کارنامه صفر، ادعا صد؛ چرا ظریف به منافع ایران لگد می‌زند؟

به گزارش حلقه وصل: محمدجواد ظریف در روزهای اخیر باوجود آنکه جایگاهی برای دخالت در سیاست خارجی کشور ندارد، مجددا در این حوزه فعال شده است.

او برای شرکت در اجلاس اقتصادی به داووس سفر کرده و برخی گمانه‌زنی‌ها از فعال شدن در مذاکرات خبر می‌دهد. روزنامه اصلاح‌طلب سازندگی می‌گوید: «حضور محمدجواد ظریف در داووس و اجلاس جهانی اقتصاددانان این ظن و گمان را تقویت کرد که مذاکرات غیررسمی داغی در این شهر سرد در جریان است.»

ظریف 0-3 آمریکا
محمدجواد ظریف در داووس با فرید زکریا مصاحبه داشت و مانند همیشه جملات جنجالی به زبان آورد. اما این بار در فضای بین‌المللی و در مقابل دشمنان ایران. ظریف درحالی که تمام‌قد از مقاومت مردم فلسطین علیه اشغالگری اسرائیل حمایت می‌کرد، گفت: «ما قرار بود در ۹ اکتبر جلسه‌ای با آمریکایی‌ها برای احیای برجام داشته باشیم که به خاطر عملیات ۷ اکتبر مختل شد.»

تاریخچه مذاکرات ظریف با آمریکا به دهه 70 بازمی‌گردد. در آن زمان با نقش‌آفرینی هاشمی رفسنجانی، توافقی با آمریکا صورت گرفت تا در قبال آزادی سربازان آمریکایی از لبنان با میانجی‌گری ایران، آمریکا دارایی‌های مسدود شده ما را آزاد کند. ایران تمام آمریکایی‌ها را آزاد کرد اما آمریکا پول‌های ایران را آزاد نکرد. این اولین توافق و مذاکره شکست‌خورده با آمریکا بود. ظریف در آن مذاکرات نقش محوری داشت. فرستاده طرف مقابل در ایران ابتدا با ظریف دیدار کرد و بعد به دفتر هاشمی رفت. درنهایت هاشمی گفت که هیچ‌چیز عاید ایران نشد.

ظریف در مذاکرات دهه 80 که به مذاکرات سعدآباد معروف است، حضور داشت. او از همان ابتدا تاکنون، در مذاکرات هسته‌ای ایران نقش ایفا می‌کند. 

در مذاکرات دهه 80 که توسط حسن روحانی و محمدجواد ظریف در دولت خاتمی پیش می‌رفت، بازهم سر ایران بی‌کلاه ماند و چیزی نصیبمان نشد. در عوض ایران به بازرسان آژانس، دسترسی کامل داد.

در برجام نیز ماجرا به همین نحو بود. طبق توافقی که ظریف امضا کرد، روحانی مدعی بود تمام تحریم‌ها لغو خواهند شد. اما هیچ تحریمی لغو نشد. بعدها ظریف در مجلس اعتراف کرد که بخش‌هایی از برجام را نخوانده و واژه تعلیق را ندیده بود!

ظریف از زمان خروج آمریکا از برجام تا آخرین روز مسئولیت خود، برای احیای این توافق تلاش کرد. اما موفق نشد. آن‌ها وعده می‌دادند با آمدن بایدن همه‌چیز حل می‌شود.

بنابراین، ظریف در 3 دهه مذاکره و توافق، 3 بار از آمریکا باخته و پیروزی نداشته است. در این 3 باخت، آنچه که آسیب دید، منافع ایران بود. اما اکنون مدعی است عملیات 7 اکتبر مانع احیای برجام شد!

ظریف آمریکا را نمی‌شناسد؟
در مصاحبه داووس، فرید زکریا به ظریف گفت: «شما در فارین افرز گفتید می‌شود با ترامپ به توافق رسید. من تعجب کردم. چون ترامپ همان کسی است که از برجام خارج شد.» اما ظریف در پاسخ اشاره کرد که تیم ترامپ یعنی پمپئو و بولتون خروج از برجام را به ترامپ تحمیل! کردند. 

به عبارتی دیگر، ظریف ترامپ را مقصر نمی‌داند و معتقد است او از برجام خارج نشد؛ بلکه تیم ترامپ، او را به این کار وادار کردند.

اما ظریف اگر مقداری سیاست آمریکا را می‌شناخت، متوجه می‌شد که تصمیمات به ترامپ تحمیل نمی‌شوند. ترامپ دقیقا زمانی که قصد داشت تصمیم‌های مهمی بگیرد و تیمش با او همراهی نبود، آن‌ها را تغییر داد. 

به‌عبارتی‌دیگر، نه‌تنها نظرات به ترامپ تحمیل نمی‌شد؛ بلکه مخالفان را برکنار می‌کرد. ترامپ دقیقا جان بولتون را-که ظریف عامل خروج از برجام معرفی می‌کند-به دلیل عدم همراهی با سیاست‌های خود، اخراج کرد.

ضعف ظریف در شناخت درست از آمریکا، درگذشته نیز آشکار بود. او مدعی بود که آمریکا نمی‌تواند از برجام خارج شود. اما مدت کوتاهی بعد از این ادعا، از برجام خارج شد.

همراهی ضمنی با ادعای دشمنان ایران
در ادامه، مجری به سخنان رژیم صهیونیستی استتاد کرد و گفت: «همان‌طور که رئیس‌جمهور اسرائیل می‌گوید تندروها به‌عنوان کسانی که سیاست‌های امنیتی را کنترل می‌کنند، به افرادی مثل شما اعتماد ندارند.» 

ظریف پاسخ داد: «اگر این‌طور بود من الان اینجا نبودم و نمی‌توانستم در خیابان‌های تهران قدم بزنم» اما هم‌زمان مدعی شد که اگر جلیلی رئیس‌جمهور بود، ممکن بود الان جنگ منطقه‌ای داشته باشیم. این جمله ظریف به‌نوعی همراهی با ادعای تندرو بودن نیروهای انقلابی از سوی دشمنان ایران است.

این قبیل ادعاهای دروغ و ترساندن از جنگ، در گذشته نیز دیده می‌شد. روحانی در دور اول ریاست جمهوری خود مدعی بود کشورهای اروپایی به او گفتند اگر شما رئیس‌جمهور نمی‌شدید، قصد حمله به ایران را داشتیم.

ظریف به دلیل تابعیت آمریکایی فرزندانش به‌طور غیرقانونی در دولت حضور دارد و در زمان انتخابات وعده داده بود که در دولت پزشکیان پست نخواهد گرفت. او استاد فرار از پذیرش مسئولیت است. بعد از 30 سال نقش‌آفرینی در سیاست خارجی ایران، در مصاحبه‌ای نقش خود در سیاست خارجی کشور را صفر بیان کرد.