تهران: کارگردان «همسایه‌‌ی آقا» به غرب‌زدگی در تئاتر هشدار داد

به گزارش حلقه وصل، صبح امروز نشست خبری نمایش «همسایه‌‌ی آقا» با حضور حسین کیانی کارگردان، رویا میرعلمی، حبیب دهقان نسب، مهدی پاکدل، امیررضا دلاوری، خاطره اسدی بازیگر در مجموعه تئاتر باران برگزار شد. 

بنابراین گزارش، حسین کیانی کارگردان نمایش «همسایه‌‌ی آقا» در این نشست عنوان کرد: این نمایش ده سال پیش در سالن چارسو تئاتر شهر اجرا شد و حالا با تغییرات عمده‌ای، دوباره آن را به روی صحنه می‌بریم. البته من مخالف بازتولید اثری نیستم فقط با تغییرات آن را پویاترکردیم. 

کیانی که بزودی نمایش «همسایه‌‌ی آقا» را اجرا می‌کند، نسبت به نوعی غرب‌زدگی و خودباختگی فرهنگی در تئاتر هشدار داد و آن را به منزله زنگ خطری تلقی کرد که مدت‌هاست به صدا درآمده است. 

وی ادامه داد: در حال حاضر می‌بینیم، حضور افراد خارجی اعم از سفیر یا هنرمند در اجرای یک نمایش با اهمیت تر از حضور مخاطبان و هنرمندان ایرانی است و این جای نگرانی دارد زیرا نشان می‌دهد بازگشت عجیبی به خودباختگی فرهنگی داریم. 

کیانی تصریح کرد: امروزه نوعی غرب‌زدگی را در تئاتر تجربه می‌کنیم و همچنان غربی‌ها را معیار قرار دادیم. 

وی اظهار داشت :تاسف آور است که فرهنگ و هنر همچنان به منزله نوعی تفریح از سوی مسئولان است. 

کیانی افزود: مسئولان فکر می‌کنند کار تئاتر برای هنرمند تفریح است و توجهی ندارند که بخشی از این فعالیت به ارتزاق آن هنرمند برمی‌گردد. بنابراین نگاه به تئاتر به عنوان اوقات فراغت باعث شده این هنر هرگز جدی گرفته نشود در حالی که کاری طاقت‌فرسا است. 

وی که بعد از رد شدن دوباره نمایشنامه «مرگ در حمام بنفش»، ناچار شد نمایشنامه دیگرش «همسایه‌‌ی آقا» را جایگزین آن کند، درباره سرنوشت «مرگ در حمام بنفش»بیان کرد: نمی‌دانم این متن در آینده چه سرنوشتی دارد اما حالا مسکوت است ولی تمام شده نیست. چون یک اثر هنری باید شکوفا شود و راه خود را پیدا کند اما کنار گذاشتن این متن به دلیل سخت‌گیری، بدبینی و بی‌اعتمادی به هنرمندان است. 

کیانی عنوان کرد: امروزه بیش از هر دوره‌ای نسبت به هنرمندان بدبینی وجود دارد و این بدبینی فقط به مدیران هنری برنمی‌گردد. متأسفانه تصمیم‌سازان بزرگ‌تر و کلان‌تر نسبت به هنرمندان و آثارشان بی‌اعتماد هستند. به همین دلیل در گذشته آثاری اجرا می‌کردیم که بسیار منتقدانه‌تر اما به اندازه امروز حساسیت نداشت. 

وی که 10 سال پیش نمایش «همسایه آقا» را اجرا کرده بود، درباره بازتولید آن گفت: بازتولید ذاتا بد نیست، هر چند زمانی که شروع شد مخالفانی داشت در حالی که بازتولید یک نمایش موفق مانند تجدید چاپ یک رمان است. اما باید توجه کرد که بازتولید نباید تکرار اثر قبلی باشد. البته بازتولید «همسایه آقا» و «مضحکه شبیه قتل» به دلیل این بود که «مرگ در حمام بنفش» مجوز نگرفت. 

در ادامه نشست حبیب دهقان‌نسب یکی از بازیگران این نمایش با ارائه توضیحی درباره این نقشش افزود: سال‌ها پیش بعضی بازیگران، فقط تئاتر کار می‌کردند اما امروزه به دلیل وضعیت اقتصادی آن‌ها هم جذب سینما و تلویزیون می شوند. مسائل اقتصادی باعث شده که بازیگران تئاتر برخلاف میل شان به بن‌بست بخورند و از علاقه‌شان دور شوند.

مهدی پاکدل دیگر بازیگر این نمایش نیز اظهار داشت:‌ رد شدن یک نمایش برای ما عادی شده است. هر روز صبح مثل گلادیاتورها تمرین می‌کنیم چون باید برای همه چیز بجنگیم و نمیتوانیم به آفرینش و خلاقیت فکر کنیم. حتی در سن 70 سالگی هم باید خود را ثابت کنیم. بنابراین رد شدن یک نمایش گرچه تلخ است اما به آن عادت کرده‌ایم. 

وی که در این نمایش نقش جلال‌الدین را بازی می‌کند در ادامه بیان کرد: همیشه نقش مثبت بازی کرده‌ام اما نقش جلال جزو مثبت‌هایی است که اعصاب‌خوردکن نیست. 

