هنر و رسانه، همراه مجاهدان علمی انقلاب پیش نیامده است/ احمدی سخا، جایی خط شکنی کرد که دیگران از آن غافل بودند

به گزارش حلقه وصل، وحید جلیلی در مراسم سومین سالگرد هنرمند انقلابی حسین احمدی سخا که در حوزه هنری برگزار شد در سخنانی با بیان اینکه احمدی سخا به معنای واقعی کلمه افسر جنگ نرم بود گفت: یکی از درس هایی که می توانیم از مرحوم احمدی سخا بیاموزیم، نگاه استراتژیکی است که او به ایجاد پیوند بین حلقه های مختلف جهادگران انقلاب داشت.

وی ادامه داد: حرف های و سرفصلهای فراوانی وجود دارد که می توان به بهانه آنها یاد این هنرمند عزیز افتاد و همچنین حرف های مهمی را می توان به خود و دیگران یادآوری کنیم. بدون هیچ اغراقی برای ما جالب بود که این جوان مومن انقلابی در این سن و سال کم و در این فرصت محدودی که داشت چقدر درست و دقیق کار کرد و به معنای واقعی کلمه عمر بابرکت داشت.

جلیلی در ادامه سخنانش اظهار داشت: در عرصه فلسفه علم دانشمند و فیلسوف آمریکایی به نام «توماس کوهن» وجود دارد که در دهه های 60 و 70 نظریه تازه ای راجع به تاریخ علم عرضه کرد که تا امروز شاید به جرات می توان گفت بالاتر از حرف و ایده تازه او درمورد تاریخ علم جهان عرضه کرده است، حرف جدیدتری گفته نشده است.

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب با بیان اینکه کتاب مشهور این فیلسوف با عنوان «ساختار انقلاب های علمی» در ایران نیز چند نوبت ترجمه شده است، تصریح کرد: نظریه او این است که پیشرفت علم به شکل خطی صورت نمی گیرد و این موضوع را به تفسیر در کتاب خود که اثر مهمی است و ایده های جالبی دارد، توضیح داده است.

وی تاکید کرد: «توماس کوهن» در کتاب خود به این موضوع اشاره می کند که  پارادایم ها نه فقط در علوم اجتماعی، بلکه در علوم تجربی و علوم پایه هم به دو رکن مهم تبلیغات و تشکیلات نیاز دارند.

جلیلی در همین باره توضیح داد: شاید فکر کنیم عرصه دانش و علم کاملا بر یک منطق خاص و خشک مکانیکی متکی است و نسبت چندانی با فضاهای احساسی و هنری و سیاسی ندارد. اما «توماس کوهن» در کتاب خود همه اینها را رد می کند. او درباره کوپرنیک تا نیوتن و انیشتین و دانشمندانی که تحولی در علم جهان ایجاد کردند، بحث می کند و عنوان می کند که اینگونه نبوده که این افراد کاملا به نبوغ شخصی خودشان متکلی باشند. بلکه در کنارشان اگر جریان های تشکیلاتی و تبلیغاتی نبود انیشتین هم انیشتین نمی شد و نظریه او همه گیر نمی شد.

رئیس شورای سیاست گذاری جشنواره عمار یادآور شد: امروز در فضای علمی جهان می بینیم که یک عده انحصارا ادعا می کنند که علم برای تمدن غرب است و برای آن برنامه ریزی و طراحی می کنند. البته کسی منکر فعالیت ها و پیشرفت های علمی در اروپا و آمریکا نیست. اما نکته این است که بگوییم همه پیشرفت های علمی برای تمدن غربی و متکی به فلسفه الحادی و یا سکولار غرب است.

تصویر جامعه از علم، همچان تصویر دوران اعلی حضرت است

این فعال فرهنگی- رسانه ای افزود: این موضوع و فرضیه در فضای دنیا شاید خیلی عجیب نباشد اما در فضای داخل کشور و حتی در دوران بعد از انقلاب هم به همین صورت است. برنامه های علمی که ما در تلویزیون جمهوری اسلامی دیدیم معمولا چه چیزهایی است؟ اینگونه است که کسی که می خواهد برنامه را آغاز کند به جای بسم الله، به نام خدا بگوید و یا تیپ ظاهری خاصی داشته باشد.

