ویژگی زنان انقلابی و الگوگیرى از فاطمه و زینب«سلام الله علیهما»

به گزارش حلقه وصل، زنان، این عناصر فضیلت و ارزشهاى الهى داراى برکات زیادى هستند و به‌عنوان نیمى از جامعه بشریت، همواره بیشترین بار مشکلات را بر دوش مى‌کشند و نوعا شریک غم خانواده مى‌باشند. اسلام برخلاف جوامع و تمدن جاهلى که زنان را حقیر و ضعیف و دون شمرده و آنان را در خدمت ابتذال و فساد گرفته بود، به زنان، شخصیتى با کرامت و مقامى والا بخشید. این مقام و منزلت، توأم با فداکارى و ایثار، در پرتو انقلاب اسلامى تجلى یافت و عطر شکوفایى این موجود بزرگوار و با فضیلت، جهانیان را به شگفت آورد، تا آن‌جا که از سوى خبرگزاریها و تحلیل‌گران، انقلاب اسلامى به «انقلاب چادرها» نام گرفت. زنان، این عناصر عفاف و نجابت، نه تنها در پیروزى انقلاب اسلامى سهم بزرگى ایفا کردند، بلکه در تثبیت نظام جمهورى اسلامى و تداوم انقلاب اسلامى حرف نخست را زدند و با حضور در صحنه انقلاب اسلامى، توطئه‌هاى دشمنان را در عرصه‌هاى گوناگون فرهنگى، نظامى، اقتصادى، اجتماعى، سیاسى و... نقش بر آب ساختند. در این مقاله تلاش شده است با بهره‌گیرى از سخنان گهربار معمار انقلاب اسلامى، حضرت امام خمینى، نقش و سهم بزرگ زنان در پیروزى انقلاب، به تصویر کشیده شود و تلاش و منزلت این بزرگواران عیان گردد. چهار عنوان «تحول فکرى و روحى زنان»، «حضور زنان در صحنه انقلاب اسلامى»، «انگیزه حضور زنان در انقلاب اسلامى» و «ویژگى زنان انقلابى» محورهاى اصلى این تصویر مى‌باشد.

1.تحول فکرى و روحى زنان

هنر انقلاب اسلامى این بود که زنان جامعه ما را متحول ساخت و در مسیر اسلام و ارزشهاى الهى هدایت کرد و از بى‌هویتى و بى‌بند و بارى و ابتذال که سوغات غرب بود، به‌سوى عزت‌خواهى، عفاف، درک شخصیت و کمال‌جویى و تحول فکرى و روحى هدایت کرد و از دون‌مایگى به اوج انسانیت ارتقا بخشید. زنان مسلمان در انقلاب اسلامى شخصیت و هویت خویش را یافتند و به مقام و منزلت والاى خویش پى بردند و بینش سیاسى، فرهنگى و اجتماعى پیدا کردند.

این تحول فکرى و روحى بزرگى که نصیب زنان شد، موهبت الهى بود که امام خمینى بارها از آن به بزرگى یاد کرده و آن‌را افتخار بزرگ ملت ایران دانستند: «من در جامعه زنها یک جور تحول عجیبى مى‌بینم که بیشتر از تحولى است که در مردها پیدا شده‌ [است‌].» «خانمهایى که در قبل وضعشان یک نحو دیگرى بود، و رژیم آن‌ها را به یک مسایل دیگرى مشغول کرده بود، متحول شدند به کسانى‌که در مقابل رژیم ایستادند.» «نهضت اسلامى به برکت اسلام چنان تحولى در نفوس زن و مرد به‌وجود آورده که ره صد ساله را یک شبه طى نموده است.» «این یک تحولى بود که بشر نمى‌توانست این تحول را درست کند. این تحول الهى بود.» «این تحول که در ایران پیدا شد، تحول همه‌جانبه بود.»

