تهران: بسته پیشنهادی بهترین کتاب‌ها برای واکاوی فتنۀ 88

به گزارش حلقه وصل، مجمع ناشران انقلاب اسلامی به مناسبت روز تاریخی 9 دی، با معرفی دستچینی از بهترین کتاب ها به واکاوی فتنه 88 می پردازد.

«بعضى‌ها احساس دارند، احساس مسئولیت می کنند، انگیزه دارند اما این انگیزه را غلط خرج می کنند؛ بد جایى خرج می کنند؛ اسلحه را به آنجایى که باید، نشانه نمی گیرند؛ این بر اثر بى‌بصیرتى است. حالا ما چند سال پیش در قضیۀ فتنه گفتیم بصیرت؛ بعضى دهن‌کجى کردند که بصیرت! بله، بصیرت؛ بصیرت که نبود، هر چه که مسئولیت و انگیزه بیشتر باشد، احساس بیشتر باشد، خطر بیشتر است؛ اطمینانى دیگر نیست به این آدم بى‌بصیرت و بدون‌روشن‌بینى که دوست را نمى‌شناسد، دشمن را نمى‌شناسد و نمی فهمد کجا باید این احساس را، این نیرو را، این انگیزه را خرج کند. این پس شد رکن دوم که بسیاربسیار لازم است. اگر این رکن دوم نباشد، امر به معروفش هم اشتباهى درمى‌آید، جهادش هم اشتباهى درمى‌آید، امرِ مورد اهتمامش هم دچار خطا می شود و به کج‌راهه مى‌افتد.» (مقام معظم رهبری 6/9/93)

*عدالت در گرداب

 جواد سلیمانی امیری

 مؤسسۀ اشراق حکمت و فرهنگ اسلامی

انقلاب اسلامی که ادامۀ حرکت جهانی نبی اکرم(ص) و بروز دوبارۀ حکومت شیعی در تاریخ است، همانند تجربۀ پیشین خود، امروز از برخی آفت‌های درونی رنج می‌برد. آفت‌هایی که در یک ارزیابی کوتاه به قرابت شگفت‏آورشان به چالش‌های دورۀ پیشین حاکمیت تشیع  می‌رسیم.

در آن زمان، مردم و جریان‌های خاص، هر یک به‌نحوی عدالت‌مداری علی(ع) را تهدید می‌کردند. تحجرگرایی و بی‌بصیرتی مردم نسبت به مقام مولا از یک سو، و شرایط آن روز اسلام از سوی دیگر، گردابی را به‌وجود آورد که عدالت علوی را در خود فرو می‌برد. از این‌رو، بازخوانی شرایط و مشکلات حکومت علوی از جمله ضروریات امروز ماست. چرا که ما راه و عملکرد خود را در ادامۀ حکومت مولا تفسیر می‌کنیم و چالش‌های پیش روی خود را از همان سنخ می‌یابیم. کتاب حاضر، به بررسی جریان‌های اثرگذار حکومت علوی پرداخته است؛ به‌نحوی که قابلیت تطبیق بر جریان‏های موجود در کشور را داشته باشد. محتوای مذکور در دو بخش اصلی چالش‌های مردم و چالش‌های نخبگان ارائه گردیده است.

*روش تحلیل سیاسی

 آیت‌الله سیدعلی خامنه ای

 انقلاب اسلامی

این کتاب تلاشی است مبتنی بر منظومۀ‌ فکری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، با هدف ارایۀ روشی منسجم و منطقی برای تحلیل مسائل و پدیده‌ها در چهارچوب تحلیلی انقلاب اسلامی.

این مجموعه در قالب یک کتاب کار و در دو گفتار و دو ضمیمه تنظیم شده است. فصل نخست به مقدمات و پیش‌نیازهای ضروری جهت کسب آمادگی های لازم برای تحلیل سیاسی پرداخته است و فصل دوم، در دو بخش ایجابی و سلبی، گام‌ها و بایسته‌های یک تحلیل سیاسی خوب و متقن را مشخص کرده است.

