البرز: با جشنواره عمار 37 سال به عقب برگشتم و انرژی گرفته‌ام/ بیمه تکمیلی با اکران فیلم!

سرویس معرفی: یکی از ویژگی‌های اکران مردمی جشنواره عمار، اتکای آن بر نیروهای مردمی است، طوری که اقشار مختلف جامعه اعم از دانشجو، طلبه، معلم، خانم خانه‌دار و ... به عنوان اکران کننده در آن مشارکت می‌کنند.

محمد تقی اقبال، یکی از اکران‌کنندگان فیلم‌های عمار در شهرستان نظر آباد استان البرز است که در اولین نشست خبری ششمین جشنواره عمار هم به عنوان مجری حضور داشت. با وی گفت‌وگویی داشتیم که بخشی از آن را در ادامه می‌خوانید:

در ابتدا از فعالیت‌های خودتان می‌گویید؟

از همان اوایل انقلاب و در نوجوانی همزمان با تحصیل، به عنوان نیروهای افتخاری در قالب گروه‌های جهاد سازندگی به روستاها می‌رفتیم و بدون هیچ مزدی کار جهادی می‌کردیم به قول شهید آوینی، رفته بودیم برای خدا بیل بزنیم، اردوهای جهادی الان هم صبغه‌اش به همان دوران انقلاب برمی‌گردد.

بخاطر زمینه کار فرهنگی که داشتم به کمیته فرهنگی جهاد سازندگی رفتم، آن موقع کار فرهنگی ما شامل اعزام مبلغ به روستاها، کارهای تبلیغی، دیوارنویسی و نمایش فیلم در مساجد روستاها بود. من به همراه دو، سه نفر دیگر، آپارات به دوش می‌گرفتیم و برای اکران فیلم به مساجد روستاها می‌رفتیم.

رفت و آمدتان چطور بود؟

بعد از مدرسه، به جهاد می‌رفتیم، آنجا طبق تقسیم کاری که شده بود آپارات، حلقه‌های فیلم و لیست روستاها را به ما می‌دادند. آپاراتی‌ها با موتور می‌رفتند و کسانی هم که ویدئو و تلویزیون می‌بردند، با ماشین جیپ رفت و آمد داشتند.

خاطره‌ای از اکران‌های آن دوران دارید؟

یک بار، فیلم ویدئویی محمد رسول الله(ص) مصطفی عقّاد را به ما دادند که در روستا اکران کنیم. دستگاه بزرگ تلویزیون20 اینچی هم باید می‌بردیم آن موقع ویدئو و تلویزیون، کیلویی بود، برای همین قرار شد با جیپ برویم ولی ماشین خراب شد مانده بودیم چکار کنیم، از طرفی هم به مردم روستا قول داده بودیم که با اشتیاق برای تماشای فیلم‌ها می‌آمدند.

با تفکر جهادی به این نتیجه رسیدیم که با موتور فاصله 22 کیلومتری روستا را برویم. دو نفری روی موتور نشستیم، ویدئو و تلویزیون را هم وسط گذاشتیم، با همه نگرانی‌هایی که داشتیم با تأخیر خودمان را به روستا رساندیم.

کدام روستا بود؟

روستای نجم‌آباد ساوجبلاغ که الان جزو شهرستان نظرآباد است. مقام معظم رهبری هم در دهه‌ 60 یک سفر به این روستا داشتند.

چطور شد دوباره به فکر اکران فیلم افتادید؟

من در ستاد نماز جمعه نظرآباد فعالیت دارم، در جلسه‌ای که در سال 91 یا 92 برای ستادهای نماز جمعه سراسر کشور برگزار شده بود، آقای جلیلی درباره اکران فیلم‌های جشنواره عمار در نماز جمعه‌ها سخنرانی داشت. بعد از این جلسه، دیدم می‌توان دوباره کار اکران فیلم را مانند اوایل انقلاب در مساجد تکرار کرد، مردم آماده‌اند، فقط امکانات لازم است که بعید می‌دانستم کسی به ما امکانات بدهد ولی حداقلش این بود که دیگر خبری از آپارات نبود و امکانات جدیدتری جایگزین شده بود.