زنان مسلمان از حالت‌بى‌اعتنایى بیرون آمدند و نسبت به سرنوشت خود و خانواده خویش و اسلام احساس مسؤولیت کردند: «همان زنهایى که آن وقت بى‌تفاوت بودند راجع به کشور خودشان، راجع به همه‌چیز، همین‌ها وارد شدند در میدان و دیدیم که خوب هم مى‌توانند انجام وظیفه کنند.»

تحول فرهنگى: در تهاجم فرهنگى غرب، زنان را در مسلخ «فروش کالا» و «فساد و فحشا» قربانى کرده و این مرکز عطوفت و فضیلت را به گرداب ابتذال کشانده بودند. در طول پنجاه سال سیاه حاکمیت خاندان فاسد پهلوى، زنان مسلمان زیر فشار و یورش فرهنگى استعمار و استکبار دست و پا مى‌زدند. رضاخان این مهره استعمارى و استبدادى، خشن‌ترین شیوه را در اشاعه فرهنگ مبتذل غرب، در قالب کشف حجاب به‌کار برد. اسلام و انقلاب آمد و زنان را از این منجلاب فرهنگى نجات داد و آنان را به اخلاق اسلامى و حجاب و عفاف و فضیلتها آراسته ساخت: «این اسلام که در ایران زنده شد، آن خدمتى را که به بانوان کرده است و خواهد کرد، ارزشش به اندازه‌اى است که نمى‌توانیم ما توصیف کنیم. اگر نبود این انقلاب و نبود این تغییر و تحولى که در ایران واقع شده بود، بعد از چند سال دیگر اثرى از اخلاق اسلامى در ایران نبود.» «اینجانب به زنان پرافتخار ایران، مباهات مى‌کنم که تحولى آن چنان در آنان پیدا شد که نقش شیطانى بیش از 50 سال کوشش نقاشان خارجى و وابستگان‌ بى‌شرافت آنان، از شعراى هرزه گرفته تا نویسندگان و دستگاههاى تبلیغاتى مزدور را نقش بر آب نمودند و اثبات کردند که زنان ارزشمند مسلمان دچار گمراهى نشده و با این توطئه‌هاى شوم غرب و غرب‌زدگان آسیب نخواهد پذیرفت.»

بنیانگذار انقلاب اسلامى خطاب به روشنفکران مرتجع و دلباختگان‌ بى‌بندو‌بارى و ولنگارى غرب فرمود: «آیا زنها در ایران دیگر کنار رفتند به‌کلى، یا همدوش مردها در کارهاى سازنده داخل‌اند؟ شما مى‌خواهید که زنهاى اینجا هم‌ بی‌بند‌و‌بار باشند، هر جور مى‌خواهند باشند؟ این برخلاف آن تحولى است که در خود زنها پیدا شده است.»

میل به مبارزه: رها ساختن زندگى آرام و بى‌درد سر و روى آوردن به زندگى پرمخاطره و مبارزه با طاغوت یکى از تحولاتى بود که خداوند در وجود زنها به‌وجود آورد. آن ترس و وحشتى که از طاغوت داشتند، از میان رفت و شجاعت و شهامت جاى آن نشست. زنان مسلمان از چکمه‌پوشان و سرنیزه‌هاى گارد شاهنشاهى واهمه‌اى به دل راه نمى‌دادند و از زخمى و کشته شدن نمى‌هراسیدند. امام راحل این‌گونه این تحول را بیان مى‌کند: «(خداوند) قلبها را از آن وحشت بیرون آورد، از آن وحشتى که از این رژیمها همه داشتند، از آن وحشت بیرون آورد و به جاى آن تصمیم و شجاعت به ایشان داد، به‌طورى که زنها، بچه‌ها و مردها، همه به مبارزه برخاستند. کى سابقه داشت که زن در مبارزه بیاید مقابل توپ و تانک بایستد؟ این یک تحول روحى بود که خداى تبارک و تعالى در این ملت تحول را ایجاد فرمود.»

