تهران: قرایی: ادبیات مقاومت و دفاع مقدس را جدی نگرفته‌ایم/ اکرامی‌فر: درباره گلعلی بابایی باید کتاب نوشته می‌شد

سرویس معرفی: نشست عصری با کتاب اختصاص به کتاب «انسان، رزمنده، نویسنده» داشت، این کتاب پیرامون گلعلی بابایی از سرداران دفاع مقدس و نویسندگان ادبیات مقاومت است که با اهتمام حسین قرایی تالیف شده و روز گذشته در خبرگزاری فارس بررسی شد. 

* خلیلی: آثار گلعلی بابایی اعجاب‌انگیز است

براساس این گزارش، در نشست عصری با کتاب که به این اثر می‌پرداخت، اکبر خلیلی نویسنده در حوزه‌های داستانی پیرامون کتاب «انسان، رزمنده» نویسنده» اظهار داشت: زمان کمی داشتم اما این کتاب را دیدم و خواندم. در کنار آن، کتاب دیگر آقای بابایی با عنوان «همپای صاعقه» را نیز مطالعه کردم و صراحت عرض می‌کنم که آثار گلعلی بابایی اعجاب‌انگیز است. 

به گفته این نویسنده، طی مدتی که او را می‌شناسم، کتاب‌های بسیاری از او خواندم، اما این کتاب جدید، شوقم مضاعف شد و در مسیر مطالعه در بسیاری از نقاط گریستم، برای همین به جای پرداختن به تنها کتاب،‌ به آثار پیش از انتشار این نیز خواهیم پرداخت و روی سه کتاب تفسیراتی دارم. 

خلیلی ضمن اشاره به اسامی کتاب‌هایی که گلعلی بابایی آنها را منتشر کرده اشاره کرد و گفت: او برای انتخاب نام هر کتاب نیز زحمت بسیار کشیده و تعمق داشته است. بابایی، حجم بالایی از کارها در این حوزه را داراست، مثلاً کتاب «همپای صاعقه» معنی بسیار ژرفی دارد، چرا که صاعقه در واقع مرگ و گرفتاری در حادثه را به ذهن متبادر می‌کند. او می‌خواهد به درستی مطلب را برساند که جوان‌ها و انسان‌های پاکیزه با صاعقه حرکت کرده‌اند. 

این نویسنده خاطرنشان کرد: در طول تاریخ و سال‌های پس از انقلاب، شاید خیلی از ما بی‌خیال بودیم، اینکه فکر کنیم چطور عده‌ای وارد جنگ شده و در پی اهداف خود به شهادت رسیده‌اند، اما بابایی به درستی نامی را برای کتابش انتخاب کرد که در آن پیامی برای ملت و مردم نهفته است.

وی با بیان اینکه سردار گلعلی بابایی با توجه و ارادت به امام خامنه‌ای پیام ایشان را دریافت کردند و روز و شب در این مسیر به کار و تلاش پرداختند، گفت: من خودم سالهاست پژوهشگرم و نوار و نوشته پیاده می‌کنم، اما کاری که من در گلعلی بابایی دیدم عظیم و والاست. پیام او به ملت و مردم ایران این است که «ما آماده‌ایم» ایستاده‌ایم تا شهادت و این پیام به مایی که خوابیده یا نشسته‌ایم برمی‌گردد، چرا که آنها بر پا ایستاده‌اند و از باد نیز سبقت می‌گیرند. 

این نویسنده، انقلاب ایران را انقلابی جهانی برشمرد و عنوان کرد: ما اینجا نشسته‌ایم و آنها که مثل صاعقه با باد حرکت می‌کنند جلوتر از ما هستند و من هم عقب مانده‌ام، آنچه مرا ناآرام می‌کند، سکوتم است. 

وی در ادامه ضمن بیان اینکه کتاب دیگر گلعلی بابایی با نام «ضربت متقابل» را نخوانده‌ام، اما اثر دیگر او «ققنوس» را دیده‌ام، گفت: ققنوس اثری دیگر از استاد گلعلی بابایی است، داستان کوتاهی پیرامون شهادت و تشییع شهید وزوایی، اما بدانید این داستان بسیار لطیف است که من حتی قادر به پیشرفت در خوانش آن نبوده‌ام و مدام گریه می‌کردم. 

