تهران: سوژه‌ای مثل «ایثار» خودش یک مفهوم بین‌المللی است

به گزارش حلقه وصل، اکران  آثار دومین جشنواره ملی فیلم «ایثار» با شعار -ترویج فرهنگ ایثار، افزایش امنیت و آرامش- از مدتی پیش آغاز شد. این جشنواره در راستای «ترویج فرهنگ ایثار و شهادت» و معرفی جامعه ایثارگری با محوریت شهدا، جانبازان و خانواده‌های محترم آنها، اقدام به نمایش آثار سینمایی در باب این موضوع کرد.

در همین رابطه گفت‌وگویی داشتیم با «سیدمرتضی حسینی» دبیر دومین جشنواره ملی فیلم ایثار و مدیرکل امور هنری بنیاد شهید و امور ایثارگران، «ولی‌الله محمدزاده» جانشین دبیر جشنواره و رئیس اداره سیمای شاهد و «حمید ساروخانی» رئیس اداره قرآن و معارف اسلامی، که در ادامه می‌خوانید:

*چه اهدافی در جشنواره امسال بیشتر مدنظرتان بود؟

مرتضی حسینی: تشویق و ترغیب فیلم‌سازان به تولید آثار با موضوع «ایثار و شهادت» و « ایثار اجتماعی». تحکیم ارتباطات و مبادلات فرهنگی با موضوع «ایثار و شهادت» در سطح کشور. ترغیب و تشویق جوانان هنرمند جامعه اسلامی به «ترویج فرهنگ ایثار» با بهره‌گیری از ابزارهای هنری، از جمله موضوعات و اهدافی بود که هم مبانی این جشنواره بر این اساس شکل گرفته است و هم در جشنواره سال جاری بیشتر بدان توجه شده بود.

*معمولاً جشنواره‌هایی که در این فرم برگزار می‌شود کم‌تر توجه به ارتباطات بین‌المللی دارند و محدود به داخل کشور می‌مانند، چه از جهت ضعف  در تولید آثار در یک قالب جهانی و پشتیبانی از آن برای اکران در کشور‌های دیگر و چه از جهت دعوت از آثار هم مضمون برای اکران در جشنواره‌های خودمان. در این جشنواره و بنیاد شهید و امور ایثارگران، چه برنامه‌ای دارید تا این اتفاق نیفتد و نگاه جدی تری به تبادل فرهنگ و تعریف این ارزش‌ها، به صورت بین‌المللی دارید؟

 مرتضی حسینی: سوژه‌ای مثل «ایثار» خودش یک مفهوم بین‌المللی است، در هر فرهنگی ایثار تعریف شده است و وجود دارد. اما در بحث آثار پذیرفته شده، متأسفانه در این دوره از جشنواره فقط بصورت ملی جشنواره را برگزار کردیم، اما تلاش داریم در دوره‌های بعدی  امکانش باشد تا بتوانیم بصورت بین‌المللی تجربه‌اش کنیم. موضوع جشنواره می‌تواند در تحصیل این فرایند تاثیرگذار باشد، که همان‌طور که گفته شد موضوع ایثار، چنین پتانسیلی را دارد. مضاف براینکه در بنیاد هم برنامه‌هایی داریم تا بتوانیم آثاری تولید کنیم که هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ تکنیک و فرم ساختاری، امکان ارائه و اکران در جشنواره‌های بین‌المللی و کشورهای خارجی را داشته باشد.

*اشاره کردید تلاش شده است آثار راه یافته به جشنواره هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ تکنیک از سطح بالایی برخوردار باشند، خب مبحث نظارت بر محتوا وظیفه و در تخصص کارشناسان بنیاد هست، اما مبحث تکنیکی و فرمیک فیلم، به متخصص خودش نیاز دارد، یعنی فیلم‌ساز و اهالی سینما. چقدر در کمیته بازبینی و داوران از این افراد کمک گرفتید و این صاحبان فن توانستند در این موضوع تصمیم گیرنده باشند؟

مرتضی حسینی: کمیته داوری  متشکل از هردو گروه می‌باشد، یعنی هم آن کارشناس‌هایی که اشاره کردید و هم از مستندسازان و فیلم‌سازان صاحب‌نام هم دعوت کردیم تا آثار را داوری نمایند و هم از لحاظ محتوا و هم تکنیک آثار به درستی مورد ارزیابی قرار بگیرند. همچنین در آینده بیشتر بدان پرداخته خواهد شد. مثلا بهترین فیلم‌برداری بخش تازه‌ای در این جشنواره است و خب ارزیابی فیلم‌برداری موضوعی مربوط به تکنیک و فرم هر اثر است.

