رسانه ملی نباید رقیب بخش خصوصی باشد/ شرط رفع فیلتر سایت‌های دانلود فیلم

حلقه وصل: نشست خبری سیدصادق امامیان رئیس سازمان تنظیم مقررات صدا و تصویر فراگیر با نمایندگان رسانه‌های جمعی روز دوشنبه 20 آبان ماه در ساختمان این سازمان برگزار شد.

در ابتدای این نشست، امامیان عنوان کرد: ما با دنیای رسانه‌ای متحول شده‌ای مواجه هستیم که تکثر و تنوع از منظر تکنولوژی، محتوا و... جزو ویژگی‌های این دنیای جدید است. یکی از ابعاد رسانه‌ای این دنیا، تولیدات صوتی و تصویری است که پیش از این در تلویزیون خلاصه می‌شد اما ظهور رسانه‌های جدید باعث شکل گیری تنوع تازه‌ای در رسانه‌ها شده است. همه دنیا می‌دانند رسانه‌های صوت و تصویر از نظر نوع محتوا، مخاطب و... نیازمند نظام‌های متفاوت است و تنظیم‌گری می‌شود، با این وجود عملا رسانه‌های بخش خصوصی به رسمیت شناخته شده‌اند و سعی شده نظام حقوقی داشته باشند.

رئیس ساترا تأکید کرد: یکی از خاصیت‌های این نظام حقوقی این است که نسبت به تکنولوژی‌ها خنثی نیست. نکته دوم این است که ما عملا با مفهومی به نام همگرایی مواجه هستیم. این باعث شده که نیازمند ساختارهای جدید باشیم. باید بگویم رسانه‌های مبتنی بر اینترنت، همه در فضای رسانه‌ای جدید تداخل دارند، از همین رو همه دنیا به نظام‌های نوین رسانه‌ای فکر می‌کنند. در تمام کشورهای دنیا یک قانون مادر وجود دارد که حاصل این تحول است.

گزارش تصویری | نشست خبری رئیس سازمان تنظیم مقررات صدا و تصویر فراگیر

وی افزود: در کشور، ما با رسانه صداوسیما مواجه هستیم که یک رسانه در اختیار حاکمیت است. ما پیش از این خصوصی‌سازی را در خیلی بخش‌ها داشته‌ایم اما خصوصی‌سازی در رسانه از این قضیه استثنا شده بود. طبق تصمیم جدید، رسانه‌های بخش خصوصی به رسمیت شناخته شده‌اند. این مجموعه‌ها در چارچوب مقررات ملی اجازه فعالیت دارند و حاکمیت وظیفه حمایت از آن‌ها را دارد.

امامیان ادامه داد: برای این وظیفه جدید، سازمانی تشکیل شد که از معاونت‌های محتوایی منفک است و چند شاخصه مهم دارد؛ به رسمیت شناختن بخش خصوصی، حمایت از آن‌ها و رقیب ندانستن آن‌ها. به نظر می‌رسد می‌توانیم یک جبهه مشترک تشکیل بدهیم. ما سه رسانه آمریکایی داریم که دنیا را تسخیر کرده‌اند مثل نتفلیکس. به طوری که مدیران رسانه‌های بریتانیایی به من گفتند ما از این قضیه نگرانیم. این آمار در رسانه‌های کاربر محور بدتر است. مثلا نفوذ یوتیوب و فیسبوک وحشتناک است. در دنیای امروز غالب کشورها نگران هویت ملی، رسانه‌ها و تولیدات خود هستند و آن را کمی محدود کرده‌اند. دغدغه ما این است که رسانه‌های ملی مخاطبان عمومی را پوشش دهند. ما باید با هرکسی که تولید محتوا و خدمت می‌کند در یک جبهه قرار داشته باشیم و خوشحالیم که در کشوری هستیم که هنوز اکثریت رسانه‌ها ایرانی هستند. ما تلاش می‌کنیم سهم مخاطب ایرانی رشد پیدا کند و نباید در درگیری‌های داخلی، مزایای ملی را از دست بدهیم. در این مدت فعالیتمان ۷۳ مجوز داده‌ایم و روز به روز تقاضاها بیشتر می‌شود. از دولت محترم، مجلس، قوه قضائیه و... تشکر می‌کنم چون همکاری خوبی داشته‌ایم.