تحول سیاسى بانوان: به برکت انقلاب اسلامى و هدایتهاى پیامبرگونه امام خمینى چنان از بینش سیاسى برخوردار شدند که دشمنان اسلام و انقلاب از گمراه ساختن آنان ناامید و درمانده شدند. زنان با شناختى که از ماهیت و ترفندهاى دشمنان اسلام پیدا کردند گام در میدان مبارزه و سیاست نهادند و خصم دون را از صحنه بیرون راندند. امام خمینى در دیدار زنان مناطق ساحلى جنوب ایران با اشاره به این تحول بزرگ سیاسى مى‌فرماید: «در این‌که مى‌بینم گوینده شما بانوان ساحلى، مسایلى را که مطرح مى‌کند، مسایل روز است، مسایل سیاسى روز است، مسایل اجتماعى روز است، همان‌طور که بانوان دیگر در مراکز و در سایر جاهاى ایران مسایلى را که مطرح مى‌کنند، مسایل روز و مسایل سیاسى و اجتماعى است، که این تحول به برکت این نهضت اسلامى پیدا شده، من امیدوارم که این تحول باقى بماند.»

تحول اجتماعى: زنان در انقلاب اسلامى شیفته کمک‌رسانى به محرومان و مستضعفان بودند و به شوق یارى رساندن به کشاورزان و قشر محروم جامعه و شرکت در جهادسازندگى سر از پا نمى‌شناختند. حضرت امام خمینى فرمود: «در این جهادسازندگى که گاهى وقتها مى‌بینم خانمها رفتند و مشغول شدند، خوب، البته از خانمها ساخته نیست که مثل یک رعیتى، مثل اشخاصى که ورزیده‌اند، در امور کار کنند، لکن همان رفتنشان در بین آن رعایا و بین کشاورزان، همان رفتن و اشتغال پیدا کردن، به همان مقدارى که مى‌توانند، این باعث مى‌شود که قدرت آن‌ها چند مقابل بشود. وقتى آن‌ها ببینند که از شهرها خانمهاى محصل، خانمهاى محترم آمدند و در دهات مشغول کمک هستند به برادرهاى خودشان، قدرت آن‌ها چند مقابل مى‌شود و این یک عمل بسیار ارزشمند است ولو عمل خودش به حسب حجمش کوچک باشد، لکن حجم معنوى خیلى زیاد است.»

2.حضور زنان در صحنه انقلاب اسلامى

حضور پرشور در صحنه انقلاب اسلامى از افتخارات بزرگ زنان مسلمان ایران اسلامى است. آنان در همان روزهاى نخستین انقلاب وارد میدان مبارزه شدند و با جهاد خود قدم به قدم، انقلاب اسلامى را یارى کردند. زنان با عزمى استوار علیه طاغوت و استکبار جهانى به صحنه مبارزه آمدند و دین خود را نسبت به اسلام و انقلاب به‌خوبى ادا کردند. امام خمینى خطاب به بانوان فرمود: «شما خواهران در این نهضت سهم بسزایى داشته اید.» «شما سهم بزرگى در نهضت اسلامى ما دارید. شما در آتیه براى مملکت ما پشتوانه هستید. » آن‌حضرت به این حضور مى‌بالد و افتخار مى‌کند و مى‌فرماید: «ما باید امروز که روز زن است... به زنان خویش افتخار نماییم. چه افتخارى بالاتر از این‌که زنان بزرگوار ما در مقابل رژیم ستمکار سابق و پس از سرکوبى آن، در مقابل ابرقدرتها و وابستگان آنان، در صف اول، ایستادگى و مقاومتى از خود نشان دادند که در هیچ عصرى چنین مقاومتى و چنین شجاعتى از مردان ثبت نشده است.»

