تهران: برشی نزدیک از انسان‌هایی که گرفتار شرایط جنگی شدند در مستند «کویرس؛ وطن کوچک من»

به گزارش حلقه وصل، سی‌وپنجمین جشنواره فیلم فجر در حالی کار خود را آغاز کرده است که اخبار و تبلیغات، بیشتر حول محور آثار سینمایی به چشم می‌خورد، حال آنکه در بین آثار تصویری، مستندهای قابل توجهی نیز به چشم می‌خورد. یکی از آثار شرکت کننده در جشنواره سی و پنجم، مستند ''کویرس؛ وطن کوچک من'' است که به کارگردانی سعید صادقی، منتخب بخش مسابقه شده است.

مستند "کویرس؛ وطن کوچک من" روایتی انسانی و برش نزدیکی از انسان‌هایی است که گرفتار شرایط جنگی شدند. با اینکه جنگ و اتفاقاتی که در شرایط جنگ انسان ها گرفتار آن می‌شوند طوری رقم می‌خورد که آنها چیزی جز مرگ و نابودی را نتوانند تصور کنند؛ ولی امید داشتن به آینده و تلاش برای به ثمر رساندن این امید موضوعی است که این فیلم آن را روایت می‌کند. این مستند روایت و برش کوتاهی است از زندگی و سرگذشت انسان‌هایی که طی سه سال و نیم محاصره کامل و همسایگی با مرگ با ناامیدی مبارزه می‌کنند.

سعید صادقی کارگردان مستند "کویرس، وطن کوچک من" گفت: این مستند با نگاهی انسانی به قضایای حلب می‌نگرد نه نگاه سیاسی و معتقدم تا پیش از «کویرس، وطن کوچک من» هیچ گاه روایت نزدیک از دل اتفاقات حلب به زبان کاملا ساده و انسانی در مستندها دیده نشده است.

صادقی تاکید کرد: معتقدم تا پیش از «کویرس، وطن کوچک من» هیچ گاه روایت نزدیک از دل اتفاقات حلب به زبان کاملا ساده و انسانی در مستندها دیده و شنیده نشده بود و در بهترین حالت ممکن تنها یک گزارش از این ماجراها دیده‌ایم. اما در این مستند عمده اتفاقاتی را که در طول سه سال و نیم محاصره دانشکده کویرس در حلب که به نوعی تنها دانشکده نیروی هوایی ارتش سوریه محسوب می‌شود، بررسی کردیم.

وی ادامه داد: با مطالعه موردی و بررسی عینی از قضیه، سعی کردیم روایتی کاملا انسانی از ماجرا ارائه دهیم. در نتیجه «کویرس، وطن کوچک من» با یک نگاه انسانی به قضایای حلب می‌نگرد نه نگاه سیاسی. همچنین مواجه با داعش را از نزدیک در این مستند می‌بینیم که مطمئنا برای مخاطب ایرانی و جهانی می‌تواند روایت جذاب و دیدنی باشد.

صادقی با تأکید بر دلایل و دغدغه‌هایش از ساخت مستندهایی از اتفاقات روز منطقه در شرایط جنگ، گفت: درپنج شش سال اخیر دل‌مشغولی نسبت به شرایط سیاسی و جنگی که در منطقه شکل گرفته است، داشته‌ام که پس از ساخت مستند «غزه 85 مایل»، این دغدغه برایم بیشتر اهمیت پیدا کرد. در واقع به دنبال این بودم از نزدیک ببینم اتفاقات در حال وقوع، از چه جنسی است.

وی افزود: مقدمه آزادی حلب با آزادی کویرس شکل گرفت و کویرس پس از آزادی به منطقه عملیاتی شرق حلب تبدیل شد. روز بعد از آزادی به همراه گروه‌هایی از خبرنگاران وارد منطقه شدیم. آن زمان متوجه شدیم که کویرس یک دانشگاه نظامی است و در واقع دانشکده نیروی هوایی ارتش سوریه به حساب می‌آید و سمبل مقاومت سوری‌ها در برابر تروریست‌هاست.