وی ادامه داد: تصویری که رسانه جمهوری اسلامی از علم و دانش ارائه می کند تصویری به اصطلاح سکولار است. حتی زمان بچگی های ما مجله هایی بودند که علم مدرن را در ایران معرفی می کردند، اما فضا و فرهنگ و منظومه فکری حاکم بر آنها اگر ضد دینی نبود غیر دینی بود.

جلیلی تاکید کرد: ما در فرهنگ عمومی خود پذیرفته ایم که وقتی اسم علم به میان می آید این پدیده در انحصار افرادی است که در دنیای غرب زندگی می کنند. اما اگر به واقعیت علم در ایران امروز نگاه کنیم، همین امروز و در 30 سال اخیر بزرگترین دانشمندان ما چه افرادی هستند؟

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب با اشاره به شهید مجید شهریاری به عنوان یکی از نفرات اول دانش فیزیک در جهان امروز بیان کرد: همین آدم در عین حال چای بریز مجلس امام حسین (ع)، گریه کن حضرت زهرا (س) و نماز شب خوان هم بوده است. یعنی کاملا با تصویری که حتی رسانه جمهوری اسلامی از علم و دانش و فضای آن ارائه می دهد، متفاوت است.

وی خاطرنشان کرد: شما امروز در خط مقدم پیشرفت های علمی کشور افرادی را می بینید که از لحاظ معنوی و سنتی بودن، یادآور همت ها، باکری ها و چمران ها هستند. شهید شهریاری شخصیتی مذهبی و سنتی بود. شاگردان او در دوره دکتری فیزیک هسته ای می گویند که او در تمامی اعیاد مذهبی شیرینی سر کلاس می آورد و در همه مناسبت های وفات هم پیراهن سیاه می پوشید یا مرحوم کاظمی آشتیانی هم که او یکی از سرداران بزرگ دانش در ایران معاصر است و یک جهش علمی بزرگ جهانی را در سلول های بنیادین پایه گذاری کرده است. هر سال می بینید که جایزه ای به نام او به دانشمندان جهان داده می شود.

جلیلی تصریح کرد: در رده یک علمی، بچه های مومن و حزب الهی زیادی حضور دارند ولی جامعه ما تصویری که از علم و محیط های علمی دارد همچنان تصویری است که زمان اعلی حضرت پهلوی ساخته بودند.

هنر و رسانه، همراه مجاهدان علمی انقلاب پیش نیامده است

وی افزود: امام(ره) در سال آخر زندگی خود به هنرمندان پیام دادند که شما باید نقاط کور زندگی خود را پیدا کنید. هنر در مدرسه عشق نشان دهنده نقاط کور معضلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. یعنی آنچه مجاهدان عرصه علم و دانش در 40 سال گذشته با همت، تلاش و توسل خود به دست آوردند به حساب انقلاب واریز نشده است.

این فعال فرهنگی- رسانه ای توضیح داد: عرصه علم، عرصه ای بوده که مجاهدان آن تا مرز شهادت پیش رفتند. اما فضای رسانه ای و هنری ما این افراد را بایکوت کرده اند. آمریکا فهمیده که می تواند بیاید و بزرگترین دانشمندان جهان را وسط خیابان های تهران به قتل برساند و حتی در کشور خود آنها هم کسی ککش نگزد. همین الان و چیزی حدود شش، هفت سال بعد از شهادت شهید شهریاری اگر عکس او را به دانشگاه ببرید، می بینید که چند نفر می توانند عکس او را با اسمش تطبیق بدهند.

جلیلی تصریح کرد: به صورت کلی ژورنالیسم علم و رسانه دانش در ایران به شدت ضعیف است. در 40 سال گذشته، رسانه و هنر، همپای افرادی که در آزمایشگاه ها، پژوهشکده ها و محیط های علمی، جهاد انقلابی خود را پی گرفتند، پیش نیامده است. همانگونه که در دفاع مقدس شهید آوینی را داشتیم که فتوحات نظامی ما را روایت می کرد، فتوحات بسیار بزرگی هم در عرصه علمی در جهان داشتیم که استکبار را به لرزه انداخته است.