* قوجق: گلعلی یکی از معدود نویسندگانی است که با چشم خود جبهه را دیده و درک کرده است

در ادامه، یوسف قوجق با بیان اینکه کتاب گلعلی بابایی را به این نیت خواندم چرا که او از سرداران جبهه و جنگ است و بسیاری از پرسش‌هایمان که گاهاً برایم مطرح می‌شد در این کتاب پاسخ داده شده، گفت: برای من همیشه سؤال بود که او چطور وارد سپاه شده؟ عازم جبهه شده است و یا عضو کتابخانه مسجد جواد الائمه(ع) است؟ برای من که مخاطب این کتاب هستم، همیشه کنجکاو بودم که بدانم یک نویسنده ادبیات مقاومت چطور به عرصه فرهنگ وارد شده؛ من دوست داشتم بیشتر بدانم که بابایی برای هریک از کتاب‌های نوشته شده چه شأن نزولی داشته است. 

به گفته وی، به نظر من این کتاب برای مخاطبان نوجوان و افرادی که دوره دبیرستان را طی می‌کنند بسیار خوب است که بدانند دو جبهه وجود دارد، جبهه‌ای که با اسلحه و تجهیزات جنگی ورود می‌کنیم و همان افراد در ادامه به جبهه فرهنگی وارد می‌شوند که این چگونگی ورود خوب است. 

قوجق، مسئله دیگر را نویسنده بودن گلعلی بابایی برشمرد و گفت: من نویسنده‌ام، اما جبهه را ندیده‌ام، اما کسانی که جبهه را دیده و در آن شرکت داشته‌اند، وقتی قلم به دست گرفته و می‌نویسند، بهتر از من هستند و خوب می‌نویسند و گلعلی یکی از معدود نویسندگانی است که با چشم خود جبهه را دیده و درک کرده است. 

* نجف‌زاده بار فروش: گلعلی بابایی از جمله افراد پیشرو در حوزه دفاع مقدس و ادبیات مقاومت است

محمدباقر نجف‌زاده بارفروش از دیگر دوستان گلعلی بابایی و عرصه نویسندگی نسل خود را شگفت‌انگیز برشمرد و گفت:‌در روزگار ما دغدغه‌ها زیاد بود، من پزشک لشکر 25 کربلا در مازندران بودم، اول پزشکی می‌خواندم، اما به جبهه رفتم و به شدت مجروح شدم. پدرم هم مدام می‌گفت پزشک نمی‌شوی، آخر هم همینطور شد. 

وی به تلاش جوانان و نوجوانان در بحبوحه جنگ برای تغییر سن خود جهت حضور در جبهه‌ه اشاره کرد و گفت: از این موارد بسیار بود، اما من با نام گلعلی بابایی بزرگ شدم. او هم‌سن و سال ما بود و هست، اما همیشه پیشرو بود، به جز او نیز چند نفری در کشور ما از حیث نگارش و تحقیقات، از دیگران پیشرو هستند، مثلاً در حوزه سینما مخملباف، در شعر و شاعری علیرضا قزوه و در حوزه ادبیات اکبر خلیلی و گلعلی بابایی. 

نجف‌زاده بارفروش با بیان اینکه کتاب را عمیقاً دو بار خوانده‌ام و زیر و رو کردم، گفت: به من یاد داده‌اند برای دریافت بیشتر، یک اثر را چندبار بخوانم و به جرأت می‌گویم که یکی از کتاب‌ها و مانیفست‌های ادبیات دفاع مقدس ما همین کتاب «انسان، رزمنده و نویسنده» است. 

این نویسنده، حسین قرائی را پژوهشگری با چراغ خاموش در حال حرکت برشمرد و تصریح کرد: حسین قرائی با انتشار زیاد کارستان به پا کرد. در گذشته اما در حوزه ادبیات کار می‌کردیم، اما برخی تنها تمسخر می‌کردند، اما امروز شاهدیم رشته دانشگاهی بدین نام و حوزه فعال است و این کتاب یکی از ماندگارترین آثار در این حوزه شمرده می‌شود که پیشنهاد می‌کنم در پایان نامه‌ها و تألیف آن مورد استفاده قرار گیرد. 