پیشگامى در انقلاب اسلامى: زنان در انقلاب اسلامى، پیشگام و جلودار نهضت بودند و پیشاپیش مردها در صفوف تظاهرات خیابانى علیه نظام طاغوت حرکت مى‌کردند. زنان مسلمان در تمامى نهضتها و حرکتهاى اسلامى پیش‌قدم بودند: «در مسإله تنباکو پیش قدم بودند. در مسإله مشروطیت پیش‌قدم بوده‌اند و بحمدالله زنها در این جمهورى اسلامى چنان‌چه در همه مسایلى که عمومى پیش آمده است، براى ایران پیش‌قدم بوده‌اند.» «در مملکت ما این‌طور شد که بانوان همدوش بلکه جلوتر از مردها از خانه‌ها بیرون آمدند و در این‌راه اسلامى زحمت کشیدند و رنج دیدند، جوان دادند، شوهر دادند، برادر دادند، معذلک رنج کشیدند، عمل کردند، پشتیبانى از اسلام کردند و مردها هم به‌تبع زنها این‌کار را کردند.» «زنهاى محترم متعهد ایران پیشاپیش مردان به میدان رفتند و سد عظیم شاهنشاهى را در هم شکستند و ما و همه مرهون قیام و اقدام آنان هستیم.»

نقش هدایتگرى و تشویق مردها: زنها در انقلاب اسلامى نقش هدایتگرى داشتند و با حضور خویش در صف مقدم تظاهرات، انگیزه قیام و حضور در تظاهرات و مقابله با طاغوت را در مردها و جوانها به‌وجود آوردند. احساس‌برانگیز بودند و الهام‌بخش، مردان را تشویق کردند و به جوانها جرات و شجاعت بخشیدند: «ما نهضت خودمان را مدیون زنها مى‌دانیم. مردها به‌تبع زنها در خیابانها مى‌ریختند. تشویق مى‌کردند زنها مردان را. خودشان در صفهاى جلو بودند.» «مردهاى ایران از مخدرات ایران، از بانوان ایران عبرت گرفتند و تعلیم گرفتند.» «بانوان عزیز ما اسباب این شدند که مردها هم جرأت و شجاعت پیدا کنند. ما مرهون زحمات شما خانمها هستیم.» به‌واسطه حضور زنان در صحنه، غیرت مردانگى و احساسات در مردان برانگیخته مى‌شود و همین موجب مى‌شود سستى و ترس را کنار بگذارند و با شجاعت قدم در میدان بگذارند. امام فرمود: «در مردها یک حسى است که اگر ببینند زنها بیرون آمده از خانه‌ها براى یک مقصدى، اگر قوه‌شان یکى باشد، ده تا مى‌شود.» «اگر چنان‌چه یک عده از زن وارد بشوند در، فرض کنید یک محلى که محل جنگ است، علاوه بر این‌که خودشان جنگ مى‌کنند، مردها را که یک احساسى دارند نسبت به زنها، حساسیت دارند نسبت به زنها، مردها را، قوه‌شان را دوچندان مى‌کنند. این‌طور نیست که این‌ها اگر فرض کنید بروند دفاع کنند، فقط خودشان دفاع کرده اند؛ خیر، دفاع کرده‌اند، خودشان دفاع کرده‌اند و دیگران هم به دفاع وارد کرده‌اند. مرد حساس است نسبت به زن. مرد اگر صد نفر مرد را ببیند که مى‌کشند، ممکن است خیلى چیز نشود، اما اگر یک زن را ببینند که‌ بى‌احترامى مى‌کند حساسیت دارد و لو اجنبى باشند، آن زن، هیچ‌کار هم به او نداشته باشد. این یک حساسیتى است که مردها دارند... (این) اسباب این مى‌شود که مردها هم بیشتر وارد بشوند، مردها هم قویتر بشوند.»

