تهران: کتاب‌های «فرهنگ آزادگان» مجموعه‌ای مستند و راهگشا است

به گزارش حلقه وصل، غلامعلی رجایی، گردآورنده مجموعه سه جلدی «فرهنگ آزادگان»، با بیان اینکه همه منابع مکتوب درباره آزادگان را برای نگارش این مجموعه مطالعه کرده است، اظهار کرد: این مجموعه سال‌ها پیش در سه جلد وزیری توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است. مجموعه «فرهنگ آزادگان» را حدود 15 سال قبل کار کردم و مرحوم سید علی‌اکبر ابوترابی هم در آن دوران این مجموعه را دیدند و تایید کردند.

رجایی ویژگی نخست این مجموعه را موضوعی بودن آن عنوان کرد و گفت: ویژگی دوم کتاب‌های «فرهنگ آزادگان»  این است که اسنادی از موسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان، دفتر قم و تهران، در اختیار من قرار داده شد. از منابع مکتوب، همچون کتاب‌ها، مجلات و نشریات استفاده کردم و منابع دیگرم هم منابع غیر منتشر شده موسسه آزادگان بود.

وی ادامه داد: از برخی آزادگان، در آن دوران مصاحبه‌هایی گردآوری کردیم و آن‌ها را پیاده و تنظیم کردیم. برخی آزادگان نیز نکاتی را از خاطراتشان نوشتند و برایمان ارسال کردند. مطالب کلی کتاب از لابه‌لای این منابع جمع آوری شد و تلاش کردیم تا با ویرایش و تنظیمی منظم و یکدست، اثری جامع و مستند گردآوری کنیم. اتفاقاتی که در اسارت رخ داده، محدود است و به همین دلیل در پایان پیش تولید این مجموعه، خاطرات و منابع مشابه زیادی داشتیم و همین موضوع باعث شد که مجموعه ایی کامل و دقیق از وقایع اسارت گرداوری شود. اگر کسی بخواهد، اثر هنری، ادبی و پژوهشی درباره آزدگان خلق کند، این مجموعه می تواند برایش راهگشا باشد.

رجایی خاطرنشان کرد: این مجموعه حاصل دغدغه هایم بود. تصور می‌کردم اطلاعات پراکنده بسیاری درباره آزادگان وجود دارد و این مطالب باید در یک مجموعه، جمع شود تا کسانی که می خواهند در این زمینه مطالعه داشته باشند، سردرگم نشوند و به یک منبع کامل و جامع مراجعه کنند.

این نویسنده با بیان اینکه مخاطبان کتاب می‌توانند مبلغین، وعاظ و نشریات باشند، افزود: برخی مطالب کتاب قابلیت انتشار در فضاهای مجازی را دارد. فیلم‌نامه نویسان نیز می توانند با کمک گرفتن از این کتاب آثار خود را به نگارش درآورند. در عرصه هنر نمایش نیز می‌توان از اطلاعات کتاب استفاده کرد و حتی شعرا هم می توانند از این کتاب بهره ببرند. درست است که امتیاز این اثر را به نشر سوره مهر واگذار کرده‌ام، اما توصیه می‌کنم کتاب، با توجه به کاربردی بودن، بار دیگر تجدید چاپ شود.

وی در معرفی بیشتر مجموعه سه جدی «فرهنگ آزادگان» اظهار کرد: کتاب اول از مجموعه سه جلدی «فرهنگ آزادگان» مشتمل بر 10 فصل، در حقیقت آینه‌ای از فرهنگ جبهه و جهاد است و بیشتر مطالب آن خاطرات ناگفته و منتشر‌ نشده آزادگان است که در چند روز اول بازگشت به میهن به جهت برخی ضرورت‌ها نظیر مسائل بهداشتی و‌... در قرنطینه‌های مختلفی اسکان یافته بودند.

رجایی همچنین گفت: جلد دوم این مجموعه هم ادامه خاطرات خواندنی آزادگان جنگ تحمیلی است. این جلد، از فصل یازده تا فصل بیست و هفت را در بر می‌گیرد و در آن به موضوعاتی چون آب و تشنگی در اسارت، آمارگیری، مکر و حیله‌های دشمن، ستون پنجم، خیانت‌های منافقان، صلیب سرخ، حماقت‌های دشمن، تلاش دشمن در ایجاد انحراف، شهادت در اسارت، نمادهای مظلومیت، انواع شکنجه‌ها و نگهبانان جلاد، مخالفت با روحیه روانی و شکنجه‌های روحی و روانی در دوران اسارت پرداخته شده است.

رجایی تصریح کرد: جلد سوم فرهنگ آزادگان، فصل بیست و هشت تا سی و نهم این مجموعه ارزشمند و خواندنی را در بر می‌گیرد. در این فصل‌ها به موضوعاتی از قبیل هم‌بستگی، وحدت و ایثار، اسوه‌های صبر، رعایت اصل مخفی‌کاری، راه‌های کسب خبر، ابتکارات و خلاقیت‌ها، اوقات فراغت، برگزاری مراسم،‌ مقاومت و بازگشت به ایران پرداخته شده است.

در بخشی از جلد نخست کتاب فرهنگ آزادگان می خوانیم: «چهار ماه و نیم بود که ابدا به خواسته‌های ما ترتیب اثر نمی‌دادند و ما هم مقاومت می‌کردیم. به همین دلیل یک روز آسایشگاه را بستند و هفت روز آب و غذا را به کلی قطع کردند و بعد از هفت روز درها مجددا باز شد، بچه‌ها بیرون آمدند و نماز جماعت با شکوهیخوانده شد. افسر عراقی دوباره درخواست‌هایش را مطرح کرد و یک بار دیگر با مقاومت اسرا روبه‌رو شد. آنها از قبل چوب و چماق آماده کرده بودند.»

روز 26 مرداد سال 1369، میهن اسلامی شاهد حضور آزادگان سرافرازی بود که پس از سال ها اسارت در زندان ها و اسارتگاه‌های مخوف رژیم بعث عراق، قدم به خاک پاک میهن اسلامی خود گذاشتند.

غلامعلی رجایی، متولد سال 1336 دزفول است. وی در جریان مبارزات مردمی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، به دلیل فعالیت‌های سیاسی‌اش، توسط ساواک دستگیر شد و مدتی را در زندان‌های رژیم پهلوی گذراند. رجایی تاکنون بیش از 30 عنوان کتاب درباره انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس تدوین و منتشر کرده است. او علاوه بر این جانباز بیست درصد بوده و سابقه 93 ماه حضور در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را دارد.

برداشت‌هایی از سیره امام خمینی (موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی) سیره شهید بهشتی (شاهد) سیره شهید رجایی (شاهد) امام به روایت امام (موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی) خلوتی با خویش (پیام آزادی) لحظه‏ های آسمانی (هزاره ققنوس) از جمله آثار این نویسنده و پژوهشگر است.