وی شتابزدگی در چاپ و برخی ایرادات در جمله‌بندی و به کار بردن فعل و فاعل را از معایب کتاب دانست و گفت: گاهی بیان بزرگنمایی قشنگ نیست، ولی به صراحت می‌گویم کلیت کار تحسین‌برانگیز است. بی‌گمان این کتاب ماندگار خواهد شد، اما چند خاطره و واگویه‌ خصوصی در کتاب وجود دارد که گفتن آنها قشنگ نبود. 

وی در پایان سخنان خود، نثر رون را از محاسن برشمرد و توضیح داد: یکی از محاسن زبان فارسی این است که قدرت گسترش دارد و زبانی زنده است و در ادامه، گسترش می‌یابد. قرائی کاری کرد که بر کارنامه او جز آفرین و تحسین سخنی نمی‌توان گفت. 

* اکرامی‌فر: صراحت راوی و هم امانتداری نویسنده قابل تقدیر است/ درباره گلعلی بابایی باید کتاب نوشته  می‌شد

محمد اکرامی‌فر از شاعران برجسته کشورمان، ضمن اشاره به انتشار کتاب «انسان، رزمنده و نویسنده» توضیح داد: خدا را شاکرم که این کتاب به دستم رسید و خواندم، در مورد این کتاب صحبت کردن سهل و ممتنع است، سهل از این باب که باید در مورد کتاب صحبت کنم، زیرا با کتابی مواجهیم که حرف‌های بسیار ارزشمندی دارد.

وی به همکاری با گلعلی بابایی در بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: اگرچه او امروز در این نشست نیست، اما من افتخار داشتم مسئول کانون شعر بنیاد بودم و او مسئولیت واحد ادبیات را برعهده داشت. او را در این مدت انسانی شریف و شیرینی شناختم. 

اگرامی فر افزود: من همیشه دغدغه این را دارم که هر رزمنده‌ای که شهید می‌شود، بخشی از فرهنگ جبهه ما را با خود می‌برد و باید بگویم میراث معنوی دفاع مقدس ما همین‌ها هستند و چقدر خوب که افرادی چون قرایی بیایند و خاطرات آنها را جمع کنند.

وی افزود: حفظ و نگهداری میراث معنوی جامعه وظیفه همه ماست. این کتاب از این جهت ارزشمند است چرا که من نمی‌دانستم گلعلی تراشکار بوده و یا پدرش کارگر معدن زغال بوده است، او حتی در چند عملیات مجروح می‌شود، من همیشه او را با موهای سفید دیده بودم، اما وقتی عکس جوانی‌اش را در سوی دیگر کتاب دیدم، با خودم گفتم این همان گلعلی است؟ 

وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه شاید در این کتاب در برخی موارد ضعف تألیف را شاهد بودیم، گفت: این حرف‌ها ارزشمند است و یک روال تاریخی است و با خوانش کتاب به سیر تاریخی می‌رسیم و موضوع دوم، صداقت و صراحت است که به وضوح در کلام راوی دیده می‌شود، چرا که در برخی مقاطع می‌گوید که من فلانی را نمی‌شناسم، یا اصلاً او را ندیده‌ام، اما امانتداری حسین قرائی این بود که به جای گلعلی بابایی هیچ وقت در طول کتاب حرف نمی‌زند، هم صراحت راوی و هم امانتداری نویسنده قابل تقدیر است. 

این شاعر ضمن اشاره به استفاده از ادبیات گفتار و زبان معیار به جا و به درست در این اثر، تصریح کرد: در بخسی که خاطرات گلعلی بابایی بازگو می‌شود، از همان ادبیات جوانانه استفاده شده است (استفاده به جا از زبان آن نسل، قشر و آن سن و سال کار بسیار خوبی است) به نظر من استفاده درست از ترکیبات و معتقد بودن به زبان گذشته و شرح جزئیات، به جا و درست بود. 

