تهران: ایده فیلم فوق‌العاده است اما فاقد نگاه هنری است

به گزارش حلقه وصل، شب گذشته - بیست و سوم خردادماه - فیلم مستند «خوان هشتم» به کارگردانی سید مهدی کرباسی و رضا صادقی با حضور جبار آذین منتقد سینما و رسول شادمانی در هشتاد و سومین جلسه سینما روایت در سالن اسوه و با حضور علاقه مندان سینما مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

به گفته رسول شادمانی این فیلم محصول مرکز فیلمسازی سفیر فیلم است که نمایش این فیلم در برنامه سینما روایت، اولین رونمایی این فیلم محسوب می شود.

تولید این فیلم یک دغدغه شخصی بود

در ابتدای برنامه ، سید مهدی کرباسی یکی از دو کارگردان این فیلم در مورد تولید این فیلم با بیان اینکه تولید این فیلم یک دغدغه شخصی بود گفت:  متاسفانه مشکلات ازدواج برای جوانان یکی از معضلات اصلی جامعه ماست و ما با همه دوستان و جوانانی که در این مورد صحبت می کردیم متوجه این دغدغه مشترک شدیم. در حالی که این معضل نیز روز به روز در حال افزایش است.

رضا صادقی یکی دیگر از کارگردانان فیلم «خوان هشتم» هم خبر داد ایده اصلی این فیلم از یک گفتگو بین او و مهدی کرباسی شکل گرفته است.

یار در خانه ما گرد جهان می گردیم!

در ادامه، جبار آذین، منتقد برنامه ؛ خطاب به کارگردانان این فیلم گفت: این دو کارگردان، ایران را ترک کردند تا در لبنان به دنبال همسر بگردند! درحالی که یار در خانه ما گرد جهان می گردیم.

وی با اشاره به معضلات ازدواج در کشور افزود: متاسفانه معضلات جوانان ما در کشور بویژه در امر ازدواج بسیار زیاد است این درحالی است که مسئولین و خانواده ها نمی توانند به درستی چالش های نسل جوان را درمورد ازدواج تحلیل و چاره جویی کنند.

فیلم نگاه ضعیفی به مشکلات ازدواج دارد

این منتقد اضافه کرد: با وجودی که محور اصلی فیلم در مورد مشکلات جوانان در بحث ازدواج است اما فیلم به شکل ضعیف به این معضل می پردازد. ضمن اینکه نام فیلم «خوان هشتم» است اما فیلم بدون اینکه از خوان های اول تا هفتم عبور قابل تاملی داشته باشد به خوان هشتم می رسد!

پرداختن به مشکلات ازدواج شجاعت می خواهد

جبار آذین در عین حال این دو کارگردان را آدم های شجاعی ذکر کرد و اظهار داشت:  به این دلیل شجاع هستید که به سمت سوژه ای رفتید که از سوژه های روز جامعه ما محسوب می شود و معمولا پرداختن به این نوع مضامین، دلاوری می خواهد. اما هنگامی که به سمت سوژه ای می روید و می خواهید آن را در قالب هنر نمایش دهید حتما لازمه آن آشنایی با ابزار هنر است. درحالی که فیلم شما از منظر هنر، یک فیلم معمولی و محفلی است و واجد هیچ نوع ویژگی استاندارد سینمایی نیست و نیاز به زمینه های زیادی دارد. ساختن یک فیلم مستند «قصه» و «شخصیت» می طلبد و فیلمی که فاقد این دو ویژگی باشد اصلا فیلم نیست.

فیلم از زوایای مختلف مورد ارزیابی قرار نگرفته است

وی تصریح کرد: شما در مورد ازدواج صحبت می کنید اما موضوع را از زوایای متفاوت ارزیابی نکردید. شما حتی با یک خانم ایرانی در مورد ازدواج صحبت نکردید! شما به صورت یک طرفه، یک سری مسائل را در فیلم مطرح کردید و حتی آن را هم نتوانستید به کرسی بنشانید. اگر کار شما میدانی است باید از همه طیف های مختلف اجتماعی مثل دکتر، مهندس، کارگرو غیره استفاده می کردید. ضمن اینکه باید به سراغ کارشناسان روانشناسی ، مذهبی و اجتماعی می رفتید تا در مورد ازدواج صحبت کنند.

فیلم را بدون بازنگری مجدد نمایش ندهید

این منتقد سینما تاکید کرد: اگر قرار است این فیلم بدون تدوین مجدد و ساختار گزینی درست، در جای دیگری نمایش داده شود همان بهتر که نمایش داده نشود.

