تهران: چرا جشنواره فجر به مباحث مهم منطقه و دنیا نگاهی نداشت؟/ غفلت از مادران شهدا در جشنواره تجسمی فجر

سرویس حاشیه نگاری: سیدمسعود شجاعی‌طباطبایی در خصوص  جشنواره هنرهای تجسمی فجر، اظهار داشت: یکی از اتفاقات بسیار بزرگ در سده اخیر وقوع انقلاب اسلامی ایران است که حضرت امام(ره) این انقلاب را انفجار نور دانستند. جشنواره‌های هنری فجر از این جهت بسیار ارزشمند است که باید شرایطی را فراهم کند تا این انقلاب پرفروغ و متناسب با ارزش‌هایی که دارد و متناسب با اتفاقات سختی همچون جنگ تحمیلی که پشت سر گذاشته، دیده شود.

وی ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران در وهله اول مرهون شهدا است. الان اگر شاهد برپایی نمایشگاه‌های هنری بدون هیچ دغدغه‌ای هستیم، همه اینها مرهون جانبازی‌ها و فداکاری‌ها و دفاع همه جانبه شهدا، رزمندگان غیور این مرز و بوم است که در حال حاضر هم تمام قد به عنوان مدافعان حرم مشغول دفاع از ایران در آن سوی مرزها هستند، و اگر کار بزرگ این دلیران نبود به فرمایش مقام معظم رهبری تعرض به این آب و خاک دور از ذهن نبود.

انقلاب مکزیک را با نقاشی‌هایش می‌شناسند

این کارشناس و منتقد هنری یادآور شد: قبل از هر چیز می‌خواهم صحبت را به سمت انقلاب مکزیک ببریم؛ انقلاب مکزیک، انقلابی است که آثار ارزشمند و فاخر هنرمندان مکزیک به شکل نقاشی دیواری در تاریخ هنرشان جایگاهی والا دارد؛ طوری که انقلاب مکزیک را با نقاشی‌های دیواریش می‌شناسند.

وی افزود: مکزیک به هنرمندان خالق این آثار افتخار می‌کند؛ طلایه‌داران نقاشی مکزیک، اوروزکو، ریورا و سییه روس هستند. صدها جلد کتاب فاخر درباره آثار این هنرمندان به چاپ رسیده، ضمن اینکه هر سال به مناسبت پیروزی انقلاب، در سفارتخانه‌های مکزیک در سراسر دنیا بیشترین بحث درباره آثار همین هنرمندان است.

انقلاب اسلامی ایران هنرمندان تأثیرگذاری دارد

شجاعی طباطبایی بیان داشت: انقلاب اسلامی ایران، هنرمندان بسیار خوبی را به ویژه در دهه اول انقلاب شاهد بود که در دوجبهه نبرد و هنر همزمان حضور مؤثر و ویژه‌ای داشتند و کارهای بسیار ارزشمندی را خلق کردند که می‌توان از استاد کاظم چلیپا، مصطفی گودرزی، حبیب‌الله صادقی، ایرج اسکندری، امیر ادهم ضرغام، مصطفی ندرلو و... یاد کرد. این افراد چشم و چراغ هنر این انقلاب هستند.

غفلت از مادران شهدا در جشنواره تجسمی فجر

وی خاطرنشان کرد: با توجه به نکته‌هایی که گفته شد، وقتی که وارد نمایشگاه هنرهای تجسمی در موزه هنرهای معاصر تهران می‌شویم، اولین برخوردی که با رویداد هنری فجر داریم، چیدمانی از یک‌سری نقاشی است که به بحث مادران پرداخته‌ است. این کارشناس و منتقد هنری گفت: پرداختن به بحث مادران، بحث بسیار ارزشمندی است که باید نسبت به قدردانی از این عزیزان تلاش ویژه‌ای صورت بگیرد که خوشبختانه این اتفاق افتاده است؛ منتهی در اینجا از یک نکته بسیار بزرگ مادران بزرگوار شهدای انقلاب، دفاع مقدس و مدافعان حرم غفلت شده است.

