تهران: «سیانور» با تصمیم گروهی و غیر سفارشی ساخته شد

به گزارش حلقه وصل، پنجمین جلسه از سلسله نشستهای نقد و بررسی آثار حاضر در بخش مسابقه ایران چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت ویژه فیلم «سیانور» با حضور بهروز شعیبی کارگردان، سیدمحمود رضوی تهیه کننده اثر و محمدامین نوروزی، منتقد برگزار شد.

در ابتدای این نشست نوروزی طی سخنانی گفت: تا به حال فیلم‌های کمی با موضوع تاریخ معاصر در کشور تولید شده که همان تعداد نیز معمولا با جهت گیریهای خاص ارگانها و نهادهایی که نقش تهیه کننده را دارند، همراه بوده است؛ در حالی که «سیانور» اینگونه نیست.

حضور عوامل حرفه‌ای باعث دور ماندن «سیانور» از حواشی شد

این منتقد سینما در ادامه با اشاره به تاثیر حضور عوامل حرفه‌ای در پشت صحنه سیانور و دور ماندن این اثر از حواشی مرسوم پیرامون تولید آثار تاریخی در سینمای ایران اظهار کرد: عوامل سازنده «سیانور» نیز همگی از افراد درجه یک سینمای کشور به شمار می‌روند و همین مهم باعث آرامش و دور بودن فیلم از حواشی مختلف شده است.

برخی ارگان‌های سرمایه‌گذار در جزئی‌ترین مسائل فیلم‌های تاریخی دخالت می‌کنند

در ادامه سیدمحمود رضوی تهیه‌کننده فیلم سینمایی «سیانور» در ارتباط با روند شکل‌گیری قصه این فیلم و چگونگی تولید آن گفت: در حدود 4 سال پیش مسعود احمدیان فیلمنامه «سیانور» را در اختیارم قرار دارد اما شرایط تولید آن مهیا نشد تا آنکه در اردیبهشت سال گذشته با همکاری بهروز شعیبی تصمیم به تولید این اثر سینمایی گرفتیم.

وی ادامه داد: معمولا دو روش برای ساخت اینگونه آثار وجود دارد که اولین آن دخالت ارگانها و نهادهای سفارش دهنده آنها در جزئی‌ترین اتفاقات فیلم است که باعث می شود مسائل مدنظر تیم هنری در کار لحاظ نشود، دیگری نیز تصمیم گروهی تیم سازنده است که در ارتباط با «سیانور» روش دوم به کار گرفته شد.

طرح موضوعاتی خارج از محدوده اثر موجب بروز حواشی برای آن می‌شود

تهیه کننده «سیانور» درباره عدم وجود حواشی در زمان ساخت فیلم تصریح کرد: حواشی که پیرامون برخی فیلم ها ایجاد می شود به خاطر نوع نگاه حاکم بر فیلم است؛ یعنی گاهی بازیگران و عوامل احساس می‌کنند که قرار است در فیلم حرف‌های خارج از فیلم زده شود و این مسئله باعث فاصله گرفتن برخی از عوامل و همچنین ایجاد حواشی می‌شود.

رضوی خاطر نشان کرد: ما در زمان ساخت «سیانور» هیچگونه حساسیتی نداشتیم و حتی چنین پیش بینی را برای فضای بیرون فیلم نداشتیم و همین مسائل باعث دور نگه داشتن فیلم از حواشی شد؛ همچنین ما تنها به روایت بخشی از تاریخ معاصر کشور پرداختیم.

«سیانور» بدون قضاوت و داوری تاریخ را روایت می‌کند

بهروز شعیبی کارگردان فیلم سینمایی «سیانور» دیگر چهره‌ای بود که در این نشست صحبت کرد. وی طی سخنانی گفت: پیش از ساخت فیلم، با تاریخچه سازمان مجاهدین هیچگونه آشنایی نداشتم و حتی قصه فیلم نیز برای زمانی است که هنوز به دنیا نیامده بودم، با این حال به واسطه فیلمنامه شروع به تحقیقات و گفتگو با افرادی که آن دوران را دیدند کردم که یکی از آنها احمدیان، نویسنده فیلمنامه بوده است.

