از جازدن جیرانی برای مناظره تا دیاثت فرهنگی کمال تبریزی

سرویس حاشیه نگاری: شب گذشته 7 خردادماه آخرین قسمت برنامه سینمایی «هفت» تا پیش از ماه مبارک رمضان روی آنتن شبکه سه سیما رفت.

رضایت 67 درصدی مخاطبان از سری جدید «هفت»

سوال نظرسنجی این برنامه به میزان رضایت مخاطبان از سری جدید این برنامه اختصاص داشت که در نهایت 67 درصد مخاطبان اعلام رضایت کردند و 33 درصد نیز عدم رضایت خود را از سری جدید «هفت» اعلام کردند.

افخمی: جشنواره کن بخاطر «فروشنده» از ملاحظاتش گذشت

بهروز افخمی که در این برنامه خبر از قطع پخش این برنامه در ایام ماه رمضان داد، در ابتدای «هفت» ضمن تبریک موفقیت شهاب حسینی و اصغر فرهادی برای کسب دو جایزه جشنواره فیلم کن گفت: با وجود آنکه هیئت داوران ظرافت های زبان فارسی در لحن و گفتار را نمی فهمند، اما بازی آنقدر خوب بوده که توجه آنها را جلب کرده است.

سردبیر «هفت» درخصوص فیلم های فرهادی گفت: نقطه قوت فیلم هایش غیر از پرداخت و کارگردانی خوب، گیرایی و کشش فیلمنامه هایش نیز است. لذا جشنواره کن برای جایزه دادن به فیلم «فروشنده» از بسیاری از ملاحظه های معمولش گذشت کرد. کن به فیلم هایی که خلاف قواعد اخلاقی و دینی هستند امتیاز می دهد، مخصوصا فیلم هایی با تمایلات دگرباشی و انحرافات جنسی. یعنی به دو فیلم مساوی به لحاظ فنی و فرمی به فیلم با چنین محتوایی امتیازمی دهد.

وی افزود: نکته دیگر جشنواره کن این است که فرانسوی ها کمی ژست هنری دارند و بر این عقیده اند که آنها هستند که نخبگان و کارگردانان جوان هنری را کشف می کنند. حتی فیلمسازان متفاوت آمریکایی را نیز اول آنها کشف کرده اند. واقعیت نیز تاحدودی این چنین هست، از جمله کشف هیچکاک یا کوئنتین تارانتینو و...

کسب دو جایزه برای «فروشنده» خلاف قواعد همیشگی کن بود

افخمی افزود: نکته دیگر کن که اهدای جوایز به فرهادی را برایشان سخت کرده بود، اهدای جایزه به کسی بود که پیش از این اسکار گرفته است و به نوعی آمریکایی ها او را کشف کرده بودند. مخصوصا که فرهادی در آنجا نیز کاندیدای بخش فیلمنامه شده بود. قاعده بعدی ای که با «فروشنده» بهم ریخت این بود که این فیلم توانست خلاف قاعده همیشگی کن دو جایزه را کسب کند که این اتفاق تنها با اجازه دبیر جشنواره ممکن است.

افخمی: حرف های مرا سردبیر ورایتی نیز تائید کرده است

در ادامه بهروز افخمی برای بررسی بیشتر جشنواره فیلم کن میزبان علی معلم، منتقد سینمای حاضر در این جشنواره بود. افخمی در ابتدای این گفتگو درباره واکنش های صورت گرفته درباره اظهارنظرهایش درباره تمایلات دگرباشی جشنواره کن، با اشاره به مقاله ای از سردبیر نشریه ورایتی گفت: وقتی سردبیر ورایتی این حرف ها را بزند همگی سوت می زنند و وانمود می کنند که نشنیده اند، اما ما که می گوئیم جنجال به پا می کنند.