وی افزود: چقدر جای خالی پروژه «مادران انتظار» مجموعه عکس‌های «فاطمه بهبودی» در این بخش از جشنواره خالی است، مادرانی که همچنان چشم انتظارند تا شاید روزی در منزلشان باز شود و فرزندشان را ببینند. این یک سوال بسیار مهم است، چرا این مسئله که می‌توانست باعث عزت وزارت ارشاد اسلامی باشد به سادگی نادیده گرفته می‌شود یا به آن کم‌توجهی شده است؟

این کارشناس و منتقد هنری اضافه کرد: یکی از مسائل دیگر در جشنواره هنرهای تجسمی فجر این بود که کارهایی از پیشکسوتان و هنرمندان خوب و مطرح ایرانی دیده شد که باز جای دارد از این کار ارزنده قدردانی شود. با این حال،‌ وقت این نرسیده است که از هنرمندان انقلابی در این عرصه نامی برده شود؟ حتی یک نفر از هنرمندانی که خالق آثار گران سنگی در حوزه انقلاب و دفاع مقدس بودند.

وی یادآور شد: به راستی چرا این عزیزان نادیده گرفته می‌شوند؟ چرا هنرمندان انقلابی جایی بر روی دیوارهای جشنواره تجسمی فجر ندارند؟

چرا جشنواره تجسمی فجر اینقدر سردرگم است؟

شجاعی‌طباطبایی بیان داشت: نکته بعدی در این جشنواره و بحث جدی‌ای که می‌توان مطرح کرد، این است که این نمایشگاه موضوع ندارد. در فراخوان جشنواره نیز این قضیه مشخص است؛ ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که حوادث و اتفاقات بزرگی را شاهدیم، و از همه مهمتر شاهد هجمه‌هایی هستیم که با زبان هنر علیه ایران اسلامی در کشورهای سلطه برگزار می‌شود.

وی تصریح کرد: در واقع، تمام قدرت‌های مخالف این نظام در این زمینه فعالیت می‌کنند تا جلوی نظام برون آمده از خون مقدس شهدا بایستند. آیا وقت این نرسیده که موضوعی در دفاع از اتفاقات ارزشی این انقلاب و نظام ایران در این جشنواره مطرح شود؟ بالاخره چه ارگانی مسئول جوابگویی به این هجمه وسیع است، چرا وزارت ارشاد در این باره در بزرگترین رویداد هنری‌اش نقشی ندارد؟ چرا جشنواره تجسمی فجر اینقدر سردرگم است؟

این کارشناس و منتقد هنری خاطرنشان کرد: باید از وزارت ارشاد پرسید که چند کار در حوزه هنر مقاومت انجام داده است؟ این همه اتفاقات تلخ در ارتباط با مسائل مردم مظلوم یمن، غزه، عراق، میانمار، نیجریه ، سوریه و... شاهد هستیم؛ آیا وزارت ارشاد وظیفه ندارد به لحاظ فرهنگی و هنری در این رابطه کاری انجام دهد؟ ما از وزارت ارشاد می‌خواهیم تنها یک مورد نمایشگاه در عرصه بین‌الملل را مثال بزند که به این مباحث بپردازد؟ انتظار عجیبی داریم؟

وی گفت: در جشنواره تجسمی فجر هیچ موضوعی مطرح نشده، این مطلب در فراخوان هم دیده می‌شود و شرکت‌کنندگان بدون اینکه موضوع مشخصی را حداقل به عنوان یک بخش جنبی داشته باشند، هر کاری را ارائه کرده‌اند. در اینجا چند سؤال مطرح می‌شود؛ وظیفه ارشاد به عنوان یک نهاد جریان ساز چیست؟ ما این همه مشکلات پیرامون مرز ایران شاهد هستیم، آیا نباید نگاهی از سر دلسوزی به این مسائل و مشکلات داشته باشیم؟ آیا وظیفه هنر و هنرمند در این موقعیت خطیر ایجاب نمی‌کند که به این مسائل ورود پیدا کنند؟