وی با بیان اینکه برای ساخت «سیانور» مجبور بودیم که علاوه بر شناخت فضای سیاسی آن دوران، فضای اجتماعی شخصیت افراد آن زمان را نیز بشناسیم، ادامه داد: روایت ما در این فیلم تنها روایت تاریخ بوده و این روایت را فارغ از هرگونه قضاوت و پیش داوری انجام دادیم، با این حال باید مقوله سینما را نیز مدنظر قرار می دادیم؛ چرا که به درام و جذب مخاطب اعتقاد دارم.

قضاوت‌های مختلفی در ارتباط با مبارزان دوران انقلاب وجود دارد

وی تصریح کرد: در «سیانور» باید در کنار روایت تاریخ، قصه و درام را نیز مدنظر قرار می‌دادیم و به همین دلیل تا حدودی از روایت صرف تاریخ فاصله گرفتیم و این مسئله نیز خرد جمعی بوده است.

کارگردان «سیانور» در پاسخ به سوال مبنی بر دور بودن شخصیت واقعی شریف واقفی از آنچه در فیلم روایت شده، گفت: قضاوتهای مختلفی درباره افراد آن دوران وجود دارد و هر کس با توجه به نگاهی که دارد به این افراد نگاه می‌کند، از این رو مجبور بودیم در یک فضای بینابینی و بدون هیچگونه قضاوت فیلم را روایت کنیم. 41 سال از آن دوران می‌گذرد و در این مدت مسائل زیادی در حال حل شدن هستند.

هدف اصلی «سیانور» به تصویر کشیدن تاریخ معاصر است

شعیبی با بیان اینکه مسئله مهم ما نشان دادن برهه ای از تاریخ معاصر کشور بود، اظهار داشت: امروزه بسیاری از افراد حتی دلیل نام گذاری دانشگاه شریف را نمی دانند و ما نیز با استنباطی که از آن دوران داشتیم فیلم را روایت کرده ایم، با این حال هدف مان به هیچ وجه تحریف تاریخ نبوده است.

وی در پاسخ به سوال یکی از حضار مبنی بر اینکه در این فیلم به همه مسائل آن دوران پرداخته نشده است، گفت: ما در فیلم درباره برهه‌ای از تاریخ صحبت کردیم که افراد در معرض انتخاب های زیادی بودند و همچنین مسائل سیاسی و اجتماعی نیز بر دوش انها سنگینی می‌کرد، با این حال ما با ظرفی به نام سینما و مظروفی به بزرگی تاریخ روبه رو هستیم که به خاطر کوچک بودن ظرف تصمیم گرفتیم که چنین روایتی را داشته باشیم.

دلایل انتخاب روایت غیرخطی برای روایت داستان «سیانور»

کارگردان «سیانور» با بیان اینکه با محدودیت زیادی برای روایت در فیلم رو به رو نبودیم، اظهار داشت: شخصیت هایی مانند شریف واقفی و صمدی که به آنها در فیلم پرداخته شده، در تاریخ شخصیت‌های مشخصی هستند و ما در این فیلم هیچ شخصیتی را ساکت نگه نداشتیم، با این حال قصه را از نگاه شریف واقفی و صمدی روایت کردیم.

شعیبی در پاسخ به سوالی درباره چرایی انتخاب روایت غیرخطی گفت: این انتخاب بدان دلیل بود که ما در فیلم مقاطع مختلفی از تاریخ را روایت می کنیم و به همین دلیل این نوع روایت را انتخاب کردیم تا به جذاب فیلم بیفزاید، البته روایت خطی را نیز برای فیلم در نظر گرفتیم ولی این نوع روایت نقاط اوج فیلمنامه را از بین می برد.