تهران: زندگی نخستین اسیر دفاع مقدس به صحنه آمد/ حکایت ۱۸ سال اسارت شهید لشگری

به گزارش حلقه وصل، نمایش «6410» به کارگردانی علی برجی از هفتم اردیبهشت ماه در تماشاخانه سرو به صحنه می‌رود.

این نمایش به هجده سال اسارت شهید سرلشگر حسین لشگری می‌پردازد و تا به امروز نیز استقبال خوبی از این کار شده است. 

سپیده پهلوان‌زاده، امید زندگانی، جاوید حسنلو، احسان امیری، علی عبادت‌طلب، بهزاد رحمتی، ابوالفضل جمشیدی، مسعود حاجی، سعید براتی و سهیل قاسم‌خانی بازیگران این اثر نمایشی هستند.

علی برجی کارگردان این نمایش می‌گوید که برای این کار تنها ۱۵ شب اجرا گرفته و خوب است که بتوانند این کار را بیش از این بر صحنه داشته باشند، چرا که تبلیغات تئاتر نقل به نقل است و تازه بعد از این مدت کار می‌تواند خودش را پیدا کند.

درباره این نمایش و فعالیت هنرمندان در ژانر دفاع مقدس به گفت‌وگو با برجی نشستیم.

*به عنوان اولین سوال چطور شد شهید لشگری را برای درام انتخاب کردید و اینکه شما سال‌هاست در عرصه دفاع مقدس و نمایش‌های این ژانر فعال هستید، این کار را طی چه فرآیندی به اجرا رساندید؟

در مقوله نمایش‌های دفاع مقدس سابقه پانزده ساله دارم و فکر می‌کنم این کار شاید نهمین یا دهمین نمایش من در این عرصه باشد که در ژانر دفاع مقدس تولید شده است. دلیل انتخاب این اثر هم این بود که در مقوله اسرای جنگی هشت سال دفاع مقدس یا خیلی کم کار شده یا اصلا روی صحنه کار نشده است.

یکی از اسرای شاخص هشت سال دفاع مقدس که به اُسوه اسرا هم معروف است، به واسطه اینکه اولین اسیر دفاع مقدس و آخرین اسیری است که آزاد شده، بنابراین این شاخصه هجده ساله اسارت شهید حسین لشگری با همه فراز و نشیب‌های دوره اسارت او است. همین امر باعث شد که من کنجکاو شوم یک درامی در زمینه اُسرای جنگ تحمیلی به خصوص این شهید بزرگوار که چند سالی هم نیست که از بین ما رفته، اجرا کنم.

خوشبختانه یکی از دوستان بزرگوار من محسن عظیمی متن 6410 را نگارش کرده بود که متنش برداشتی از خاطرات این شهید بزرگوار و همسر او است. دو کتابی است که مجموع آن این نمایش شد و خدا خواست که ما آن را روی صحنه ببریم.

*این روزها شاهد هستیم که بیشتر کارهای دفاع مقدسی روایت‌گونه است، شما چطور این روایت را تبدیل به درام کردید؟

ابتدا که متن را خواندم به عنوان یک نمایش نگاه نکردم یک نوعی خاطره نمایش بود و یک درام با تمام ویژگی‌هایش را می‌خواستیم طبیعتا من به عنوان کارگردان می‌بایست شرایطی را ایجاد می‌کردم که مخاطب من فقط درگیر یک خاطره کاراکتر خاص نباشد البته زندگی این بزرگوار کلی فراز و نشیب داشته شرایط زندگی  و اسارت او طوری بود که به ما این اجازه قابلیت مندی درام با تصویر را می‌داد.

یکی از ایده‌های این کار فضاهای مستند زندگی او را هم به صورت بخش‌های کوتاهی تصویری در نمایش آوردیم و این به جذابیت‌های نمایش افزود.

*اگر بخواهیم بگوییم مهمترین ویژگی‌های شهید لشگری چه چیز بود که می‌تواند الگویی برای جوانان باشد چه چیزهایی است؟

دو کلمه؛ اعتقاد و استقامت که در واقع اعتقاد باعث استقامت هم می‌شود. من بارها حتی به دوستان بازیگر هم گفته‌ام که فقط به این دیالوگ شهید فکر کنید که به زندان‌بان یا مامور بهداشت می‌گوید: «من اینجا شرایطم بد است و من را دو هفته یک بار برای هواخوری بیرون می‌برند.»