همچنین در پایان کتاب، دو نمونه از تحلیل‌های رهبر انقلاب اسلامی از دو موضوع «‌مذاکره با آمریکا» و «نگاه تحلیلی کلان به انقلاب اسلامی» به‌منظور تمرین خوانندگان و تطبیق نکات روشی مذکور در متن کتاب با تحلیل‌های صورت‌گرفته توسط رهبر انقلاب ارائه شده است.

با توجه به طراحی زیبای داخل کتاب و شکل صفحه‌بندی، می‌توان گفت مخاطب به‌هیچ‌وجه از مطالعۀ آن خسته نمی‌شود.

*کالبدشکافی فتنۀ هشتادوهشت

 آیت‌الله سیدعلی خامنه ای

 انقلاب اسلامی

با مطالعۀ این کتابچه، خواننده می‌تواند به یک درک جمع‌بندی‌شده و نظام‌مند از مواضع و تحلیل‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی در برابر فتنۀ 88 دست پیدا کند، خطوط اصلی تحلیل ماجرا را به‌دست آورد، ارزیابی جامعی از عوامل مؤثر در ماجراهای پس از انتخابات داشته باشد و جایگاه، نقش و وظایف خود را در افق آینده مشخص نماید.

کالبدشکافی فتنۀ هشتادوهشت، شامل نمایۀ  بیانات رهبر معظم انقلاب از اول فروردین سال 88 در حرم امام رضا(ع) تا سخنان ایشان در جمع مبلغان مذهبی در آستانۀ ماه محرم سال 88 است.

این کتاب با محوریت بیانات رهبر معظم انقلاب در قالب نمودار درختی در پنج فصل تنظیم شده است که در فصل اول، شاهد سخنان رهبری پیش از انتخابات هستیم که در آن به وظیفۀ مردم، نامزدها، چالش‌های پیش‏رو و آسیب‌های احتمالی پرداخته‌اند. فصل دوم، مواضع، تحلیل‌ها، آسیب‌شناسی، توصیه‌ها و هشدارهای ایشان در فاصلۀ انتخابات تا نمازجمعۀ تاریخی 29خرداد را دربرمی‌گیرد. ماجرای فتنه و جوانب آن و همچنین راهکارهای ایشان برای خروج از فضای فتنه، فصل سوم این کتاب را تشکیل می‌دهد. فصل چهارم به موضوع بصیرت توجه دارد و فصل پنجم به جنگ نرم و بازی بازیگرانش می‌پردازد.

*نقشۀ نقش‌برآب

 آیت‌الله سیدعلی خامنه ای

 انقلاب اسلامی

سال 1388 یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ انقلاب اسلامی ایران به‌شمار می‌رود. بروز فتنۀ بزرگ و سازمان‏ یافته‌ای که دشمنان قسم‌خوردۀ این انقلاب و سرزمین، سال‏ها برای آن برنامه‌ریزی و آماده‌سازی کرده بودند، کشور و همۀ‌ آحاد جامعه را در معرض آزمونی بزرگ و سرنوشت‏ساز قرارداد.

به‌مدد لطف و عنایت الهی و برکات خون شهیدان و با رهبری حکیمانه و بی‌نظیر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، انقلاب اسلامی این گردنۀ‌ دشوار را پشت سر نهاد. کتاب، حاوی فرازهای مهمی از رهنمودهای معظم‌له در طول یک سال و نیم پس از انتخابات، یعنی سال 88 و 89، است و حاوی درس‏هایی ماندگار از این دوران حساس می‌باشد.

از مهم‌ترین موضوعاتی که در این کتاب به آن‌ها اشاره شده است، به موارد ذیل می‌توان اشاره کرد:

اهمیت انتخابات در نظام اسلامی، دهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، وظایف مردم و نامزدها، آسیب‌شناسی انتخابات، مواضع و رهنمودها دربارۀ‌ فتنۀ‌ براندازی نظام اسلامی، اهمیت و معنای بصیرت، جنگ نرم دشمن و راه‏های مقابله با آن.