ایثار جان و فرزند: بچه‌هاى خردسال در آغوش مادران، با اسلحه دژخیمان شاه پرپر مى‌شدند، و جوانان و نوجوانان در پیش رویشان بر زمین مى‌افتادند و خون سرخ شهیدانشان سنگ‌فرشهاى خیابان را رنگین مى‌ساخت، اما آنان چون زینب کبرا(س) تن به رضاى خدا داده و پرصلابت و استوار در مقابل ستمگران مى‌ایستادند و با ایثار جان و فرزند و صبر در مصیبتها، احساس رضایت در انجام وظایف خویش داشتند. امام راحل ایثارگریهاى این قشر از جامعه را این‌چنین بیان مى‌دارند: «شما در چه تاریخى چنین دیده‌اید؟ امروز زنهاى شیردل طفل خود را در آغوش کشیده و به میدان مسلسل و تانک دژخیمان رژیم مى‌روند. در کدام تاریخ چنین مردانگى و فداکارى از زنان ثبت شده است؟» «در تظاهرات خیابانى، زنان ما بچه‌هاى خردسال خود را به سینه فشرده، بدون ترس از تانک و توپ و مسلسل به میدان مبارزه آمده‌اند.»

ایثار مال: زنان در ایثار جان و فرزند در انقلاب پیشقدم بودند. در ایثار مال هم بر مردان سبقت جسته بودند. آنان آنچه ذخیره داشتند و با قناعت جمع کرده بودند، در طبق اخلاص گذاشته، تقدیم مستضعفان و محرومان کردند. امام چه زیبا زنان مومن و عفیف را در ایثار مال معرفى مى‌کند: «زنان ایران، هم مجاهدات انسانى عظیم کرده‌اند و هم مجاهدات مالى. این طبقه محترم زنها که در جنوب تهران و در شهر قم و در سایر شهرها هستند، همین خانمهاى محجبه، همینها که مظهر عفاف هستند، در نهضت پیشقدم بودند و در ایثار مال هم پیشقدم. ایثار کردند جواهرات و طلاهایى که دارند. براى مستضعفین دادند. عمده در این امور آن قصد پاک است.» «خداوند شما مومنات را حفظ کند که در نهضت اسلامى خط کافى داشتید، و الان هم براى مستمندان کمک کردید و کمکهاى شما بسیار با ارزش است. کمکهاى بانوان ارزشش چند برابر کمکهاى مردان است. خداوند شما را حفظ کند.» «این‌ها طلاهاى خود را که ذخیره 50 سال، 20 سال، 30 سالشان بود، آمدند براى مستمندان دادند. شما چه کردید؟ شماها چه کردید؟»

پشتوانه انقلاب و اسلام: چنان‌چه پیشگامان انقلاب یعنى آنان که سهم بزرگى در انقلاب داشتند و با ایثار جان و فرزند و مال، گوش به فرمان امام خمینى بوده و در تمامى صحنه‌هاى انقلاب اسلامى حضور داشته، باید این حضور را تداوم بخشید و سستى و بى‌اعتنایى به خود راه نداد که، یقینا انقلاب اسلامى بیمه خواهد شد. بنیانگذار انقلاب اسلامى بارها این مسأله را بیان داشته و از زنان به‌عنوان پشتوانه انقلاب و اسلام یاد کردند: «ملتى که بانوانش در صف مقدم براى پیشبرد مقاصد اسلامى هست، آسیب نخواهد دید.» «شما در آتیه براى مملکت ما پشتوانه هستید. من امیدوارم که باز شما در صف مقدم باشید و این نهضت را به آخر برسانید که حکومت اسلامى ان‌شاءالله تأسیس بشود و تمام اقشار ملت، تمام مستضعفین به حقوق حقه خودشان برسند. خداوند شماها را حفظ کند و براى اسلام و مسلمین نگهدارد.»

