تهران: از سخنرانی استاد رحیم پور درباره سینمای سکولار تا بهاری که برای کارگران یورت «زمستان» شد

به گزارش حلقه وصل، هشتمین جشنواره مردمی فیلم عمار آخرین روزهای خود را پشت سر می‌گذارد. در روز هفتم از این جشنواره، مستندهای «سفیر منا»، «میم مثل مدرسه»، «بازی»، «عالی نسب»، «راه دل»، «روی خط آتش»، «چشم به راه»، «من می‌مانم»، «ابوذرها نمی‌میرند»، «ارثیه پدری»، «زمستان یورت»، «فرج الله سلحشور»، «زخم صلیب»، «میرزا جواد» و ... اکران شد. بخش دیگر این روز نیز اختصاص به سخنرانی دکتر حسن رحیم‌پور ازغدی داشت. احمد مازنی و ابراهیم داروغه زاده، دبیر سی و ششمین جشنواره فیلم فجر مهمانان مهم این روز از جشنواره بودند.

حسن رحیم‌پور ازغدی: با پدیده‌ای در سینما مواجه هستیم که در ظاهر معنوی است اما در باطن مادی و سکولار است

رحیم پور ازغدی مهم‌ترین مهمان روز هفتم جشنواره بود. او با موضوع سینمای سرمایه‌داری صحبت کرد و ضمن اشاره به آن گفت: متاسفانه امروزه با پدیده‌ای در سینمای جهان رو‌به‌رو هستیم که در ظاهر سینمای معنوی است اما در باطن مادی و سکولار است. این موضوع به خوبی در سینمای سرمایه‌داری جهان دیده می‌شود. هم‌چنین در ظاهر این گونه است که سینمای اخلاقی است اما در باطن مادی است و در انتها به پول ختم می‌شود.

وی ادامه داد: در دهه‌های اخیر می‌بینیم که برای این که یک مفهوم اخلاقی را تخریب کنند، دست به جابه‌جایی در مصادیق آن می‌زنند چرا که خودش را نمی‌توانند جابه‌جا کنند و مجبور هستند تا از این راه آن را عوض کنند. در حقیقت سینمای سرمایه‌داری جهان تلاش دارد تا محتوای ارزشی بسیاری از مفاهیم را از آن بگیرد. منافع نظام سرمایه‌داری در این است که در حوزه‌هنر، هنر را از ارزش‌ها تفکیک کنند. همان طور که در حوزه سیاست می‌گویند که دین از سیاست جداست. بهانه‌ی آنان برای این کار در بخش هنر نیز این است که چنین چیزی نمی‌تواند خوب پول دربیاورد و البته هر چیزی که لذت بدهد، خوب است. در مقابل باید بگویم که البته فیلم‌های خوبی نیز وجود دارد که هزینه‌ هم داده‌اند اما غالب فیلم‌سازی در این سینما چنین شده است. در چنین سینمایی، تنها ارزش پول است و هر چیزی که پول بیاورد، خوب است. برای مثال بچه جز کسورات است و خرج دارد بنابراین باید در سینما بچه‌دار شدن نکوهش شود. هم‌چنین در گام‌های بعدی، ازدواج و تشکیل خانواده نیز خوب نیست چرا که ارزش فقط حساب بانکی است. 

این استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از صحبت‌های خود ضمن اشاره به ایدئولوژیک بودن سینمای سرمایه‌داری گفت: عده‌ای می‌گویند که سینمای سرمایه‌داری ایدئولوژیک نیست. در حالی که به نظر من این سینمای ایدئولوژیک ترین سینمای جهان است. کدام فیلم را دیدید که به نوع خاصی از لباس پوشیدن، غذا خوردن و ... دعوت نکند. این موضوع غلط است و سینمای سرمایه‌داری از هر چیزی ایدئولوژیک‌تر است. 

بهاری که برای کارگران یورت «زمستان» شد

یکی از شلوغ‌ترین مستندهای این روز جشنواره عمار، مستند «زمستان یورت» بود. این مستند روایت زندگی کارگران معدن یورت آزادشهر است که اردیبهشت امسال بر اثر انفجار گاز در داخل آن، 43 نفر جان خود را از دست دادند. توجه به معیشت کارگران، بیان دغدغه‌ها و مشکلات آنان، عدم توجه مسئولین و ... از جمله نکات مهمی است که در این فیلم بازگو شده بود. این مستند که در مراسم افتتاحیه جشنواره نیز اکران شده بود، با استقبال بسیار خوب حاضران همراه شد و تشویق آنان را به خود اختصاص داد. این مستند به کارگردانی میلاد میرزا باقری تولید شده است. 