فقط به این فکر کنید که شما را در اتاقی بدون پنجره بگذارند و راهی به بیرون نیست و دو هفته یک بار برای هواخوری شما را بیرون ببرند! حتی فکرکردن به چنین چیزی هم انسان را دچار جنون می‌کند، این مرد در برابر همه این وعده‌ها و وعیدها و تهدیدها و شکنجه‌ها استقامت می‌کند و سربلند به کشورمان برمی‌گردد.

*با توجه به اینکه در این سالها شاهد هستیم تلاش‌هایی در عرصه تئاتر دفاع مقدس صورت می‌گیرد و این مخاطب در حال پیدا کردن این ژانر است، استقبال از کار شما چطور بوده؟

استقبال از کار خوب بوده اما خب ما هم توقعمان از ارگان‌های دولتی و نظامی مثل نیروی هوایی و سازمان عقیدتی سیاسی -که کار برای خودشان هم هست- بیشتر است. ما رایزنی‌هایی هم کردیم که خانواده‌های این عزیزان، اسرا و دیگر مرتبطان با دفاع مقدس بیایند، حتی مردم عادی هم مطمئنم خیلی خوششان خواهد آمد.

تلاشمان را کردیم اما بهرحال دچار بروکراسی اداری و نامه‌نگاری‌هایی هستیم که تا به اینها برسیم می‌بینیم اجرا در حال تمام شدن است و متأسفانه در این کمبود زمان اجرا به این چیزها نمی‌رسیم.

ما تنها پانزده شب اجرا داریم و این زمان کم خودش به ما لطمه زده که نتوانیم فرآیندی را طی کنیم که مخاطب با فضای کار آشنا شود و کار خود را پیدا کند، در رسانه‌ها منعکس شود و مخاطب، مخاطب بیاورد. خوشبختانه بازخورد ما از مخاطب خیلی خوب بوده هنرمندانی هم که در این کار بازی می‌کنند شاید سلبریتی نباشند اما هنرمندان شناخته شده تئاتر هستند و خودشان قابلیت آوردن تماشاچی دارند.

*انتخاب بازیگرانتان به چه صورت بوده است؟

البته من با اکثر این بازیگران دوستی داشتم و قبلا کار کرده بودم البته من دو تا از بازیگران قبلی‌ام را به دلیل مشاغل زیاد کاری از دست  دادم و مجبور شدم که جایگزینی برای آنها داشته باشم این اتفاق هم روزهای پایانی افتاد و متأسفانه بهرحال شرایط تئاتر  و نمایش طوری شده که دوستان اگر کار دیگری به آنها پیشنهاد می‌شود نمی‌توانیم جلویشان را بگیریم البته اسمشان را نگویم بهتر است.

امیدوار هستیم که با استقبالی که از کار می‌شود و روز به روز هم بهتر می‌شود این اتفاق بیفتد که ما حداقل تا اول ماه رمضان یا نیمه اول این ماه کار را روی صحنه داشته باشیم و این هم بستگی به حمایت و خواست انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس است که این اتفاق بیفتد. از همه حمایت‌های تئاتر دفاع مقدس و مجموعه روایت فتح هم تشکر می‌کنم.

*شرایط تئاتر دفاع مقدس را این روزها چطور می‌بینید؟ آیا نیاز هست که شهدا و اسرای دفاع مقدس را بیشتر در تئاتر معرفی کنیم؟

من باید بگویم که ما از این دریای استقامت و شجاعت و مقاومت تنها قطره‌ای را چشیدیم و به مردم نشان دادیم، همین الان در کشورهای اروپایی همچنان درباره جنگ جهانی اول و دوم فیلم می‌سازند زوایای مختلف آن را نشان می‌دهند و نمایش تولید می‌کنند، ما هنوز نتوانستیم دین خود را ادا کنیم و هم در بخش نگارش که بطن اولیه کار است و هم در بخش اجرایی و حمایتی به نظرم نتوانستیم دین خود را به این بزرگواران ادا کنیم و فکر می‌کنم ما هر چه قدر کار کنیم خود فعالیت در این عرصه یک الگو و فرهنگ سازی است.

یک دوست بزرگواری همین دیشب اجرای ما را دید که البته خیلی هم در فضای جنگ و نمایش‌های دفاع مقدس نبود به من می‌گفت خیلی جالب است که من تازه امشب فهمیدم شهید لشگری که نام یک خیابان برای اوست ، کیست و تازه این شخصیت را درک کرده بود و این به نظرم یعنی الگوسازی و خیلی مهم است.

*نکته پایانی؟

من الان درگیر یک کار ارزشی دیگری در تالار وحدت هستم، البته من مشاور این کار هستم و از یکم خرداد ماه نیز در تالار وحدت به صحنه می‌رود .