تهران: دریابندری: هنوز نهج‌‌­البلاغه به درستی به انگلیسی ترجمه نشده است

به گزارش حلقه وصل، نادر طالب‌زاده در ششمین قسمت از راز فرزند نجف دریابندری را  میزبانی کرد. آرش دریابندری پسر مترجم نامدار و صاحب سبک ایرانی، معکوس حرکت پدر حرکت می‌کند. او مترجمی است که طی این چند سال متون و آثار اسلامی و شیعی را به آمریکایی سره و بومی بازمی‌گرداند.

آرش که از یک سالگی به آمریکا فرستاده می‌شود در واقع زبان مبدائش آمریکایی – انگلیسی و زبان مقصدش فارسی است.

طالب‌زاده و دریابندری در این برنامه از وضعیت ترجمه آثار ایرانی به زبان‌های خارجی و صدور معارف دینی شیعی به خارج از کشور سخن گفتند. در میان حرف‌ها نام یک نفر در این میان می‌درخشید و آن هم کسی نبود جز، استاد دکتر حامد الگار. نویسنده و مترجم بزرگ آمریکایی که از وقتی به امام خمینی رسید همه چیز را تغییر داد.

متن مشروح این جلسه را در ادامه می‌خوانید؛

طالب‌­زاده: بحث ما دربارۀ چگونگی ترجمه و نشر و صدورِ مفاهیمِ عقیدتیِ انقلاب اسلامی است، نشر شیعه، در  خارج از کشور، چه کسی عهده­ دار این کار است؟ و چه کسی این کار را انجام می­‌دهد؟ یک نفر که این کار را انجام می­دهد آقای «آرش دریابندری» است.

شما سیر خاصی داشتید در غرب بزرگ شده­ اید و چند سال است به ایران برگشتید و الان کتا­ب­‌های شما روی میز است، 9 تالیف و باقی هم ترجمه، این کمبود یکی از بحث­‌های ماست اینکه زبان درستِ انگلیسی ترجمه شد که وقتی یک استاد دانشگاه مثلا دانشگاه مک‌گیل دارد این را می­‌خواند، بنشیند و بخواند و هیچ لغزشی در ترجمه نباشد و درست باشد.

این یعنی یک انسانی که خودش دنبال حقیقت است، این متون را بتواند از فارسی به انگلیسی ترجمه کند کسی که از یک سالگی در غرب بزرگ شده است، این کار اصلی است که شما انجام دادید، اولاً این کمبود که ما این را در ایران نداریم و بعد شما کسی را آنطور که باید نمی­‌شناسد و شما چند سال است که به ایران برگشتید ولی من می‌­دانم در این زمینه چقدر کم داریم و وقتی من این کتاب را برمی­‌دارم و از همان تیترش نگاه می­‌کنم، از تیتر گرفته تا عکس روی جلد وقتی باز می­‌کنم متن باید گیرا باشد، باید ادبیات انگلیسی باشد نه ترجمه، این ادبیات چیزی است که ما کم داشتیم در این زمینه شما زحمات زیادی کشید. شما ابداع­ کننده ادبیات جدیدی هستید در انگلیسی برای ترجمۀ فقهی شیعی که من ندیدم هیچ کس وارد این موضوع شود.

دریابندری: موضوع خیلی بزرگی است. الان در ایران روند معمول ترجمۀ معکوس است یعنی مترجم زبان  مادری­اش نیست، یعنی زبانی که ترجمه می‌­کند زبان مادری­اش نیست و این غلط است، نه تنها این بلکه اکثر کارهایی که ترجمه معکوس می‌­شود ـ حالا من زبان­‌های دیگر را نخواندم ـ اما انگلیسی‌­شان ضعیف است و به نظر من تمام پول­‌هایی که برای این کار خرج می­‌شود به درد بچه مسلمان‌‌های آن طرف می­‌خورد چون آنها بالاخره آن شوق و عشق به اسلام را دارند و با این اشکال­‌ها کنار می­‌آیند تا چیزی دستگیر آنها شود چون فارسی و عربی و ترکی بلد نیستند و فقط انگلیسی بلد هستند و چیز زیادی آن طرف نیست و چیزهایی هم که وجود دارد یا آکادمیک است و

