دیپلماسی انفعالی،‌ اروپا را هار کرد!

به گزارش حلقه وصل، شورای امنیت سازمان ملل متحد بامداد جمعه ۲۹ آذر (به وقت تهران) برای بحث درباره هشتمین گزارش آنتونیو گوترش، دبیرکل این سازمان درباره اجرای قطعنامه شماره ۲۲۳۱ در تأیید برجام تشکیل جلسه داد.

رزماری دی‌کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی در این جلسه در اظهارنظری گستاخانه از ایران خواست از انجام آزمایش موشکی خودداری کند.

 نماینده انگلیس نیز در این جلسه گفت: لندن مراتب تأسف خود درخصوص اقدام آمریکا در خروج از برجام را به مقام‌های ارشد این کشور ابراز کرده‌ و اثراتی را که تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران دارد درک می‌کند.

وی تأکید کرد که انگلیس به برجام پایبند خواهد ماند.

اولوف اسکوگ، نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل نیز در جلسه شورای امنیت برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱، گفت: تصمیم آمریکا در عدم تمدید کامل معافیت‌های تحریمی‌ برای پروژه‌های هسته‌ای عدم ‌اشاعه می‌تواند منجر به عواقب منفی جدی شود.

اسکوگ افزود: ما به‌عنوان اعضای جامعه جهانی وظیفه داریم که مانع فروپاشی برجام ‌شویم. اعضای باقی‌مانده در برجام طی جلسه کمیسیون مشترک در تاریخ ششم دسامبر بر اهمیت اساسی اجرای کامل و مؤثر آن توسط تمام طرف‌ها و تلاش‌ها برای حفظ این توافق تأکید کردند.

وی در ادامه گفت: اتحادیه اروپا از گام‌های کاهش تعهدات برجامی ‌ایران عمیقاً متأسف است و ما قویاً از ایران می‌خواهیم که مسیر حرکت خود را تغییر دهد.

اروپا در سال‌های اخیر در واکنش به عهدشکنی آمریکا در برجام صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است. اعضای اروپایی برجام بارها مدعی شده‌اند که تمامی ‌تعهدات خود را انجام داده‌اند. این در حالی است که اروپا به هیچ عنوان به تعهدات برجامی‌خود عمل نکرده است.

خبرگزاری انگلیسی رویترز به نقل از چند دیپلمات گزارش داد که کشورهای اروپایی باقی‌مانده در توافق هسته‌ای ایران، احتمالا مکانیسم حل و فصل اختلافات در برجام موسوم به مکانیسم ماشه را در ماه ژانویه ۲۰۲۰ فعال می‌کنند.

بر این اساس، احتمالا اروپایی‌ها با هدف به عقب بازگرداندن گام‌های کاهش تعهدات برجامی ‌ایران، مکانیسم ماشه را فعال می‌کنند اما برای احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که باعث فروپاشی کامل برجام می‌شود، عجله نمی‌کنند.

رویترز به نقل از شش دیپلمات غربی و اروپایی- که نامی ‌از آنها ذکر نکرد- مدعی شد کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس با یکدیگر توافق کرده‌اند که فرایند (مکانیسم ماشه)‌ را آغاز کنند اما فعلا صبر می‌کنند تا ببینند ایران پیش از تصمیم نهایی (رفتن به شورای امنیت) چه گام‌هایی برمی‌دارد.

بر این اساس، یک منبع دیپلماتیک اروپایی مدعی شده است: «آغاز این فرایند با هدف حل مسائل مشکل‌ساز و حفظ توافق [هسته‌ای] انجام می‌گیرد. تحریم‌های سازمان ملل [اما] به‌صورت خودکار به دنبال این فرایند نمی‌آید. اگر ما تصمیم بگیریم که این کار (احیای تحریم‌های سازمان ملل) را انجام دهیم، به معنای آن است که تصمیم گرفته‌ایم میخ آخر را به تابوت [برجام] بزنیم».

سه منبع دیپلماتیک ادعا می‌کنند که سه کشور اروپایی مخصوصاًً فرانسه، در حال لابی‌کردن با چین و روسیه هستند تا آنها را به نشان دادن اتحاد در جمع پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل مجاب کنند اما مسکو و پکن هنوز می‌گویند که مخالف آغاز فرایند مکانیسم ماشه هستند.

روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال وابسته به جمهوری‌خواهان نیز در گزارشی علیه ایران از دولت دونالد ‌ترامپ خواست برای کشاندن تهران به میز مذاکرات جدید با واشنگتن، از «مکانیسم ماشه» در برجام استفاده کند.

اکنون حدود ۴ سال از روز آغاز اجرای تعهدات برجامی‌۱+۵ سپری شده است. همچنین حدود ۱۹ ماه از خروج آمریکا از برجام نیز گذشته است.

طرف اروپایی در برجام متعهد شده بود که ضمن خرید نفت از ایران و پرداخت پول آن، تبادلات بانکی را نیز برقرار کرده و همچنین کالاهای تحریمی ‌را با ایران مبادله کند.

اما اروپا به هیچ عنوان به تعهدات برجامی ‌خود عمل نکرد تا آنجا که چندی پیش ظریف صراحتا اعلام کرد که اروپا فقط حدود یک درصد تعهدات خود را انجام داده. این یعنی اعضای اروپایی برجام ۹۹ درصد تعهدات خود را انجام نداده‌اند. برجام از وعده‌های گشایش ۱۵۰ و ۲۰۰ میلیارد دلاری، به وعده اروپایی SPV (نفت در برابر کالا) رسید. این وعده در گام بعدی به کانال تحقیرآمیز اینستکس تنزل پیدا کرد. اعضای اروپایی برجام طبق سازوکار اینستکس، به هیچ عنوان از ایران نفت نمی‌خرند و تبادلات بانکی را نیز برقرار نمی‌کنند؛ بلکه صرفاً از طریق این کانال، در ازای خرید نفت ایران توسط کشورهای غیراروپایی، به‌جای پرداخت پول، در اقدامی توهین‌آمیز صرفاً غذا و دارو(اقلام غیرتحریمی ‌آمریکا) را در اختیار ایران قرار می‌دهند! اما تابستان امسال، همین وعده موهن هم فراموش شد و فرانسوی‌ها مدعی شدند می‌خواهند اجازه آمریکا برای گشایش یک اعتبار ۱۵ میلیارد دلاری را بگیرند. وعده توهین‌آمیز دیگری که هیچ‌گاه نیز اجرا نشد.

اروپایی‌ها به دلیل عدم اجرای تعهدات برجامی‌ در جایگاه بدهکار قرار دارند اما با گستاخی ژست طلبکار به خود گرفته و ایران را مورد بازخواست قرار می‌دهند. اکنون در شرایطی که چک بی‌محل برجام روی دست دولت است، طرف اروپایی با گستاخی می‌گوید اگر می‌خواهید چک مذکور نقد شود ابتدا باید توان موشکی و قدرت منطقه‌ای خود را نیز تعطیل کرده و شروط استعماری FATF را نیز بپذیرد تا ببینیم آیا می‌شود تحریم‌ها را لغو کرد یا نه!

علت اصلی گستاخی و بی‌شرمی ‌اروپا، دیپلماسی انفعالی دولت است. دولت روحانی در اقدامی تأمل‌برانگیز با این رویکرد که «امضای هر توافق بهتر از عدم توافق است»! برجام را امضا کرد، سپس با رویکرد خسارت‌بار «اجرای توافق به هر قیمت»! تعهدات خود را یکطرفه اجرا کرد و سپس به انتظار نشست تا طرف غربی تعهدات خود را آغاز کند! دولت آقای روحانی و وزارت خارجه به ریاست ظریف در موضوع برجام مستقیم با آمریکا مذاکره کردند. این مذاکره تا دیدارهای مکرر و سپس پیاده‌روی ۱۵ دقیقه‌ای وزرای خارجه دو کشور و سپس گفت‌وگوی تلفنی روسای‌جمهور دو کشور پیش رفت.

اما نتیجه چه شد؟! این شد که روحانی با اشاره به تجربه تلخ برجام اذعان کرد که مذاکره با آمریکا دیوانگی است و ایران دیگر کلاه سرش نمی‌رود. ظریف نیز صراحتا اعلام کرد که توافق با آمریکا به اندازه جوهر روی کاغذ هم ارزش ندارد.  مذاکره مستقیم با آمریکا نتیجه‌ای جز خسارت در پی نداشت. اما حالا دولتمردان و رسانه‌های زنجیره‌ای و مدعیان اصلاحات بدون توجه به خسارت محض برجام با تحسین از وساطت ژاپن، باز هم وعده سیب و گلابی برجام می‌دهند!