*انقلاب اسلامی در بوتۀ آزمون

 منوچهر محمدی

 مؤسسۀ فرهنگی دانش و اندیشۀ معاصر

حوادث و اتفاقات قبل و بعد از انتخابات دورۀ دهم ریاست‌جمهوری در ایران، در تاریخ سی‌سالۀ نظام جمهوری اسلامی، یقیناً از حوادث و اتفاقات استثنایی و کم‏نظیر بوده است. برای کشوری که در طول این سه دهه و در شرایط سخت و حتی در دوران هشت‌سالۀ جنگ تحمیلی، تقریباً همه‏ساله یک انتخابات سراسری برگزار کرده و اجازه نداده است حتی یک روز هم وقفه و تأخیری در انجام انتخابات ایجاد شود و عموم آن‌ها به‌آرامی و بدون ایجاد تنش و برخورد، برگزار شده‌اند. آنچه در دوران انتخابات دهم ریاست‌جمهوری اتفاق افتاد، همه را شگفت‌زده کرد.

این شگفتی‌ها ما را به این نقطه می‏رساند که آنچه اتفاق افتاد، نمی‌توانست حاصل یک حرکت خودجوش، ناگهانی و بدون‌طراحی قبلی باشد؛ بلکه حاصل یک برنامه‌ریزی درازمدت، طولانی و نتیجۀ کار عمیق اتاق‌های فکر و درهم‌تنیدۀ دشمن بوده است و می‌طلبد که بر اساس این پیش‏فرض، پژوهشی عمیق و همه‌جانبه صورت گیرد.

در این کتاب، ضمن پرداختن به برنامه‌ریزی‌های دشمن در این جنگ، فازهای عملیاتی و اجرایی آن نیز بررسی و تجزیه و تحلیل می‌شود.

*جامعه‌شناسی 22خرداد

 پرویز امینی

 ساقی

کتاب جامعه‌شناسی 22خرداد، نوشتۀ آقای پرویز امینی، به‌عنوان یک اثر جامعه ‏شناسانه دربارۀ یک پدیدۀ اجتماعی‌سیاسی تأثیرگذار، نگاشته‏ای قابل‌اعتنا در زمینۀ تاریخ‏نگاری و نگاه تحلیلی به انتخابات 22خرداد88 است. در کتاب، نه رویکردی یک‌سره تعریف و تملق از جریانی خاص و نه نقدهای یک‏سویه و سفارشی از جریان فکری مشخص به‌چشم می‏خورد؛ بلکه سعی شده با اجتناب از نگاه تک‏بعدی و تک ساحتی، جامع‏نگری قابل‌قبولی در پرداخت به مسائل در آن صورت گیرد.

دیگر آنکه، در هر فصل و هر گفتار، با ذکر متغیرهایی مشخص، نسبت هر مطلب با متغیر سنجیده می شود که این به روال منطقی طرح مسئله برای مخاطب کمک شایانی می‏کند و این‏گونه تحلیل در نقطۀ مقابل تحلیلی است که در آن صرفاً به ذکر مشهورات پرداخته می شود و مخاطب آماج اطلاعاتی مسلسل قرار می گیرد که جمع‏زدن و دسته بندی آن‌ها سخت، و ماندگاری و اثرگذاری‏اش کم می‏شود.

*ارتش سری روشن‌فکران

 پیام فضلی‌نژاد

 کیهان

واکاوی اندیشه‌ها و یافتن ارتباطات پنهان و آشکار آن‌ها با عوامل و کارگزاران صحنۀ سیاست، منجر به دریافت شناختی عمیق از وقایع و رویدادهای پیرامون می‌شود. ارتش سری روشن‌فکران بر اساس یک روش تاریخ‌نگاری تازه در زمینۀ «تاریخ‌ سرّی» و پیوند آن با «تاریخ اندیشه‌ها» نوشته شده و روایت ناگفته‌هایی از تاریخ سیاسی معاصر ایران و نیمۀ پنهان کارگزاران فتنۀ سبز و علوم انسانی سکولار  است.