موضع­‌گیری­‌های خودش را دارد مثلاً آبجِکتیو یا مثلاً صوفی­گرایانه است. مکتب اهل­بیت آنجا واقعاً خیلی خیلی کم است که ترجمۀ خوب شده باشد مثلا در دهه 70 چیتیک و سیدحسین نصر چند کار از علامه طباطبایی ترجمه کردند، ارشاد شیخ مفید را ترجمه کردند مثلاً چیتیک اکثر کارهایش در حوزۀ ابن­ عربی و صوفی و رومی که به مکتب اهل­بیت کاری ندارد.

طالب­ زاده: شما یک کتابی «ولایت­ فقیه آیت­ الله جوادی­ آملی» را ترجمه کردید و من یادم است دو سه نفر از آمریکایی‌­هایی که در کنفرانس افقِ نو بودند، مایکل جونز که یک کاتولیک خیلی جدی است...

دریابندری: بخش اولش را در مجله­‌شان چاپ کرد، جنگ­‌های فرهنگی.

طالب‌­زاده: آدمی در حدِ مایکل جونز که کتاب­‌های زیادی دارد، کتاب مرجع در مورد مسائل مختلف در آمریکا دارد را هم نمی­‌گذارند در رسانه­ه‌ای اصلی بیایند و خیلی دیده شوند؛ ولی بعدها مشخص می‌‌شود اینها چه کسانی هستند یا مثلاً آقای بَرت. اینها با ترجمه‌­های شما و تالیفات شما من شاهدش بودم و تاثیر داشته است، همینطور حضور شما در این حوزه در کنفرانس­های افق نو در بحث محتوایی، ما تمام اساتیدِ درجۀ یک آمریکا و اروپا دعوت می‌­کنیم به کنفرانس و آنها را هم در ایران نگه می­داریم تا مدتی در ایران باشند، شما بحث محتوایی این کنفرانس را اغلب به عهده گرفتید.

مقدمۀ سخنرانی شما در افق نو دو هفته پیش بود که ما باید در ایران کسی را داشته باشیم که وقتی چند استاد نشستند و خبرۀ رشته ­شان هستند بتواند به زبان خودشان درباره فقه شیعه صحبت بکند و نلغزد و در عین حال عقبه‌­ای داشته باشد.

دریابندری: متنی که من آنجا خواندم،در یکی دو مجله هم چاپ شد. کرسنت اینترنشنال چاپ شد که برای محمدالعاصی و جنبش سنی‌هایی که طرف انقلاب را دارند. این عصارۀ تحقیق من در این 55 سال دربارۀ ولایت­ فقیه است که من اینجا دارم توضیح آن را می‌­دهم.

مانند یک مقدمه دربارۀ اختلافِ بین انسان­شناسی و خداشناسی و کیهان­شناسی اسلامی که اینها یک ارزش­هایی را دارند و این را مقایسه می‌­کنم با کیهان­ شناسی و خداشناسی غربی ماتریالیست و یکی از مسائلی که همیشه در این بحث­‌ها وجود دارد این است که این دو را با هم مقایسه می­‌کنند.

در حالی که ما در اسلام کسی قائل به وجود خداست و قائل به اینکه خدا یک مشیتی و شریعتی دارد و این را برای انسان تکلیف کرده است طبیعتاً آن نظامِ سیاسی اینکه در چنین امتی باشد خیلی متفاوت خواهد بود با نظام سیاسیِ یک ملتی که اصلاً به خدا اعتقاد ندارند یا چارچوب قانون اساسی برای این ارزش قائلی نیست. بعد در کلیپ دوم نتیجه‌­گیری می­‌کنم که این نظام سیاسی که ولایی باشد.