3.انگیزه حضور زنان در انقلاب اسلامى:

زنان و مردان مسلمان در ایران با انگیزه الهى انقلاب کردند. آنان خواستار حکومت اسلامى و احیاى اسلام ناب محمدى(ص) و زنده شدن نام قرآن و ائمه اطهار(ع) بودند. ازاین‌رو با نام فاطمه زهرا(س) و زینب کبرا(س) و امام حسین(ع) به خیابانها مى‌ریختند و تظاهرات راه مى‌انداختند.

عشق به اسلام و قرآن: کسى زنان مسلمان را مجبور نکرده بود کودکانشان را در آغوش گرفته، در مقابل توپ و تانک و مسلسلهاى رژیم طاغوت بایستند. آنان به‌خاطر مقام و قدرت و ریاست، خود و فرزندانشان را در معرض خطر قرار ندادند، بلکه عشق به اسلام و قرآن و پیشوایان معصوم بود که آنان را به صحنه کشاند. عشق به فاطمه زهرا(س) و زینب کبرا(س) بود که زنان مسلمان ما را انقلابى کرد. امام راحل‌ انگیزه زنان مسلمان را عشق به اسلام و قرآن بیان داشته است: «ملت ما عاشق اسلام بود که در همه اطراف با دست تهى سینه‌هاى خودشان را سپر کردند، جوانهاى خودشان را بردند در میدان، زنها و مردها رفتند و مبارزه کردند و پیروز شدند.» «خانمها براى این‌که یک چیزى مثلا دستشان بیاید یا فرض کنید که صاحب منصب بشوند، نمی‌آیند بیرون، خودشان و بچه‌هایشان را به کشتن بدهند. این اسلام و قرآن است که خانمها را آورده است بیرون و همدوش مردها بل جلوتر از مردها وارد در صحنه سیاست کرد.» «این‌قدرت ایمان است که شماها را به خیابانها کشید و بانوان را به خیابانها، و ارزش عمل همین است.»

استقلال، آزادى، جمهورى اسلامى: شعار زنان ما در انقلاب اسلامى سه کلمه بود: استقلال، آزادى، جمهورى اسلامى. آنان خواستار استقلال بودند و مى‌خواستند زیر سلطه هیچ کشور و قدرتى نباشند و مى‌خواستند آزاد باشند؛ یعنى در سایه اسلام زیست کنند؛ بنده خدا باشند و عبد و ذلیل دیگران نباشند. جمهورى اسلامى یعنى حکومتى بر اساس اسلام ناب محمدى(ص) مى‌خواستند که ارکانش را توحید و عدل الهى تشکیل داده باشد، و ولایت خدا و پیامبر بر آن حاکم گردد. امام امت فرمود: «زن و مرد زحمت کشید، به خیابانها ریخت، جورها کشید، خونها داد که اسلام را زنده نگه دارد، براى اسلام خون داد، براى شهادت داوطلب شد،... آن‌که به او رأى داد ملت ما، جمهورى اسلامى بود، اسلام مورد نظر بود.» «آن‌که از سرتاسر کشور فریادش در خیابان و در کوچه‌ها و در مدارس و در همه‌جا بلند بود، این بود که استقلال، آزادى، جمهورى اسلامى. این سه کلمه سر زبان همه بود.»

