چرا کارنامه دولت روحانی از اصلاح طلبان قابل تفکیک نیست

به گزارش حلقه وصل،  تا قبل از خرداد 1392 کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد که رئیس‌جمهور بعدی جمهوری اسلامی حسن روحانی باشد. این نگاه تا چند روز قبل از انتخابات 24 خرداد حتی در میان نزدیکان روحانی هم به قوت خود باقی بود. اما پس از عدم احراز صلاحیت هاشمی‌رفسنجانی و حمایت‌های مکرر او از یار دیرینه‌اش، ورق به نفع روحانی برگشت. در چنین وضعی، اصلاح‌طلبان که تا قبل از این روی محمدرضا عارف به‌عنوان نماینده خود سرمایه‌گذاری کرده بودند، احساس خطر و در تصمیم خود تجدید نظر کردند. جریان اصلاحات با التفات به این موضوع که در شرایط موجود، احتمال پیروزی عارف بسیار ضعیف است و با عنایت به اینکه پیروزی جریان رقیب به منزله پایان حیات سیاسی آنها خواهد بود، تصمیم به ائتلاف با جریان به اصطلاح میانه‌رو (منتسب به هاشمی‌رفسنجانی) گرفتند. در این راستا، 20 اردیبهشت 1392 و تنها چهارروز مانده به برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، محمدرضا عارف با صلاحدید سیدمحمد خاتمی، رهبر جریان اصلاحات از شرکت در انتخابات کناره‌گیری کرده و طی بیانیه‌ای انصراف خود را رسما اعلام کرد. پس از این اقدام عارف، ابتدا سیدمحمد خاتمی و بعد هم چهره‌های شاخص اصلاحات از جمله خود محمدرضا عارف یکی پس از دیگری حمایت خود از روحانی را علنی کردند و آنچه در توان داشتند برای پیروزی او به کار گرفتند. رئیس دولت اصلاحات در حمایت از روحانی بیانیه رسمی صادر کرد و رسانه‌های اصلاح‌طلب هم نوشتند که «ستادهای عارف، ستاد روحانی شدند.» پس از پیروزی روحانی در انتخابات هم، حمایت‌های اصلاح‌طلبان و خاتمی در کنار دفاع‌های وقت و بی‌وقت و جانانه هاشمی‌رفسنجانی استمرار و حتی افزایش یافت تا جایی که وی در آستانه انتخابات مجلس در سال 94 و انتخابات ریاست‌جمهوری 96 به نفع روحانی «تکرار» و تمام کوپن‌هایش را به نفع تدبیر و امید مصرف کرد. اگرچه مرحوم هاشمی تا روزهای آخر عمر بر حمایت خود از روحانی پای فشرد، اما سیدمحمد خاتمی و جریان متبوعش بعد از حوادث 9 دی 96 و افزایش نارضایتی عمومی از دولت روحانی، سعی کردند با لطایف الحیل مسیرشان را از دولتی که خود بر سر کار آوردند جدا کنند.
 این خواسته البته نه تا امروز محقق شد و نه اساسا محقق‌شدنی است. نزد افکار عمومی از روز روشن‌تر است که وضع کنونی حاصل «تَکرار»‌های خاتمی و حمایت‌های گسترده مرحوم هاشمی‌رفسنجانی است. بدون‌شک دولت کنونی حاصل دستپخت این پدرخواندگان سیاسی است که برای حفظ حیات سیاسی خود مسیر تعبد حزبی و گروهی را در پیش گرفته و کشور را به بیراهه برجامیسم (بستن همه‌چیز بیخ ریش برجام و مذاکره با آمریکا) بردند. در آستانه ششمین سالگرد آغاز دولت تدبیر و امید و به‌منظور یادآوری نقش مرحوم هاشمی‌رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی در رقم خوردن وضع کنونی، روند حمایت آنها را از دولت از سال 92 تا امروز بررسی کردیم که در ادامه می‌خوانید.

 چهارروز مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد 1392، محمدرضا عارف، معاون اول دولت اصلاحات طی بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که سیدمحمد خاتمی از او خواسته تا از کاندیداتوری کناره‌گیری کند. در بخشی از این بیانیه آمده است: «غروب دوشنبه بیستم خردادماه، مرقومه‌ای از جناب آقای سیدمحمد خاتمی دریافت نمودم. ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری به مصلحت ندانسته‌اند.

 از آنجا که از ابتدای ورودم به عرصه انتخابات بارها بر موضع تمکین از اجماع با محوریت جناب آقای خاتمی تاکید نموده‌ام و همچنین بر اساس منشور اخلاق انتخاباتی منتشرشده توسط اینجانب، خود را متعهد به رعایت اخلاق و انجام تعهداتم می‌دانم. لذا با عنایت به نظر صریح جناب آقای خاتمی و تجارب انتخابات دو دوره گذشته ریاست‌جمهوری، انصراف خود را از ادامه رقابت‌های انتخاباتی اعلام می‌دارم.»۲۰/۳/1392