چرا جشنواره فجر به مباحث مهم منطقه و دنیا نگاهی نداشت؟

شجاعی‌طباطبایی اظهار داشت: وقتی که رویدادی به عنوان فجر را داریم، نباید کارهایی در ارتباط با ارزش‌های انسانی که مظلومانه نادیده گرفته می‌شود، صورت بگیرد؟ آیا زمان آن نرسیده است که وزارت ارشاد در جشنواره فجر به مباحث مهم منطقه و دنیا نیم نگاهی داشته باشید؟ چه اشکالی داشت اگر موضوعاتی در رابطه با این اتفاقات مطرح می‌شد؟

وی گفت: قطعاً اگر این موضوعات مطرح می‌شد، هنرمندان توانمند کشورمان که شاهد کارهای فاخرشان در جشنواره فجر هستیم، می‌توانستند آثاری تولید کنند که مبین دفاع از مظلوم در مقابل ظالم باشیم.

این کارشناس و منتقد هنری اضافه کرد: این توانمندی در هنرمندان ما دیده می‌شود که به عرصه‌هایی که گویای ارزش‌های انسانی است، وارد شوند. این سؤال مطرح است که چرا با این همه توانمندی هنرمندان ایرانی، مفاهیم ارزشی به خصوص در حوزه مقاومت نادیده گرفته می‌شود؟ آیا این وظیفه وزارت ارشاد نیست که نسبت به این موضوعات توجه نشان دهد؟

عاملی که سبب شد عضو شورای سیاستگذاری جشنواره تجسمی فجر نمانم

وی درخصوص علت خروج از شورای سیاستگذاری جشنواره تجسمی فجر، گفت: من به دلیل نداشتم موضوع در فراخوان جشنواره از شورای سیاستگذاری جشنواره تجسمی فجر بیرون آمدم؛ وقتی هم بیرون آمدم گفتم هر کمکی از دستم بربیاید، در خدمت استاد کامبیز درم‌بخش خواهم بود. تا لحظه آخر همراه آقای درم بخش بودم و هر کمکی از دستم برمی‌آمد به وی کردم.

شجاعی‌طباطبایی خاطرنشان کرد: نکاتی که مطرح می‌کنم از سر دلسوزی است، و به هیچ وجه قصد تخریب ندارم. این مواردی که عرض شد انتقاداتی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

هنر انقلاب در دهه اول پیروزی متوقف نشد

وی بیان داشت: هنر انقلاب در دهه اول پیروزی متوقف نشد، چرا که اکنون دست هنرمندان جوان و توانمندی افتاده که تعدادشان هم کم نیست، این سؤال مطرح است که چرا برای این جوانان انقلابی در جشنواره تجسمی فجر جایگاهی تعبیه نشده است؟ در حالی که این جوانان بدون هیچ چشم‌داشتی در آتلیه‌های اجاره‌ای خود بی‌منت تلاش هنری می‌کنند و زحمت می‌کشند.

شجاعی طباطبایی در پایان خاطرنشان کرد: شایسته است از اختصاص آثار هنرمند برجسته عکاس در دفاع مقدس یعنی استاد گرامی سعید صادقی و چیدمان اثری با موضوع غواصان تشکر کنم؛ مسئولین ارشاد بدانند که ما همه آثار را با دقت می‌بینیم و از هر کاری که در نسبت با انقلاب و دفاع مقدس و ارزش‌های این نظام مطرح می‌شود به شعف می‌آییم و صمیمانه قدردانیم.

بر اساس این گزارش، تصاویری از آثار جشنواره در متن خبر دیده می‌شود که این تصاویر خلاقیت هنرمندان و خلأ موضوع خاص و سردرگمی شرکت‌کنندگان برای ارائه موضوع مشخص را نشان می‌دهد.