این کتاب، ضمن بازخوانی سیاست‌های سرمایه‌داری در دولت‌های سازندگی و اصلاحات، به نیمۀ پنهان زندگی و حرفۀ عوامل سرویس‌های جاسوسی غرب در حوزۀ علوم انسانی، مطبوعات، ترجمه، نشر کتاب و... پرداخته و کوشیده است تا به این موضوع، از زاویۀ بحث‌هایی که رهبر معظم انقلاب پس از فتنۀ سال 1388، در حوزۀ علوم انسانی غربی ارائه دادند، وارد شود.

*تکیه‌گاه

 محمدحسن روزی‌طلب

 مرکز اسناد انقلاب اسلامی

جریان فتنۀ 1388 دارای ابعاد و زوایای مختلفِ آشکار و پنهانی است که تقسیم تاریخ انقلاب به پیش و پس از فتنه، جهت نشان‌دادن مواضع اشخاص و جناح‌های مختلف بی‏راه نیست.

انتخابات نهمین دورۀ ریاست‌جمهوری و پیروزی رئیس‏جمهور وقت بر رقیبان بانام‌ونشان خود، سرآغاز تنش‌ها و تحولاتی شد که اگرچه ریشه در مدیریت‌های پیشین و سالیان دور داشت، تأثیر عمیقی در رفتار سیاسی شخصیت‌ها گذاشت. اکبر هاشمی رفسنجانی یکی از این افراد بود که در طول چهار سال فعالیت دولت نهم از مانع‌تراشی در برابر اقدامات دولت بازنایستاد و همۀ مخالفان دولت را به‌نوعی زیر چتر حمایت خود بُرد.

پس از اعلام نتیجۀ انتخاب، مردم در روز 22خرداد88، رقبای انتخاباتی به‌جای تبریک به شخص منتخب، «تقلب» در انتخابات را القا کردند که باعث بروز فتنۀ بزرگی شد. متأسفانه آقای هاشمی بعد از انتخابات 88 نیز با مواضع غیرشفاف خود باعث جری‌شدن فتنه‌گران شد.

این اثر به عملکرد هاشمی در انتخابات نهم و دهم ریاست‌جمهوری پرداخته و با نقل انبوهی از مدارک و مستندات، نحوۀ سلوک هاشمی را با جریان انتخابات دهم روشن می‌سازد.

*نقش بهائیت در فتنۀ 1388

 سلمان علوی نیک

 مرکز اسناد انقلاب اسلامی

نقش دولت‌های بیگانه در شکل‌گیری و قوام فرقۀ بهائیت و اقدامات و اهداف آن علیه ایران بر کسی پوشیده نیست. این حزب سیاسی با بدعت‌های زشت بنیان‌گذاری شد و در دامان بیگانگان پرورش یافت؛ اما با پیروزی انقلاب اسلامی که دیگر مجالی برای تحقق اهداف شوم این فرقه باقی نمانده بود، بهائیان از طریق هم‏دستی با استکبار در تضعیف نظام اسلامی کوشیدند و به‌انحای مختلف در صدد تبلیغ مرام خود برآمدند. انتخابات دهم ریاست جمهوری و حوادث متعاقب آن عرصه‌ای بود تا دوباره بهائیان با اشاره محافل بیگانه علیه جمهوری اسلامی ایران توطئه کنند. تا پیش از انتخاباتِ این دوره، بهائیان به‌دلیل بی‌علاقگی به سرنوشت ایران، در هیچ انتخاباتی شرکت نمی‌کردند و خود را ایرانی نمی‌دانستند. اما این‏بار که ارادۀ محافل بهائی بر شرکت در انتخابات و رأی‌دادن به نامزد مشخصی قرار گرفته بود، پیروان خود را به شرکت فعال فراخواندند. مردم ایران که با حضور چهل‌میلیونی خود در انتخابات، دشمنان خارجی را در تحقق نقشه‌هایشان ناکام گذاشتند، این‏بار نیز دست رد بر سینۀ ایادی داخلی آنان زدند. حوادث بعد از انتخابات و اغتشاشات سران فتنه باعث شد که گروه کوچک بهائیان نیز به گروه‌های آشوبگر بپیوندند و در خیابان‌ها با نیروهای امنیتی درگیر شوند. به‌علاوه، رسانه‌های غربی و در رأس آنها تلویزیون فارسی بی‏بی‏سی نیز با تبلیغ و حمایت گسترده از بهائیان، آنها را به حضور در خیابان‌ها تشویق می‌کرد. با دستگیری برخی از شرکت‌کنندگان بهائی در اغتشاشات و اعترافات آنان، نیت پلید این فرقه در ضربه‌زدن به نظام اسلامی مشخص گردید. اثر پیشِ‌رو شامل برخی بازجویی‌ها از دستگیرشدگان بهائی در اغتشاشات روز عاشوراست که دقت در اعترافات و اقرارهای آنها بسیاری از ابعاد و ماهیت فتنۀ 1388 را روشن می‌سازد.

