تهران: کودکان امروزی برای بازی کردن محدود شدند/ «هم‌بازی» دیدگاه عمومی به بازی را اصلاح ‌می‌کند

سرویس دریچه: حسن عباسی نظریه‌پرداز و مسئول اندیشکده یقین درباره برنامه تلویزیونی «هم‌بازی» که این روزها از شبکه پنج سیما پخش می‌شود، گفت: برای اینکه بتوانیم مطلبی را بهتر به مخاطب برسانیم، از ظرفیت‌های هنری استفاده می‌کنیم. در زندگی هم برای اینکه موضوعی، بهتر به باور تبدیل شود، می‌گویند زندگی را همانند تئاتر بازی کنید و درس بگیرید.

کودکان امروزی برای بازی کردن محدود شدند

عباسی با اشاره به حساسیت موضوع بازی در تربیت و پرورش شخصیت انسان به‌خصوص کودک خاطرنشان کرد: منظورم از بازی، بازی‌هایی مثل فوتبال، تنیس و... که ماهیت ورزش دارند، نیست بلکه منظورم بازی‌های شناخته شده و رایجی است که در هر فرهنگ، محل و زیست بوم، جنس محلی خود را دارند، به عنوان بازی، مطرح هستند.

وی تأکید کرد: بازی در همه شئون زندگی امروزی ما بخصوص در تربیت کودکان نقش دارد و باید آن را با جدیت دنبال کرد، اما امروز، متاسفانه به چند دلیل، امکان بازی برای کودکان محدودتر شده است.

این کارشناس مسائل استراتژیک افزود: زندگی‌های آپارتمانی و محدود شدن کودکان به فضاهای کوچک، ثبت‌نام کودکان و نوجوانان در کلاس‌های مختلف آموزشی، هنری، ورزشی و وجود فضای جذاب سایبری فضای بازی و تحرک جسمی را برای کودکان کم کرده است.

عباسی اضافه کرد: دوره‌ای را سپری می‌کنیم که در آن، کودکان، بازی و کودکی نمی‌کنند و نوجوانان هم نوعی نوجوانی تهاجمی را سپری می‌کنند بدون آنکه فرصت داشته باشند بازی‌های خاص دوره‌شان را تجربه کنند، به همین دلایل، توجه دادن به طیف‌شناسی بازی‌ها، اقدام بسیار مهمی است که در برنامه تلویزیونی «هم‌بازی» صورت می‌گیرد.

«هم‌بازی» دیدگاه عمومی به بازی را اصلاح ‌می‌کند

وی تاکید کرد: برنامه «هم‌بازی» به اهمیت بازی‌های رایانه‌ای، بازی‌های میدانی و اسباب‌بازی به صورت جداگانه می‌پردازد و با دعوت از صاحب‌نظران باتجربه و فرهنگ‌سازی مطالعات پایه بازی، به تدریج، گفتمان اصالت‌بخشی به بازی در حیات اجتماعی متناسب با اقتضائات امروز را شکل می‌دهد و به همین جهت، حائز توجه است.

این کارشناس با اشاره به امکانات مضاعف انسان امروز نسبت به نسل‌های گذشته، توضیح داد: تبیین این نکات و پیگیری ایجاد گفتمان عمومی بازی به صورت بومی، کار فرهنگی مناسب و عمیقی است که جای آن در رسانه خالی بوده، هرچند در برخی مباحث رادیویی و تلویزیونی، اطلاع‌رسانی شده اما متأسفانه، طیف‌شناسی بازی‌ها در قالب برنامه‌ای ثابت و موسع، صورت نگرفته است تا خانواده‌ها با چنین مواردی آشنا شوند.

عباسی تصریح کرد: برنامه «هم‌بازی» در پرداختن به این مسائل، موفق ظاهر شده است اما اگر در شبکه‌های پربیننده‌تری، امکان پخش داشته باشد، مخاطبان بیشتری را می‌تواند پوشش دهد. علی‌رغم این موضوع، پخش این برنامه، غنیمت است و نقش خوبی می‌تواند در گفتمان‌سازی بازی ایفا کند، به همین جهت به دست‌اندرکاران آن تبریک می‌گویم.