طالب ­زاده: اصلاً چرا این ولایت­ فقیه را برای غربی­‌ها توضیح داد؟ یعنی ولایت­ فقیه یک چیز جدید است و غربی­‌ها آشنا نیستند؟ اولاً ترجمۀ درست کتاب آیت­ الله جوادی­ آملی خیلی مهم است. من یادم است الکس دوگین با شما یک نشستی داشت وقتی می­‌رفتید قم و دوگین روس مسیحی ارتدوکس داشت این کتاب را می­‌خواند و برای او مهم بود این چیست؟

از زبان یک عالم بزرگ باید این یک ترجمه درست باشد و تا بتواند این مفهوم برساند. تمام کسانی که در این کنفرانس‌­ها بودند اصلِ غذا و خوراکی که ما باید به آنها بدهیم اینجا از چه ساخته شده است؟ و چه چیزی از آن قابل صادر شدن است و آن چیزی که آن را نگه می­­‌دارد و ستونش کجاست برمی­‌گردد به همین و چه کسی می­‌خواهد این مفهوم را به انگلیسی ترجمه کند؟

دریابندری: ولایت ­فقیه به نظر من و خیلی افراد درست است که یک مضمون نو و تازه‌­ای است ولی در عین  حال ما اعتقاد داریم قدیمیِ خود اسلام است. چون مثلاً پیغمبر وقتی مکه را فتح کردند یک ولی آنجا قرار دادند که آنجا که تلفن و فکس وجود نداشت، یکی باید آنجا را اداره می­‌کرد؛ برحسب ارزش‌های اسلامی نه برحسب ارزش­های جاهلیت. او یک ولی بود و طبعاً فقیه هم بود یعنی فقه داشت.

برای همین است که چیز جدیدی نیست، چیزی که جدید این است که به خاطر ایران 700 سال سنی بوده، بعد 500 سال بعد شیعه شد، بعد از قاجار و پهلوی شرایط طوری شد مردم چون دیدند دین­شان دارد از بین می­‌رود و به خاطر شرایط مدرنیته و اینطور چیزها و رشد تفکر سیاسی مردم به حدی رسید که هم لازم بود چون هم اسلام داشت از بین می­‌رفت و هم اینکه مردم استقبال کردند از این لحاظ جدید است یعنی اجرای آن جدید است.

طالب ­زاده: کتاب «ریشه‌­های عقیدتی اسلام ولایی» هم پروفسور آنتونی هال، هم پِپه اسکوبار و مایکل جونز  پشت آن مطالبی گفتند البته خیلی جالب است در این سال‌ها در این کنفرانس فرصت شد شما آدم­هایی که در مورد اسلام و در مورد ایران و در مورد حقیقت ایران سوال دارند من یک نفر را داشته باشیم که این را توضیح بدهد، یعنی با زمان مادری توضیح بدهد.

دریابندری: این کتابی بود که من شروع کردم. مقدمۀ این کتاب ترجمۀ کتاب آقای آیت­ الله جوادی­ آملی را نوشتم و وقتی این کتاب را شروع کردم. فکر می­‌کردم 30 صفحه یا 500 صفحه بتوانم مقدمه را بنویسم، چون باید یک پلی می­‌ساختم بین مخاطب خارجی و مخاطبی که کتاب آیت­ الله جوادی برای او نوشته شده بود که طلاب حوزه در سطح خارج فقه و اصول هستند.

وقتی شروع کردم به نوشتن مقدمه دیدم تمام واژه­‌های کلیدی که لازم است برای این مقدمه اصلاً به انگلیسی گفته نشده است مثلاً امامت درست از نقطه­ نظر اسلام ولایی، عصمت، ولایت، حجت، نبوت توضیح داده نشده است از همه مهمتر توحید. یعنی شما بخواهید اسلام ولایی را بشناسید، ولایت­ فقیه را بشناسید، 7 مرحله است. یعنی ابتدا شما باید توحید را بفهمید. یعنی اول متوجه شوید خدایی وجود دارد.

