به گزارش حلقه وصل، ذخایر طلا و ارز، داراییهای ترازنامه‌ای یا بدهی دولتی، بانکهای بدهکار و سایر داراییها پنج منبع ایجاد پایه پولی هستند.
بر اساس گزارش یک مرکز پژوهشی سه دلیل مهم برای افزایش پایه پولی درکشور وجود دارد که عبارتند از افزایش خالص بدهی‌های دولت، افزایش خالص داراییهای خارجی و افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی.
طی سالهای 68 تا 81 یعنی دولت سازندگی و اصلاحات افزایش خالص بدهی دولت دلیل اصلی رشد پایه پولی در کشور بوده است.
از سال 82 تا 92 یعنی از اواخر دولت اصلاحات تا پایان دولت دهم افزایش خالص دارایهای خارجی دلیل رشد پایه پولی بوده است.
اما در دولت یازدهم و دوازدهم عمدتا افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی باعث رشد پایه پولی شده است.
در ادامه وضعیت پایه پولی تا اذر ماه سال 98 قابل مشاهده است. بر اساس آمار بانک مرکزی نقدینگی در پایان سال گذشته از 2.4 هزار هزار میلیارد تومان عبور کرده است. با وجود رشد 6 برابری نقدینگی پایه پولی نیز طی 8 سال گذشته حدود 4.1 برابر شده است. بر این اساس آخرین رقم پایه پولی حدود 314 هزار میلیارد تومان بوده است.
گفتنی است، از پایه پولی به عنوان پول پرقدرت یاد می‌شود. زیرا هرگونه افزایش در پایه پولی منجر به افزایش چند برابر آن (معادل ضریب فزاینده پولی) در کل عرضه پول می‌شود.