وی درباره فرآیند صدور مجوزها گفت: صوت و تصویر تقریباً یک تعریف با اجماع جهانی دارد. ما تقریباً همان مدلی را که در همه جای جهان مورد استناد قرار گرفته مورد استفاده قرار داده‌ایم و نخواستیم تعریف جدیدی داشته باشیم که مورد مناقشه باشد. رسانه صوت و تصویر چند شاخصه دارد و اصل کار آن ارایه خدمات صوتی و تصویری است که قابلیت دسترسی عمومی داشته باشد، به نحوی محتوای رسانه‌ای موثری ارایه بدهد و یا تولیدات حرفه‌ای داشته باشد اگر هم تولیدات آن‌ها حرفه‌ای نباشد باید خدمت حرفه‌ای داشته باشند. به خاطر همین ممکن است سرویس‌های داشته باشیم که پول بابت محتواهای پرهزینه نمی‌دهند اما خدمات رسانه‌ای منظم و به روزی دارند. این رسانه‌ها به قدری قابل توجه شده‌اند که مخاطبان زیادی دارند و بر افکار عمومی تاثیر می‌گذارند. این تعریف همه جا بیان شده است و ما هم چنین تعریفی داریم. هر سرویسی که این مختصات را دارد «رسانه صوت و تصویر نوین» محسوب می‌شود. این تعریف در ابلاغیه تنظیم‌گری، صدور مجوز و... به صورت مصرح بر عهده سازمان «ساترا» است و هیچ قیدی در آن وجود ندارد. از همین رو باید بگویم کانال‌هایی که صوت و تنظیم حرفه‌ای بارگذاری می‌کنند باید از ما مجوز بگیرند مثلا «دیرین دیرین» از ما مجوز گرفته است چون تبدیل به سرویس شده و خدمات منظم و حرفه‌ای ارایه می‌دهد و یک رسانه است.

* رسانه ملی نباید رقیب بخش خصوصی باشد
رییس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی درباره رقابت با صداوسیما عنوان کرد: یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های همه تنظیم‌گران شفافیت و بی‌طرفی است اما این امر به طور مطلق امکان‌پذیر نیست. برهمین اساس باید بدانیم که رسانه ملی نباید رقیب بخش خصوصی باشد رسانه‌های ملی در همه جای دنیا سخت‌گیری‌های خود را دارند اما این سخت‌گیری بر رسانه‌های دیگر اعمال نمی‌شود و همین مانع رقابت می‌شود ما سعی کردیم سازمانی مبتنی بر مقررات واضح داشته باشیم و حمایت‌ها و... بی‌طرفانه باشد. ضمن اینکه هر تصمیمی که اینجا گرفته می‌شود قابلیت تجدید نظر در دستگاه قضایی را دارد. نکته دیگر این است که تمام نهادهای تنظیم‌گر صددرصد مستقل نیستند و همه یک ریشه سازمانی دارند.

وی درباره نوع ممیزی در «ساترا» هم اظهار کرد: تنظیم‌گرها در حوزه رسانه فقط محتوایی عمل نمی‌کنند، بلکه خدمات رسانه‌ای وجوه مختلفی از جمله مالکیت، اطلاعات شخصی و ...‌ دارد بنابراین ما فقط تنظیم‌گر محتوا نیستیم. ما تقریبا هیچ سانسوری انجام نمی‌دهیم. مسئولیت حوزه محتوا بر عهده صاحبان رسانه‌هاست. ضمن اینکه تا جایی که بتوانیم مقررات جدید نمی‌گذاریم بلکه مقررات‌زدایی می‌کنیم. البته در دنیای امروز فیک نیوز، تبلیغات سیاسی، قطبی‌سازی جهان و... مطرح می‌شود و اگر نیاز باشد مقررات جدید خواهیم داشت.

