رویکرد ساده‌فهم برنامه «پاورقی» در مقابله با شبهات فضای مجازی

به گزازش حلقه وصل: به گفته مهرزاد بهمنی، برنامه «پاورقی» با هدف شفاف‌سازی اخبار منتشر شده در فضای مجازی و مقابله با روایت‌های تحریف‌شده، به دنبال تحقق اهداف سند تحول رسانه ملی است. وی این برنامه را بخشی از راهبرد رسانه ملی در نقد فعالانه غرب و مبارزه با نظام استکبار دانست.

بهمنی با تاکید بر جایگاه رسانه ملی به عنوان بازوی فکری و فرهنگی گفتمان انقلاب اسلامی، خاطرنشان کرد: «برنامه «پاورقی» می‌تواند در شرایط حساس جامعه، با سرمایه‌گذاری مناسب فرهنگی و پژوهشی، مخاطبان را در شناخت دقیق دشمن و سیاست‌گذاری‌های رسانه‌ای آن یاری کند.»

نقد رسانه‌های غربی و تقویت سواد رسانه‌ای

این پژوهشگر ارتباطات افزود: در دنیای امروز که فضای مجازی بستری برای شبهه‌افکنی و تحریف واقعیت‌ها شده است، برنامه‌هایی مانند «پاورقی» می‌توانند با ارائه محتوای انتقادی و ارزیابی دقیق، به افزایش سواد رسانه‌ای مخاطبان کمک کنند.

وی تصریح کرد: «این برنامه با تمرکز بر سه مرحله دسترسی، نقد فعالانه و پاسخ‌دهی به شبهات، تلاش می‌کند تا مخاطبان را نسبت به جریان‌های رسانه‌ای آگاه کند و روایت‌های تحریف‌شده را برملا سازد.»

بیان ساده و طنزآمیز برای جذب مخاطب

بهمنی یکی از ویژگی‌های بارز برنامه «پاورقی» را زبان ساده و طنزآمیز آن دانست و گفت: «این برنامه از پیچیدگی‌های زبانی پرهیز می‌کند و با بیانی صریح و همه‌فهم، مفاهیم پیچیده را به مخاطب منتقل می‌کند.»

وی افزود: «استفاده از طنز، علاوه بر جذب مخاطب، به کاهش مقاومت روانی در برابر پیام‌های انتقادی کمک می‌کند و مانع از انحراف توجه مخاطبان می‌شود.»

بهمنی در ادامه با اشاره به اهمیت جهاد تبیین، اظهار داشت که برنامه «پاورقی» می‌تواند با تبیین صحیح روایت‌ها و خنثی‌سازی تبلیغات رسانه‌های معاند، مخاطبان را نسبت به ماهیت واقعی جریان‌های رسانه‌ای آگاه کرده و به تحکیم بنیان‌های فکری و فرهنگی جامعه کمک کند.

«پاورقی»؛ تقویت سواد رسانه‌ای و بلوغ فکری مخاطبان در مواجهه با پیام‌های رسانه‌ای

مهرزاد بهمنی، پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه، با تاکید بر اهمیت سواد رسانه‌ای در دنیای امروز، برنامه «پاورقی» را ابزاری برای ارتقای آگاهی مخاطبان و تقویت قدرت تحلیل آن‌ها در برابر پیام‌های رسانه‌ای دانست. به گفته وی، این برنامه تلاش دارد تا مخاطبان را به بلوغ رسانه‌ای برساند و آنان را در شناخت روایت‌های رسانه‌ای و پیام‌های پنهان یاری کند.

مهرزاد بهمنی با اشاره به اهمیت سواد رسانه‌ای در دنیای امروز، برنامه «پاورقی» را فرصتی برای آموزش و آگاه‌سازی مخاطبان در مواجهه با پیام‌های رسانه‌ای توصیف کرد. وی با بیان اینکه تسلط رسانه‌های اجتماعی بر افکار عمومی موضوعی انکارناپذیر است، افزود: «برنامه «پاورقی» به دنبال آن است که مخاطبان را به بلوغ رسانه‌ای برساند تا بتوانند پیام‌ها و روایت‌های رسانه‌ای را تحلیل و ارزیابی کنند.»