با مسئولین ستاد نماز جمعه صحبت کردیم، گفتند دوستان هر کاری می‌توانند برای این کار بکنند. بعد از دریافت فیلم‌ها از دبیرخانه جشنواره عمار، دو-سه هفته تبلیغات کردیم، برای تهیه تجهیزات هم، پرده را از آموزش و پرورش و لپ‌تاپ را هم به صورت شخصی تهیه کردیم.

اولین اکران ما در نماز جمعه، با حدود 20 نفر آقا و 20 نفر خانم برگزار شد.

چه زمانی بود؟

در سال 92، ما از آذر ماه شروع کردیم و تا ایام عید نوروز، یعنی چهار ماه، ادامه دادیم. البته کارهای مربوط به آماده‌سازی و آوردن امکانات را دو دانشجو  پیگیری می‌کردند، ویدئو پروژکتور را هم حجت الاسلام شیخ زاده، تهیه می‌آوردند.

هنوز هم ادامه دارد؟

خیر، چون ویدئوپروژکتور را متعلق به مسجد بود، سرقت کردند.

در این‌باره اقدامی کردید؟

قرار شد که ستاد نماز جمعه ویدئو پروژکتور بخرد، ولی گفتند اول باید خسارت مسجد را بدهیم.

چه فیلم‌هایی را پخش می‌کردید؟

در اوایل، بیش‌تر فیلم‌هایی که تناقض رفتاری آمریکایی‌ها را نشان می‌داد، اکران می‌کردیم. فیلم «علمک» را در جشن‌ها و انیمیشن‌ها را برای بچه‎ها نشان دادیم.

مستند «حاج بخشی» را هم که از اهالی استان البرز هم است، هر سال به مناسبت سوم خرداد(سالروز آزادسازی خرمشهر) در برنامه‌ای به میزبانی سپاه و هیئت رزمندگان برگزار می‌شود، برای سه- چهار هزار نفر از رزمندگان استان پخش کردیم.

در مصلی که پخش داشتید، باز خوردها چطور بود؟

در سالروز حماسه نه دی، فیلم «لکه» را که به عنوان یک فیلم روشنگرانه پخش کردیم، بعد از اکران، مردم می‌گفتند چرا تلویزیون این فیلم‌ها را نشان نمی‌دهد.

فیلم‌ها را قبل از آغاز نماز جمعه پخش می‌کردید یا بعد از آن؟

در چهار ماهی که اکران داشتیم، یک ساعت قبل از آغاز نماز جمعه، پخش فیلم را شروع می‌کردیم، بعضی روزها که فیلم یک ساعت بود، جمعیت حدود 200 نفری، هنگام نمایش حضور داشتند، بعضی روزهایی‌ هم که سه فیلم کوتاه انتخاب می‌کردیم که جمعیت حدود 400،500 نفر فیلم‌ها را هم می‌دیدند.

البته مصلای ما «نظرآباد» کنار پارک بزرگ شهر قرار دارد و خیلی از افرادی هم که صبح‌ها برای ورزش می‌آمدند، با همان لباس ورزشی برای تماشای فیلم‌ها هم به مسجد می‌آمدند.

برای از سرگیری اکران فیلم، برنامه‌ای دارید؟

بله، ولی بیش‌تر فیلم‌ها، مناسب پخش مصلی نیستند، مثلا بعضی فیلم‌ها خیلی طولانی است یا نمی‌توانیم همیشه انیمیشن پخش کنیم که مخاطب خاص خود را دارد. منتظر هستیم تا فیلم‌های جدید را بگیریم، چون بیش‌تر فیلم‌ها را قبلا حداقل یک بار پخش کردیم.

مهم‌ترین مکان برای اکران فیلم را کجا می‌دانید؟

ما در هیئت رزمندگان شعاری داریم که «ما نیامدیم هیئت رزمندگان درست کنیم و کنار هیئت‌های دیگر رقیب شویم، ما آمدیم، یک اجماع هیئتی درست کنیم»، جاهایی که دیگران کار نمی‌کنند، ما باید آنجا را پرکنیم. در اکران فیلم هم جاهایی که کار نشده است، وجود دارد و ما باید با این جشنواره آن جا را پر کنیم و جلوی نفوذ دشمن را بگیریم.

در پخش این فیلم‌ها، ممکن است تلویزیون معذوریت‌هایی داشته باشد، ولی مردم را که از ما نگرفتند، برای همین، خودمان می‌توانیم این فیلم‌ها را برای مردم پخش کنیم.

