تهران: پیام رهبرانقلاب به «سوختگان وصل» تردیدها را از بین برد

به گزارش حلقه وصل، نشست خبری چهاردهمین همایش ادبی سوختگان وصل با عنوان «در مدار ماه» بعدازظهر دیروز دوشنبه ۱۷ اسفند با حضور سعید حدادیان دبیر این همایش در دفتر ادبیات و هنر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران برگزار شد.

حدادیان در ابتدای این برنامه گفت: با اینکه طی سالیان گذشته، ۱۳ دوره از برنامه‌های سوختگان وصل را برگزار کرده‌ایم، برنامه اول برایمان مزه دیگری داشت و اخلاص دیگری در آن حکم‌فرما بود. بعد از دوره اول، همایش سوختگان وصل گاهی در فواصل زمانی مشخص و گاهی غیرمشخص برگزار شد. از سال ۸۰ تا ۹۵ که این ۱۴ برنامه را تدارک دیدیم، این فراز و فرود وجود داشته که اولین برنامه مربوط به جانبازان شیمیایی بود. در وهله اول هم فقط این همایش در قالب بررسی آثار شعر برگزار می‌شد اما در قدم‌های بعد، داستان، داستان‌های مینمال و خاطره به آن اضافه شد، اما چون دیدیم از پس هزینه‌ها برنمی‌آییم، فقط بخش شعر و داستان باقی ماند.

وی افزود: دوست می‌دارم اگر بضاعتم اجازه دهد در حوزه‌های مختلف کار کنم، اما در حال حاضر توانمان در دبیرخانه سوختگان وصل در این حد نیست که همه این حوزه‌ها را در نظر بگیریم. چون واقعاً چیزی از خودمان نداریم و از لحاظ مالی از سازمان‌ها و نهادهای مختلف کمک می‌گیریم.

دبیر همایش سوختگان وصل ادامه داد: دومین دوره سوختگان وصل با موضوع شهدای تفحص برگزار شد و سومین دوره آن نیز با موضوع آزادگان با عنوان «فصل صبوری» برپا شد. در سال ۸۴ هم چهارمین دوره با عنوان «پشت پلک آسمان» برای مفقودین برگزار شد. از سال ۸۴ تا ۸۶ یک فاصله در برگزاری سوختگان وصل به وجود آمد و در سال ۸۶، پنجمین دوره با عنوان «اگر غم لشگر انگیزد...» برای همسران جانبازان برگزار شد. دوره‌های ششم، هفتم و هشتم، برای شلمچه، هویزه و مجنون برگزار شدند که هویزه با محوریت شهید علم‌الهدی و مجنون با محوریت شهیدان همت و باکری بود. دوره‌های ششم و هفتم در سال ۸۷ برگزار شدند. در سال ۸۸ برنامه‌ای نداشتیم و دوره هشتم را در سال ۸۹ برگزار کرده‌ایم.

نامگذاری همایش با استفاده از شعر فروغ فرخزاد

حدادیان در ادامه گفت: ما چندین بار در نامگذاری همایش‌های «سوختگان وصل» از حافظ عزیز کمک گرفتیم. چون شاعران آئینی در آن سال‌ با رهبر انقلاب دیدار داشتند، ایشان فرمودند دوست دارم برای جانبازان شهید نیز کارهایی صورت بگیرد به همین دلیل نهمین دوره سوختگان وصل با عنوان «سیر و سلوک آسمان»، در اردیبهشت سال ۹۱ با دو بخش شعر و داستان برای جانبازان شهید برگزار شد. دهمین دوره هم در سال ۹۲ با محوریت شهدای ترور برگزار شد.

وی ادامه داد: ما تا پیش از سال ۹۲ شهدای ترور داشتیم اما شهدای مورد نظر به خاطر مقام علمی‌شان، ترور شده‌اند و از این جهت موضوعی تازه را پیش‌روی شاعران و داستان‌نویسان قرار دادیم. تعداد این شهدا نسبت به دیگر شهدا کم است، اما عمق و باطن کارشان اهمیت زیادی دارد. باور نمی‌کردیم این دوره از سوختگان وصل تا این حد مورد استقبال قرار بگیرد ضمن اینکه شعر گفتن برای شهدای علمی خیلی سخت‌تر از داستان نوشتن است. اسم این دوره را هم «راز منور» گذاشتیم که در نامگذاری آن از یکی از اشعار فروغ فرخزاد استفاده کردیم. وقتی به این شعر فرخزاد مراجعه کنیم، یک کمال دیگر را در زندگی‌اش ملاحظه می‌کنیم و یک نگاه آرمانی و آسمانی در این شعرش تابیده شده است.