پاکدل افزود:‌ این روزها ما بازیگران به جای اینکه بیشتر به کارمان فکر کنیم، ذهن‌مان درگیر حواشی است و به کسانی تبدیل شده‌ایم که درباره مسائل اجتماعی نظر می‌دهیم در حالی که بازیگر دوست دارد درباره نقشش حرف بزند نه معادلات ارزی و حواشی فرهنگی. امیدوارم روزی برسد که ما بازیگران فقط درباره بازیگری حرف بزنیم. 

امیررضا دلاوری دیگر بازیگر نمایش گفت:‌ تلاش می‌کنم وقتی نقشی را می‌پذیرم، سراغ کارهای دیگر نروم و تمرکزم را برای خلق آن شخصیت بگذارم. اما گاهی می‌بینیم که با رد شدن آن نمایش تمام تلاش و تمرکز ما هدر می‌رود. 

او که نقش حجت را در این نمایش بازی می‌کند، افزود: دوست دارم بیش از این تئاتر کار کنم اما مشکل کمبود بودجه ما را وا می‌دارد به سمت تلویزیون برویم و از علاقه اصلی‌مان دور شویم. 

فریده سپاه‌منصور که در این نمایش نقش مادری سخت‌گیر به نام «قافله‌باجی» را بازی می‌کند، درباره مشکلات امروزی هنرمندان تئاتر گفت: بازیگر تئاتر همیشه مشکل دارد. ما همیشه عاشقیم و مسئولان هم هیچ‌وقت امکاناتی به ما نمی‌دهند. حتی مردمی هم که ادعا دارند عاشق تئاتر هستند، دنبال بلیت مهمان هستند و نمی‌خواهند برای تئاتر دیدن هزینه کنند.

شهرام حقیقت‌دوست بازیگر نقش «محرم» نیز گفت:‌ این نقش چندان پیچیده نیست و اجرای دوباره نمایش «همسایه آقا» را خوش یمن می‌دانم و امیدوارم اقتباسی سینمایی از این اثر را داشته باشیم، حتی اگر شده برای ساخت فیلم آن، خانه‌ام را بفروشم! 

این بازیگر نیز با ابراز تأسف از شرایط دشواری که بعد از رد شدن یک اثر هنری ایجاد می‌شود، افزود: این شرایط باعث می‌شود بازیگران احساس امنیت نکنند و دلسرد شوند و فقط در آثار بی‌خاصیت کار کنند. 

وی گفت: حس ناخوشایندی است که وقتی کاری را شروع می‌کنیم، هر لحظه منتظر رد شدن آن باشیم و همین حس ناخوشایند باعث می‌شود با تمام انرژی و انگیزه‌مان سراغ کار نرویم. 

حقیقت‌دوست با اشاره به علاقه‌اش به نمایشنامه «مرگ در حمام بنفش» افزود: متن پیچیده‌ای نیست و بسیار تلخ است که یکسری افراد با سلیقه‌های خاص خودشان کارها را می‌بینند و چون نمی‌توانند شرایط را مدیریت کنند با رد کردن کامل یک نمایشنامه زمان و زحمات یک گروه را هدر می‌دهند. 

رویا میرعلمی بازیگر نقش «کبوتر» و همسر حسین کیانی نیز با تأیید سخنان دیگر بازیگران افزود: 18 سال است کنار حسین کیانی هستم و تمام زحماتی را که برای نگارش یک متن می‌کشد، می‌بینم. متأسفم امروزه کارهای تئاتر ما بی‌خاصیت شده که هیچ ربطی به جامعه ما ندارد.  

وی با بیان اینکه هیچ آینده خوبی برای تئاتر نمی‌بینم، اضافه کرد:‌ یک گروه حرفه‌ای بعد از رد شدن کارش فقط دو هفته فرصت دارد تا کار دیگری را آماده اجرا کند اما تماشاگری که از این شرایط بی‌خبر است، انتظار یک کار درخشان دارد و همه این‌ها فشار زیادی را به آن گروه تحمیل می‌کند. 

در این نشست خاطره اسدی که به‌ تازگی به گروه بازیگران این نمایش پیوسته است با ابراز خرسندی از حضور در این نمایش ادامه داد:‌ بازی در تئاتر باعث می‌شود که بازیگر بتواند توانایی‌های خود را ارزیابی کند. 

وی ادامه داد: یک فرد عادی در حساسیتی است که در مواجهه با پدیده‌های اجتماعی دارد. همین حساسیت است که در هنرمند به دغدغه، اندیشه و خلق اثر هنری تبدیل می‌شود. متأسفانه وقتی این حساسیت نسبت به پدیده‌های پیرامون ما از بین برود، شاهد آثار هنری نازلی خواهیم بود که هیچ ربطی به ما ندارد. 

گفتنی است؛ نمایش «همسایه‌ی آقا» از 10 مرداد ساعت 21 در تئاتر باران به نشانی خیابان فلسطین جنوبی، نرسیده به شهدای ژاندارمری به صحنه می‌رود. اجرای این نمایش تا 22 شهریورماه ادامه خواهد داشت.