*آرکیو هشتادوهشت

 حسین قدیانی

 مرکز اسناد انقلاب اسلامی

فتنۀ 88 جدا از آثار زیان‌بار، واژگان و اصطلاحات زیادی را وارد فرهنگ واژگان انقلاب اسلامی کرد و انواع نوشته‌ها را در قالب‌های مختلف به‌وجود آورد: طنز فتنه، دل‌نوشت فتنه و تدارک انواع نرم‌افزارها برای روشن‌کردن ابعاد مختلف و پیچیدۀ جریان فتنه برای مردم، از جمله ادبیات راجع به فتنه می‌باشد.

آرکیو هشتادوهشت، نوشته‌های یکی از روزنامه‌نگاران است که در همان روزگار پرازگردوغبار فتنه، دربارۀ حوادث و اشخاص مختلف نوشته شده است. نویسنده برای بیان مقصود خود قالب طنز را برگزیده که دارای ظرفیت‌های زیادی برای بیان مفاهیم بلند و عالی است.

*شنبۀ پس از انتخابات

 محمدسعید کاوه

 مرکز اسناد انقلاب اسلامی

انتخابات دهمین دورۀ‌ ریاست‌جمهوری در نظام جمهوری اسلامی وقایعی را در برداشت که از هر لحاظ شایستۀ دقت و توجه است. مشارکت حدود 85درصدی مردم در این انتخابات که بالاترین میزان مشارکت را در انتخابات‌های مختلف نشان می‌داد، از جملۀ این وقایع است. اما وقایع فردای روز انتخابات و اعتراض بی‌رویه و شبهه‌افکنی در نتیجه‌ و نحوۀ برگزاری انتخابات باعث شکل‌گیری جو تشنج در جامعه شد که از نخستین ساعات پس از اعلام نتایج شروع شد و مدتی تداوم داشت.

مرکز اسناد انقلاب اسلامی در راستای ثبت و ضبط تحولات دوران حاکمیت نظام جمهوری اسلامی و شناساندن بهتر ماهیت جریان‌ها و حرکات و اغتشاشات اخیر، اقدام به بازخوانی وقایع قبل و بعد از انتخابات و مواضع کاندیداها، افراد و گروه‏ها اقدام به چاپ این اثر نموده است.

*شورش اشرافیت بر جمهوریت

 حمیدرضا اسماعیلی

 مرکز اسناد انقلاب اسلامی

نظام جمهوری اسلامی ایران بر پایۀ‌ ایدئولوژی اسلامی شکل‌گرفته و با پایبندی به احکام این دین مبین قوام یافته ‌است. طبق وعدۀ الهی که نص صریح قرآن کریم می‌باشد، خداوند مستضعفان را حاکم بر جهان خواهد کرد و این اراده و خواست خداوندی لایتغیر است. نهضت امام خمینی(ره) که با همراهی مستضعفان به پیروزی انقلاب اسلامی منجر شد، پیروزی مظلومان بر مستکبران را رقم زد. در این راستا، جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای پیروزی انقلاب برای اعادۀ‌ حقوق مستضعفین از مستکبران تلاش کرده است و این ایدئولوژی انقلاب در تمامی تصمیم‌سازی‌های نظام اسلامی جریان دارد. حوادث و وقایع بعد از انتخابات دهمین دورۀ‌ ریاست‌جمهوری و تمکین‌نکردن نامزدهای انتخاب‌نشده به قانون و رأی مردم در یک نگاه، غلبۀ روح طاغوتی و زیاده‌خواهی را جلوه‌گر می‌کند که شایستۀ واکاوی و ریشه‌یابی دقیق‌تر است. اثر پیشِ‌رو با نگاهی به گفتمان دوم خرداد، دلایل اقبال مردم به منتخب انتخابات دهم را بررسی کرده و به تلاش‌های جبهۀ دوم خرداد برای دامن‌زدن بر شایعه تقلب و آشوب‌آفرینی می‌پردازد. نگارنده با موشکافی روش‌های اغتشاشگران و نقش و همراهی بیگانگان و اپوزیسیون خارج‌نشین، به روشن‌کردن ریشه و علل حوادث پس از انتخابات همت گماشته است.

