تهران: نخستین کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی با شرکت 1200 مقاله برگزار می‌شود

به گزارش حلقه وصل، حجت‌الاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی دبیر اولین کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی با اشاره به چرایی برگزاری چنین همایشی با محوریت قرآن کریم گفت: درباره علوم انسانی سه مطلب روشن است؛ یکی اینکه علوم انسانی که در حال حاضر در کشورهای شرقی مانند ایران، پاکستان، عراق وجود دارد علوم انسانی‌ای است که عمدتاً ترجمه مطالب غربی‌ها است. یعنی منابع ترجمه شده جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، اقتصاد، سیاست، عموماً غربی است و این ترجمه‌ها همراه با فرهنگی است که پشت‌سر ‌آن‌ها قرار دارد و پیش‌فرض‌هایی که این فرهنگ غربی داشته مانند اومانیسم، سکولاریسم و ... با فرهنگ غربی آمیخته شده است.

وی با بیان اینکه برای استفاده صحیح از علوم انسانی لازم است که این علوم بازسازی شود و بر اساس فرهنگ اسلامی و ایرانی، بومی‌سازی شود، لذا نیاز به یک تحول در علوم انسانی داریم، اظهار داشت: نکته سوم اینکه این تحول می‌تواند بر اساس افکار بشری باشد و می‌تواند بر اساس یک منبع محکم تغییرناپذیر باشد. منبع محکم تغییرناپذیر ما قرآن است که احادیث اهل بیت (ع) شارح و مفسر آن است.

دبیر اولین کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی تصریح کرد: بنابراین بهترین راه برای بازسازی علوم انسانی در شرق این است که ما بر اساس قرآن کریم و آموزه‌های آن این علوم را بازسازی کنیم یعنی همان مطلبی که مقام معظم رهبری چند مرتبه در سال‌های اخیر تأکید کردند که سرچشمه‌های علوم انسانی را در قرآن پیدا کنیم، علوم انسانی را بر اساس مبانی قرآن بازسازی متحول کنیم.

وی عنوان کرد: اگر ما بخواهیم علوم انسانی را که در سده‌های اخیر در غرب بر اساس افکار کانت، هگل و ... بنیان‌گذاری شده است را بر اساس فلاسفه شرق بازسازی کنیم بعد از چندین دهه، اشکالاتی که در آنجا بود، اینجا هم پیدا می‌شود بنابراین فلسفه‌های بشری، خطاپذیر است لذا باید سراغ منبع خطاناپذیر برویم که همان قرآن است.

رضایی اصفهانی در پاسخ به این سؤال که قرآن در چه نواحی می‌تواند از علوم انسانی می‌تواند اثرگذار باشد، ابراز داشت: قرآن در چند بُعد از علوم انسانی تأثیرگذار است؛ یکی در بُعد مبانی علوم انسانی؛ دوم در بُعد اهداف علوم انسانی؛ سوم در بُعد روش‌ها گاهی اثر می‌گذارد و چهارم در بُعد موضوعات و مسائلی که می‌تواند قرآن آنها را تغییر و تحول دهد و موضوعات جدیدی را به روی بشر بگشاید.

وی گفت: از سال 1383 تاکنون ما مقدمات این کار را فراهم کرده‌ایم در آن سال رشته‌ای طراحی کردیم در مقطع دکتری در جامعةالمصطفی (ص) العالمیه تحت عنوان قرآن و علوم با 10 گرایش که به تصویب وزارت علوم هم رسید و در حال اجرا است و تاکنون فارغ‌التحصیلان متعددی هم داشته است که از آن جمله می‌توان به؛ قرآن و تربیت، قرآن و سیاست، قرآن و اقتصاد، قرآن و مدیریت، قرآن و روانشناسی، قرآن و جامعه‌شناسی، قرآن و حقوق، قرآن و تاریخ اشاره کرد.

دبیر اولین کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی ادامه داد: بنابراین زیرساخت‌های لازم را برای برگزاری اولین کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی فراهم کردیم البته این بحث یک بحث میان رشته‌ای است لذا نیاز دارد به دانش‌آموختگانی که در مباحث میان رشته‌ای کار کرده باشند مثلاً یک فردی هم موضوع تربیت را کار کرده باشد هم قرآن، یعنی علاوه بر تفسیر قرآن، مباحث تربیتی را هم کار کرده باشد.

وی خاطرنشان کرد: مشکل اصلی کسانی که در مباحث میان رشته‌ای وارد می‌شوند این است که بعضی از متخصصان علوم که وارد می‌شوند مباحث قرآنی را به خوبی نمی‌دانند و لذا گرفتار تفسیر به رأی می‌شوند و برخی از افرادی که با قرآن آشنا هستند ولی تخصص‌های علمی ندارند وارد این مباحث می‌شوند گرفتار سطحی‌نگری و مباحث ناشایست می‌شوند. 

رضایی اصفهانی با بیان اینکه افرادی که وارد این رشته‌ها می‌شوند باید افرادی باشند که در علوم طور میان رشته‌ای کار کرده‌اند، گفت: ما توانسته‌ایم در 12-13 سال گذشته، نسل جدیدی را در این زمینه در شهر مقدس قم تربیت کنیم که ان‌شاءالله خودشان را در کنگره قرآن و علوم انسانی نشان خواهند داد و مقالات و پایان‌نامه‌ها و تدریس اساتید مختلف در مدرسه عالی قرآن و حدیث در جامعةالمصطفی (ص) العالمیه بنیانگذار این موضوع خواهد بود.

وی عنوان کرد: بحمدالله مقدمات برگزاری کنگره قرآن و علوم انسانی از حدود یک سال و نیم از سوی جامعةالمصطفی العالمیه(ص) با همکاری 30 نهاد انجام شده است. در اردیبهشت ماه سال جاری خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم ایشان جمع حاضر را تشویق کردند و در حال حاضر حدود هزار و 200 چکیده و حدود 700 مقاله به این دبیرخانه کنگره رسید که در 9 آذر ماه این کنگره با حضور شخصیت‌های داخلی و خارجی در شهر مقدس قم برگزار خواهد شد.

دبیر اولین کنگره بین‌المللی قرآن و علوم انسانی  بیان داشت:آثار این کنگره نیز در 25 جلد، مجموعه مقالات آماده شده که منتشر خواهد شد. ان شاءالله بتوانیم گامی در راه تحول علوم انسانی و خدمت به قرآن و جامعه اسلامی ایران برداریم. همچنین کتاب‌های متعددی هم در این زمینه به رشته تحریر در آمده است امیدوارم بتوانیم فرمایش مقام معظم رهبری و نیاز عصر خودمان را در تحول علوم انسانی بر اساس قرآن پاسخگو باشیم.