توحید الوهیت بعد توحید ربوبیت یعنی خدا نه تنها که وجود دارد بلکه یک اراده­ ای دارد و این اراده را از راه پیغمبران به انسان منتقل کرده است، خلاصه هر کدام از اینها یک فصل شد و یک کتاب شد.

طالب­ زاده: شما از یک پس­ زمینۀ خیلی جالبی می­‌آیید که به نظرم ارتباط دارد با این کتاب‌ها و خوب است  بیننده بداند مادر شما اصالتاً از ارمنستان هستند و مسیحی بودند خدا رحمتش کند خانم جانت لازاریان که دو جلد کتاب داشتند که من سال‌های آخر این کتاب را دیدم در مورد بزرگان ارامنه در ایران، که خیلی جالب بود و بعد شما آقای نجف دریابندری که یکی از بهترین نویسندگان و مترجمان ایران هستند و از قدیم تا الان همه اهل هنر او را می­‌شناسند، یک چنین پس­ زمینه‌ای به نظر من خیلی جالب است و عجیب است که می‌­رسد به جستجوی شما، شما در آمریکا به این جستجو رسیده ­اید.

یکی از کسانی که در این جستجو به شما کمک کرد به عنوان یک استاد پرفسور حامد الگار بود در دانشگاه کالیفرنیا، یک مقدار درباره ایشان بگویید.

دریابندری: من سال 1993 یعنی 24 سال پیش به اسلام گرایش پیدا کردم. چون همانطور که می‌­دانید اصلاً من خارج بزرگ شدم و در مورد اسلام چیزی نمی‌­دانستم. به هر حال در تابستان سال 93 به اسلام اعتقاد آوردم و پاییز همان سال در دانشگاه برکلی قبول شدم البته آن زمان می­‌خواستم فلسفه بخوانم که یک کلاس هم با استاد الگار برداشتم که کمتر از دو هفته من استادم را تغییر دادم و کلا­س­‌های فلسفه را راپ کردم و آمدم در دپارتمان استاد الگار و شاگرد ایشان شدم.

ایشان انگلیسی‌­الاصل هستند و در 19 سالگی در دانشگاه کمبریج مسلمان شدند و بعد یک دانشجوی استثنایی بودند. 10 زبانِ دنیا را کاملاً مسلط هستند و به همین دلیل بعد از اینکه دکتری خودشان را از دانشگاه کمبریج گرفتند فوری دانشگاه برکلی ایشان را گرفت و از آن زمان سال 65 میلادی در آنجا درس می­‌دادند که 25 سال سنی بودند زمانی که من شاگرد ایشان بودم سنی بودند که همان زمان اتفاقاً با دکتر چمران و بچه­‌های ایرانی آنجا خیلی رفت و آمد داشتند و بالاخره زمانی که من آنجا بودم شیعه شدند.

من سال 1993 یعنی 24 سال پیش به اسلام گرایش پیدا کردم. چون همانطور که می‌­دانید اصلاً من خارج بزرگ شدم و در مورد اسلام چیزی نمی‌­دانستم. به هر حال در تابستان سال 93 به اسلام اعتقاد آوردم و پاییز همان سال در دانشگاه برکلی قبول شدم البته آن زمان می­‌خواستم فلسفه بخوانم که یک کلاس هم با استاد الگار برداشتم که کمتر از دو هفته من استادم را تغییر دادم و کلا­س­های فلسفه را راپ کردم و آمدم در دپارتمان استاد الگار و شاگرد ایشان شدم.

شیعه شدن ایشان عوامل مختلفی دارد مثلاً قبل از انقلاب ایشان رفته بودند خدمت امام در پاریس. فکر می‌­کنم تنها کسی بودند که کتباً انقلاب اسلامی ایران را یکسال و نیم قبل از وقوعش پیش­بینی کرده بودند.