یادی از یک عزیز از دست رفته؛ کسی که سینمای متعهد را به خوبی معنا کرد

دیگر مستند شلوغ و پر مخاطب روز هفتم جشنواره عمار، مستند «فرج‌الله سلحشور» بود. این مستند پرتره‌ای از زندگی آن کارگردان مرحوم است که در کارنامه کاری او آثار بسیار خوبی هم چون فیلم «حضرت یوسف (علیه‌اسلام)» دیده می‌شود. مستند به سراغ خانواده آن مرحوم و بازیگران سینما که با ایشان کار کرده‌اند می‌رود و شخصیت او را از زبان آنان می‌شنویم. صحبت‌های بی پرده مصطفی زمانی و جعفر دهقان که سال‌ها در پروژه فیلم حضرت یوسف با ایشان کار کردند، به خوبی تصویر این کارگردان متعهد را برای مخاطب بازگو می‌کند. این مستند 54 دقیقه‌ای به خوبی توانست مخاطبان را با خود همراه کند و تشویق حاضران در سالن را به خود اختصاص داد. 

مشتی اسماعیل در جشنواره مردمی عمار

مستند «راه دل» به کارگردانی مهدی زمان‌پور کیاسری، از مستندهای پر مخاطب روز هفتم جشنواره بود. این مستند که داستان زندگی مشتی اسماعیل است، قصه‌ی دیگری از زندگی او را به تصویر کشیده است. مشتی اسماعیل بر سر دوراهی بینا شدن و عمل جراحی و سفر اربعین کربلا مانده است. اطرافیان به او اصرار دارند که عمل جراحی کند تا بینا شود اما تصمیم او چیز دیگری است. او به سفر کربلا می‌رود. روایت این سفر روحانی همراه با دوست همیشگی‌اش، نصیر صحنه‌های جالب و بعضا خنده‌داری را به همراه دارد که با واکنش حاضران در سالن نیز مواجه شد. این مستند پیش از این نیز در جشنواره حقیقت و برنامه به اضافه مستند پخش شده بود.

همراه با «ارثیه‌ی پدری»

مستند «ارثیه‌ی پدری» به کارگردانی مهدی نقویان، بلندترین مستند امسال جشنواره عمار بود که به همین دلیل در دو سانس به نمایش درآمد. کارگردان پر کار این مستند که چند روز پیش، دست کش ننه عصمت را با خود به خانه برده بود، مستند آرشیوی جالبی را درباره‌ی محمدرضا پهلوی معدوم ساخته است. این مستند از زمان به قدرت رسیدن او در ایران و تا زمان مرگ در مصر  را به تصویر کشیده است. تکنیک جالب ساخت این مستند و استفاده از بخش‌هایی از فیلم‌های فارسی در زمان قبل از انقلاب برای انتخاب عنوان،  به جذابیت این اثر افزوده است. 

داستان پایبندی به زادگاه در مستندی جذاب و هیجان‌انگیز

مستند «من می‌مانم» روایتی جذاب از پایبندی به زادگاه است. در جزیره‌ی عاشورا، آب بالا آمده است و همه اهالی ده تصمیم می‌گیرند که به شهر کوچ کنند اما در این میان «سید عقیل» تصمیم می‌گیرد که در جزیره بماند و به پرورش اسب بپردازد. روایت این زندگی پر مخاطره در کنار پرورش اسب و برگزاری مسابقات اسب‌دوانی، هیجان و شور خاصی را به این فیلم بخشیده است. این مستند به کارگردانی فاطمه مرزبان و در 28 دقیقه تولید شده است. 

«زخم صلیب»، روایتی از شهدای مسیحی

مسیحیان بسیاری هستند که در راه اسلام به شهادت می‌رسند و این موضوع را در جنگ 8 ساله ایران و عراق به کرات دیده ایم. مستند «زخم صلیب» به همین موضوع می‌پردازد و روایتی از این شهدای مسیحی را به تصویر می‌کشد. گفتگو  با خانواده‌ی این شهدا و نمایش زندگی آنان از جمله صحنه‌های قابل تامل این فیلم است. 

مهمانان ویژه

حجت‌الاسلام و المسلمین احمد مازنی و ابراهیم داروغه زاده دبیر سی و ششمین جشنواره فیلم فجر، مهمانان ویژه روز هفتم جشنواره مردمی فیلم عمار بودند.