الگوپذیرى از حضرت زهرا(س) و زینب کبرا(س): زنان مسلمان ایران با اقتدا و الگوپذیرى از حضرت فاطمه زهرا (س) و دخت بزرگوارش زینب کبرا(س) وارد نهضت شدند و در مقابل طاغوت ایستادند و از اسلام و قرآن دفاع کردند. بنیانگذار انقلاب اسلامى فرمود: «فردا روز زن است... روز زنى است که دخترش حضرت زینب(س) در مقابل حکومتهاى جبار ایستاد و آن خطبه را خواند... زنى که در مقابل یک جبارى ایستاد که اگر نفس مردها مى‌کشیدند، همه را مى‌کشتند و نترسید و ایستاد و محکوم کرد حکومت را، یزید را محکوم کرد... زن یک همچو مقامى باید داشته باشد.» «زنهاى عصر ما بحمدالله شبیه به همانها (فاطمه زهرا(س) و زینب کبرا(س)) هستند. ایستادند در مقابل جبار با مشت گره کرده، بچه‌ها در آغوششان و به نهضت کمک کردند.» «ما مکرر دیدیم که زنان بزرگوارى زینب‌گونه(علیها سلام الله) فریاد مى‌زنند که فرزندان خود را از دست داده و در راه خداى تعالى و اسلام عزیز از همه‌چیز خود گذشته و مفتخرند به این امر و مى‌دانند آنچه به دست آورده‌اند، بالاتر از جنات نعیم است، چه برسد به متاع ناچیز دنیا.»

4.ویژگى زنان انقلابى

زنان مسلمان و انقلابى که با جهاد در راه خدا، سلطنت 2500 ساله طاغوت را سرنگون کردند و تاریخ را دگرگون ساختند، از منظر حضرت امام خمینى داراى این خصایل ارزنده بودند:

شیردل و شجاع: «ما همگى مرهون شجاعتهاى شما زنان شیردل هستیم.» «مادران شجاع فرزندان اسلام، خاطره جانبازى و رشادت زنان قهرمان را در طول تاریخ زنده کردند. در چه تاریخى اینچنین زنانى را سراغ دارید، در چه کشورى؟»

مظهر حجب و عفاف: زنان انقلابى کسانى بودند که باحجابى کوبنده و عفتى زیبنده وارد صحنه مبارزه شدند و همین براى دشمنان انقلاب اسلامى بیش از هر چیز شکننده و کوبنده بود: «همینها که مظهر عفاف هستند، در نهضت پیشقدم بودند.»

مظهر خلوص: زنان مسلمان در انقلاب اسلامى پیش از مردان اخلاص داشتند. ازاین‌رو ارزش اعمال آنان نیز بیشتر بود: «خواهرهاى ما که در عصر نهضت شرکت داشتند، ارزش اعمال آنان بیشتر بود از ارزش اعمال مردها. آن‌ها از پرده‌هاى عفاف بیرون آمدند و با پرده عفاف با مردان همصدا شدند و پیروزى را تحصیل کردند و حالا هم با قصد خالص آنچه که در ایام عمر تهیه کردند، براى مستمندان دادند. این ارزش دارد، متمکنین اگر میلیونها بدهند، به قدر ارزش این نیست.»

از طبقات محروم و جنوب شهرها: زنان انقلابى از طبقات محروم و مستضعف و به‌اصطلاح جنوب‌شهرى بودند: «این زنهایى اطراف شهر قم و زنهاى جنوب تهران و زنهاى جنوب همه شهرستانها (جنوب به‌معناى این‌که شما (غرب‌زده‌ها) مى‌گویید این‌ها از طبقه پایین هستند) این‌ها حقوق بشر را مى‌دانند و عمل مى‌کنند... شماها چه کرده‌اید؟» «همین زنهاى محترم و مردهاى عزیز محترم بودند که از طبقه محروم در آن رژیم بودند، این‌ها بودند که توانستند این‌قدرت شیطانى را بشکنند و این سد را خرد کنند و این‌ها هستند که از این به بعد باز تکلیف دارند.»

تربیت‌شده اسلام: «آن‌ها که قیام کرده‌اند، همین زنهاى محجوبه جنوب شهر قم و سایر بلاد اسلامى بودند. آن‌ها که به تربیت آریامهرى تربیت شدند، ابدا در این امور دخالت نداشتند. آن‌ها تربیتهاى فاسد شده بودند از تربیتهاى اسلامى آن‌ها را دور نگه داشتند. این‌هایى که تربیت اسلامى داشته‌اند، خون دادند، کشته دادند، به خیابانها ریختند، نهضت را پیروز کردند.»