كارشناسان و منتقدان سينما از دلايل رکود اين روزهاي سالن‌هاي سينمايي مي‌گويند

سرویس حاشیه نگاری _ سپیده آماده: در حالي که دو هفته از آغاز فصل پاييز گذشته است، سالن‌هاي سينمايي هم انگار بيش از درختان در اين دو هفته اسير خزان ريزش مخاطب شده‌اند و غير از گزينه خاص محمد(ص)، ساير فيلم‌هاي سينمايي روي پرده تجربه خوبي را از فروش در کارنامه خود ثبت نکرده‌اند.

«دلتنگي‌هاي عاشقانه»، «مزار شريف» و«360 درجه» از جمله فيلم‌هاي اکران پاييز هستند که با وجود خوش ساخت بودن نتوانسته‌اند در دو، سه هفته‌اي که از آغاز اکرانشان گذشته فروش خوبي داشته باشند.

آذين: فيلم‌هايي که دغدغه روز جامعه نيستند

جبار آذين، منتقد سينما در خصوص فروش پايين فيلم‌هاي اکران پاييز مي‌گويد: هر اثر سينمايي بايد با توجه به ادبيات و فرهنگ جامعه و ذوق و سليقه مخاطب ساخته شود، چنانچه اثري داراي سوژه‌هاي روز جامعه، استانداردهاي سينمايي و تبليغات مناسب باشد با استقبال مخاطب روبه‌رو خواهد شد در غير اين صورت در اكران موفق نخواهد بود.

 وي مي‌افزايد: با اين احوال و با توجه به نگرش و سليقه مديران سينمايي و باندهاي فعال سينمايي که اغلب به دنبال سوداگري و گروه محوري هستند، معمولاً فيلم‌هايي روي پرده سينماها جلوه مي‌کنند که از نظر مضمون يا خنثي يا تلخ نما هستند يا جزو آثار بازاري و سطحي که براي گيشه ساخته شده‌اند.

به گفته آذين، در چنين فضايي، زماني فيلم‌هاي ارزشي که فرهنگ جامعه و باورهاي مردمي را ملاک قرار داده‌اند و از راه آسيب‌شناسي مشکلات جامعه را طرح و تحليل مي‌کنند، جايي براي عرض‌اندام نمي‌يابند. فيلم‌هاي با ارزشي چون مزار شريف و دلتنگي‌هاي عاشقانه که از نظر مضمون و محتوا و ساختار سينمايي داراي استاندارد هستند، به دليل کم‌اعتنايي و بي‌توجهي مديران و تقسيم غنايم سينمايي يعني اختصاص سالن‌هاي سينما، تيزرها و اکران عمومي به گروه‌هايي که سنخيتي با منافع ملي سينماي ايران ندارند در اکران آنچنان که بايد خودنمايي نمي‌کنند.

اين منتقد سينما تأکيد مي‌کند: استقبال نه‌چندان گسترده مردم از اين دو فيلم و حتي فيلم ارزشي و خوش ساختي مثل خاکستر و برف، به دليل ضعف يا اشکال‌هاي ساختاري و محتوايي نيست و اين آثار در واقع قرباني توطئه‌ها و پدرخوانده‌هاي توليد و به ويژه اکران سينماي ايران شده‌اند. فيلم‌هايي که در شرايط سالم و طبيعي، مي‌توانستند جايگاهي ارزشمند يافته و سينماي ارزشي و اجتماعي کشور را ارتقا بخشند.

سلطان‌محمدي: فصل رکود سينما

حسين سلطان‌محمدي، منتقد سينما هم در گفت‌وگو با «جوان» در خصوص گيشه بي‌رونق فيلم‌ها مي‌گويد: اين روزها فصل فراغت مردم تمام شده و مدارس و دانشگاه‌ها بار ديگر باز شده‌اند و با اين تفاسير انتظار نمي‌رود که تماشاگران بالقوه‌اي مانند روزهاي تابستان در سالن‌هاي سينمايي حضور پيدا کنند و مهم‌ترين مسئله در فروش پايين اين روزهاي سالن‌هاي سينمايي موضوع دوره زماني است.

وي ادامه مي‌دهد: از طرف ديگر ماه محرم و صفر و ايام سوگواري در حال آغاز است، فيلم‌هايي که از تابستان بر پرده اکران هستند به انتهاي مسير رسيده‌اند و تهيه‌کننده‌هاي فيلم‌هايي که ظرفيت فروش خوب دارد، متقاضي اکران نيستند تا دو ماه ديگر خودشان را از صف اکران خارج کرده‌اند.

سلطان‌محمدي توضيح مي‌دهد: در اين بين مي‌ماند چند فيلم باقي مانده در صف اکران که براي فروشي آهسته و نه‌چندان چشمگير وارد عرصه مي‌شوند، فيلم‌‌هايي هم که در چنين شرايطي در چرخه اکران قرار مي‌گيرند از نظر داستان و محتوا متناقض فضاي محرم و صفر نيستند، مخاطبان چنين نمايش‌هايي هم معمولاً خاص و حرفه‌اي هستند و تماشاگراني مانند نمونه‌هاي فيلم‌هاي کمدي تابستاني به تماشاي چنين گزينه‌هايي نمي‌آيند.

به گفته وي، به همين دليل به غير از فيلم محمد(ص) که حسابش از بقيه جداست، ساير گزينه‌هايي که اين روزها روي پرده هستند فروش‌هاي آنچناني نخواهند داشت.

نيرومند: وقتي دغدغه بازگشت سرمايه نيست

محمدحسين نيرومند، مدير انجمن سينماي انقلاب و دفاع مقدس، منتقد سينما هم در‌خصوص فروش پايين گيشه در اين روزها مي‌گويد: سال‌هاست غالب سالن‌هاي سينمايي ما با اشغال گاه کمتر از 10درصد فيلم‌ها را اکران مي‌کنند و 70 تا 80 درصد توليدات سينمايي ما نمي‌توانند از طريق گيشه هزينه خود را تأمين کنند.

وي ادامه مي‌دهد: به نظر مي‌رسد که يکي از دلايل اصلي اين مسئله اين است که اصولاً فيلم براي مخاطب ساخته نمي‌شود. ما رسانه سينما را با نقاشي اشتباه گرفته‌ايم و فکر مي‌کنيم بايد براي خودمان کار کنيم و مديوم سينماي ما با تعريف بين‌المللي تفاوت بسياري دارد. در سيستم‌هايي مانند هاليوود اگر سينماگري نتواند هزينه‌هاي ساخت فيلمش را در اکران تأمين کند از سيستم سينمايي خارج مي‌شود اما در کشور ما اين اتفاق به کرات مي‌افتد.

وي تصريح مي‌کند: وقتي تهيه‌کننده صرف توليد اثر، سود دريافت مي‌کند ديگر انگيزه‌اي براي فروش ندارد در نتيجه مخاطب برايش مهم نيست. به كرات ديدم تهيه‌كنندگاني كه چون از يك نهاد پول ساخت فيلم را تأمين كرده‌اند ديگر دغدغه‌اي براي فروش و ديده شدن فيلم‌شان ندارند.

اظهارات منتقدان در خصوص فروش پايين سالن‌ها در حالي است که آغاز ماه‌هاي سوگواري محرم و صفر و نبود متقاضي‌هاي پرفروش براي اکران مي‌تواند به ادامه وضعيت رکود سينماها در ماه‌هاي آتي بينجامد.