نقش برنامه در نقد روایت‌های رسانه‌ای

بهمنی با اشاره به اینکه رسانه‌ها اغلب نسخه‌هایی برساخته از واقعیت ارائه می‌دهند، تاکید کرد: «این برنامه تلاش می‌کند به مخاطب نشان دهد که پیام‌های رسانه‌ای همیشه آن‌گونه که به نظر می‌رسند، نیستند و لایه‌های پنهانی دارند. مخاطبان باید با تقویت سواد رسانه‌ای خود بتوانند این پیام‌ها را رمزگشایی کرده و مورد ارزیابی قرار دهند.»

وی در ادامه افزود: «رسانه‌ها ممکن است با تنظیم نگرش‌ها، تبلیغات ایدئولوژیک و گفتمان‌سازی، مخاطبان را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین، مخاطب باید به درک درستی از پیام‌ها برسد و با آگاهی از ساختارهای پنهان آن‌ها، قضاوتی مستقل و تحلیل‌محور داشته باشد.»

ارتقای آگاهی و تقویت قدرت تحلیل مخاطبان

بهمنی، یکی از اهداف اصلی «پاورقی» را توانمندسازی مخاطبان در ارزیابی روایت‌های رسانه‌ای عنوان کرد و گفت: «این برنامه با نمایش نمونه‌هایی از روایت‌های رسانه‌ای، مخاطبان را به ارزیابی نقادانه پیام‌ها ترغیب می‌کند و به آن‌ها می‌آموزد که پیام‌های رسانه‌ای صرفاً بازتاب واقعیت نیستند، بلکه ممکن است برساخته‌ای هدفمند باشند.»

وی افزود: «مخاطبان باید بتوانند با تحلیل زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی پیام‌ها، به واقعیت نزدیک‌تر شوند و از پذیرش سطحی و بی‌چون‌وچرای پیام‌های رسانه‌ای پرهیز کنند.»

تقویت سواد رسانه‌ای؛ هدف نهایی «پاورقی»

این پژوهشگر رسانه، برنامه «پاورقی» را ابزاری برای مبارزه با سلطه رسانه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای دانست و تصریح کرد: «این برنامه نه‌تنها به تقویت سواد رسانه‌ای مخاطبان کمک می‌کند، بلکه آن‌ها را در برابر تهدیدهای رسانه‌ای مصون می‌سازد و قدرت تحلیل و انتخاب را افزایش می‌دهد.»

بهمنی در ادامه اظهار داشت: «رسانه‌ها باید در کنار سرگرمی، به رسالت آگاه‌سازی خود نیز عمل کنند. برنامه‌هایی مانند «پاورقی» با استفاده از زبان ساده و طنزآمیز، پیچیدگی‌های زبانی را کنار گذاشته و مخاطبان را به درکی عمیق‌تر از پیام‌های رسانه‌ای می‌رسانند. این برنامه نه‌تنها نگاه نقادانه مخاطبان را تقویت می‌کند، بلکه به آن‌ها قدرت انتخاب آگاهانه می‌دهد.»

«پاورقی»؛ راهکاری برای مقابله با شایعات و جنگ شناختی در رسانه‌ها

مهرزاد بهمنی، پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه، برنامه «پاورقی» را ابزاری برای تقویت سواد رسانه‌ای مخاطبان در مواجهه با اخبار جعلی و شایعات توصیف کرد. به گفته وی، این برنامه با ارائه تحلیل‌های دقیق و آموزش مهارت‌های رسانه‌ای، به مخاطبان کمک می‌کند تا روایت‌های رسانه‌ای را با نگاه نقادانه ارزیابی کنند و در برابر جنگ شناختی رسانه‌ها مصون بمانند.

