تهران: «عمار»؛ جشنی برای سینمای انقلاب

سرویس معرفی _ محمدجواد ساکت: در سینمای ایران موضوع فیلم دولتی و فیلم خصوصی همیشه مطرح است. بعضی‌ها سینمای دولتی را مضر و بعضی حتی آن را ننگ می‌دانند. برخی دیگر هم سینمای خصوصی را روشن‌فکرنما و بی‌فایده می‌پندارند و از آن بیزاری می‌جویند. به هر صورت در طول این سال‌ها همواره سینمای ایران در تنها آوردگاهش یعنی جشنواره فجر خودنمایی می‌کرد و جدیدترین آثار کارگردانان در آن به نمایش گذاشته می‌شد.

اما چند سالی است که در کنار فیلم های خصوصی و دولتی، فیلم های مردمی نیز جایگاهی برای خود یافته‌اند و در قالب جشنواره‌ای به نام «عمار» عرضه می‌شوند. جشنواره‌ای که در آن حرف‌های نگفته‌ی این سال‌های مردم زده می‌شود و مخاطبی عام دارد.

سرآغاز جشنواره

کلید برگزاری جشنواره‌ی مردمی فیلم عمار؛ اولین بار بعد از اتفاقات سال 88 زده شد، زمانی که جمعی از جوانان و فیلم‌سازان متعهد کشور آثاری را درباره فتنه تولید کرده بودند، اما این آثار نه تنها حمایت نشد بلکه رسانه ملی و نهادهای مرتبط قدمی برای نمایش و دیده شدن این آثار بر نداشتند.

این اتفاق باعث شکل‌گیری ایده ی برگزاری یک جشنواره مردمی برای دیده شدن این آثار شد. نام این جشنواره به نام پرچمدار روشن‌گری و تبیین حق طلبانه در صدر اسلام، حضرت عمار یاسر مزیّن گشته و «جشنواره مردمی فیلم عمار» نام گرفت.

خروجی جشنواره

این جشنواره با استقبال فراوان مردم همراه شد به طوری که در دوره ی پنجم جشنواره بیش از 900 اثر از 70 کشور مختلف و بیش از 1600 اثر داخلی در زمینه های فیلم کوتاه، فیلم بلند، مستند، انیمیشن و... به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد.

از جمله آثار برگزیده‌ی شاخصِ این جشنواره در ادوار مختلف می‌توان به مستند پوستین وارونه، حاج شکرالله، پسر را ببین پدر راتصور کن، هفت دقیقه تا تل آویو، دوپینگی‌ها، پویانمایی‌های پیام راشل کوری، بختک، رقص قاصدک‌ها و فیلم لکه و روز داوری اشاره کرد.

بنا بر گفته‌های دست‌اندرکاران جشنواره اما؛‌ نقطه عطف جشنواره در یکم اسفندماه 91 و بعد از جشنواره سوم اتفاق افتاد. در جریان دیدار با رهبر انقلاب؛ که خستگی را از تن همه بیرون برد.

در این دیدار جمعی از دست‌اندرکاران، داوران و برگزیدگان عمار حضور داشتند. رهبر معظم انقلاب پس از شنیدن صحبت‌های جمعی از حاضرین، توصیه هایی نمودند و توجه به موضوع دین و معارف دینی و همچنین انقلاب اسلامی و ارزش‌های انقلاب در این جشنواره را اقدامی مبارک خواندند و تأکید کردند: نگاه به هنر اسلامی و سینمای دینی باید نگاهی بلندمدت و همراه با برنامه‌ریزی دقیق و امید به آینده و بهره‌گیری مناسب از ابزار هنر برای تأثیرگذاری حداکثری باشد.

تکیه بر مردم، مصونیت از نفت

فیلم‌های ورودی به این جشنواره خصوصی‌ترین فیلم‌هایی هستند که در این روزگار تولید می‌شود و در نتیجه از جان و دل مردم بر می آید. فیلم‌سازان و سایر هنرمندان حاضر در جشنواره سال ها بود که به دنبال محملی برای ارایه ی هنر دینی و انقلابی خود بوده اند و این جشنواره بستری برای تحقق این هدف و نیز آغاز یک حرکت بزرگ مردمی شده است که فعلاً در میانه ی راه است.