این کارگردان درباره چگونگی انتخاب کردن راوی برای مستند «کویرس، وطن کوچک من» و روایت داستان از زبان یک دانشجوی افسری جوان توضیح داد: ابتدا قصد داشتیم ساختار روایتی مستند به شکل دانای کل باشد اما پس از آشنایی با تعداد زیادی دانشجو که سال اول ورودشان به دانشکده مصادف با محاصره بود، در مرحله تدوین نهایت محمد شالیش دانشجوی جوان را برای روایت انتخاب کردیم تا داستان از زبان او روایت شود، به این شکل او راوی اول داستان شد. لحن او همه آنچه را که برای ما از جهت روایت مطلوب بود، داشت و در عین حال بسیار خوش‌صحبت بود و قصه را به خوبی تعریف می‌کرد.

صادقی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به دشواری‌های کار برای ساخت چنین مستندی در فضای جنگی سوریه پرداخت و بیان کرد: ساخت فیلم یا مستند در کشورهای دیگر، تجربیات بیشتر و متفاوتی از کارگردانی صرف در داخل می‌طلبد که همین کار را سخت می‌کند. جدای از آن در شرایط جنگی هر روز در فصل سرما مجبور بودیم مسیر حدودا 40 کیلومتری را که به واسطه بارندگی کاملا مسدود و گل‌آلود می‌شد، طی کنیم. این در حالی بود که پل سیمانی بر روی رودخانه سر راهمان دائما می‌شکست. از طرفی دیگر از لحاظ امنیتی به ما هشدار داده بودند که منطقه قرمز است و ما را از رفتن به این مسیر منع کرده بودند. حتی ما پیش‌بینی کرده بودیم که ممکن است در این راه اسیر داعشی‌ها شویم.

وی ادامه داد: یکی از معضلات ما در کار تولید این بود که بیشتر دانشجویان و افسران پس از آزادی از محاصره، دیگر در پایگاه نبودند چرا که ماموریت پیدا کرده بودند به خط‌های جلوتر جنگی بروند. از طرفی دیگر جلب موافقت نیروهای نظامی و امنیتی کار دشوار و زمان‌بری بود اما در نهایت موفق شدیم آنان را توجیه و اطمینانشان را جلب کنیم که قرار است قصه شما را بشنویم و آن را صادقانه روایت کنیم.

کارگردان مستند «کویرس وطن کوچک من» جمع آوری و استفاده از تصاویر آرشیوی را یکی از اصلی‌ترین دلایل جذابیت این مستند معرفی کرد که توسط گوشی‌های دانشجویان و افسران در طی سال‌های محاصره ثبت شده است و حدود بیست دقیقه از مستند را پوشش می‌دهد.

وی در پایان با ابراز خوشحالی از پذیرفته شدن این مستند در جشنواره فیلم فجر افزود: فکر می‌کردم به دلیل آنکه موضوع مستندم مربوط به خارج از مرزهای کشور می شود، در بخش مستند فجر ملی پذیرفته نشود، اما خوشبختانه انتخاب شد و امروز بسیار خوشحالم که این مستند در جشنواره شرکت می‌کند و در کنار دیگر فیلم‌های راه یافته که آنها هم به شایستگی انتخاب شده‌اند، می‌تواند رقابت کند.

مستند "کویرس؛ وطن کوچک من" به کارگردانی  سعید صادقی، تهیه‌کنندگی مرتضی شعبانی و تهیه شده در مرکز مستند حقیقت، برای اولین بار در جشنواره فجر امسال، چهارشنبه 13بهمن ساعت 18 در خانه هنرمندان خیابان ایرانشهر بوستان هنرمندان، رونمایی می‌شود. همچنین این مستند سه شنبه 19 بهمن در سالن برج میلاد(کاخ جشنواره) ساعت 13:30 اکران می‌شود.