها ایران را به اتمام این راهبرد دعوت کند.

نکته دیگر در این ماجرا باطل شدن ادعاهای اروپایی‌هایی است که در طول این مدت خروج آمریکا از برجام تلاش داشتند خود را میانجی واقعی برای حفظ برجام نشان دهند اما در اصل کار آنها ادامه متعهد نگه داشتن ایران به توافق برجام تا هر زمان ممکن بود. راهبردی که با گام‌های کاهش تعهد از سوی ایران و راهبرد مقاومت، عقیم و نافرجام باقی ماندند.

آیا هدف طرح پیشنهادی کاستن از تنش است؟

در بخش بعد باید اشاره کرد که تأکید بر این که هدف از این بسته پیشنهادی، کاستن از تنش و جلوگیری از بروز جنگ است احیای همان دوگانه جنگ و مذاکره و ترساندن ایران از شرایطی است که اگر پای میز مذاکره نیاید، باید منتظر جنگ و تنش در منطقه باشد. این در حالی که راهبرد مقاومت فعال ایران بر دو گزاره اصلی استوار است که مقام معظم رهبری بارها بر آن تاکید کرده است.

ایشان در سخنان اخیر خویش تأکید داشته‌اند که «نه جنگ می شود و نه مذاکره می‌کنیم». گزینه جنگ بطور کلی با توجه به تحولات اخیر در منطقه بخصوص بعد از سرنگونی پهپاد آمریکایی و عدم واکنش واشنگتن به آن و توقیف کشتی انگلیسی در حضو ناو انگلیسی، منتفی است.

تحولات نشان دادند که آمریکا اساساً توانی برای راه‌اندازی جنگی دیگر در خاورمیانه ندارد و همه هیاهوی رسانه‌ای برای زنده نگه داشتن تنش در منطقه و دو قطبی جنگ و صلح برای این است که ایران را از ادامه روند موفق کنونی مقاومت فعال باز نگهدارند.

بنابراین به عنوان یک جمع‌بندی، اجلاس G۷ و اتفاقات درون آن نشان داد که اولاً طرح ماکرون، نه یک ابتکار عمل فرانسوی بلکه مکر مشترک ترامپ و ماکرون است تا همانطور که در گزارش‌های روزهای قبل تسنیم نیز به آن اشاره شد ایران را از راهبرد مقاومت فعال خارج کند و ثانیاً اظهارات و مواضع اروپایی‌ها و ترامپ نشان داد علیرغم برخی ساده‌انگاری‌ها در داخل و تبلیغات گسترده در خارج، نه تنها اروپا و آمریکا در پروژه مهار ایران اختلاف راهبردی ندارند، بلکه در این مسئله کاملاً مشترک هستند و نقش متفاوت اروپا نیز صرفاً تاکتیکی برای منصرف کردن ایران از اقدامات متقابل است.