امامیان تأکید کرد: ما به هیچ وجه مسئولیت محتوا را به عهده نمی‌گیریم. ما مقررات خودمان را به رسانه‌ها اعلام می‌کنیم، آنها یک مدیر محتوایی معرفی می‌کنند و ما دوره‌های آموزشی برای آن‌ها می‌گذاریم تا از سطح مدیریت آن‌ها مطمئن شویم. ما تاکید می‌کنیم مدیران رسانه‌ها مسئول هستند. از همین رو تک‌تک محتواها را از قبل نمی‌بینیم. وظیفه ما اعلام مقرارت و نظارت بر استانداردهای خروجی آن‌هاست. ضمن اینکه از شبکه وسیعی از همکاری‌های مردمی برخوردار هستیم. مثلا ما با انجمن اولیا و مربیان وارد همکاری شده‌ایم در واقع هر خانواده‌ای می‌تواند به سامانه ما رجوع و اعلام شکایت کند. نظارتی که می‌کنیم از شکایت مردمی، ناظران نهادهای مردم نهاد و خودمان نشات می‌گیرد. ما توافقی با نهادهای نظارتی کرده‌ایم که براساس آن، از آن‌ها خواسته‌ایم که ورود مستقیم نداشته باشند. همیشه دستگاهای قضایی این حق را دارند اما نهادهای تنظیم گر مسئولیت رسیدگی تخصصی را دارند چراکه قرار است نهادهای تنظیم گر قبل از ورود دستگاه قضا ورود کنند. البته نباید تنظیم گری را به محتوا محدود کنیم و تنظیم‌گری ابعاد مختلف دارد. ما در محتوا تقریبا با هیچ رسانه مجوزداری به مشکل نخورده‌ایم و در شیوه مقرراتی، رسانه‌ها به نحو احسن کار خود را انجام داده‌اند به طوری که مشکلات پیش آمده نیز با یک تلفن ساده حل شد.

* ما طرف حساب رسانه‌های جدی و حرفه‌ای هستیم
رئیس «ساترا» گفت: طبیعتاً کسی نمی‌تواند زاویه مخاطب را تغییر بدهد تا زمانی که انتخاب محتواها طبق مقررات باشد. مسأله‌ای در استفاده از محتوای خارجی وجود ندارد. هیچکس در هیچ جای دنیا محتوای فضای مجازی را کنترل نکرده است و ما طرف حساب رسانه‌های جدی و حرفه‌ای هستیم چراکه قسمت عمده تاثیر افکار عمومی با همین رسانه‌هاست. باید بگویم در انتخاب محتوا شاخصه‌های محتوای بخش خصوصی با رسانه ملی فرق دارد و این موضوع در همه جای دنیا وجود دارد. در ابتدا مسئولیت محتوا با کسی بود که محتوا را تولید می‌کرد در لایه دوم مسئولیت آن بر عهده رسانه‌ای بود که محتوا را آپلود می‌کرد اما در لایه سوم این مسئولیت بر عهده پلتفرم‌هاست. به خاطر همین مسئولیت محتوایی توسعه پیدا کرده و شامل طراحان پلتفرم هم می‌شود و این اتفاق در دنیا رخ می‌دهد. ما هم با همین نگاه به مسئولیت محتوایی توجه می‌کنیم.