این مداح اهل‌بیت در ادامه گفت: دوره‌های یازدهم و دوازدهم سوختگان وصل در سال‌های ۹۲ و ۹۳ به ترتیب برای مادران و پدران شهدا با نام‌های «آب و آیینه» و «در مقام صبر» برگزار شدند که در نامگذاری‌شان سعی کردیم از عناوین راهگشا برای شاعران و داستان‌نویسان استفاده کنیم. نامگذاری «در مقام صبر» نیز همانطور که مشخص است از اشعار حافظ گرفته شده است. در برنامه سیزدهم می‌خواستیم نگاه سوختگان وصل را به جهان اطراف ایران معطوف کنیم؛ به همین دلیل همایش را به سمت اتفاقاتی که در یمن، غزه، فلسطین، لبنان و به ویژه عراق و سوریه پیش آمده بود، بردیم. در ابتدای دوره سیزدهم گفتیم که اول به خزانه و گنجینه‌های شعری خودمان مراجعه کنیم که مدفون نیستند و در منظر و مرعا قرار دارند؛ به همین دلیل به ذهنمان رسید به سراغ شهر دزفول برویم چون دوست و دشمن به این شهر موضوعیت داده‌اند و لفظ «الف دزفول» که تکه کلام صدام هم بوده، نزد همه معروف است.

مدافعان حرم هر کدام یک دیوان شعر سیارند

وی افزود: داوران ما در همایش «الف دزفول» که آبان ماه امسال برگزار شد، از حیث داستان‌های فرستاده شده به همایش بسیار بسیار خوشحال و معتقد بودند حرکت ویژه‌ای در این زمینه صورت گرفته است. بعد از همایش «الف دزفول» بود که تصمیم گرفتیم برای مدافعان حرم کار کنیم که البته سختی‌های خودش را دارد. قصد داشتم برای این دوره در ایام محرم و صفر به سوریه بروم و از نزدیک وقایع را ببینم، اما به دلیل شرایط حاکم بر سوریه، اجازه سفر به آنجا صادر نشد.

حدادیان افزود: این روزها ثبت‌نام برای اعزام به سوریه در دفاع از حرم حضرت زینب(س) و حضرت رقیه(س) زیاد است ولی اعزام زیادی صورت نمی‌گیرد و تعداد آنهایی که در سوریه هستند، در حال کاهش است. به هر حال با وجود مشکلاتی، در نهایت در ماه ربیع‌الثانی امسال توانستم چهار و پنج روزی را به سوریه بروم و به عبارتی به آنجا سر زدم. وقتی به شخصه رفتم و دیدم، متوجه شدم واقعاً با یک گنجینه عظیم از حیات باطنی بشر مواجه هستیم.

وی ادامه داد: به‌عنوان مثال یکی از رزمندگان حاضر در سوریه فردی بود که همه افراد خانواده‌اش در تصادف در ایران بستری شده بودند و یکی از فرزندانش نیز درگذشت، اما به ایران برنمی‌گشت چون معتقد بود در حال انجام دادن تکلیف الهی خود است. من دوست دارم بچه‌ها شعر و داستان بروند این مرد را پیدا کنند تا در موردش دست به تولید اثر بزنند. هر کدام از این رزمنده‌ها در سوریه یک دیوان سیار هستند. جالب است که وقتی جوانانمان از این حقایق اطلاع پیدا می‌کنند، دست به تولید آثار با ارزشی می‌زنند؛ پس جوانان ما خوبند و این ما هستیم که سرشان را به چیزهای دیگر گرم می‌کنیم.

حدادیان در ادامه سخنانش درباره نامگذاری این دوره همایش سوختگان وصل، گفت: انتخاب اسم خیلی وقت می‌برد گاهی چند ماه بدون اسم می‌مانیم و گاهی هم با ۲۰ اسم مواجهیم که نمی‌توانیم حتی یکی از آنها را کنار بگذاریم اما برای دوره چهاردهم عنوان «در مدار ماه» برگزیده شد. قمر و ماه استعاره از حضرت عباس(ع) است. مدار، هم گشتن دور حرم را تداعی می‌کند. تا اینجا خیلی رقیق به یاد شب عاشورا می‌افتیم که حضرت عباس(ع) دور حرم اهل‌بیت می‌گشته و پاسبانی می‌داده است. حالا اگر مدافعان حرم را هم در نظر بگیریم، افرادی هستند که در مدار حضرت عباس(ع) حرکت می‌کنند. به این نکته هم اشاره کنم که تحقیق و پژوهش درباره شهدای ایرانی مدافع حرم نسبت به دیگر شهدا مانند شهدای افغانی و پاکستانی، راحت‌تر است.