اکرامی‌فر ضمن اشاره به ارزش راوی، تصریح کرد: این فرد یعنی گلعلی بابایی باید معرفی می‌شد، او شایسته تعریف است و باید یک کتاب درباره او نوشته می‌شد. انتخاب درست، کشش خاص ایجاد می‌کند، چرا که و از افرادی چون آوینی، غنی‌پور و خیلی‌ها پیشرو بود، با آنها در ارتباط بود و در عملیات‌ها حضور داشت. او فردی جنگ و عملیات‌دیده و رزمنده است، اینها نشان می‌دهد انتخاب‌ها برای تألیف کتاب درست بوده و ارزش کتاب را بالا می‌برد. او یعنی آقای قرایی انتخابی درست داشته و امانتدار بوده است. 

وی همچنین تنظیم خوب کتاب را از دیگر امتیازات برشمرد و گفت: تنظیم‌کننده ارکستر این کتاب تنظیم خوبی داشته که جای تقدیر دارد. 

* قرایی: گلعلی سرچشمه است/ ادبیات مقاومت و دفاع مقدس را جدی نگرفته‌ایم

حسین قرایی در پایان این مراسم با بیان اینکه 5 سالی است پست اجرایی در ورامین را رها کرده‌ام و به ژانر خاطره و تاریخ شفاهی پیوسته‌ام، گفت: در طول این مدت 9 هزار صفحه تاریخ شفاهی جمع کرده‌ام و سال آینده یعنی 96، بیستمین جلد را چاپ خواهم کرد. هم معلمی کرده‌ام، هم نوشتم و هم سعی کردم عمرم را صرف ضریب دادن به ادبیات معاصر و انقلاب اسلامی کنم، چرا که وقتی افرادی چون گلعلی بابایی را می‌بینم، در این کوره پرحرارت دفاع مقدس اینها را آبدیده می‌یابم. 

وی با بیان اینکه وقتی رهبر انقلاب و رفتار ایشان را با آقای گلعلی بابایی می‌بینند و اینها راه را به ما نشان می‌دهند، گفت: معتقدم گلعلی بابایی نویسنده‌ای از جنس چند نویسنده نیست، او مستندنگار است و به نظرم گلعلی سرچشمه است. 

وی با برشمردن برخی کتاب های گلعلی بابایی افزود: گلعلی بابایی مستندنگار و نویسنده مستند دفاع مقدس است، یعنی هر چه می‌بینیم جالب است، کتاب را سه یا چهار بار نگریست، حتی پیش از انتشار، یکبار هم به حسین بهزاد داد، تا کتاب را ببیند.   او دقت بالایی دارد، هر مطلب را چهار یا پنج بار می‌خواند و خیلی چکش‌کاری می‌کند، اما اهل خودسانسوری نیست. 

قرایی گفت: برخی موارد هنوز در ادبیات پس از انقلاب و دفاع مقدس واکاوی نشده، مثلاً کانکس یا همان مینی‌دوکوهه که هنوز پیرامون آن واکاوی صورت نگرفته که کجا بوده، اما یکی باید آن را روایت کند، بخشی را گلعلی روایت کرده و از این منظر او سند است. 

وی افزود: در مسیر مصاحبه هایی مطول و چند ساعته پیرامون افرادی چون حسین بهزاد، ابوالفضل سپهر و... صحبت‌هایی شد، اما شاید کسی نداند که کتاب «اتل متل» ابوالفضل سپهر توسط گلعلی بابایی منتشر شد. او با همکاری احسان محمدحسنی این کتاب را منتشر کرد. او همین الان هم به مادر ابوالفضل سپهر زنگ می‌زند و جویای حالش می‌شود، چرا که کار گلعلی بابایی گره‌گشایی از خانواده شهدا است. 

این شاعر تصریح کرد: نکته دیگر،‌ تعریف ادبیات دفاع مقدس از طریق گلعلی بابایی است که به این موضوع هم پرداخته است، او فردی خاکی، اما با طیف گسترده‌ای از تفکرات است. گلعلی بابایی همه تفکرات را در پازل اندیشه خود جای داده است.

وی در خاتمه گفت: باید بگویم ما ادبیات مقاومت و دفاع مقدس را جدی نگرفته‌ایم و احساس می‌کنم اگر ورای هر شاعر و نویسنده اثرگذار عصر انقلاب یک کتاب معرفی و منتشر کنیم، نسل جوان ما پایا و پویاتر به ادبیات انقلاب احترام خواهند گذاشت.