کلی کرافت، نماینده آمریکا نیز در جلسه شورای امنیت مدعی شد: هشتمین گزارش دبیرکل سازمان ملل شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های ایران است که با بی‌توجهی به قطعنامه‌های شورای امنیت انجام شده‌اند.

کرافت با تکرار اتهامات بی‌اساس علیه تهران، خواستار محدود شدن فعالیت‌های منطقه‌ای ایران شد. نماینده آمریکا در حالی مجدداً ایران را به اجرای عملیات پهپادی علیه تاسیسات نفتی آرامکو در عربستان سعودی متهم کرد که چند روز پیش گوترش در گزارش خود تأکید کرده بود نمی‌تواند ادعای دست داشتن ایران در این حمله را تایید کند.                     همچنین، سخنگوی نیروهای مسلح یمن نیز گفته بود که یگان‌های پهپادی آنها بوده که این عملیات را انجام داده است. واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد در جلسه شورای امنیت که به بحث درباره ایران پرداخته بود، تصریح کرد ایران حق دارد به‌ نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط آمریکا پاسخ دهد. به‌نوشته خبرگزاری تاس، نبنزیا اظهار داشت: کسی نباید از ایران بخواهد که بدون قید و شرط آن دسته از تصمیمات شورای امنیت را که ایالات متحده خود آنها را تضعیف کرده، اجرا کند.

مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت برای بررسی اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت تحریم‌های آمریکا، مردم ایران را هدف گرفته تا در جامعه نارضایتی ایجاد کند. روانچی ضمن‌ اشاره به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ توسط آمریکا، گفت واشنگتن به‌صورت غیرقانونی از توافق هسته‌ای ایران خارج شده و تحریم‌های یک‌جانبه را در تناقض با تعهدات بین‌المللی‌اش علیه ایران احیا کرد. وی با «غیرقانونی، غیراخلاقی، غیرانسانی و ظالمانه» خواندن تحریم‌های آمریکا علیه مردم ایران، تصریح کرد که به دلیل فشارهای تحریمی ‌واشنگتن است که واردات برخی داروها برای بیماری‌های خاص به ایران متوقف شده است. نماینده ایران در سازمان ملل در این نشست اظهار داشت: هم اکنون کودکان پروانه‌ای درد ناشی از تحریم‌های غیرانسانی آمریکا را با دل و جان خود لمس می‌کنند. خرداد سال‌جاری آوا از درد برای همیشه رهایی یافت و فوت کرد.

داستان وی فقط بخش بسیار کوچکی از کل ماجرا است چرا که کودکان و بزرگسالان مبتلا به سرطان و بیماری‌های خاص در سکوت به مبارزه با مرگ می‌پردازند. کشتار کودکان و بیماران شجاعانه نیست!

علیرضا میریوسفی، رایزن مطبوعاتی دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل در توئیترش توضیحی درباره گفت‌وگوی نماینده آمریکا با همتای ایرانی‌اش در حاشیه نشست شورای امنیت ارائه داد. میریوسفی نوشت: نماینده آمریکا در سازمان ملل بعد از اتمام بیانیه‌های شورای امنیت درخصوص قطعنامه ۲۲۳۱ به هیئت ایرانی نزدیک شد و صرفاً گفت‌وگوی کوتاهی درباره بیماران پروانه‌ای که تحریم‌ها بر آنها اثرگذاشته داشت.

مقامات آمریکایی در مصاحبه با رسانه‌ها گفته‌اند که کرافت درباره مرگ یک دختر دوساله ایرانی به همتای ایرانی‌اش تسلیت گفته است؛ دختری که مجید تخت‌روانچی در اظهارات خود در جلسه شورای امنیت گفت نامش آوا بوده و به‌خاطر کمبود مواد درمانی ناشی از تحریم‌ها در اثر بیماری پوستی «ای‌بی» درگذشته است. آمریکا در اقدامی جنایتکارانه داروی بیماران خاص در ایران را تحریم کرده است. حالا نماینده دولت آمریکا با گستاخی، بابت کشته‌شدن یک کودک ایرانی در اثر تحریم‌های آمریکایی تسلیت گفته است.