تهران: آخوند در سبک زندگی ایرانی حضور ندارد/ آخوندی را در سینما می‌پسندیم که افسرده باشد!‏

سرویس حاشیه نگاری: نشست تخصصی «روحانی و سینما» جمعه 27 فروردین ماه، با حضور کارشناسان و اهالی سینما همچون محمدصادق کوشکی، داریوش کاردان، حجت الاسلام شهاب مرادی برگزار شد.

محمدصادق کوشکی پژوهشگر فرهنگی و هنری کشور در سخنانی با طرح این پرسش که سینما چه نسبتی با روحانیت باید برقرار کند و آیا روحانیت باید مرجع سینما باشد یا خیر، اظهار کرد: نسبت سینما با حوزه سرمایه و یا حوزه دولت مشخص است و می داند اگر به سراغ این بخش ها نرود نمی تواند کار خود را پیش ببرد، اما نکته ایی که مغفول مانده این است که آیا نسبت سینما با روحانیت تعریف شده است.

وی در مثالی عنوان کرد: یکی از وظایف وزارت جهاد کشاورزی، واردات گوشت از کشورهایی همچون برزیل است و برای آن که از صحیح و اسلامی بودن ذبح دام در این کشور اطمینان حاصل کند، شخص روحانی را به عنوان کارشناس اعزام می‌کند و تا تایید این شخص روحانی بر روی گوشت های وارد شده نباشد، آن ها در بازار مصرف توزیع نمی‌شوند. آیا سینما که پدیده ایی است که با روح و روان انسان‌ها سر و کار دارد، الزامی برای رجوع به روحانیت احساس کرده است؟ آیا امضای تایید یک روحانی بر روی فیلم ، ضرورتی دارد؟ کارگردانان ایرانی برای ساخت فیلم در حاکمیتی دینی و اسلامی، الزامی برای استفاده از روحانیت ندارند.

کوشکی با تاکید بر این که در اغلب فیلم های سینمایی کشورمان، کارگردانان حتی به خود زحمت نداده‌اند، تصویر ظاهری روحانیت را هم به درستی به نمایش بگذارند، گفت: بهترین فیلمی که از روحانیت دیدم اثری بود به کارگردانی رهبر قنبری که سال ها پیش به نمایش در آمد و اتفاقا آن اثر هم مغفول ماند و به درستی دیده نشد. در حالی که واقعی ترین تصویر را به نمایش گذاشت.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: سینما و اهالی سینما، باید روحانیت را مرجع خود در تمام عرصه ها بدانند و به عنوان ناظر بر آثارشان از روحانیت استفاده کنند.

مرادی: آخوند در سبک زندگی ایرانی حضور ندارد

حجت الاسلام و المسلمین شهاب مرادی پژوهشگر و رئیس سابق سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز با بیان این که در سبک زندگی خود، جایی برای آخوند و روحانیت مشخص نکرده‌ایم، عنوان کرد: بسیاری از مردم کشورمان، به وکیل یا پزشک در زندگی خود دسترسی ندارند و اگر ناگهان با مشکلی حقوقی مواجه شوند، نمی‌توانند با یک حقوق‌دان تماس بگیرند و مشکل خود را مطرح کنند. در مورد روحانیت هم همین مشکل وجود دارد. این مدل در سبک زندگی ایرانی نیست که یک آخوند برای خود داشته باشیم. حتی در انتخاب مرجع تقلید هم مردم به دنبال مرجعی هستند که به آن ها تخفیف بدهد و در انجام وظایف دینی، راحت تر باشند.

وی با انتقاد از نمایش نامناسب روحانیت در آثار مرتبط با دفاع مقدس، عنوان کرد: فرماندهان عالی رتبه جنگ کشورمان همه از روحانیت بودند و در مناطق جنگی نیز، فرماندهان و رزمندگان روحانی داشتیم. اما در آثار دفاع مقدسی  که در کشورمان تولید شده، روحانی نقشی کم تاثیر و بی هدف دارد. آخوندی نمی بینیم که فرمانده لشکر باشد.

وی افزود: در سینما، مخاطبان آخوند تشریفاتی می خواهند. آخوندی که حرف ما را بزند، مورد پسندمان است.

کاردان: برای هر فیلمی، نیاز به مشاوره روحانیت نیست

داریوش کاردان بازیگر و مجری سینما و تلویزیون کشور نیز که نقش روحانیت را در آثار سینمایی نیز ایفا کرده است، گفت: این که کارگردانی متشرع باشد، یا نباشد، از پایه به روحانیت بر می‌گردد و چنین چیزی نتیجه عملکرد روحانیت است.

وی افزود: کارگردانی که می‌خواهد در رابطه با جامعه پزشکی فیلمی بسازد، لزوما نباید پزشک باشد. بلکه اقتضای حرفه اش این است که در راستای بهبود کیفیت اثرش، از مشاوره یک پزشک هم استفاده کند. در موضوع روحانیت هم، همین گونه است و کارگردان باید از مشاوره یک روحانی، در اثری که در رابطه با روحانیت است استفاده کند.