پخش فیلم، تأثیری در تعداد افرادی که به نماز جمعه می‌آمدند، داشته است؟

خیر، نمازجمعه ما، از جمله نماز جمعه‌های موفق و پرجمعیت است. شاید جاهای دیگر، بعنوان کار تبلیغی و برای جذب افراد، اکران فیلم گذاشته باشند ولی ما این کار را برای پر کردن خلأیی که احساس می‌کنیم، در این‌باره وجود دارد، برگزار کردیم، برای بعضی فیلم‌ها هم بعد از پخش، حاج آقا وثوقی، امام جمعه شهر، توضیح می‌دادند.

در واقع اکران فیلم از نظر ما، یک کار تکمیلی است، مثل بیمه تکمیلی که بعضی هزینه‌های اضافی را پوشش می‌دهد. اکران فیلم هم برای ما بیمه تکمیلی بود، ولی اینکه بیمه اصلی باشد، این‌گونه نبوده است.

خاطره‌ی‌ جالبی از اکران در مصلی دارید؟

یک بار بعد از این‌که پخش فیلم شروع شد، تصمیم گرفتیم تا زمانی‌که مردم فیلم را تماشا می‌کنند، بیرون برویم، البته صدا از بلندگوی مسجد هم پخش می‌شد.

تازه از مسجد بیرون آمده بودیم که صدای عجیبی مثل رِب-بَب ... از بلندگو شنیدیم، به مسئول سیستم صوتی مسجد گفتم شما آخر این بلندگو را درست نکردی. در جوابم گفت برو پیِ کارت بلندگو سالم است، فیلم شما خراب است. سریع دویدیم مسجد، رسیدیم، مردم می‌گفتند: آقا! این فیلم شما را تا آخرش همین طوری باید ببینیم، ما هم گفتیم: نه فیلم خراب است، بعد از نیم ساعت فیلم را عوض کردیم.

سوژه‌ای برای فیلم‌سازی دارید که پرداخته شود؟

بله، ما یک سوژه داریم برای فیلم‌سازی، تحت عنوان «تابلوی با حجاب».

توضیحی درباره‌ی این سوژه می‌دهید؟

در ورودی یک دانشگاه تابلویی نصب کردند که روی آن نوشته شده است: «لطفا حجاب اسلامی را رعایت کنید».  ولی وقتی  وارد دانشگاه می‌شوید، جمعیت زیادی از خانم‌های دانشجو بدحجاب را می‌بینید و فقط آن تابلو حجابش کامل است. این سوژه خوبی می‌تواند باشد، البته باید ظرافت‌های خاصی هم رعایت شود که موجب زدگی و سوءبرداشت نشود.

پیشنهادی برای فیلم‌سازان دارید؟

فیلم‌سازی که می‌خواهد فیلمش از کانال جشنواره‌ عمار مخاطب پیدا کند و اثرگذار باشد، باید از مسائل جامعه و مردم آگاه باشد. مثل بعضی اسکار را ملاک فیلم‌سازیشان قرار ندهند، چنین فیلم‌هایی در بین مردم عادی جامعه مخاطب ندارد. وقتی که فیلم اخراجی‌ها ساخته شد، بعضی‌ها گفتند فیلم حرفه‌ای نیست و براساس اسلوب ساختاری یک اثر سینمایی ساخته نشده است. اما مردمی که رفتند و فیلم رادیدند، گفتند این فیلم خوب است و ما قبول داریم.

خودتان هم تجربه فیلم‌سازی دارید؟

نه؛ ولی درباره فعالیت‌های جهاد سازندگی، مستند تهیه کردم.

تا به حال جایی نمایش داده شده است؟

نه؛ چون فیلم‌هایی که آن موقع تهیه می‌کردیم، 8 میلی متری بود و برای ظهور فیلم باید خارج از کشور می‌فرستادیم. از این فیلم‌ها که در حد دو، سه حلقه‌ 5 دقیقه‌ای است، فکر نمی‌کنم تا امروز، اثری از آن‌ها در آرشیو جهاد باقی مانده باشد.

جشنواره عمار را چطور ارزیابی می‌کنید؟

احساس می‌کنم 37 سال به عقب برگشتم و انرژی گرفته‌ام، اگر جشنواره عمار با همین روند ادامه داشته باشد و به حاشیه دچار نشود، حتما با موفقیت ادامه می‌یابد.