حاج حسین یکتا سال 88 کدام طرفی بود؟!

سرویس پرونده: انقلاب اسلامی که با رهبری امام خمینی (ره) در بهمن ماه 57 به پیروزی رسید یکی از بزرگترین تحولات تاریخ ایران و جهان بوده است. این انقلاب که برخاسته از رای و نظر مردم مسلمان ایران است و با اتکا به مردم پیش می رود و در طول این سالها توانسته نیروهایی را تربیت کند و به جامعه تحویل بدهد که برخی از آنها تحولات مهمی را نه تنها در ایران بلکه در جهان نیز بوجود آورده اند. در روزها چهلمین سالگرد بهار انقلاب در نظر داریم هر روز یکی از چهره های فرهنگی انقلاب را معرفی کنیم.

1. چشمی که در جبهه جای گذاشته، شاخصه‎ای است که در نگاه اول آدرس نشان‌گاه اعتقادی او را می‎دهد. پوشش ساده، ریش و موی سر عرفی منتسب به بچه بسیجی‌ها از دیگر ویژگی‎های ظاهری اوست. اطلاعات زیادی از زندگی شخصی و کارهای اجرایی او در اینترنت نیست و اینترنت هم بیش از ویژگی‌های اجرای‎اش، او را به اسم روایت‌گر و خاطره‌گوی هشت سال دفاع مقدس معرفی می‎کند. افراد پای ثابت روایت‎گری و سخنوری او، از تکراری و اما شیرین بودن سخنان و روایت‌هایش می‌گویند و افرادی که تازه پیدایش کرده‎اند از یافتن یک گنج و مسیرنما حرف می‏زنند و مخالفانش او را به تندروی و اغراق در اظهارنظرها متهم می‌کنند و روایت‌هایش از جبهه و جنگ را ماورایی می‌‎پندارند. اما به راستی «حاج‌حسین یکتا» کیست؟

2. اولین تصویری که از حاج حسین یکتا در رسانه‌ها وجود دارد کلیپی است که در آن رزمنده‌ها در حال اعزام هستند. رزمنده‌ها در ابتدای کلیپ سرود «مرغ دل پر می‌زند پیوسته سوی کربلا...» را همخوانی می‌کنند و با اتمام سرود، جوانی لاغراندام جلوی دوربین ظاهر می‎شود و می‌گوید: «من محمدحسین حسینی‌یکتا. طلبه شهرستان قم. گروهان کربلا. در خدمت برادرها هستم.» محمدحسین حسینی‌یکتا متولد 1346 در قم است. پدرش پتوفروش بود. پتوفروشی از پدر به حاج‌حسین و از حاج‌حسین به پسرش منتقل شده است و امروز در بازار قم پسر یکتا در مغازه پدربزرگ می‎ایستد. او شاید جزو معدود افرادی باشد که رهبر معظم انقلاب بین خود و او ربطی بیان کرده است. رهبری در دیدار 19/8/95 با بخشی از بدنه جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی درباره حاج‌حسین یکتا می‌گویند: «آقای یکتا از آدم‌هایی است که تمام نمی‌شود و دائما می‌جوشد. من یک وقتی در یک جمعی گفتم خطاب به خودم که من اسب عربی هستم و هیچ وقت خسته نمی‌شوم. آقای یکتا هم اسب عربی اصیل است که هیچ وقت خسته نمی‌شود.» پرکاری حاج حسین یکتای 50 ساله زیر سیمای آرامش پنهان است و برای واکاوی این بعد از زندگی او و رسیدن به چرایی خستگی‌ناپذیر بودنش باید از تصویر عام و اینترنتی یکتا فاصله گرفت و به جای تمرکز بر روی سخنان او در روایت‌ها، باید بر روی عملکرد او در کارهای اجرای‌اش متمرکز شد.