او اشاره به اهمیت سواد رسانه‌ای در عصر تعدد رسانه‌ها، برنامه «پاورقی» را ابزاری مؤثر در مقابله با شایعات و اخبار جعلی دانست.

نقد روایت‌های رسانه‌ای و نقش سواد رسانه‌ای

بهمنی با تاکید بر جنگ شناختی رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی گفت: «رسانه‌ها با استفاده از فناوری‌های ارتباطی و الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی، تلاش می‌کنند گفتمان‌های خاصی را برجسته کرده و هژمونی فکری ایجاد کنند. در این شرایط، شایعات به ابزاری برای تقویت روایت‌های مدنظر آن‌ها تبدیل می‌شوند.»

وی افزود: «تعدد بازنشر یک خبر یا شایعه به حدی می‌رسد که کاربران تصور می‌کنند این روایت با واقعیت مطابقت دارد. این‌جاست که سواد رسانه‌ای به‌عنوان یک ابزار کنترلی وارد عمل می‌شود تا مخاطبان بتوانند اطلاعات را تحلیل کرده و از پذیرش بی‌چون‌وچرای آن‌ها اجتناب کنند.»

پاورقی؛ ابزاری برای آموزش سواد رسانه‌ای

این پژوهشگر رسانه، برنامه «پاورقی» را گامی کوچک اما مؤثر در مسیر آموزش سواد رسانه‌ای معرفی کرد و گفت: «این برنامه تلاش می‌کند به مخاطب یاد دهد که روایت‌های موازی را شناسایی کند، تنها به یک بُعد مسئله توجه نداشته باشد و به تحلیل روایت‌ها از زوایای مختلف بپردازد. همچنین، با نقد برجسته‌سازی‌های موضوعی و محتوایی رسانه‌ها، اثرگذاری آن‌ها را کاهش داده یا خنثی می‌کند.»

مقابله با اخبار جعلی و شایعات

بهمنی با تاکید بر اهمیت مدیریت اطلاعات در مواجهه با شایعات تصریح کرد: «رسانه‌ها با استفاده از داده‌های کلان و ابزارهای ارتباطی، می‌توانند اطلاعات را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که باورپذیری آن‌ها افزایش یابد. در این میان، برنامه‌هایی مانند «پاورقی» با ارائه تحلیل‌های مستند و منطقی، به مخاطبان کمک می‌کنند تا اطلاعات نادرست و شایعات را از اخبار واقعی تشخیص دهند.»

وی افزود: «مخاطبان با استفاده از این برنامه می‌توانند نگرش‌ها و باورهای خود را هدایت کرده و تحت تأثیر جریان‌های رسانه‌ای هدایت‌شده قرار نگیرند. این مسئله، به ویژه در مواجهه با رسانه‌های خارجی که اغلب با هدف جهت‌دهی به افکار عمومی عمل می‌کنند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.»

ضرورت ورود رسانه ملی به تقویت سواد رسانه‌ای

بهمنی با اشاره به اهمیت ورود رسانه ملی به موضوع سواد رسانه‌ای گفت: «برنامه «پاورقی» به‌عنوان یک نمونه موفق، نشان می‌دهد که رسانه ملی می‌تواند نقش مؤثری در آگاه‌سازی جامعه ایفا کند. این برنامه با زبان ساده و طنز، پیچیدگی‌های مفهومی را کنار گذاشته و مفاهیم کلیدی سواد رسانه‌ای را برای مخاطبان عمومی قابل فهم می‌سازد.»

وی در ادامه بیان کرد: «رسانه ملی باید با برنامه‌هایی مانند «پاورقی» در مسیر مقابله با شایعات، اخبار جعلی و جنگ شناختی رسانه‌ها حرکت کند. این برنامه‌ها می‌توانند با ارائه تحلیل‌های دقیق و مستند، به مخاطبان کمک کنند تا با دیدگاهی نقادانه، روایت‌های رسانه‌ای را ارزیابی کرده و از پذیرش اطلاعات نادرست جلوگیری کنند.»