وی درباره همگرایی با سایر نهادها عنوان کرد: همگرایی صد در صد ممکن نیست. اما مسیر رو به تعامل بوده است. بعد از ابلاغ قانونی به شورای عالی فضای مجازی همکاری‌های خوبی به وجود آمد و وزارت ارشاد مجوزهای خود را متوقف کرده است. مشخص است که تنظیم گری صوت و تصویر فراگیر به این سازمان محول شده است. هیچوقت نمی‌گوییم به همگرایی صد درصد رسیده‌ایم و روال‌مان غیرقابل تغییر است ولی در این یک سال و نیم روال خوبی پیش گرفته‌ایم. درباره رسانه‌هایی که قبل از ما شکل گرفته‌اند باید بگویم خیلی از آن‌ها به ما مراجعه کرده‌اند، یک سری هنوز این کار را نکرده‌اند اما طبق مقررات به نظر می‌رسد باید زودتر مراجعه کنند. رسانه‌های ما آنقدر حرفه‌ای هستند که به مسئولیت‌های قانونی خود عمل می‌کنند. ضمن اینکه سازمان ما سازمانی نیست که وارد درگیری شود در این میان برخی هنوز منتظرند تعیین تکلیف بین نهادهای حاکمیتی صورت بگیرد و بدانند طرف حساب آن‌ها کیست، با این وجود ابهام زدایی صورت گرفته و سعی شده است دغدغه این رسانه‌ها رفع شود. برخی فعالان این حوزه این نگرانی را دارند که آیا نگاه رسانه‌های حاکمیتی مچ‌گیری است؟ ولی روال و روش ما مشخص شده است. همان قدر که معتقدم یک رسانه سرمایه است، به همان میزان معتقدم به یک تنظیم‌گر نیازمندیم و باید این فضا نظام پیدا کند. چراکه این موضوع تضمین‌کننده حیات آنهاست. من تک تک رسانه‌ها را سرمایه ملی می‌دانم و اگر یکی از آن‌ها ضربه بخورد منافع کشور ضربه خورده است.

امامیان در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه به رسانه‌های «فیلیمو» و «نماوا» مجوز داده‌اند یا نه؟ گفت: مجوزهایی که داده‌ایم سبد متنوعی دارد. رسانه‌های که مجوز گرفته‌اند مبتنی بر صوت و تصویر هستند. اخیراً نیز تقاضایی‌هایی از سوی مسابقه آنلاین وجود داشته است ما می‌خواهیم درهای سازمان باز باشد و دائم سرویس‌های جدید را شاهد باشیم. من به مصداق ورود نمی‌کنم. تقریباً با همه رسانه‌ها صحبت کرده‌ایم آنها دغدغه‌هایی داشتند که برخی از آنها را حل کردیم.

* شرط رفع‌فیلتر سایت‌های دانلود فیلم
وی درباره سوالی مبنی بر ابهام ماجرای دانلودهای غیرقانونی و ارتباط آنها با VODها اینگونه پاسخ داد: سایت‌های دانلودی نباید غیرقانونی باشند و نیستند، چراکه سرویسی ارایه می‌دهند. اتفاقی که برای آن رخ داد با مداخله ما صورت نگرفته بود و هیچ شکایتی از سوی ما نشده بود. من از دادستانی مساله را پرسیدم که گفتند به خاطر مشکلات محتوایی و کپی‌رایت داخلی باید از دسترس خارج می‌شدند. از همین رو جلساتی گذاشتیم و به توافقی رسیدیم درواقع از رسانه‌های دانلودی خواستیم مثل یک رسانه حرفه‌ای عمل کنند، مسئولیت محتوا را بپذیرند و مدیر خود را معرفی کنند از همین رو با چهار رسانه به توافقی رسیده‌ایم که نامه رفع تعلیق آن‌ها به زودی صادر می‌شود. باید عنوان کنم در حوزه کپی رایت مقررات ویژه‌ای نداریم کپی رایت خارجی در محدوده مقررات مالکیت فکری قرار نمی‌گیرد و ملاحظه ویژه‌ای ندارد. ما سعی کردیم دغدغه محتوایی دستگاه قضا را حل کنیم.