علی معلم نیز بیان داشت: کن در سال های اخیر به لحاظ انتخاب فیلم بسیار درست عمل کرده است و نشان داده تمام فیلم های خوب را جمع آوری و کشف کرده است. درباره فرهادی البته آمریکایی ها پیش دستی کرده بودند. شاید به لحاظ شیوه و ساختار داستانی فیلم های فرهادی است که به سبک و سیاق سینمای آمریکا تنه می زند.

وی در ادامه گفت: کیارستمی را نیز یک سال در کن تحویل نگرفته اند. فیلم «کپی برابر اصل» او فیلم روشنفکرانه و اروپایی ای بود و بسیار خوب درآمده بود. دقیقا به همین دلیل هم فرانسوی ها آن را تحویل نگرفتند، چون احساس کردم پا جای پای آنها می گذارد. درباره «گذشته» اصغر فرهادی نیز به نظرم چنین اتفاقی رخ داد.

تاثیر سیاست و داور ایرانی درجوایز «فروشنده»

این منتقد سینما ادامه داد: در اهدای جایزه به «فروشنده» مسئله رابطه ایران و اتحادیه اروپا و سیاست مهم بود. وجود یک داور ایرانی در میان هیئت داوران، خانم کتایون شهابی نیز مهم بود.

وی در ادامه با بیان گزارشی از وضعیت اکران «فروشنده» در کن گفت: من فیلم اصغر فرهادی را دوبار دیدم. به نظرم واقعا فیلم خوبی است. من این فیلم را به اندازه «درباره الی» دوست دارم که بهترین فیلمش بود. فیلم علیرغم خلاهایی در داستان گویی دارد، بسیار خوب چیده شده و مونتاژ و طراحی صحنه و بازیگری بسیار خوبی دارد. در نهایت فیلمی است که فیلمنامه بسیار مهندسی شده ای دارد.

روایت علی معلم از حواشی اکران «فروشنده» در کن

معلم افزود: در زمان اکران «فروشنده» نفس کسی در سالن بیرون نیامد. 10-12 نفری هم که بیرون رفتند احتمالا کار داشتند. یعنی فیلم همه را جذب کرده بود. همگی سکوت کرده بودند. در هر دو نمایش چنین اتفاقی رخ داد. افراد مهم از جمله منتقد ورایتی از فیلم بسیار خوششان آمده بود.

«فروشنده» فیلم اخلاقی ای است

معلم با انتقاد از برخی منتقدان داخلی گفت: بعضی ها لطف کنند فیلم ها را اول ببینند بعد نظر دهند. عده ای می گویند «فروشنده» چون جایزه گرفته یک چیزیش می شود، در حالی که فیلم خوبی است. دوستانی که بیخود درباره فیلم ها اظهارنظر می کنند، فیلم فرهادی فیلم اخلاقی ای است.

افخمی: جیرانی جا زد!

در ادامه برنامه میز مناظره «هفت» با حضور وحید جلیلی و طهماسب صلح جو، منتقدان سینما برگزار شد. افخمی درباره علت عدم حضور جیرانی در میز مناظره «هفت» گفت: هفته گذشته با اصرار و پیشنهاد خود فریدون جیرانی اعلام کردیم مناظره ای بین ایشان و وحید جلیلی برگزار می کنیم. اما روز سه شنبه فریدون جیرانی جا زد و پیام داد که من احساسی شدم آن حرف را زدم. هرچقدر هم ما اصرار کردیم، گفت بگویید جیرانی جا زد و نیامد.

جلیلی: در زمانی که جیرانی برنامه زنده داشت من ممنوع التصویر بودم

وحید جلیلی در بخشی از این مناظره تند و تیز و البته بی سرانجام گفت: در دورانی که فریدون جیرانی، صدها ساعت آنتن زنده را در اختیار داشته و به دفاع از جشنواره ها می پرداخت، ضرغامی ما را در سازمان صداوسیما ممنوع‌الورود کرده بود.

وی با انتقاد از وضعیت فعلی سینمای ایران آن را سینمایی طبیعی ندانست و گفت: سینمای ایران از دو دورغ تشکیل می شود. نه سینماست و نه ایرانی است.