به خاطر ملاقات با امام و اسلام آوردن ایشان و تخصص­‌شان در اسلام، یعنی یک از عوامل شیعه شدن ایشان سه کتاب از استاد لاری ترجمه کردند، توحید و نبوت و امامت که فکر می­‌کنم کتاب امامتش بی ‌تاثیر نبود بعد خود امام از همه مهمتر و بعد یک کتابی هم در سال 1997 چاپ شد به نام «جانشینی حضرت پیغمبر» برای استاد شرق­ شناس آکسفورد است که آلمانی ­الاصل است، کتاب خیلی مهم و خوبی بود البته آن هم خارج از اشکال نیست ولی روی او خیلی تاثیر گذاشت و یکی از دلایلی که گفتند این بود.

جالب­‌ترینش این بود، یعنی من از دوستم برای اولین ­بار شنیدم که استاد دارد نماز شیعه می­‌خواند. دفعه بعد او را دیدم پرسیدم استاد شنیدم شما نماز شیعه می­‌خوانید درست است؟ گفت بله، گفتم چطور؟ گفت الان من چند شب است دارم خواب می­‌بینم نماز شیعه می­‌خوانم[می­خندد]

طالب ­زاده: آقای ایزدی می‌­خواستم از شرایط شما بپرسم وقتی مصاحبه با آقای الگار در دانشگاه کالیفرنیا در  برکلی گرفتید.

ایزدی: ما قرار بود یک پروژه­ای را برای شما انجام بدهیم با تعدادی از اساتید مصاحبه بگیریم یک کنفرانسی بود  در سانفرانسیسکو که نزدیک برکلی بود و من در آن شرکت می­‌کردم چند نفر از اساتیدی که در آن اطراف زندگی می‌­کردند در لیست مصاحبه‌­ها بودند، استاد الگار بود، مایکل پرنسی بود که اخیراً هم یکی از کتاب­های او در ایران ترجمه و چاپ شد، خدمت آقای الگار زنگ زدیم و ایشان را من از قبل می‌شناختند و با ایشان مرتبط بودم و استقبال کردند و خدمت ایشان رسیدیم.

دو جلسه حدود 3 ساعت از ایشان ویدیو گرفتیم و وقت گذاشتند برای ما که خیلی آموزنده بود، ایشان شخصیت ویژه­ ای هستند، خودش شیعه شدنش را در آن ویدیوها توضیح می­‌دهد یک مقدار توضیحات بیشتری را می‌­گوید. ایشان درباره نقش امام یک نکته‌ه­ایی در زندگی خودش دارد.

من در مورد امام و شیعه شدن­شان سوال کردم، من از ایشان پرسیدم شما چطور شد که شیعه شدید؟ ایشان یک داستانی را تعریف کرد از سفرش به ایران زمانی که خیلی جوان بودند و تجربه‌­ای که در ایران داشته و یک اتفاق خاصی که در آن سفر رخ داده بود این بود که ایشان در شهر اصفهان به عنوان توریست شاید حدود 50 سال پیش داشته قدم می­‌زده و راه می­‌رفته، بند کفشش پاره می­‌شود می‌­رود پرس و جو می­‌کند که کفاشی اینجا کجاست و یک بندی از آن کفاش می‌­خرد و پولی می­‌دهد و حرکت می‌­کند روز بعد که از همان مسیر داشتهبه هتل برمی‌گردد و می­‌بیند یک فردی از دور دوان دوان دارد ایشان را صدا می­‌کند و به سمت او می­‌آید ایشان هم تعجب می­‌کند چون غریبه و مسافر بوده و کسی را در اصفهان نمی­‌شناخته، تعجب می‌­کند چه کسی دنبال اوست! می­‌بیند همان کفاش است و یک مقداری پول از آن مبلغی که ایشان داده بوده باقی مانده و ایشان توجه نکرده و باقی پولش را گرفته و برگشته.

