آیا آفتاب برجام بر گورخواب‎ها هم می‌تابد؟!‏

سرویس حاشیه نگاری: روز گذشته اخبار شرم‌آور و جان‌سوزی درباره عده‌ای از مردم که از شدت فقر و بیچارگی و برای فرار از سرمای زمستان به گورستان‌های اطراف تهران پناه برده‌اند تن و جان بسیاری از افراد را لرزاند و داغ‌های زیادی بر دل نشاند.

مصیبت این خبر در حدی بود که همه را دچار یک شوک کرد، این خبر به‌سرعت فضای مجازی پیچید و بسیاری از کاربران فضای مجازی با انتشار تصاویر این اتفاق شرم‌آور و نوشتن مطالبی ضمن ابراز همدردی خواستار رسیدگی هرچه سریع‌تر مسئولین مربوطه به وضعیت کارتن‌خواب‌ها و جدیداً گور نشین‌ها و گورخواب‌ها شدند.

در میان این‌ همه خبر و عکس و تحلیل‌های گوناگون مهم‌ترین و پررنگ‌ترین چیزی که به نظر رسید این بود که این اتفاق در استان تهران رخ‌داده است. اهمیت اینکه این اتفاق در استان تهران بوده آن است که با کمی تأمل در رفتارهای دولتمردان و مسئولین مربوطه می‌توان به بی‌اهمیت بودن قشر ضعیف جامعه برای آنها و بی‌خبری مسئولین از اتفاقات تلخ و ناگواری که حتی بیخ گوششان هم اتفاق می‌افتد پی برد.

ناگوارتر از آن برخی اخبار حاکی از آن است که مسئولان باغستان وقتی متوجه رسانه‌ای‌شدن این خبر می‌شوند عده‌ای را مأمور می‌کنند تا با ضرب و شتم این افراد بی‌پناه که از سوز سرما به گورستان پناه برده‌اند را از آنجا بیرون کنند تا مبادا اخبار و اعتراضات موجب تکدر خاطر مسئولین مربوطه شود.

گورنشینی و یا کارتن‌خوابی که از تبعات فقر به شمار می‌رود به‌منزله مرگ اجتماعی افراد است. انسان زنده بجای اینکه به دنبال پیشرفت و تعالی باشد وقتی به‌اجبار فقر و سرما و فلاکت در گورستان سکنی می‌گزیند در حقیقت بودن یا نبودن دیگر برایش فرقی ندارد چه اینکه گورنشینی یا گورخوابی شاید این معنا را برساند که مرگ بر زندگی این‌چنینی ارجحیت دارد.

امانگاه دین مبین اسلام در رابطه با فقر چگونه است؟! فقر به‌ عنوان یک پدیده و واقعیت ناخوشایند اجتماعی است و معمولاً نباید در جامعه بشری وجود داشته باشد. بر همین مبنا دین اسلام فقر و تنگدستی را جزو یکی از مصیبت‌های بزرگ و از جمله بلای جامعه بشری که تا سرحد نابودی آن تأثیر دارد، معرفی نموده است.

امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند: «همانا ویرانی زمین به دلیل تنگدستی مردم است، و تنگدستی مردم، به جهت غارت اموال از طرف زمامدارانی است که به آینده حکومتشان اعتماد ندارند.«

و در جای دیگر فقر را موجب سرافکندگی افراد بر می‌شمرند و همچنین سخنی مشهور از ایشان هست که فرموده‌اند: «از دری که فقر وارد شود از در دیگر دین و ایمان خارج می‌شود» با این سخنان امیرالمومنین(ع) به خوبی می‌توان به ناپسند بودن فقر از دیدگاه اسلام و پی برد و با توجه به آموزه‌های دینی اهمیت از بین‌بردن فقر در جوامع اسلامی را فهمید.

انقلاب اسلامی ایران نیز که با اهداف متعالی و والایی مانند ایجاد یک حکومت اسلامی، حفظ حرمت و شرافت انسان و همچنین ایجاد عدالت اجتماعی و...شکل گرفت و معمار کبیر انقلاب نیز از همان آغاز یکی از مهم‌ترین اقدامات انقلاب را رسیدگی به وضعیت محرومین و درماندگان در مناطق دور و نزدیک کشور و از بین بردن فرق و تبعیض اجتماعی و اقتصادی قرار داد. تلاش برای ایجاد عدالت اجتماعی بعد از رحلت حضرت امام خمینی(ره) نیز توسط مقام معظم رهبری به شکل جدید دنبال شده و می‌شود.

اما این روزها حدود ۴ دهه از انقلاب اسلامی می‌گذرد و طبیعی است مردم انتظار برقراری عدالت اجتماعی و ریشه‌کن شدن یا کمتر شدن فقر در جامعه را داشته باشند، و دولتمردان نیز باید در قبال مسائل و مشکلات جامعه پاسخگو باشند.

یکی از مشکلات این روزهای جامعه ما هم مشکلات فرهنگی و اجتماعی است. بزهکاری، دزدی، طلاق، اعتیاد، کارتن‌خوابی و اخیراً هم گورنشینی و گورخوابی از مسائلی است که مشکلات زیادی در جامعه ما به وجود آورده است. شاید ریشه تمام این مشکلات مسائل اقتصادی نباشد اما به جرات می‌توان گفت بسیاری از این مشکلات به مسائل اقتصادی و فشارهای مالی بر می‌گردد. یعنی همان سخن امیر مومنان که فرمود فقر از دری وارد می‌شود و دین از در دیگر خارج می‌شود. و طبق این سخن حکیمانه دلیل بسیاری از مشکلات فرهنگی_اجتماعی فقر و تنگدستی و ناچاری است.

همان‌طور که گفته شد یکی از مهم‌ترین نکات خبر تلخ گورنشینی عده‌ای از هم‌وطنانمان این است که این اتفاق بیخ گوش مسئولین دولت رخ می‌دهد حال‌آنکه نه تنها از آن بی‌خبر هستند و حتی گاهی سعی در پوشاندن آن دارند بلکه عملکرد و رفتار آنها نشان می‌دهد دغدغه‌ای برای حل این معضلات فرهنگی- اجتماعی وجود ندارد.

باید توجه داشت مسئله فقر و حاشیه‌نشینی و حتی کارتن‌خوابی مربوط به یک دولت یا دولت قبلی آن نیست و روندی است که باید در طول زمان حل شود منتهی به‌شرطی که انگیزه‌ی کافی برای حل این معضل وجود داشته باشد.

این معضلات اجتماعی و فرهنگی در حالی است که با وجود افزایش بیکاری، فقر، رکود و درماندگی عده‌ای از افراد جامعه در تامین هزینه‌های درمانی، دغدغه برخی مسئولین دولتی لغو کنسرت یا سخنرانی بعضی افراد می‌باشد و این دست مسائل را مایه شرمساری می‌دانند و دغدغه اصلی‌شان اجرای کنسرت در کشور است نه حل و فصل مشکلات معیشتی مردم!

حال سوالی که باید از مسئولین دولتی پرسید این است که چه اقداماتی برای از بین‌بردن فقر در جامعه انجام داده‌اند؟ در رابطه با سامان‌دادن کارتن‌خواب‌ها و بی‌خانمان‌ها چه اقدامات عملی انجام شده است؟!