انتقاد الوند از نقد فیلم های پرفروش در «هفت»

«هفت» در ادامه برنامه داغ خود به سراغ سیروس الوند، کارگردان سینما رفت. الوند با انتقاد از رویکرد جدید این برنامه گفت: عده ای از برنامه «هفت» خوششان می آید و آن را دنبال می کنند. اما عده ای نیز حالشان بد می شود اما کنجکاواند نسبت به این برنامه، پس می بینند.

وی افزود: من از کسانی هستم که همواره از ابتدا از سری جدید «هفت» استقبال کردم و دنبال می کردم و حتی ضبط می کردم تا بعدا ببینم. اما مدتی است که حالم از این برنامه بد است، اما همچنان می بینیم چون کنجکاوم.

این کارگردان خاطرنشان کرد: بخاطر موضع گیری ها و برخوردهایی که با برخی فیلم ها می شود این اتفاق پیش می آید. وقتی یک نفر به ناگاه می گوید این فیلم مزخرف است، این توهین به مردمی است که از آن فیلم استقبال کردند. برنامه «هفت» همواره فروش را ارزش می دانست و ما را به فروش بیشتر و پر شدن سالن سینما تشویق می کرد، اما امروز مواضعی دیگر می گیرد. این تناقض است، باید حل شود. به نظر من به هیچ وجه نباید به هر فیلم پرفروشی نقد شود. چون در مقابل مردم قرار می گیریم.

انتقاد از رفتار ارشاد در قبال موفقیت سینمای ایران در کن

سیروس الوند با اشاره به موفقیت فیلم «فروشنده» در کن گفت: چطور می شود وقتی جوان ما از موفقیت فیلم فرهادی خوشحال می شود، بعد مسئول دولتی ما جوری برخورد می کند که گویی این اصلا ارزش ندارد. چرا ارزش ندارد؟ حتما باید فیلمی با سبک و سیاق شما برود تا ارزش داشته باشد؟! فوتبالیست ها هم از جایزه فیلم فرهادی در کن خوشحال شدند، آن وقت برخی مسئولان دولتی از این جایزه ناراحتند.

صرف حضور در جشنواره‌های خارجی ارزش است

وی افزود: این برای مردم رو است. آنها نیز دارند خود را گول می زنند. وجود داور ایرانی در کن و صرف حضور فیلم ایرانی در یک جشنواره ارزش است. ما نیاز داریم تا در سینمای دنیا خاموش نباشیم. چگونه بودن رفته رفته جا می افتد. ما در این 30 سال تداوم نداشتیم.

کسی با سوء نیت فیلم سیاه به جشنواره خارجی نمی‌برد

وی افزود: من معتقدم کسی با سو نیت به دنبال به تصویر کشیدن سیاهی از ایران در جشنواره های خارجی نیست. اگر زخمی می زنند به دنبال درمان هستند. اگر نقدی می کنند به دنبال راه حل اند. ضمن اینکه کتمان نمی کنم جشنواره ها نیز ما را سیاسی نگاه می کنند. اما ما نباید مرعوب شویم. ما باید تلاش کنیم تا موفقیت واقعی را کسب کنیم تا مخاطب خارجی را به پای سینمای ایران بیاوریم.

فراستی: «دونده زمین» اولین فیلمی بود که تنها در سالن تماشا کردم!

«هفت» در بخش پایانی خود با حضور مسعود فراستی و ناصر هاشم زاده به نقد فیلم «دونده زمین» ساخته کمال تبریزی پرداخت. فراستی در ابتدای این میز نقد جنجالی گفت: این فیلم تمام افتخارش این است که پس از 6 سال توقیف، اکران شد. من در عمرم تاکنون یک فیلم را تکی ندیدم. اما چند شب پیش این فیلم را تکی به همراه صندلی های خالی دیدم.