لزوم ایجاد تعادل در نقد و ارائه فرصت‌های فضای مجازی در برنامه‌های رسانه ملی

بهمنی بر ضرورت تولید برنامه‌هایی با رویکرد ایجابی در کنار برنامه‌هایی نظیر «پاورقی» تاکید کرد. وی معتقد است که نمایش ظرفیت‌های مثبت فضای مجازی می‌تواند به خنثی‌سازی دافعه احتمالی مخاطبان کمک کند و رسانه ملی را از اتهام یک‌جانبه‌نگری دور نگه دارد.

لزوم رویکرد ایجابی در کنار نقد فضای مجازی

مهرزاد بهمنی با اشاره به رویکرد جسورانه برنامه «پاورقی» در نقد رسانه‌های غربی و فضای مجازی، بر لزوم اتخاذ رویکردی متعادل و ایجابی تاکید کرد. وی اظهار داشت: «تولید برنامه‌هایی مانند «پاورقی» که به نقد تهدیدهای فضای مجازی می‌پردازند، گامی مثبت و قابل تقدیر است. اما ضروری است در کنار آن‌ها، برنامه‌هایی با رویکرد ایجابی نیز ساخته شوند تا ظرفیت‌های مثبت فضای مجازی را بازنمایی کنند و از ایجاد دافعه در مخاطبان جلوگیری شود.»

ضرورت توجه به مخاطبان هدف و محتوای متناسب

وی با اشاره به اهمیت شناخت مخاطبان هدف برنامه‌ها گفت:«برای برنامه‌هایی نظیر «پاورقی» که طیف وسیعی از مخاطبان را پوشش می‌دهند، لازم است محتوایی متناسب با پیچیدگی‌های فکری مخاطبان طراحی شود. غفلت از این امر یا تقلیل مفاهیم به سیاه‌نمایی ممکن است موجب واکنش منفی یا بی‌توجهی مخاطبان شود.»

انتخاب مجری بی‌طرف برای افزایش اعتبار برنامه

این پژوهشگر رسانه همچنین پیشنهاد کرد که در برنامه‌هایی با این موضوعات حساس، از مجریانی با گرایش‌های سیاسی و اجتماعی معتدل استفاده شود. وی تاکید کرد: «استفاده از چهره‌های رسانه‌ای شناخته‌شده یا مجریانی که سوابق سیاسی و عقیدتی پررنگ ندارند، می‌تواند به جذب مخاطبان بیشتر کمک کند. این رویکرد، رسانه ملی را از اتهام جانبداری و تک‌صدایی دور نگه می‌دارد و فضا را برای تضارب آرا بازتر می‌کند.»

نقش رسانه ملی در جنگ شناختی و حفظ مرجعیت رسانه‌ای

این پژوهشگر با تاکید بر نقش کلیدی رسانه ملی در جنگ شناختی افزود: «رسانه ملی باید بتواند در کنار نقد تهدیدهای فضای مجازی، محاسبات ذهنی مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهد و به تقویت مرجعیت رسانه‌ای خود بپردازد. این امر با طراحی برنامه‌هایی که همزمان به نقد و بازنمایی فرصت‌های فضای مجازی می‌پردازند، امکان‌پذیر خواهد بود.»

در پایان، وی بیان کرد: «برنامه‌هایی مانند «پاورقی» می‌توانند با حفظ تعادل میان رویکردهای سلبی و ایجابی، تصویر عادلانه‌تری از فضای مجازی ارائه دهند. چنین رویکردی نه تنها باعث افزایش اعتبار رسانه ملی می‌شود، بلکه امکان کنشگری فعال و تأثیرگذاری بیشتر در فضای رقابتی رسانه‌ها را نیز فراهم می‌کند.»