عناصر پنجگانه برای تأثیرگذاری مسجد در جامعه

مسجد در طول تاریخ؛ جایگاهی بس رفیع در جوامع اسلامی و در بین مسلمانان داشته و خدمات چشم گیر و مؤثری به امت اسلامی ارائه نموده است. اوج فعالیت‌های مسجد در دوران معاصر و نیز اوج توجه عامه مردم به آن در دو برهه قبل و بعد از انقلاب قابل بررسی موشکافانه است. مسجد قبل از انقلاب کانون جنبش‌های انقلابی و مبارزه با طاغوت و در دهه اول انقلاب، کانون پشتیبانی از جبهه‌های نبرد حق علیه باطل بوده و برکات زیادی از قِبَلِ این مکان مقدس عاید ملتِ غیور ایران اسلامی گردیده است. لکن با یک بررسی جزئی
می‌توان به سادگی دریافت که اوج توجه اغلب دست‌اندرکاران نظام اسلامی به مسجد در همان دو برهه قبل و بعد از انقلاب است که موجب شد پس از آن دو برهه، مسجد و جایگاه رفیع آن به حاشیه رانده شود و فقط در برهه‌های خاص و بحرانی پیکان‌ها به سمت او برگردند.

از سویی همین بی‌توجهی‌ها سبب شد تا نقش جوانان کمرنگ‌تر شود و حتی روحانی مسجد نیز نتواند نقش اصلی ایفا بکند و سکان اغلب مساجد به دست کسانی بیفتد که نه تنها از سواد و تحصیلات مناسبی برخوردار نیستند (میانگین تحصیلات اعضای هیئت امنا در مساجد شهرستان ارومیه؛ سطح ابتدایی می‌باشد) که دافع نوجوان و جوان در فضای مسجد نیز می‌باشند. وقتی در سال‌های اخیر سخنان مقام معظم رهبری (حفظه الله) را راجع به جایگاه مسجد و نقش جوان و روحانی در آن، بازخوانی بکنیم؛ متوجه این جابجایی نقش‌ها می‌شویم. برخی دستگاه‌های متولی فرهنگ جامعه نیز نتوانستند استراتژی‌های مناسبی برای مسجد وضع کنند و از متولیان مساجد اجرای آن را طلب کنند تا مسجد بتواند به وظایف خود در جامعه به درستی عمل نماید.

مسئله مهمی که یکی از نقش‌های اصلی را در ایفاگری نقش مسجد در جامعه بازی می‌کند؛ مسئله مالی است. بحمدالله امروز بسیاری از مساجد شهر ما از منابع درآمدی پایدار برخوردارند و خیرین زیادی هم هستند که کمک‌های نقدی و غیرنقدی به مدیریت امور مساجد سطح شهر می‌کنند. لکن سؤال بسیار مهم این است که چقدر از این منابعِ درآمدی در حوزه فرهنگ صرف می‌شود؟ حوزه‌ای که ولی امر مسلمین (مدظلّه العالی) حاضر است جانش را برای آن فدا کند...! چند نفر از نوجوانان و جوانان با این درآمدها جذب مسجد شده‌اند؟ اصلاً آیا دست‌اندرکاران مساجد با هزینه کردن برای فرهنگ موافق‌اند یا فقط به فکر تأمین سخت افزارهای غیر اولویت‌دار مسجد هستند؟ اصلاً دست اندرکاران مساجد توانایی فکر کردن به مسئله خطیر فرهنگ را دارند؟ اگر دارند چه اقداماتی در این حوزه انجام داده اند؟

متأسفانه برخی از امامان جماعت مساجد نیز با اهمال نسبت به مسئله فرهنگ، وظیفه خود را اقامه دو یا سه نوبت نماز جماعت می‌پندارند و هیچ توجهی به نقش روحانی مسجد و انتظار ولی معظم فقیه از امام جماعت مسجد ندارند. اینجاست که باید گفت نگاه این امام جماعت به مسجد نگاهی ابزارگونه است و نمی‌شود کشتی را با این ناخدا، سالم به ساحل رساند.

به نظر می‌رسد عناصری پنجگانه برای تأثیرگذاری مسجد در جامعه؛ نقش اصلی را ایفا می‌کنند که عبارتند از:

روحانی ولایت‌مدار و جهادی؛
جوانِ مؤمن و انقلابی؛
هیئت امنای ولایت مدار و جوان یاور؛
مسئولین و دست اندرکاران مسجدباور؛
درآمدهای پایدار مسجد.

اگر هر کدام از این عناصر به وظایف خود به درستی مسلط بوده و با دقت عمل کنند، شاهد جامعه‌ای مسجد بنیان خواهیم بود که نوید ظهور تمدن نوین اسلامی را به همگان می‌دهد.

برچسب ها: حلقه وصل جبهه فرهنگی انقلاب مسجد رضا محمدزاده کار فرهنگی جبهه فرهنگی انقلاب تبلیغ تربیت جوان روحانیون دانشجویان یادداشت عادی انقلاب اسلامی تربیتی مدیریت فرهنگی