«دونده زمین» از یک فیلم غیر حرفه‌ای دانش‌آموزی پائین‌تر است

وی در ادامه بیان داشت: «دونده زمین» از یک فیلم غیر حرفه ای دانش آموزی پائین تر است. انگار ما از «امکان مینا» دیگر کمال تبریزی را یک فیلمساز کارنابلدی می بینیم که در ارتباط با مخاطبش ناتوان شده است و در «دونده زمین» به اوج افول رسیده است.

این منتقد افزود: تمام زاویای فیلم نامعلوم است. واقعا نمی فهمم این فیلم از نظر سینمایی چیست؟ یک فیلم به شدت عقب افتاده، به شدت غیرسینمایی و غیر حرفه ای است که جایش متاسفانه در باکس «هنر و تجربه» است که هر فیلم توقیفی بدرد نخوری را در آن می ریزیند. اکران همین فیلم ها حتی به اعتبار «هنر و تجربه» ضربه زده است.

هاشم زاده: «دونده زمین» سیاست زده است

در ادامه ناصر هاشم زاده در نقد «دونده زمین» گفت: من فکر می کنم ما شاهد یک شتاب زدگی در ساخت این فیلم هستیم. چون به هر حال کمال تبریزی کارگردان به نام و مطرح و کاربلدی است و این اثر از او بعید است. فیلم به وضع سیاسی توجه کرده است اما سیاست زده است. یعنی یک نگاه بسیار گروهی و دسته ای به مسئله سیاست دارد. این یعنی توهین و توجه نکردن به سیاست و پرداختن به مردم. مردمی که چون با ما نبودید، این وضع شما شده است.

به چه قیمتی خودت و ملتت را تحقیر می کنی؟!

هاشم زاده افزود: یکی از دلواپسی های من راجع به این فیلم این است که  اگرتوهین به خودتان می کنید مانعی ندارد، اما وقتی از حافظ نقل می کنید، لااقل حرف حافظ را بفهمید و نابجا نقل نکنید. آخر این چه مسابقه ای است که شما در این فیلم گذاشته اید که دوست دارید این دونده خارجی در این میدان پیروز باشد و یک ملتی بچه هایش باید در پلان آخر به دنبال این خارجی بدوند. تو به چه قیمتی خودت و ملتت را تحقیر می کنی. آیا این از دید روشنایی شماست؟ یعنی شما به روشنایی ای رسیدی که یک خارجی را نجات دهنده این ملت می آوری.

فراستی: «دونده زمین» مصداق کامل دیاثت هنری است

در ادامه مسعود فراستی گفت: چون فیلم الکن است من سعی کردم از میان نقدها و گفتگوها درباره فیلم بفهمم. هیچ کسی نقدی مثبت درباره این فیلم ننوشته است. خود کارگردان و تهیه کننده محترم در جایی گفته اند این فیلم نقدی بر وضعیت دلت قبل است. فیلم ابدا علیه دولت قبل نیست. فیلم علیه مردم است.

وی افزود: فیلم به شدت بی غیرت است. همان بی غیرتی که اخیرا آقای جوادی آملی بر آن اشاره کردند که فروش خانه و مملکت به بیگانه مصداق کامل بی غیرتی است. ما دیاثت فرهنگی و هنری هم داریم که متاسفانه فیلم، چنین دیاثت و فروش غیرتی در آن است.

هاشم زاده نهایتا بیان داشت: به نظر من فیلم آنقدر سطحی است و بیننده زیادی ندارد که نباید زیاد بزرگش کرد. اسمش را من می گذارم «سیاست زدگی». نهایتا برای یک جمع کوچک و گعده خودمانی ست. فیلم های بزرگتری داریم که مصداق بهتری برای آن دیاثت است اما بدان توجهی نمی شود باید بپردازیم.

برنامه سینمایی«هفت» هر هفته جمعه شب ها با اجرا، سردبیری و تهیه کنندگی بهروز افخمی روی آنتن شبکه سه سیما می رود. این برنامه تا پایان ماه رمضان پخش نخواهد شد.