آذین تاکید کرد: شما در فیلم به لبنان اشاره می کنید تا بحث ازدواج را در این کشور شیعه بررسی کنید در حالی که یادمان نرود که در کنار مقوله مذهب و دین ، مقوله فرهنگ و شرایط اجتماعی دو کشور هم ، موثر است که شما آن را نادیده گرفته اید.اینکه چرا رفتید به لبنان، سوالی است که خیلی به آن پاسخی داده نمی شود؟ شما چرا همین معضل را در داخل ایران تحلیل نکردید و از ایران خارج شدید؟ چرا دنبال علت ها نرفتید؟ درحالی که در مساله ازدواج ؛ مسائلی مثل پول، خانواده، مسئولین، فرهنگ غلط و... دخیل هستند و شما در فیلم به این مسائل توجه نکردید. شما نمی توانید در مورد مشکلات ازدواج به لبنان بروید و با مردم آنجا گفتگو کنید و آنگاه حاصل آن را به ایران منتقل کنید! در حالی که فرهنگ، جغرافیا و آدم های دو کشور متفاوت هستند.

فیلم از منظر هنری، ویژگی های یک اثر حرفه ای را ندارد

وی با بیان اینکه موضوع فیلم شما به درستی تعریف نشده است و فیلم از منظر هنری ، ویژگی های یک اثر حرفه ای را ندارد گفت: اما همین اندازه که شماها توانستید حرکتی را در قالب هنر انجام بدهید ارزشمند است اما برای اینکه به توفیق برسید نیاز به دانش سینمایی، اجتماعی و مذهبی و... خواهید داشت.

در این لحظه ، یکی از حاضرین در جلسه با برخی از صحبت های منتقد مخالفت کرد و گفت: ما نباید انتظار داشته باشیم که یک مستندساز با یک نگاه کارشناسی به معضل ازدواج توجه کند چرا که این آسیبی است که می تواند از جذابیت کار بکاهد. ضمن اینکه ایده این فیلم فوق العاده جذاب است و اگر من بودم این ایده را با فیلم مستند به این شکل تلف نمی کردم. این درحالی است که فیلم توقعات مخاطب را به لحاظ ساختاری برآورده نمی کند هر چند که روایت فیلم ، ساختارشکنانه است اما آسیب جدی آن؛ نداشتن دکوپاژ و ضعف صداگذاری است که نیاز به بازنگری دارد.

رضا صادقی هم در واکنش به صحبت های جبار آذین یادآور شد: بسیاری از نکاتی را که آقای آذین مطرح کردند قبول داریم و ادعایی هم نداریم. اما فیلم دارای فیلمنامه بوده اما اعتراف می کنیم که فیلمنامه ضعیف بوده است. ضمن اینکه فیلم، مشکل پیش تولیدی داشت.

فیلم با تعجیل ساخته شده است

سید مهدی کرباسی، دیگر کارگردان این فیلم هم افزود: یکسری از مسائل فیلم به صورت عمدی بوده است. ضمن اینکه ما این کار را با عجله ساختیم چون اگر در آن زمان فیلم تولید نمی شد. دیگر نمی توانستیم آن را بسازیم. البته ما ضعف فیلمنامه و ضعف کارگردانی را می پذیریم اما ایده آن ایده خوبی بود. این درحالی است که تکان های دوربین در فیلم نیزعامدانه بوده است چون نیت ما این بوده که جنس فیلم آماتوری باشد.

باید به شعور مخاطب احترام گذاشت

جبار آذین در ادامه تاکید کرد: اگر قرار است کسی برای خودش و یا برای خانواده اش فیلم بسازد ربطی به سینما ندارد اما اگر قرار است از قالب سینما به عنوان یک اثر مستند استفاده کند قصه اش فرق می کند. شما نمی توانید به شعور مخاطب توهین کنید. اگر شما برای خودتان فیلم می سازید پس آن را هم در منزل برای خودتان نمایش دهید. اما اگر قرار است آن را در جمع نشان دهید پس باید به شعور مخاطب احترام بگذارید.

در خاتمه نیز رسول شادمانی با اشاره به فیلم قبلی مهدی کرباسی به نام «فاکتور صوری» گفت: فیلم قبلی ایشان ، فیلم خوبی بود اما یکی از ویژگی های سینما روایت، نمایش و نقد و بررسی فیلم هایی است که توسط فیلمسازان جوان ساخته می شود