ولی‌الله محمدزاده: در ترکیب داوران (مصطفی رزاق کریمی، مهدی فرجی، سیدحسین حق‌گو، محمدتقی فهیم و  مرجان ریاحی) می‌توانید مشاهده کنید که آقایان رزاق کریمی، حق‌گو و خانم ریاحی از فیلمسازان کشور هستند. یعنی برای ما هم مهم بود که از افرادی دعوت کنیم تا مورد تایید اهالی سینما باشند. همچنین در این دوره از جشنواره از شخصیت‌های جوان هم کمک گرفیتیم.

*معمول آثاری که با این موضوعات ساخته می‌شود گرفتار کلیشه و مضامین شعاری می‌شوند، جشنواره «ایثار» تلاشی برای گریز از انتخاب این نوع فیلم‌ها داشت؟

مرتضی حسینی: ما هم  در کمیسیونِ انتخاب آثار بنیاد شهید و امور ایثارگران و هم در هیئت داوران جشنواره فیلم «ایثار» بسیار مراقب هستیم پرهیز کنیم از فیلم‌های شعاری و بیشتر برویم سمت موضوعات نو، مثلاً موضوعات جشنواره امسال را بررسی کنید با موضوعاتی نظیر «ایثار و اقتصاد مقاومتی» «ایثار و جنگ نرم» «ایثار و آسیب‌های اجتماعی» «ایثارگران و فضای مجازی» «ایثار و کارآفرینی»و... مواجه می‌شوید، که موضوعاتی است که تاکنون کمتر بدان پرداخته شده است.

در تمام سالهای پس از جنگ بیش از90 یا 95 درصد  آثاری که در حوزه جنگ تولید شده محدود به شهید و شهادت بوده است، که خوب و مورد نیاز هم بوده‌اند، ولی در ارتباط با ایثارگران و خانواده‌های شهدا و ایثارگران کمتر توجه شده است، در حالیکه خانواده‌های ایشان بسیار جایگاه‌های ویژه ای دارند. بعنوان مثال وقتی یک همسر یا فرزند شهید حافظ قرآن است یا رتبه‌های علمی کسب می‌کند بسیار ارزشمند است و باید به این موضوعات پرداخته شود. به همین دلیل ما در سالهای اخیر و همچنین در جشنواره ایثار به این مضامین سعی کردیم بیشتر بپردازیم. این موضوعات تکراری نیست و  مسائلی کاملا نو و جدید است.

حمید ساروخانی: در دهه 60 چون کشور درگیر جنگ بود ما برای ساخت آثار نمایشی و تصویری یک شیوه و تاکتیک داشتیم و بیشتر به فراخور ایام سعی می‌شد شور و هیجان رزمندگان و کمک‌های مردمی نشان دیده شود، در دهه 70 کمی شیوه تغییر کرد و علاوه بر رشاد‌های آن عزیزان چشم اندازی هم از آینده نشان داده شد، در دهه 80 رویکرد کاملا عوض شد و به مشکلات و عوارض پس از جنگ بیشتر پرداخته شد، در دهه 90 همچنان یک دگرگونی دیگری دارد اتفاق می‌افتد و علاوه بر تمام موضوعات دهه‌های گذشته به مبحث «ایثار و سبک اجتماعی» بیشتر دارد پرداخته می‌شود.

 ولی‌الله محمدزاده: حتی اهداف جشنواره هم  موضوعات جدیدتر و متفاوت از دوره‌های قبل انتخاب شدند مثلا شناسایی استعدادهای خلاق و جوان  در حوزه‌های مختلف و مباحث مربوط به ایثار و ایثارگران و خانواده‌های شهدا و ایثارگران در جامعه و مسائل اجتماعی، از موضوعاتی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

منبع: تسنیم