3. حاج حسین یکتا پیش قراول زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهداست. فعالیت‌های اجرایی او با دبیری ستاد مرکزی راهیان‌نور و مدیر عاملی بنیاد خاتم‎الاوصیا(عج) و این روزها نیز با بنیاد کرامت امام رضا(ع) گره خورده است. هرچند حاج حسین یکتا اولین راوی دفاع مقدس نبود ولی باید او را معلم راویانی دانست که جنگ را ندیدند و از همه مهم‌تر باید به این نکته اشاره کرد که روایت‌گری با حاج‎حسین یکتا حساب خودش را از راویانی که فقط اتفاقات دیده و شنیده خود را توصیف می‌کردند جدا کرد. تا پیش از حاج‎حسین اتفاق‌ها و رویدادهای روز کمتر در روایت‌ها جایگاهی داشت و پل زدن حسین یکتا از دل اتفاقات جنگ و حال و هوای شهدا به اتفاقات روز او را در مقابل خیلی‌ها قرار داد و از طرف دیگر خیلی‌ها را نیز جذب خودش کرد و شاید بشود گفت که طرفدارانش به عنوان یک جریان مستقل اعلام استقلال کردند. لذا شاید بتوان گفت وسعت و قدرت راهیان‎نور امروز در بعد جریان‎سازی و جلوگیری از فراموش و تحریف، مرهون تلاش‌های حاج حسین یکتا و دیگر راویان آن دوره است.  

4. سابقه راهيان‌نور به سال‌های ابتدايی جنگ باز می‌گردد. پس از آزادسازی اولين سرزمين‌های اشغالی در شمال خوزستان در سال 1361 عده‌ای به بازديد از جبهه‌های جنگ شتافتند. بعد از پایان دفاع مقدس گروه‌های مردمی خودجوش متشکل از رزمندگان شکل گرفت که در ایامی خاص نظیر عید نوروز، ایام محرم و... کاروان‌هایی را برای بازدید از مناطق جنگی سامان می‌دادند و محل‌هایی نظیر یادمان‎های فعلی شلمچه، اروند کنار و فتح‌المبین مورد بازدید این کاروان‌ها قرار می‌گرفت. از سال 1376 بسیج دانشجویی از ظرفیت‌ اردوهای راهیان نور استفاده و اعزام کاروان‌های دانشجویی به مناطق جنگی را شروع شد. بعد از بسیج دانشجویی بسیج محلات شروع به اعزام کاروان‌هایی کردند. سفر مقام معظم رهبری در تاریخ 8/1/78 به یادمان شلمچه و حضور در میان زائران راهیان‌نور توجه همه را متوجه این رویداد کرد. در تاریخ 12/12/78 دستورالعملی مبنی بر تشکیل ستاد هماهنگی راهیان نور با مسئولیت و ریاست بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس از سوی ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ گردید. در این دستورالعمل به 21 محل جهت بازدید کاروان‌های راهیان نور اشاره شده است. حضور مجدد رهبر انقلاب در تاریخ 9/1/81 در میان زائران راهیان‌نور و یادمان دوکوهه نشان از تاکید ویژه ایشان بر گسترش و توسعه راهیان‌نور داشت. ستاد مرکزی راهیان نور با هدف ساماندهی به وضعیت راهیان نور در سال 1383 ذیل ساختار بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس تعریف و در سال 1384 ستاد مرکزی راهیان نور تأسیس شد. حاج حسین یکتا به عنوان دبیر ستاد مرکزی انتخاب شد. ستاد مرکزی راهیان نور به صورت متمرکز، امر مدیریت یادمان‌ها، زائرین، راویان و خادمین را برعهده دارد و حاج حسین یکتا با استفاده از ظرفیت سپاه و بسیج توانست به گسترش راهیان‌نورکمک شایانی کند.