دبیر همایش سوختگان وصل گفت: از دی ماه امسال فراخوان دوره چهاردهم منتشر شده و امروز نیز نشست خبری همایش برگزار می‌شود. تابحال هم تعدادی کار به دبیرخانه رسیده است. پایان فروردین ماه ۹۵ هم کار پذیرش آثار به پایان می‌رسد. به طور حدودی، ۲۰ روز برای داوری و اعلام برگزیدگان لازم است. در سال‌های اخیر دیده‌ام که برخی از مسابقات شعر، شاعران را دلسرد می‌کند چون یک یا سه نفر را به عنوان برگزیده اعلام می‌کنند در حالی که نفرات چهارم یا پنجم از نظر شعر و تکنیک، فاصله چندانی با نفر اول یا دوم ندارند. بنابراین ما در همایش سوختگان وصل ۲۰ نفر را به عنوان برگزیده انتخاب کردیم البته در دوره‌هایی این رقم به ۳۰ و ۳۲ شاعر هم رسید. بنابراین بنا نداریم اولی، دومی یا سومی به راه بیندازیم و همه برگزیده‌ها را معرفی خواهیم کرد. در بخش داستان هم چنین رویکردی وجود دارد و در دوره گذشته ۱۰ و ۱۱ برگزیده داشتیم. به این مسئله هم اشاره کنم که در نکته شعر از نظر قالب شعری هیچ محدودیتی وجود ندارد و متقاضیان می‌توانند در همه قالب‌ها اثر ارسال کنند.

وی ادامه داد: تا پیش از اینکه پیام رهبر انقلاب درباره برگزاری همایش درباره شهدای مدافع حرم برسد، این شک وجود داشت که تا چه حد مجازیم درباره این شهدا کار کنیم. اما پیام ایشان به این دوره از سوختگان وصل، همه مشکلات را رفع کرد. بنابراین روز ۲۰ اردیبهشت ۹۵ مراسم پایانی چهاردهمین دوره همایش سوختگان وصل در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار می‌شود و از یکی از سرداران قریب و عجیب‌مان در سوریه دعوت گرفته‌ام که در این برنامه حضور داشته باشد. همه او را می‌شناسید و نمی‌شناسید. منظورم سردار سلیمانی نیست. از این سردار بزرگ قول گرفته‌ام که به برنامه اختتامیه بیاید؛ البته اگر تا آن زمان شهید نشود و امیدوارم که تا سال‌های آینده شهید نشود و همیشه سایه‌اش بر سر ما باشد.

این شاعر همچنین گفت: اسفند ماه سال ۹۱ بود که به همراه برگزارکنندگان سوخت وصل خدمت مقام معظم رهبری رفتیم و گزارش عملکرد دادیم. ایشان خیلی خوشحال شده و گفتند این کار شدنی نبود و اگر شده، کار شما نبوده بنابراین باید خدا را شکر کرد. ایشان همچنین فرمودند نعمت نباید معطل باشد و منظورش هم این بود که کسی که نویسنده یا شاعر است، باید از این نعمت استفاده کرده و دست به تولید اثر بزند. ما در دوره‌های گذشته پیام‌های حضرت آقا، در سال اول این دولت پیام رئیس‌جمهور، در دوره‌ای پیام رئیس مجلس و حمایت مسئولین مملکتی را داشته‌ایم. مسئولین حداکثر صف جلو را پر می‌کنند اما علاقه داریم دانشجویان حضور بیشتری در این همایش داشته باشند، چون مسئولان آینده کشور هستند.

حدادیان در پایان سخنانش گفت: بسیاری از شاعرانی که این روزها روی سن سوختگان وصل به شاعران جوان جایزه می‌دهند، از برگزیدگان دوره‌های اول سوختگان وصل هستند. به عنوان مثال فاضل نظری، میلاد عرفان‌پور یا بنیامین خواننده شناخته شده کشورمان از شاعرانی هستند که در دوره‌های اول سوختگان وصل برگزیده شده‌اند. فرید احمدی ترانه‌سرای شعر «یه روز یه باغبونی» که شادمهر عقیلی آن را خوانده بود نیز از برگزیدگان سوخته وصل بود.