نقش حاج قاسم بر بوم آثار نمایشی تلویزیون

به گزارش حلقه وصل: ساخت آثار نمایشی و برنامه‌های تلویزیونی در ارتباط با قهرمانان و اسطوره‌های ملی از جمله مولفه‌های تاثیرگذار بر روی مخاطب است که می‌تواند نتایج موثری داشته باشد؛ به ویژه آن که قهرمان مدنظر در خاطر اکثریت مردم نقش برجسته و خاطره‌انگیزی داشته باشد.

سردار شهید قاسم سلیمانی در زمانه عصر کنونی ما از جمله قهرمانانی است که به مثابه یک اسطوره در خاطر جمعی مردم ایران وجود دارد.

حاج قاسم به عنوان فردی در قامت یک فرمانده، شخصیتی کاملا مردمی داشت. او همچنان که در مرزهای خارج از ایران به طرح استراتژی‌های جنگی می‌پرداخت، در این سو در کشور نیز در زمان بحران‌هایی چون سیل و زلزله به کمک هموطنان خویش می‌شتافت. این امر سبب شد تا نه تنها در میان مردم عام بلکه در میان هنرمندان نیز محبوب باشد.

مگر ما مرده باشیم که یکی از این خانواده به دست داعش شهید بشود
به نوعی می‌توانیم بگوییم او پیوند وثیقی با هنر به ویژه آثار نمایشی داشته است. از جمله می‌توان به فصل پنجم سریال پایتخت اشاره کرد. این سری از پایتخت که با همراهی سازمان هنری و رسانه‌ای اوج ساخته شد، پای داستان خانواده معمولی را به سوریه و وقایع داعش باز کرد. به نوعی این قسمت از اثر نیز توانست در میان مخاطبان محبوب واقع شود و به شکلی طنزنمایی از وقایع سوریه در آن ایام را به تصویر بکشد. در راستای ساخت این فصل از پایتخت، سردار شهید سلیمانی جلسه‌ای با کارگردان اثر سیروس مقدم داشت و به طرح مباحثش در این فصل پرداخت. سیروس مقدم نقل می‌کند که: «نظر سردار قاسم سلیمانی در خصوص ساخت «پایتخت ۵» مثبت بود و فقط یک نگرانی داشتند که انتهای قصه چه می‌شود که ما گفتیم خانواده نقی با رشادت و جانفشانی خودشان را از مهلکه جنگ نجات می‌دهند و در نهایت یک بالگرد سوری این خانواده را از مخصمه نجات می‌دهد. یک صبح زود خدمت‌شان رسیدیم، زیرا می‌خواستند سرشان خلوت‌تر باشد و مفصل صحبت کنند. من از فحوای کلامشان متوجه شدم پایتخت‌های دیگر را هم دیده‌اند. ایشان نظراتی داشتند که به حق هم درست بود. ضمن این‌که به ما مشاورانی برای کار معرفی کردند و فقط نگران فینال قصه بودند که قهرمانان نجات پیدا کنند.»

همچنین پایان‌بندی فیلمنامه پایتخت 5 به گونه‌ای نگاشته شده بود که شخصیت باباپنجعلی در سریال به شهادت برسد. شهید سلیمانی در جلسه از عوامل درخواست داشت تا پایان‌بندی فیلمنامه تغییر یابد و به نقل قول از حاضران در جلسه گفت: «همه این خانواده باید صحیح و سالم برگردند ایران. مگر ما مرده باشیم که یکی از این خانواده به دست داعش شهید بشود.»

در حقیقت مردمی بودن شخصیت حاج قاسم و دغدغه ایشان حول محور آثار رسانه‌ای سبب شد تا از دل یک اثر طنز نمایشی چون پایتخت، مفاهیم مقاومت و مدافعان حرم در میان مخاطبان تلویزیون رنگی دیگر به خود بگیرد.

سردار مردمی در قاب تلویزیون
حال پس از 5 سال از شهادت فرمانده محور مقاومت، باید اندیشید که در باب شخصیت ویژه سردار شهید در قاب تلویزیون چه آثار نمایشی و تلویزیونی رقم خورده است. یکی از آثار نمایشی که سال گذشته در ارتباط با سردار شهید در تلویزیون به نمایش درآمد، سریال ترور بود. ترور که به صورت یک مینی سریال به کارگردانی خیرالله تقیانی پور در شبکه یک سیما پخش شد، محوریت خود را بر روی سردار شهید قاسم سلیمانی و ترور نافرجام او قرار داد. 

امسال نیز سریال «دم زندگی» با محوریت حادثه تلخ کرمان در یادبود شهادت سردار سلیمانی به پخش سیما رسید. 

در زمینه ساخت اثر در ارتباط با حاج قاسم، مرکز سیما فیلم و دفتر فیلمنامه نیز در حال تدارکاتی برای سریال‌هایی در باب سردار شهید هستند.

عناوین سریال‌هایی چون «ژنرال بی‌سایه»، «فصل کوچ» براساس کتاب «از چیزی نمی ترسیدم» و « من و سردار» از جمله آثار نمایشی هستند که در دست ساخت هستند و پس از پخش باید دید که چگونه و با چه ابعادی به شخصیت حاج قاسم پرداخته‌اند.

در خصوص ویژه برنامه‌های تلویزیونی نیز امسال برنامه‌هایی چون «جهت»، «یادنامه»، «لشکر قدس» و ... در ارتباط با شهید سلیمانی به پخش رسیدند. 

«جهت» ویژه برنامه‌ای اندیشه محور در خصوص مکتب فکری شهید سلیمانی بود که به نظر می‌آید با زاویه دید متفاوتی، نوعی از برنامه‌سازی رسانه‌ای در ارتباط با شخصیت سردار سلیمانی را رقم زده است. 

«لشکر قدس» نیز از جمله دیگر ویژه برنامه‌های امسال تلویزیون بوده است. این برنامه با حضور کارشناسان مختلف به طرح عملکرد ایشان در منطقه پرداخت. 

«یادنامه» از دیگر ویژه برنامه‌های پخش شده در پنجمین سالگرد شهادت حاج قاسم بوده است که با نگاهی متفاوت به آن پرداخته شده است. در قسمت‌های مختلف این برنامه روایت هنرمندان از قهرمان وطن به نمایش گذاشته است. هنرمندانی چون علی حیاتی، حامد عسکری، محمد مهدی سیار و ... از راویان این ویژه برنامه در فعالیت‌های هنری درباره شهید سلیمانی بوده‌اند.

شخصیت حاج قاسم به طور ویژه با هنر عجین شده بود و این را می‌توان در علاقه ایشان و دغدغه‌شان نسبت به سینما، تلویزیون و ... مشاهده کرد. از این رو لازم است تا در رثای شخصیت فرمانده اسطوره‌ای ایران که خود هنردوست بوده، تولیدات نمایشی و غیر نمایشی تاثیرگذاری ساخته و پرداخته شود. این امر می‌تواند در ادامه ساخت آثار نمایشی با فیلمنامه‌های تلویزیونی موثر، ادامه یابد و مخاطب شاهد آثاری باشد که در عین اینکه شخصیت مردمی و نظامی سردار سلیمانی را به تصویر می‌کشد، از ظرافت های هنری موثری برخوردار باشد.