5. سال 88 و فتنه ای که برای کشور رخ داد، محلی برای امتحان بسیاری از افراد و بخصوص خواص بود. برای وارسیِ نقش حاج‌حسین یکتا در شکل‌گیری و انسجام جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و بنیاد خاتم‎الاوصیا باید یک پرده از حوادث سال 88 را بازخوانی کرد. سال 88 طرفداران میرحسین موسوی خالی از جریان اصولگرا نبود و بودند اصولگرایان و فعالان جبهه فرهنگی انقلاب که به پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری 88 امید بسته بودند. عدم پیروزی موسوی در انتخابات و به خیابان آوردن هواداران با رمز تقلب که کشور را تا مرز پرتگاه برد، واکنش‌های متفاوتی را در اردوگاه اصولگرایان و بعد فرهنگی آن زیر لوای فعالان فرهنگی انقلاب اسلامی به وجود آورد. در بخشی از فعالان فرهنگی انقلاب اسلامی تشتت و دودستگی به خاطر موضوعات سیاسی ایجاد شد و این امر به ضرر جبهه‌ای بود که قرار بود همه نیروهایش به دفاع از انقلاب اسلامی بپردازند. در این بین حاج‎حسین یکتا و جمعی از همفکران او مانند میثم نیلی، احسان محمدحسنی، هانی ایرانمنش و... این دغدغه برایشان ایجاد شد که چگونه باید از انشقاق و تشکیک و تشتت و جدایی فعالان جبهه فرهنگی انقلاب جلوگیری کرد. چون اتفاقات انتخابات سال 88 مسیر برخی را عوض کرده بود و بین کسانی که موسسه‎دار بودند یا با پرچم انقلابی‌گری فعالیت می‎کردند، شکافی انداخته بود. لذا باید فکری می‏ شد تا اگر در آینده نیز چنین اتفاقی افتاد شاهد این ریزش و سرگردانی در تعیین اولویت نباشند. حسین یکتا و جمعی که دورش شکل گرفته بودند راهکار را در تشکیل یک جبهه واحد دیدند. هدف آنها این بود که بتوانند با تشکیل این جبهه موسسات، مجموعه‌ها، هیئت‌ها، کانون‌های قرآنی و تربیتی، فعالان هنری و رسانه‌ای جبهه فرهنگی انقلاب را به هم متصل و از هم با خبر کنند تا دیگر شاهد تشتت و ریزش نباشند. این گروه در نهایت به این جمع‎بندی رسیدند که باید «قرارگاه فرهنگی بنیاد خاتم‎الاصیا» را با کارویژه تشکیل شبکه‌ای منسجم از فعالان فرهنگی انقلابی اسلامی تشکیل دهند. آنها ایده و طرح اول این قرارگاه را به وزارتخانه‌ها و نهادها و سازمان‌های مختلفی بردند اما این طرح از سوی این سازمان‌ها مورد توجه قرار نگرفت.

6. جواب رد شنیدن از این سازمان‌ها، حسین یکتا و گروهشان را به سمت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سوق داد. با پذیرش این طرح توسط سپاه، برنامه‎ریزی اجرایی تشکیل قرارگاه فرهنگی بنیاد خاتم‎الاوصیا با محوریت حاج‎حسین یکتا شروع شد. حاج حسین یکتا در همان ایام همه کشور را دور می‎زد و مدام در حال چرخش در شهرهای کوچک و بزرگ شهرستان‎ها مختلف کشور بود تا بتواند با شناسایی این موسسات، حلقه‎وصلی بین فعالان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی ایجاد کند. کار شناسایی موسسات و افراد انجام و در تاریخ 2/2/ 92 گزارش کار به رهبر معظم انقلاب داده شد. تا مدت‌ها خبری از این دیدار منتشر نشد، اما بعد از مدتی متن مکتوب سخنران رهبر انقلاب در این دیدار دست به دست چرخید. رهبر معظم انقلاب در این دیدار می‎گویند: «برادران عزيز با بيانات خودشان دريچه‌اي باز کردند به يک دنياي زيبايي از وضعيت مطلوب فرهنگي و همچنين نشانه‌هاي بسيار خوب و اميدوارکننده‌اي دادند از انگيزه‌هاي جوشان و متراکمي که در نسل جوان ما الحمدالله هست... ما خيلي چشم انتظار شماها بوديم در طول چندين سال. خب الحمدالله شماها رسيديد و آمديد؛ خدا را شکر.» با تایید رهبری بر فعالیت حاج‌حسین یکتا و دوستانش، مسیر مشخص‌تر و امیدواری‌ها بیشتر شد. گفتمان تشکیلات‌محور جواب داد و امروز شاهد تحقق بخشی از شبکه فعالان فرهنگی انقلاب اسلامی هستیم ولی هنوز هم انسجام این شبکه زیر علامت سوال است. امروز با وجود این علامت سوال هم نمی‌توان آثار مفید و نظم و همکاری‌ای که جبهه قرارگاه بنیاد خاتم‎الاوصیا در بین فعالان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی ایجاد کرده انکار کرد.