این اتفاق برای ایشان خیلی جالب بوده که این کاسب چقدر دقیق بوده در محاسبات دخل و خرجش و چقدر دقیق بوده که اگر اشتباهاً کسی باقی پولش را نگرفته این پول را به آن فرد برگرداند، می­‌گفت من این تجربه را هیچ وقت در انگلیس نداشتم و این تجربه را در اصفهان داشته و یک خاطرۀ خوب در ایران در ذهنش است، سالها هم مطالعه می­‌کرده هم تاریخ ایران را و هم کتاب می­‌خوانده و هم پژوهش می‌­کرده است.

این قضیه می­‌گذرد تا اینکه خواب حضرت امام را می‌­بیند، می­‌گوید من شبی خواب حضرت امام را دیدم آنجا امام در خواب لبخندی به ایشان می­‌زند و به ایشان می­‌گوید شما شیعه هستید، آقای الگار هم می‌­گوید نه من شیعه نیستم، بعد ایشان تعریف می­‌کند می‌­گوید دوباره امام لبخند می­‌زند می‌­گوید نه شما شیعه هستید و ایشان از خواب بلند می­‌شود و متوجه می­‌شود باید شیعه باشد.

نکته‌ه­ای که امام گفتند حتماً درست است و تصمیم می‌­گیرد به مکتب اهل­‌بیت(ع) رجوع بکند، در آن سالها هم ایشان مطالعه زیاد داشته و ترجمه­‌هایی از فارسی داشته و شاید بیشترین خدمت را ایشان در حوزۀ معارف انقلاب اسلامی داشتند، کتابی که اوایل انقلاب از ایشان منتشر شد «اسلام و انقلاب» که سخنرانی‌­های حضرت امام قبل از انقلاب و ابتدای انقلاب بود خیلی تاثیر گذاشت و ایشان از چهره­‌هایی است که واقعاً چهرۀ ماندگاری است و حیف است که ایشان الان مقداری بیمار است و خواهش می­‌کنیم مردم در این شب­های ماه رمضان برای سلامتی ایشان دعا بکنند.

طالب ­زاده: من یکبار تلفنی با حامد الگار صحبت کردم تحت تاثیر ادبیات ایشان بودم. شما در سلوکی خودتان  داشتید مادر مسیحی بود و پدر مسلمان بود و بعد شما در این خلاء بالاخره رفتید سراغ معنا یعنی به معنا رسیدن نیاز به استاد و اساتیدی دارد که به آدم کمک بکنند و آدم مستقر شود و شما آمدید ایران که بمانید و نیامدید که بروید جای دیگر. غربی­ها الان به کجا می­رسند و در چه وضعی هستند؟ چگونه است چیزی به ته رسیده؟

دریابندری:  500 سال است که کاتولیک شکست خورده است یعنی از سال که1054 شکاف بزرگ بین ارتدوکس‌­ها و کاتولیزم، هزار سال گذشته است و 500 سال بعد از آن یک شکاف بزرگ دیگری اتفاق افتاد که این پروتستان‌­ها به نظر من راه­شان را کاملاً گم کردند یعنی هیچ کدام از آنها اجماعی دربارۀ اصول دین خودشان ندارند بعد کاتولیزم هم بر اثر نشست واتیکان2 در سال 1958 تا 62 چند سالی طول کشید تا بتوانند نتایج‌­شان را چاپ بکنند، بعد از آن نشست اینها ملحق شدند به همان طرز فکر و اشتباه پروتستان­‌ها که هیچ بنایی برای عقید­ه­ شان قائل نیستند.

یعنی می­‌گویند هر کدام از عقیده ­ها اعتبارشان یکی است و تفاوتی ندارد یعنی کاملاً خودشان را از دست دادند و متاسفانه کلیسای کاتولیک هم به همین مبتلا شد و دنیای مسیحی ارتدوکس فرق دارد البته آنها بیشتر از 10 درصد مسیحیت نیستند، روسیه، ارمنستان و یونان که اکثر آنها هم اعتقاد ندارند ولی کسانی هم که دارند باز به عقیده اصیل­شان پایبند هستند.