امامیان تصریح کرد: سایت‌های دانلود در ابتدا حرفه‌ای نبودند به همین دلیل ما باید خیال‌مان راحت باشد که هر کسی توان حرفه‌ای و مدیریتی خود را می‌شناسد. سازمان سینمایی و شبکه نمایش خانگی مسئولیت خود را انجام می‌دهد و ما ورودی به کار آن‌ها نداریم. ما هیچ تداخل سنتی با دیگر نهادها نداریم. شبکه نمایش خانگی و سازمان سینمایی کار و نظارت خود را انجام می‌دهند اما سازمان ما در رسانه‌های فراگیر مسئولیت دارند. ما در حوزه مالکیت فکری از محدوده قوانین فعلی کشور فراتر نمی‌رویم.

وی افزود: حتماً تولید محتوای داخل مشمول قوانین مالکیت فکری است و باید به مقررات کپی‌رایت تحت قوانین کشور پایبند باشیم. در حوزه کپی‌رایت محتوای خارجی تا زمانی که قوانین تغییر پیدا نکرده است، نمی‌توانیم فراتر برویم. ترجیح ما و هر فعال فرهنگی این است که رسانه‌ها به سمت تولید بروند و هرچه این اتفاق بیشتر شود بهتر است. ما مخالف تولید محتوا توسط رسانه‌ها نیستیم نظارت متفاوتی هم بر آن‌ها نداریم. رسانه‌ها باید مقررات کشور را بر محتوای منتشر شده رعایت کنند. در شرایط فعلی ترجیح ما بر نظارت پسینی و استفاده از نظارت مردمی است.

* واکنش به اظهارات وزیر ارتباطات
وی درباره اینکه آذری جهرمی وزیر ارتباطات گفته بود فیلتر سایت‌های دانلود به خاطر شکایت صداوسیما بوده است، گفت: آذری‌جهرمی احتمالا اطلاعات دقیقی نداشته‌ است اصلا من موضوع برخورد با سایت‌های دانلود را از طریق  رسانه‌ها متوجه شدم. ما هیچ شکایتی نداشته‌ایم.

رییس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی درباره ممیزی حجاب و پوشش در وی‌اودی‌ها اظهار کرد: رسانه‌های آی‌پی‌تی‌وی با بخش فضای مجازی صداوسیما قراردادی بسته‌اند. در این قرارداد احتمالا شرایط مالی، سهمی و... وجود دارد و این ارتباطی با سازمان ما ندارد. من نمی‌توانم بگویم مقررات خاصی دارند یا نه. ما مسئول نظارت بر سازمان صداوسیما نیستیم. صداوسیما برای شبکه‌های مختلف مقررات خاص خود را دارد. من نه ممیزی می‌کنم نه سانسور، من مقررات می‌گذارم. رسانه‌های بخش خصوصی الزامی ندارند که مثل صداوسیما باشند اما همه در چارچوب قانون هستند. در آنتن صداوسیما ملاحظاتی وجود دارد چون باید به خیلی جاها پاسخ بدهد. مقایسه خروجی رسانه خصوصی با آنتن صداوسیما درست نیست.

امامیان مطرح کرد: مسئولیت تنظیم‌گری و نظارت با همه ابعاد برعهده این سازمان است اما مکانیزم من سانسور پیش از پخش نیست. ما سانسور پیشینی نداریم. هر نوع اصلاح محتوایی، انتخاب محتوای مناسب و حذف محتوای نامناسب باید توسط رسانه انجام شود. ما نه ظرفیتش را داریم نه می‌توانیم تک‌تک آن‌ها را ببینیم. ما فقط مطمئن می‌شویم آن رسانه‌ها صلاحیت این کار را دارند یا نه. قوانین ما با مشارکت رسانه‌ها تدوین می‌شود. ما وظیفه داریم رسانه‌ را توانمند کنیم. ما هیچ‌وقت یک فیلم را نمی‌گذاریم تا تکه‌هایی از آن را ببریم. اصلا چه کسی می‌تواند بنشیند و همه این محتواها را بررسی کند؟