تهران: امیرخانی: در نوشتن زندگینامه شهدا دستاوردهای بزرگی نداشتیم

به گزارش حلقه وصل، نشست تخصصی «بایدها و نبایدهای خاطره‌نویسی شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» با حضور مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه هنری و رضا امیرخانی برگزار شد.

در ابتدای این نشست رضا امیرخانی در سخنانی با بیان اینکه اصولا زندگینامه داستانی صاحب عمده عناصر داستانی است، گفت: اما این سوال مطرح می‌شود که خاطره‌نویسی داستان است یا خیر. زندگینامه داستانی عموما، خود، داستان نیست و هر متن و یا شخصیت‌پردازی که در یک متن وجود دارد می‌تواند داستانی باشد. خاطراتی که به شیوه داستانی نوشته می‌شود که بنیانگذار آن دفتر ادبیات پایداری حوزه هنری است یک تفاوت بزرگ با داستان دارد.

امیرخانی با اشاره به اینکه تفاوت عمده داستان با زندگینامه داستانی در تعلیق و تخیل آن است اظهار کرد: در خاطره‌نویسی و داستان دفاع مقدس می‌توانیم ادامه داستان را حدس بزنیم اما در یک داستان باید انتظار یک امر غیرمترقبه را داشت.

در نوشتن زندگینامه شهدا ما دستاوردهای بزرگی نداشتیم

وی در این نشست که روز گذشته برگزار شد، گفت:‌ در نوشتن زندگینامه شهدا ما دستاوردهای بزرگی نداشتیم و باید در این حوزه بیشتر کار کنیم. اگر نویسنده‌ای باشد که بداند چگونه یک زندگی عادی و تکراری را به اثر ادبی منحصر به فرد تبدیل کند و نقاط درخشان آن را پیدا کند این مهمترین کاری است که می‌تواند بکند.

وی با بیان اینکه پیدا کردن نویسنده گنج‌یاب بهترین کاری است که می‌توانیم انجام دهیم بیان کرد: در این صورت می‌توان متن واقعی زندگینامه رزمندگان و شهدا را با هنر نویسندگی تبدیل به یک زندگی و سیر شیرین و جذاب کرد.

در ادامه مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات پایداری حوزه هنری در سخنانی گفت:‌ بعد از جنگ‌ها و انقلاب‌ها یک سنت به وجود می‌آید که رزمندگان خاطرات خود را می‌نویسند و سربازانی که از جنگ بازمی‌گردند، می‌آیند قلم و کاغذ برمی‌دارند و سرگذشت خود را می‌نویسند که بر ما چه گذشت.

وی افزود: خاطرات جنگی اسیران انسانی‌ترین ادبیات در تاریخ‌نگاری جنگ است. در خود زندگی‌نامه داستانی بسیاری از اتفاقات می‌افتد که بزرگتر از خیال ما بوده و ذهن ما به آنجا نمی‌رسد. بنابراین برای تحولاتی مانند انقلاب و جنگ تا یک جایی با خیال راحت می‌توانیم جلو برویم و بعد از آن باید با مستندات پیش رویم.

مدیر دفتر ادبیات مقاومت و پایداری حوزه هنری با بیان اینکه اگر ذهن نویسنده را مانند منشور ببینیم و یک نور به آن بتابانیم، طیف رنگ داستان از آن بیرون می‌آید و از یک نور این همه رنگ خلق می‌شود، اظهار کرد:‌خاطره تعلیق و تخیل ندارد چون روایت ساده سرباز است و با یک تکنیک ساده خاطرات از یک جایی شروع می‌شود و با یک اصول برای خواننده از یک خط ساده عبور می‌کند.

اگر کتاب خوب تولید شود حتما خواننده آن را می‌خواند

وی با اشاره به اهمیت نقش مصاحبه‌کننده در ضبط خاطرات جنگ گفت: اگر مصاحبه‌کننده بتواند در وجود شما برود و درونیات مصاحبه شونده را کاوش کند و اطلاعات جدید و جذابی را به دست آورد یک کالای خوب تولید کرده است. اکنون زمانه آن نیست که خریدار، جنس متوسط بخرد اگر کتاب خوب تولید شود حتما خواننده آن را می‌خواند و در اینجا موضوع اهمیت آموزش معلوم می‌شود.

سرهنگی ادبیات جنگ و انقلاب را دارای ذات مردمی برشمرد و گفت: زندگینامه بزرگان و رزمندگان و شهدا پر از آموزش و آموزندگی و گوشه شیرینی از ادبیات است که فراز و فرودهای آن پیدا می‌شود و در 200 صفحه 50 سال زندگی آن فرد برای استفاده دیگران نوشته می‌شود.

نویسندگان جنگ ما سلوک نویسندگی ندارند

در ادامه مرتضی سرهنگی گفت: یکی از دلایل اینکه خاطرات جنگ نوشته می‌شود این است که قیمت تمام شده جنگ برای ملت دربیاید و باید با هرگونه اثر ادبی و هنری این قیمت جنگ به مردم نشان داده شود. اکنون ما نمی‌دانیم که قیمت تمام شده جنگ برای ما چقدر است چون اطلاعی از آن نداریم و اگر زندگینامه آنها را بخوانیم این اتفاق نخواهد افتاد.

سرهنگی اظهار کرد: متاسفانه هنوز ادبیات جنگ ما روستایی نشده است در صورتی که بیشتر بچه‌های رزمنده‌های ما روستایی بودند. همچنین نویسندگان جنگ ما سلوک نویسندگی ندارند و دارای درگیری‌های ذهنی و زندگی هستند و باید این سلوک ایجاد شود.