نگاه تهدیدمحور به بازی، مخاطره‌آمیز است

این کارشناس در بخش دیگری از سخنانش، با بیان اینکه غالب سمینارها و برنامه‌هایی که درباره بازی، برگزار می‌شود، نگاه تهدیدمحور و آسیب‌شناسی دارند، اظهار داشت: نباید به خاطر مشکلات و مخاطراتی که ممکن است در انجام هر اقدام مثبتی پیش آید، اصل کار را رها کنیم، در بازی‌ هم به همین صورت است. همه ابعاد و شئون بازی باید از نگاه مثبت بررسی بشود و ضمن آن، مخاطرات بازی هم آسیب‌شناسی و به حداقل برسد.

وی تأکید کرد: متأسفانه جای کنفرانس‌ها و همایش‌های آکادمیک و تربیتی که از زاویه مثبت به بررسی بازی‌ها بپردازند، خالی است، به نحو اولی، در رسانه هم این خلأ را به صورت چشمگیر داریم. این مسئله که صرفا نگاه آسیب‌شناختی به بازی داشته باشیم و وجوه مثبتش را نادیده بگیریم، مخاطره‌آمیز است و کار را دشوار می‌کند.

«هم‌بازی» خلأ نگاه مثبت به بازی را پر می‌کند

عباسی عنوان کرد: برنامه «هم‌بازی» با توجه به اینکه به ابعاد مثبت بازی می‌پردازد، می‌تواند در این زمینه گفتمان‌سازی کند تا به هر طیف از انواع بازی، در جای خودش پرداخته شود.

این کارشناس یادآور شد: البته با 10-20 قسمت برنامه تلویزیونی، گفتمان‌سازی ایجابی شکل نمی‌گیرد بلکه نیاز به برنامه مستمری است که طی چند سال، انواع بازی‌های رایانه‌ای، میدانی و اسباب‌بازی را کارشناسی کند. نگاه مثبت به بازی، خلأیی است که امیدوارم «هم‌بازی» بتواند آن را پر کند.

وی یادآور شد: زمانی که نگاه مثبت به بازی داشته باشیم و گفتمان‌سازی را جدی بگیریم، می‌توان امیدوار بود که نشاط عمومی در جامعه ایجاد شود و بازی وارد زندگی افراد و فرهنگ عمومی شود.

عباسی افزود: جای خوشحالی دارد که برنامه «هم‌بازی»، بازی سازان را دعوت می‌کند و دیدگاه‌های آنها را بسط می‌دهد. امیدوارم روزی در جامعه، بازی، جزء لاینفک سبک زندگی مردم شود تا برای لحظاتی بتوانیم از فشارهای زندگی ماشینی و دیجیتالی دور شویم.

این کارشناس با اشاره به نابودی برخی بازی‌های محلی به عنوان خرده‌فرهنگ‌های کشور اظهار داشت: یکی از کارهای خوبی که در قالب برنامه «هم‌بازی»، می‌توان پیگیری کرد، تمرکز ویژه روی بازی‌هایی ایرانی و سپس بازی‌های خارجی است که در تعامل فرهنگی، آنها را بومی کرده‌ایم. همچنین می‌توان از بازی‌های محلی مختلف، ایده گرفت و آنها را از سطح فرهنگی محلی، گسترش داد.

وی با اظهار خوش‌بینی نسبت به آینده توضیح داد: جامعه نیاز خود به بازی را در حیطه مسائل فرهنگی- اجتماعی بروز می‌دهد و این مسئله، حمایت‌های جامعه بهداشت و درمانی را پشت سر دارد تا بتوان نشاط روحی را به جامعه تزریق کرد.

عباسی تصریح کرد: یکی از طلیعه‌های خوش‌بینی‌ام نسبت به آینده بازی، برنامه «هم‌بازی» است که امیدوارم عوامل آن با کسب تجربه بیشتر، با کیفیت بهتری بتوانند آن را ادامه دهند.

گفتنی است برنامه تلویزیونی «هم‌بازی» به تهیه‌کنندگی مدرسه سینمایی عمار، هر هفته روزهای زوج، ساعت 16:15 از شبکه پنج سیما پخش می‌شود.