وی با اشاره به خاطره مذاکره کنندگان هسته ای درباره دست‌کم گرفتن دانشمندان ایرانی از طرف مذاکره کنندگان غربی در جریان تولید سوخت 20 درصدی اظهار داشت: ما در این کشور چیزی حدود 20 روزنامه با موضوع فوتبال داریم. اما یک روزنامه درمورد علم نداریم. این در حالی است که دهها هزار نفر دانشمند، پژوهشگر، استاد و دانشجو داریم که به صورت ویژه بر روی مباحث علمی کار و تلاش می کنند. از طرف دیگر صدا و سیما هم 20 شبکه تلویزیونی دارد اما چقدر به حوزه علم در کشور می پردازند؟ و یا چقدر به قابلیت های رسانه ای علم در کشور توجه می کند؟ من حاضر هستم با هرکسی که خلاف این نظر را دارد بحث و گفتگو کنم.

احمدی سخا، جایی خط شکنی کرد که دیگران از آن غافل بودند

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب خاطرنشان کرد: امروز علم از ارزش های رسانه ای بالایی برخوردار است اما بایکوت است. در چنین شرایطی یک جوان حدود 20 ساله همچون احمدی سخا پیدا می شود که در عرصه علم به صورت خط شکن وارد شده و در این زمینه فعالیت می کند. او می آید و در جایی قرار می گیرد که دیگران از آن غافل هستند.

جلیلی با اشاره به وبلاگ «باروت» احمدی سخا توضیح داد: اولین باری که با او آشنا شدم و فضای کارهای او را دیدم واقعا شوکه شدم. چون عادت کرده بودیم که حزب الهی و هنرمندان انقلابی را در فضایی خاصی و با موضوعات خاصی ببینیم. شوک بعدی من زمانی بود که او را از نزدیک ملاقات کردم. فکر می کردم که پشت تمامی این مطالب یک گروه جدی بزرگی نشسته اند که از گرافیست های قدر و پیشکسوت استفاده می کنند. اما متوجه شدم با جوان بی ادعای 21-22 ساله روبرو هستم.

برای مغازه لباس کنسرت می گیرند ولی می گویند شما ارزش هنر را نمی دانید

وی تاکید کرد: حتما نیاز داریم که امروز این نگاه استراتژیک و راهبردی در عرصه هنر را از احمدی سخا یاد بگیریم. زمانی که هنر انقلاب، می جوشید و هنر روشنفکری به بن بست رسیده بود، به ما می گفتند هنر برای هنر است و آن را به چیز دیگری وصل نکنید. این موضوع را خیلی تکرار کردند و بسیاری را منفعل کردند. در حالی که خودشان برای برای افتتاح یک مغازه لباس زیر کنسرت برگزار می کنند. آن وقت آنها به ما می گویند برای هنر ارزش قائل نیستیم و آن را خرج سیاست، ایدئولوژی و آرمان ها و مواردی از این دست می کنیم.

جلیلی افزود: این موضوع موجب شد بین هنر انقلاب اسلامی و وادی هایی که می توانست با آن هم افزایی داشته باشد گسست هایی اتفاق بیفتد. همانطور که می دانید در دفاع مقدس هنر آمد و در خدمت دفاع مقدس قرار می گیرد و نه تنها به آن خدمت می کند که موجب رشد خودش هم می شود. به طور مثال روایت فتح اتفاق های تازه ای را در عرصه سینمای ایران رقم می زند. اگر هنر ما آمده بود و نه در حد یک گرافیست خط شکن بلکه در عرصه سایر هنرها به عرصه جهاد علمی، متصل شده بود هم می توانست به پیشرفت علم در کشور کمک کند و و هم اینکه خودش ارتقا پیدا می کرد.

این فعال فرهنگی اظهار داشت: علی رغم اینکه سه سال از درگذشت مرحوم احمدی سخا می گذرد، این وادی همچنان خلأ دارد. نیازمند این هستیم که افرادی بیایند و این خلا را پر کنند. البته احمدی سخا شروع کننده بود و فردی بود که باید افراد و گردان ها پشت سر او شکل می گرفتند.

جلیلی با اشاره به خاطره ای گفت: فیلمی درباره ساخت سد کارون 3 ساخته شده بود که حدود 10 الی 15 سال پیش در جشنواره فیلم فجر نمایش داده شد. من هم چیزهایی درمورد آنهایی که این سد را ساخته بودند شنیده بودم ولی در فیلم مهندسان و مدیران این سد یک مشت افراد غرب زده روشنفکر بودند که دغدغه های کاملا مدرن غربی داشتند.