خلاصه غرب رفته است یک جایی که هیچ چارچوب فکری که درباره آن اجماعی باشد نیست و هر کسی دارد کار خودش را می­‌کند و هر کدام از آنها منافع­شان علیه منافع همدیگر است یعنی اتفاقی که بعد از انقلاب لوتر اتفاق افتاد یعنی صلح آگزبرگ سال 1615 که اینها تصمیم گرفتند نمی‌­توانند نظام امپراطوری مقدس روم را نگه دارند چون بین پروتستان­ها و کاتولیک­‌ها جنگ 30 ساله شد، اینها تصمیم گرفتند بگذارند هر کسی خودش تصمیم بگیرد که در سرزمین خودش چه بکند که الان درباره نظام نوین جهانی که صحبت می­‌کنند که نظام صلح جهانی است که اینها به اتفاق به این تصمیم رسیدند که به هیچ اتفاقی نمی‌­توانند برسند و این تزاحم فکری و تضادهای فکری و عقیدتی شده بنای آن نظام سکولار

طالب­‌زاده: در چه کتابی از این صحبت کردید؟

دریابندری: آخرین کتاب من «مقدمه‌­ای به اسلام ولایی» که 60، 70 صفحه نقد تاریخ کاتالیزم است. این را یک مقاله نوشت بعد از من خواست یک عکس­‌العملی به این نشان بدهم که یک کتاب شد و یک مقدمه شد و یک نتیجه­ گیری هم به آن اضافه کردم.

طالب­ زاده: غرب به غیر از سقوط اخلاقی که در رسانه‌­اش خیلی واضح است در مسائل عقیدتی هم هیچ تمرکز  و وحدتی در این نیست یکی باید این را اولاً برای خودشان توضیح بدهد به نظر من کسی که امروز صاحب قطب ­نما شده است باید امروز برای آنها توضیح بدهد و من می‌­بینیم وقتی شما در کنفرانس‌ها صحبت می­‌کنید، مسیحی­ها هم دور شما جمع می ­شوند و هم کسانی که بعد مسلمان و شیعه شدند. در ایران تمرکزی برای انتشار اینها نیست یعنی من می­دانم سازمان­‌ها و نهادهایی که میلیاردی در دست­شان است اصلاً الف و ب چیزهایی که امشب می­‌گوییم را نمی‌دانند.

دریابندری: بله یعنی [می­خندد] مثلاً دست روی دل من نگذارید چون واقعاً در این 5 سال حالا خوشبختانه 2، 3  نفر بودند که ساپورت کردند، دکتر حسین دیبا در بخش بین­ المللی تبلیغات حوزه علمیه قم از همه بیشتر و الان دارم با دکتر ایزدی کار می­‌کنم.

اینها نمی‌­فهمند فرقِ بین کسی که انگلیسی­‌اش بومی است و آن کسی که ترجمه معکوس می­‌کند، قدر یک کسی که زبان اولش انگلیسی است و بعد مسلمان شده و بعد رفته اسلام­ شناسی خوانده است را نمی­‌دانند حتی با کمال تاسف باید بگویم یک کسی لطف کرد و واسطه شد و من رفتم با بیت آیت­ الله جوادی صحبت کردم درباره این کتاب و به ما گفتند حتی دولت بودجه ­اش را فراهم می­‌کند و به ما زنگ می‌­زنند و حق ­الترجمه این را می­‌خرند که چاپ شود و توزیع شود ولی خبری از آنها نشد.

الان من چندین پروژه­­‌ بزرگ و سنگین دارم و مهمترین آنها درباره کار علامه عسگری است که یک پروژه 12 جلدی است یعنی ترجمه تالیف درباره کارهای علامه دربارۀ اصول دین که چند جلد درباره توحید است، چند جلد درباره امامت و نبوت است و من دنبال بانی هستم.

