تهران: محدثی خراسانی: دفاع مقدس به ما هویت می‌دهد تا انقلاب را درک کرده و حرکت کنیم

به گزارش حلقه وصل، نشست تخصصی ـ تحلیلی گفتمان موسیقی دفاع مقدس با حضور «مصطفی محدثی خراسانی»، «امیرحسین سمیعی» و «ابراهیم اسماعیلی‌اراضی»، صبح امروز سه شنبه در باشگاه خبرنگاران پویا برگزار شد.

نقش دفاع مقدس در هویت بخشی به جامعه

مصطفی محدثی خراسانی شاعر و ترانه سرای دفاع مقدس در ابتدای این جلسه با اشاره به هویت بخشی دفاع مقدس اظهار داشت: باید دفاع مقدس را در امتداد انقلاب بررسی کرد‌. دفاع مقدس به ما هویت می‌دهد تا انقلاب را درک کرده و حرکت کنیم. بخشی از تحقق هویت بخشی، تبیین مبانی ارزش‌های دفاع مقدس است. یکی از راه‌های تبیین دفاع مقدس در بازآفرینی زندگی شخصیت‌های مبرز در دفاع مقدس است. همچنین حضور در قالب‌های مختلف هنری مثل موسیقی.

وی در ادامه گفت: ما باید وضعیت موسیقی دفاع مقدس را بررسی کنیم و بدانم که موسیقی دفاع مقدس توانسته به رسالت خود عمل کند یا نه. دفاع مقدس فارغ از هر دسته‌بندی، به همه مردم تعلق دارد و نباید جناحی شود لذا در فعالیت‌های فرهنگی دفاع مقدس، وطن‌شمولی آن باید در نظر گرفته شود.

این شاعر آیینی در ادامه افزود: ما باید با کار رسانه‌ای، روز به روز این مطالبه را ایجاد کنیم تا حرکت ها و سیاست‌گذاری‌هایی که تا امروز انجام گرفته، اصلاح شود. کار در حوزه دفاع مقدس نباید محدودیت فکری و جناحی داشته باشد‌. هر کس که می‌تواند در این حوزه کار کند باید این فرصت را هم در اختیار داشته باشد تا اثرش را تولید کند. 

موسیقی دفاع مقدس به مخاطب شناسی نیاز دارد 

اسماعیلی از هنرمندان عرصه شعر و موسیقی با توضیح درباره تاریخ موسیقی دفاع مقدس بیان داشت: تاریخ موسیقی دفاع مقدس را باید مورد مطالعه قرار داد‌. ما باید به پیشینه خود نگاه کنیم و ببینیم کجا موفق بوده ایم. نیاز امروز ما مخاطب شناسی است. متاسفانه داده‌های غلطی در ذهن مخاطب از دفاع مقدس وجود دارد که  یکی از این دلایل تجربه‌های ناموفق در زمینه موسیقی دفاع مقدس است.

وی در ادامه گفت: البته این فقط منحصر به دفاع مقدس نیست در موسیقی مذهبی نیز چنین مشکلاتی را داریم. مهمترین آسیبی که در این حوزه وجود دارد عدم درک مخاطب از اشعار است. اگر اشعاری موفق بوده به‌خاطر عینی گرایی آنها است. مثل برخی آثار شهرام ناظری که درباره شهید خوانده و هنوز هم قابل دفاع است بنابراین باید دلیل این توفیق را به دست آورد و دید چه چیزی برای مخاطبش ملموس است.

این فعال موسیقی در ادامه گفت: من فکر می‌کنم این اسطوره‌ها برای هنرمند و مردم ملموس و باورپذیر است از این‌رو ما باید از کلیشه ها فاصله بگیریم؛ باید زبان نویی را به کار گرفت. نباید طوری رفتار کرد که اثر مذهبی و دفاع مقدسی که تولید می‌کنیم جواز و پلی باشد برای دغدغه‌های شخصی.

اسماعیلی با اشاره به مشکلات این حوزه توضیح داد: بخشی از مشکل، تعریف مدیران از دفاع مقدس بوده که اشرافی بر کار هنر نداشته‌اند. کاری که باید انجام دهیم این است که در تعریف خود از دفاع مقدس بازتر عمل کنیم. ما باید مساله نقد و رصد فضای فرهنگی را مد نظر قرار دهیم. جشنواره ها باید سراغ فضاهای کمتر تجربه شده بروند که با این رویکرد، حتی آثار ضد جنگ را هم می‌شود در جای خودش ارائه داد. 

وی در پایان گفت: برخی از کسانی که تازه شروع کرده‌اند، نمی‌دانند که انقلاب اتفاق درستی بود که با حضور مردم صورت گرفت. ما باید متوجه تحلیل این موارد هم باشیم تا گسست نسل امروز با گذشته صورت نگیرد. در مساله نقد باید بدون تعارف با متولیان موسیقی برخورد کرد. مساله نقد نه در موسیقی دفاع مقدس که در همه زمینه‌ها دیده می شود. نکته دیگر، بانک موسیقی دفاع مقدس است که باید در دسترس مخاطب قرار بگیرد. همچنین اگر در مورد ترانه موسیقی سینمای دفاع مقدس دقت شود، شاهد اتفاق‌های خوبی خواهیم بود. 

هنرمندان انقلابی جوششی عمل کنند 

امیرحسین سمیعی از آهنگسازان موسیقی دفاع مقدس با طرح مساله ابتذال در موسیقی بیان داشت:  مساله کلی که با آن مواجه هستیم ابتذال است، که گریبان‌گیر همه قالب‌های هنری است. متاسفانه در برخی آثار جوشش هنرمند دیده نمی‌شود و این سوال پیش می آید که چرا هنرمندی که در فضای انقلاب کار می‌کند جوشش ندارد.

وی با تاکید بر تاثیرگذاری موسیقی ادامه داد: عصر طلایی موسیقی دهه شصت بود که «کجایید ای شهیدان خدایی» اثر کامکارها جزو این آثار است و هنوز پویا است. این حرکت در دهه هفتاد رو به افول گذاشت. بعد از جنگ، موسیقی باید وارد مرحله دیگری می‌شد که این اتفاق نیفتاد. نمود مقاومت در سال‌های بعد از جنگ در آثار موسیقایی دیده نمی‌شود که در دهه هشتاد با حضور رسانه‌های خصوصی این حرکت متوقف شد. 

وی دلیل این مشکل را اینگونه توضیح داد: متاسفانه نگاه سازندگان آثار مذهبی و دفاع مقدسی با پس‌زمینه غمگینی بوده، در حالی که نباید چنین نگاهی وجود داشته باشد. حماسه دفاع مقدس حقیقتا بی‌نظیر است که نشان آن را در موسیقی نمی‌بینیم. حتی موسیقی های استاندارد هم که تولید شده پخش نمی‌شود. باید جامعه موسیقی کشور حرکت کند‌. مسیری که در طول این سال‌ها طی شده گاهی دچار اشتباه بوده که باید اصلاح شود.