با کارگردان این فیلم صحبت کردم و به او گفتم تا آنجایی که من شنیدم این سد را بچه های حزب الهی ساختند و چنین افتخار بزرگی را برای صنایع سدسازی ایران رقم زدند. این کارگردان گفت حق با شما است اما چه کسی باور می کند؟ من اگر سازنده های واقعی را می خواستم در این فیلم نشان بدهم کسی آن را باور نمی کرد.

اگر مومنان همدیگر را وابگذارند، علی(ع) هم رهبر باشد، شکست می خورند

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب در همین باره بیان کرد: این مسائل، به این دلیل است که واحدهای مختلف عمل انقلابی در ایران با هم هماهنگی ندارند. هنرمند نمی آید بگوید که من با هنر خودم در خدمت علم باشم و آن را به مردم معرفی کنم. چند دانشمند ما را وسط خیابان کشتند اما تا امروز یک فیلم درمورد آنها ساخته نشده است. در حالی که از آن زمان تا امروز شاید  1000 در سینمای ایران ساخته شده است.

وی تصریح کرد: یکی از درس هایی که می توانیم از احمدی سخا بیاموزیم همین نگاه استراتژیکی است که به ایجاد پیوند بین حلقه های مختلف جهادگران انقلاب دارد. این کار همان اقدامی است که شهید آوینی در دهه 60 انجام داد و دوربین خود را برداشت و اولویت خود را مشخص و شروع به فعالیت کرد. حسین احمدی سخا به معنای واقعی کلمه افسر جنگ نرم بود. رهبری هم می گوید من سرباز نمی خواهم بلکه افسر می خواهم. جلیلی خاطرنشان کرد: این آتش به اختیاری که رهبری می گویند، تشخیص دادن و بصیرت است. یکی از مصادیق آتش به اختیار مرحوم احمدی سخا است. او فهمید پیوست رسانه ای برای جهاد علمی صرفا یک کار مستحب نیست. این امر برای او جدی بود و شبانه روزی برای آن وقت می گذاشت و رها نمی کرد و دنبال نوآوری بود. به نظرم همکاران و دوستان او باید این راه را با ابتکارات جدید ادامه بدهند.

وی در بخشی دیگر از سخنانش اظهار داشت: حضرت علی (ع) در نهج البلاغه می فرمایند که دشمنان دارند برای شما طراحی و برنامه ریزی می‌کنند. شرایط امروز به صورتی شده که برنامه ریزی دشمنان به روز و هفته رسیده است. حضرت علی (ع) در جمله ای می فرمایند من که امیر مومنان هستم و اگر رهبر جامعه ای هم باشم که در آن هم افزایی وجود نداشته باشد و مومنین یکدیگر را وابگذارند و به هم کمک نکنند والله شکست خواهند خورد.

جلیلی تاکید کرد: نقطه کلیدی که امروز وجود دارد این است که از تخاذل و واگذاشتن یکدیگر عبور کنیم. یعنی اگر هنرمندی هنری دارد سرش را بلند کند و ببیند کجا بیشتر به هنر او نیاز است. این کاری بود که حسین احمدی سخا کرد. عبور از تخاذل و رسیدن به هم افزایی بین سنگرهای مختلف جبهه فرهنگی انقلاب موجب می شود که یک جهش بزرگ فرهنگی در جامعه ما اتفاق بیفتد. زمان‌بر هم نیست زیرا بسیاری از مقدمات آن را هم داریم.

مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در پایان عنوان کرد: امیداورم راهی را که خط شکن های ما در جبهه انقلاب از آوینی ها تا احمدی سخاها باز کردند را بشناسیم، آن را ادامه بدهیم و برای ارتقای فرهنگ انقلاب اسلامی از هنر و توان خود در عرصه های مختلف علمی، معرفتی، هنری و رسانه ای استفاده کنیم.

وی تاکید کرد: چهره کردن، نشان دادن و الگو کردن کسی مثل حسین احمدی سخا برای نسل جدیدی که در حال ورود به عرصه هنر بخصوص حوزه گرافیک هستند موضوعیت دارد و باید در این حوزه فعالیت های جدی تری انجام شود. فکر می کنم در این زمینه تا امروز کم گذاشتیم و نیاز داریم تا نقاط ضعف و قوت کاری را که احمدی سخا کرده تحلیل کنیم تا جوانان او را به عنوان یکی از الگوهای خودشان در هنر انقلاب اسلامی ببینند.