به گفته ی «حامد بامروت نژاد»، دبیر اجرایی این جشنواره: «جشنواره عمار از اول تعریف کرده بود که من صرفا یک جشنواره‌ی سینمایی نیستم. من تلاشی برای شکل‌گیری حرکت‌های مردمی در حوزه‌ی فرهنگ و هنر انقلاب هستم. به خاطر همین همیشه تلاش این بود که موقعیت جشنواره عماریک مقطع زمانی برای هنر انقلاب اسلامی و جشن هنر انقلاب باشد تا اینکه صرفا بخواهد جشن سینمای انقلاب باشد.

این جشنواره به صورت مردمی اکران می‌شود یعنی اینکه در هر مکانی اتفاق می‌افتد (مسجد، مدرسه، پارک، حوزه علمیه، منازل، پایگاه بسیج، سالن‌های نمایش و...) و با هر وسیله نمایشی (ویدئو پروژکتور، تلویزیون، کامپیوتر و...). فیلم‌هایی مناسب اکران برای همه سنین و برای همه اقشار وجود دارد. در نتیجه می‌توان گفت هر سه حلقه‌ی تولید، توزیع و مصرف آثار فرهنگیِ این جشنواره توسط مردم اداره می‌شود.

البته آنچنان که آقای سعید خورشیدی، تحلیل‌گر مسایل فرهنگی می‌گوید: «اکران مردمی مسجدمحور برای عمار فضل نیست؛ بلکه ضرورت است. این راهبرد نه تنها از سلامت این جشنواره صیانت می کند بلکه زمینه ی ارتقای کمی و کیفی آن را فراهم می سازد.

این رویداد فرهنگی - هنری در واقع بزرگ ترین نمود هنر دینی و انقلابی است که پس از سال ها فقدان کار عملیاتی در این حوزه، به وجود آمد.

کم‌ها و کاستی‌ها

گذشته از پیشرفت چشمگیر این جشنواره در سطوح ملی و بین‌المللی طی این سال‌ها، هنوز کاستی‌هایی هم در این جشنواره مشاهده می‌کنیم، از قبیل اینکه آثار ارسال شده بیشتر در قالب مستند هستند؛ و یا اینکه تعداد آثار داستانی به خصوص فیلم های داستانی بلند بسیار محدود است. همچنین کیفیت تعداد زیادی از آثار ارسالی در حد اکران‌های سینمایی نیست و فقط می‌توان در اماکنی مثل مسجد و یا پارک ها اکران شوند. انیمیشن ها نیز بیشتر به شکل کلیپ بوده و پویانمایی‌هایی که به صورت داستان بلند باشند وجود ندارد.

و اما دوره‌ی ششم

ششمین فراخوان جشنواره مردمی فیلم عمار با موضوعات «تاریخ معاصر ایران»، «فتنه سال 88»، «بیداری اسلامی و جهانی»، «نقد درون گفتمانی»، «جنگ نرم»، «اقتصاد مقاومتی» منتشر شده است. همچنین «ایران و آمریکا» و «حادثه هفتم تیر» موضوعات ویژه‌ی این دوره از جشنواره هستند.

متقاضیان شرکت در جشنواره می‌توانند آثار خود را در پنج بخش، «فیلم»، «لوح‌نگار»، «نقد و پژوهش‌های سینمایی»، «گرافیک»، «بازی‌های رایانه‌ای» و «فیلم ما» از تاریخ 25 شهریور تا 25 آبان، با مراجعه به تارنمای AmmarFilm.ir  و اصل آثار را حداکثر تا تاریخ 30 آبان به دبیرخانه جشنواره ارسال نمایند.

لازم به ذکر است در این فراخوان از علاقمندان برای اکران مردمی فیلم‌های جشنواره عمار نیز دعوت شده است تا با مراجعه به تارنمای جشنواره، نسبت به ثبت‌نام اکران اقدام نمایند.