7. پنج زمینه فرهنگی، تربیتی، ازدواج، اشتغال و درمان حوزه‌های فعالیت بنیاد کرامت امام رضا(ع) هستند. به گفته حاج حسین یکتا، خدمت‌رسانی ویژه به محرومین در حوادث غیرمترقبه از جمله امدادرسانی به برخی روستاهای سیل‌زده و اقدامات فوری اقتضائی و همچنین فعالیت‌های ویژه در ایام عید نوروز و ماه مبارک رمضان اولویت این بنیاد است. حاج حسین یکتا این روزها مسئولیت بنیاد کرامت را برعهده گرفته است. هرچند رفتن حاج‎حسین یکتا از بنیاد خاتم‌الاوصیا و پیوستنش به بنیاد کرامت پرسش برانگیز است اما به نظر می‎رسد فعالیت در بنیاد کرامت با روحیات او سازگاری بیشتری دارد. چراکه امروز بنیاد خاتم‎الاصیا به ثباتی رسیده است و ثبات، با روحیه پرکاری و در میدان بودن او سازگار نیست. نقطه طلایی خدمت‌رسانی بنیاد کرامت در روزهای اربعین خود را به رخ همه کشید و یکتا مسئول ستاد اربعین آستان قدس رضوی هم شد. حاج حسین مرد یافتن خلاءها و نقاطی است که کسی به فکرش نمی‌رسد. او سال 95 با استقرار در مرز مهران و خدمات‌رسانی به زائران پیاده اباعبدالله(ع) مانع ایجاد بسیاری از بحران‌ها در این منطقه شد. منطقه‌ای که کسی به فکرش نبود و همه دنبال خدمت کردن داخل مرزهای عراق و مسیر نجف تا کربلا بودند. وقتی توجه دولت و دیگر دستگاه‌ها به مرز مهران جلب شد، سال 96 آنها به سراغ نقطه مغفول مانده دیگر یعنی سامرا رفتند و زائران مرقد عسگریین را خدمت کردند.

8. اوج خدمت به مردم در زلزله اخیر کرمانشاه خود را نشان داد که حاج حسین یکتا و تیمش هنوز از فعالیت در روزهای اربعین رها نشده بودند، به سمت سرپل ذهاب و ازگله رفتند و جریانی از محبت و نوع‌دوستی را در این منطقه راه انداختند. او بسیاری از مردم را حساس کرد تا بی‌خیال در خانه ننشینند و قدمی برای هموطنانشان در این منطقه بردارند. حاج‌حسین یکتا در طول مدیریتش در بنیاد خاتم‎الاوصیا هیچ وقت پشت‎میزنشینی نکرد و عمیقا اجرایی ماند و همیشه در دل میدان حاضر شد و امروز در بنیاد کرامت امام رضا(ع) با همین ویژگی در دل میدان خدمت‎رسانی به محرومان است. حاج‌حسین یکتا این روزها هم در دل میدان است و میراث پدر را به پسرش سپرده است و خود در حال رسم تار و پود میراثی ماندگارتر از پدر است. میراثی که رسالت رهروانش را حفظ انقلاب و جلوگیری از تحریف و فراموشی دفاع مقدس و رشادت شهدا تعیین کرده است.