*طوفان فتنه و کشتی بصیرت

 آیت الله محمدتقی مصباح یزدی

 مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

امیرالمؤمنین علی(ع)‌ می‌فرمایند: «إنّ الفِتن إذا أقبلت شَبّهت و إذا أدبرت نَبّهت... فتنه‌ها در آغاز پیدایش، شبهه و اشتباه پدید می‌آورند.» یعنی فتنه شفاف نیست و توأم با شبهه‌ها و ابهام‌هاست و مردم را به‌اشتباه می‌اندازد. فتنه خود را نشان نمی‌دهد. فتنه‌گران نیز دست خود را رو نمی‌کنند و نمی‌گویند که ما در پی فتنه‌گری هستیم. اکنون که آنان خود را معرفی نمی‌کنند و به‌طور معمول، فتنه با اشتباه، جهل، غفلت و تشابه پدید می‌آید، چه کنیم تا فتنه را بهتر بشناسیم و چگونگی فعالیت فتنه‌گران را بدانیم تا بتوانیم در مقابل آن‌ها موضع مناسب گرفته، وظیفه خود را درست انجام دهیم؟ به‌عبارت ساده، فتنه را چگونه بشناسیم؟ اگر فتنه شناخته شود، فتنه‌گر نیز شناخته می‌شود. این کتاب درصدد تبیین دقیق مفهوم فتنه در فرهنگ اسلامی و تحلیل فتنه‌های اجتماعی صدر اسلام است.

*نامیرا

 صادق کرمیار

 کتاب نیستان

نامیرا داستانی شخصیت‌محور است؛ رمانی با خرده‌روایت‌هایی از تغییر روش، هدف، آرزو و عاقبت آدم‌ها. این روزگار است که آدم‌ها را در محک انتخاب‌شدن و انتخاب‌کردن می‌گذارد و نویسندۀ نامیرا فقط تصویرساز صادق این رویدادهاست. کرمیار، کتاب را به‌سبک رمان‌های کلاسیک با شروعی آرام آغاز می‌کند، تصویرسازی می‌کند، شخصیت‌ها را یک به یک وارد داستان می‌کند، آن‌ها را معرفی می‌کند و با داستان پیش می‌برد. نامیرا اسیر اختلاف روایت‌های تاریخی نشده و البته از عقبۀ تحقیقی درستی بهره برده است. در نامیرا است که می‌فهمی بخشی از انبوه مردمی که به امام نامه نوشتند، حضور امام را برای منافع شخصی خود می‌خواستند. امضاها به‌خاطر درد دین نبود؛ بلکه برای طایفه‌ای، سؤال این بود که چرا معاویه شام را برتر از کوفه دانسته است. وقتی که ابن‌زیاد سر کیسه را شل کرد و از بیت‌المال کیسه‌های طلا بخشید، دیگر آمدن امام فایده‌ای برای این قوم نداشت. قصور معاویه را یزید جبران کرده بود. شاید اگر امام می‌آمد به کوفه و زعامت قوم را برعهده می‌گرفت، اینان باز هم مخالفت می‌کردند؛ هرچند ابن‌زیاد هلاکشان کرد و دستشان را به خون پسر  پیامبر(ص) آلوده کرد.