تهران: قزوه: شعر در متن و بطن انقلاب حضور دارد/ دو شاخه قدرتمند شعر انقلاب

به گزارش حلقه وصل، نشست 40 سال شعر انقلاب اسلامی با حضور سه تن از شاعران انقلاب اسلامی پیش از ظهر امروز در باغ موزه دفاع مقدس برگزار شد.

*شعر در متن و بطن انقلاب حضور دارد

علیرضا قزوه در این نشست با اشاره به 40 سالگی انقلاب اسلامی و جایگاهی که عدد 40 در باور ما دارد، گفت: شعر انقلاب تا امروز آزمون و خطاهایی را پشت سر گذاشته و در آستانه بعثتی است که مسئولیت‌های جدیدی را بر عهده آن خواهد گذاشت. شعر انقلاب معلمان خوبی داشت و این اولین ویژگی شعر انقلاب است. پیش از همه رهبران انقلاب در این عرصه حضور داشتند زیرا انقلاب اسلامی پیش و بیش از اینکه یک انقلاب سیاسی باشد یک انقلاب فرهنگی است و درمیان هنرها شعر بروز بیشتری در انقلاب داشته است. تا جایی که مردم هم در تظاهرات و اعتراضات خود از شعر برای بیان حرف خود به رژیم سابق استفاده می‌کردند و این ویژگی انقلاب است که مردم و رهبران آن با شعر مانوس هستند و به تعبیری شعر در متن و بطن انقلاب حضور دارد.

*تاثیر فروغ بر شاعران پس از انقلاب از همه پررنگ‌تر است

وی افزود: شاعران هم در مسیر انقلاب حضور داشتند و برای مبارزات شعر می‌گفتند و بسیاری از آنها از چهره‌های درخشان زمان خود بودند مانند حمید سبزواری،‌ مهرداد اوستا و مشفق کاشانی در کنار چهره‌های درخشان‌تری مانند استاد شهریار، مهدی اخوان‌ثالث و امیری‌فیروزکوهی همه تاثیر خود را بر شعر انقلاب داشتند. حتی فروغ فرخزاد با تمام افت و خیزهایی که در زندگی داشته در دوره‌ای پس از انتشار مجموع شعرهای آخر خود و تحول روحی، توانسته روی شاعران انقلاب تاثیر بگذارد و رد پای او بر شاعران پس از انقلاب از همه پررنگ‌تـر است و این تاثیر مربوط به دوران تحول فروغ است.

این شاعر گفت: شعر انقلاب شعر لجوجی نبود و با تمام قهرها، مهرهایی هم داشت و اگر دافعه داشت جاذبه نیز داشت. شعر انقلاب 4 دهه را پشت سر گذاشته اما تمام این دهه‌ها در ادامه یکدیگر هست.

او اضافه کرد: شعر انقلاب در دهه 60 مظلوم است زیرا حرکت‌های بزرگی در آن شده و نیاز است واکاوی جدی در آن صورت گیرد. دانشگاه‌ها هم بی‌تاثیر از شعر انقلاب نبودند و اخیرا پس از یک تحقیق متوجه شدیم که بیش از هزار رساله در این مورد نوشته شده که تنها بیش از 500 رساله در رابطه با مرحوم قیصر امین‌پور به رشته تحریر درآمده که برای یک چهره هنری این یک رقم بزرگی به شمار می‌آید.

قزوه گفت: مسیر طی شده در شعر راضی‌کننده است این نکته را به خاطر رضایت رهبر انقلاب عنوان کردم، زیرا رضایت ایشان را در جلساتی که خدمت‌شان رفته‌ایم دیده‌ام ولی ما نباید متوقف شویم و این انتهای مسیر نیست.

*فروغ، سایه و شفیعی کدکنی معلمان شعر انقلاب هستند

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: جریان شعر معاصر در طول 40 سال گذشته را باید به باغی تشبیه کرد که ثمرات بسیاری را برای جامعه داشته است اما نباید فراموش کنیم این باغ نیاز به باغبان و هرس دارد و اینطور نیست که اگر آن را رها کنیم مسیرش را طی کند. شاعر انقلاب همزمان با سرودن باید باغبانی هم بکند و این مسئله جای تأمل دارد زیرا هزاران شاعر برای باغ زحمت کشیده‌اند و نباید آن را رها کرد.

مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری در ادامه سخنانش با اشاره به سبک شعر انقلاب، گفت: سبک جمعی انقلاب را سبک‌های فردی درست می‌کنند ما در شعر انقلاب دست کم 20چهره برگزیده داریم ما در دهه 60 شاهد طرز علی معلم و طرز احمد عزیزی هستیم. این دو در سنین زیر 30 سالگی کتاب‌هایشان را منتشر کردند که در زمان خود بسیار تاثیر گذار بود. امروز در سال 97 هیچ کدام از افرادی که به زبان فارسی شعر می‌گویند کاری جدی‌تر از علی معلم و احمد عزیزی انجام ندادند زیرا این دو هر یک فرم متفاوتی ایجاد کردند و کارشان شتاب بیشتری دارد. در شعر چهره‌هایی داریم که هر کدام حرکت‌های جدی به شمار می‌روند و نمی‌توان گفت افرادی مانند سایه، شفیعی کدکنی و فروغ ارتباطی با شعر انقلاب ندارد بلکه به نظرم اینها معلمان شعر انقلاب هستند.

*دو شاخه قدرتمند شعر انقلاب

او اضافه کرد: جریان شتاب‌ناک شعر انقلاب مانند روخانه‌ای است که حجم آب زیادی دارد که اگر فضایی مانند دریاچه برای آن در نظر گرفته نشود فوران می‌کند. ستون شعر انقلاب نظریه حیات طیبه و نظریه سبک زندگی ایرانی اسلامی است و شعر انقلاب به این دو تکیه دارد. باید یادآوری کنم شعر آئینی و شعر حماسی که در دوران دفاع مقدس شاهد آن بودیم دو شاخه قدرتمند پس از انقلاب است که تبدیل به مؤلفه‌های شعر انقلاب شده‌اند.

قزوه گفت: طرزهای فردی شاعران جمع می‌شوند و روخانه خروشانی ایجاد می‌کند که اگر دریاچه باشد مکتب و اگر دریا باشد تبدیل به سبک می‌شود. برای داشته‌های شعر انقلاب دریاچه کم است زیرا ما داشته‌های انقلاب نیما را در شعر انقلاب با خود داریم.

*شعر بیژن نجدی قابلیت معرفی به جهان دارد

مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه گفت: اگر بخواهیم در دهه چهارم انقلاب فضا و مدار جدیدی را برای شعر ایجاد کنیم باید با حفظ موقعیت‌های قبلی به شعر جهان وارد شویم و این فضایی است که برای شاعران وجود دارد. سلمان هراتی، طاهره صفارزاده، قیصر امین‌پور و سیدحسن حسینی شاهران جهانی هستند حتی معتقدم شعر بیژن نجدی دیده نشده و قابلیت معرفی به جهان دارد.

وی در پایان سخنانش گفت: نکته‌ای که باید یادآوری کنم به مقوله ترانه بازمی‌گردد . ترانه‌ای که در برابر سرود هیچ باری از انقلاب را به دوش نکشیده و مانند قارچ رشد کرده آنهم توسط ترانه‌سراهایی که حتی وزن را نمی‌شناسند و امروز تبدیل به میدان دارهای موسیقی شده‌آند در صورتی که کسی به سرود که در سال‌های انقلاب بسیار تاثیرگذار بود نمی‌پردازد.