این بازیگر سینما همچنین گفت: یک سال و نیم پیش، سریالی بازی کردم، که در آن نقش سرهنگ نیروی انتظامی را ایفا می‌کردم. در تمام طول ساخت سریال ، سرهنگ حضور داشت و مشاوره می داد. چنین مواردی برای ساخت فیلم جزء ملزومات است. اما این که بگوییم هر اثری می‌سازیم، یک روحانی باید مشاوره بدهد، اشتباه است.

وی تصریح کرد: آن چیزی که به اشتباه نظارت روحانیت می‌گویند، در واقع شرع و قانون است که همین کار را هم دستگاه‌های مربوطه، انجام می‌دهند.

مرادی: گاهی نظارت باعث آسیب می‌شود

در ادامه حجت الاسلام مرادی نیز با بیان این که همیشه واقعیت‌های جامعه در آثار سینمایی نمایش داده نمی‌شود، عنوان کرد: در واقعیت ممکن است دزدی هم وجود داشته باشد که نماز بخواند. اما در آثار سینمایی این گونه موضوعات نمایش داده نمی‌شود. گاهی نظارت باعث آسیب رسیدن به آثار سینمایی می شود.

کوشکی: نمی‌توان برای سینما، قانونی خشک تنظیم کرد

کوشکی نیز در واکنش به سخنان کاردان، گفت: نمی‌توان برای آثار سینمایی قانون خشک و ثابتی را تنظیم کرد و توقع داشت که تولید آثار بر اساس قانون باشد؛ چرا که سینما زنده و به روز است. همچنین بخشی از دین شریعت است و بخشی هم اعتقادات است. گاهی برای سازنده اثری، اعتقادات مسئله نبوده، اما پس از آن که اثرش را تکمیل کرده، می بینیم که فیلم، اعتقادات را به چالش می کشد و زیر سوال می برد.ف غذای سالم باشد.

وی افزود: در حکومت دینی باید غذایی که برای مردم می آید، غذای سالم باشد. برای تولید رب گوجه فرنگی چندین نوع نظارت وجود دارد، اما برای تولید یک اثر سینمایی چنین نظارت هایی نداریم.

مرادی: آخوندی را در سینما می‌پسندیم که افسرده باشد!

شهاب مرادی نیز گفت: چندی پیش در جشن ازدواج دانشجویی سخن می‌گفتم و به جوانان حاضر در سالن گفتم شما روابط معمولی زن و شوهری را نمی‌دانید، چرا که درسینما و تلویزیون کشورمان نتوانسته ایم چنین چیزی را به نمایش بگذاریم. در این که نظارت در سینمای کشور ضرورت است تردید ندارم، اما این نظارت نباید باعث بروز مشکل در سینما شود.

وی افزود: ما آخوندی را در سینما می‌پسندیم که یا افسرده و در فضایی عرفانی باشد و یا به نوع دیگری متفاوت ظاهر شود. آخوند طبیعی که در زندگی حضور دارد و درس می‌دهد و امر به معروف و نهی از منکر می‌کند، وجود ندارد.

کاردان: کارکرد روحانی در اجتماع باید در فیلم ها نمایش داده شود

کاردان با بیان این که در بسیاری از فیلم‌های سینمایی، از هر گروه و قشری از جامعه که به نمایش در می‌آید، اشکالاتی وجود دارد، گفت: این اشکالات به دلیل این است که سازندگان آثار یا عمدا به سمت ساده سازی می‌روند و یا آنقد ر در طول سال‌ها گرفتار سانسور شده‌ایم که خودمان، خودمان را سانسور می‌کنیم و دیگر جرئت بیان نداریم.

وی با تاکید بر این که کارکرد روحانی در اجتماع باید در فیلم ها نمایش داده شود، اظهار کرد: روحانیت هم باید با سینما آشتی کند. باید روحانیون را هم در صف سینما ببینیم و مردم هم نباید از دیدن روحانی در صف سینما تعجب کند.

کوشکی: سینما برای برخی تبدیل به شغل و سرگرمی شده است

کوشکی نیز گفت: نظارتی که تا به حال بر روی سینما وجود داشته ناتوان بوده است. بهرام بیضایی هیچ‌گاه ادعای دیانت نکرده است، اما به دلیل مطالعه بالایی که داشته، در فیلم روز واقعه توانست تصویر زیبایی از امام حسین(ع) و واقعه کربلا نشان دهد. علی حاتمی هم انسان متشرعی نبود، اما به دلیل شناخت بالایی که از جامعه ایرانی داشت توانست دین را در آثارش به خوبی نماش دهد. میرباقری نیز که خود درس طلبگی خوانده بود، توانست به زیبایی مختارنامه را بسازد. اما عموم سینمای ما، سینمایی است که برای برخی تبدیل به شغل و برای برخی تبدیل به سرگرمی شده و برخی هم واقعیت ها را نمی شناسند.

وی همچنین گفت: روحانی که از آن به عنوان مرجع سینماگران کشور نام می برم، باید بسته کاملی از دین بداند و سینما را هم به طور دقیق بشناسد. اگر بگویید روحانیون کمی با چنین قابلیتی وجود دارد، باید بگویم که درخواستی وجودنداشته است که روحانیون به این سمت بیایند