طالب ­زاده: هیچ کدام از کتاب­‌های شما در ایران چاپ نشده است؟

دریابندری: فعلا نه! باز کاری کردم که اینها در انتشارات رمضان چاپ شوند که بزرگترین انتشارات آمریکاست و  در انگلستان و اروپا موجود است.

طالب­ زاده: این کمبودی که وجود دارد و نزدیک 4 دهه از انقلاب می‌گذرد نه تنها الان نیاز به ترجمه است بلکه  نیاز به نشست و صحبت است، بلکه تبادل یعنی به طور جدی افراد گرسنۀ حقیقت آن طرف است که می‌­داند حقیقت را بداند که می­‌خواهد بداند رهایی و آزادی در کجاست و این مطالب هم با آن ترجمه­ های قدیم من حتی شنیدم نهج­ البلاغه را آنطور که باید و شاید ترجمه جذابی نیست.

دریابندری: اصلا نیست؛ یعنی الان دو ترجمه موجود است در دنیای غرب که ترجمه افتضاحی است، ترجمه‌­های هندی و پاکستانی هستند نه تنها آن عمق مفهومش را نفهمیدند بلکه اصلاً انگلیسی آنها به درد نمی­‌خورد.

البته یک ترجمه دیگری هم از نهج‌­البلاغه شده است که نامش را یادم نیست یک نفر ایرانی بود که انگلیسی آن را آقای اسماعیلی به من دادند که این ترجمه خیلی بهتر از آن دو ترجمه است که اگر فرصت شود من دوست دارم این را اصلاح کنم که یک ترجمه سومی ارائه شود ولی به هر حال باز جا دارد یک کسی مانند استاد الگار، کسی که از من بالاتر باشد به این کار برسند. این همه پول خرج می‌­کنیم ولی هنوز نهج‌­البلاغه (به درستی) به انگلیسی ترجمه نشده است.

طالب­‌زاده: وظیفه سنگینی روی دوش ماست برای ارائه مفاهیم به غرب. بزرگان کار خودشان را کردند امام و  شهدا و سفارشاتی که آقا داشتند ولی در عمل ما وظیفه داریم که معرفی کنیم، شمشیرزن­ها اینها هستند شبه‌­شمشیرزن نیستند، واقعی هستند.

آنها را بشناسید و استفاده کنید روز قیامت باید جواب بدهیم شما که بیت‌المال را داشتید، باید خرج می­‌کردید که اسلام را معرفی می‌کردید کوتاه آمدید یا متاسفانه آنجا که قلب­‌ها باید بزرگ باشد و ما همه نباشیم، برای اینکه حقیقت باشد، آنجا اگر دو تا را با هم قاطی کنیم و آب و روغن را قاطی کنیم خراب می­‌شود.

یعنی خودمان را می‌­گذاریم جلوی حقیقت و چیزی اتفاق نمی­‌افتد الان به شدت غرب نیاز دارد، یعنی واقعاً گندیده است، بیرون آن مانند یک هندوانه، سفت و محکم است ولی داخل آن گندیده است. خبری در آن نیست و از این مرحله گذشته است و شما برای اینکه اخبار و خبرها را برسانید همین کتاب­‌هاست و سیستم باید بیاید پشت کار و کمک بکند و یک اتاق فکری باشد، همه بنشینند و این انتقال مفاهیم فقه شیعه را که یک چیز خیلی مهم است یعنی مهمتر از اتم است.

مهم‌تر از هر چیزی است که شما باید این را منتقل کنید. آن سانترفیوژ چیزی نیست، اصلش این است و آن چیزی که انرژی­‌زا است و هیچ چیزی مانند این دورانی که حقیقت از داخل آن بیرون می‌­آید نیست. هر کدام از این کتاب­‌های شما مفهومی دارد که باید گفته شود و از جمله این دو کتاب شما که تالیفی است که برای غرب نوشته شده است.