 سیدمحمد خاتمی سه روز قبل از انتخابات 24 خرداد 92 طی بیانیه‌ای با تجلیل از انصراف محمدرضا عارف از کاندیداتوری انتخابات به نفع حسن روحانی، حمایت خود از او را علنی کرد: «اینجانب با سپاس فراوان از برادر عزیزم جناب آقای دکتر عارف که بحمدالله موقعیت معنوی بالایی را نصیب خود کرده است و پیروز عرصه اخلاق و ادب و خیرخواهی و اصلاح‌طلبی است؛ به حکم وظیفه سنگینی که نسبت به کشور و سرنوشت ملت شریف دارم رأی خود را به برادر گرامی جناب آقای دکتر روحانی خواهم داد و از همگان به‌ویژه اصلاح‌طلبان و تحول‌خواهان و خواستاران عزت و سربلندی میهن و وفاداران به آرمان‌های بلند و مطالبات روشن ملت می‌خواهم که با هوشیاری وظیفه مهم خود را در این انتخابات به‌جا آورند و حضور جناب آقای دکتر روحانی را فرصتی مناسب برای رسیدن به خواست‌ها و مطالبات خود بدانند؛ باشد که لطف حضرت پروردگار مددکارمان باشد و شاهد نیک‌بختی ایران و ایرانی باشیم.»21/3/1392

 هاشمی‌رفسنجانی نیز سه روز قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری 92 در جمع جوانان فعال سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا و اعضای ستادهای انتخاباتی خود، اظهار داشت: «همان ابتدا در مجمع تشخیص بحث‌مان این بود که آقای ناطق نوری نامزد شوند اما ایشان گفت نمی‌آیم. سپس به آقای روحانی پیشنهاد دادیم که نامزد شود و او گفت اگر شرایط خوب باشد و از من حمایت کنید می‌آیم.»

هاشمی‌رفسنجانی با تشکر از محمدرضا عارف به دلیل انصرافش از نامزدی در این انتخابات، اظهار داشت که او به وعده خود عمل کرده و درخواست خاتمی برای کناره‌گیری به نفع روحانی را اجابت کرده است.21/3/۱۳۹۲
هاشمی‌رفسنجانی همچنین در دیدار جمعی از جوانان فعال دانشجویی از تهران، قم و دیگر استان‌های کشور با روایت انصراف محمدرضا عارف بار دیگر حمایت خود از حسن روحانی را اعلام کرد: «حجت‌الاسلام‌والمسلمین خاتمی که ایشان نیز ساعت‌ها مشورت و افکارسنجی و نشست با مشاوران داشت به دکتر عارف پیشنهاد انصراف داد که درنهایت آقای عارف نیز در کمال فروتنی آن را پذیرفت... . آقای دکتر حسن روحانی با مشورت بنده قدم در راه انتخابات گذاشت و با احترامی که برای کاندیداهای دیگر قائلم به دکتر روحانی رای می‌دهم و ایشان را برای تصدی قوه مجریه مناسب‌تر می‌دانم.»21/3/1392

حسن روحانی یک روز پس از اعلام حمایت سیدمحمد خاتمی با انتشار نامه خطاب به او از تلاش‌های «همه‌جانبه» او قدردانی کرد: «بر خویش فرض و بایسته می‌دانم تا از حسن نظر و قبول خاطر شریف‌تان نسبت به دوست و یار دیرین خود، عرض امتنان و حق‌شناسی نموده و از تدبیر، تلاش و حمایت همه‌جانبه و مستمری که در عرصه رقابت انتخاباتی فرارو در جهت انسجام فرهیختگان، جمعیت‌ها و تشکل‌های سیاسی و دوستداران حقیقی نظام جمهوری اسلامی در قامت جریان «عقلانیت و اعتدال و اصلاحات» مبذول و اهتمام فرمودید، قدردانی ‌نمایم.»22/3/1392

با توجه به حمایت‌های قابل‌توجه هاشمی و خاتمی، حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات 24خرداد 92 طی بیانیه‌ای به‌طور مشخص از این دو چهره نام برده و از آنها قدردانی ویژه کرد: «سپاس ویژه این فرزند کوچک حوزه و دانشگاه ارزانی رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام تقلید، روحانیت معزز و استادان و فرهیختگان کشور باد که با درایت و شجاعت روح امید را در مردم دمیدند. بی‌شک نقش امیدآفرین آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد خاتمی و دیگر چهره‌های درخشان نظام در این خیزش و خروش شایسته قدرشناسی است.»24/3/1392

  هاشمی‌رفسنجانی در دیدار جمعی از اقشار مختلف مردم دزفول با انتقاد از سیاست‌های دولت قبل و مذمت منتقدان مذاکره در حمایت از دولت روحانی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای گفت: «می‌بینید در شرایطی که به قول رئیس‌جمهور محترم، سرداران میدان دیپلماسی دولت اعتدال، مشغول تلاش و نبرد در عرصه حل مسائل و جلوگیری از بهانه‌گیری‌های خارجی هستند، گروهی که منافع سیاسی آنها در وجود مشکلات است، چگونه با تندروی‌ها و کارشکنی‌ها، به دیگران توهین می‌کنند.»

رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین انتخاب روحانی را نشانه علاقه مردم کشور به اعتدال دانست و با اشاره به توانمندی دولت گفت: «می‌توانیم با این ظرفیت‌ها، کشور را در مسیر برخورداری از امکانات قرار دهیم که حق مردم ایران برخورداری از یک زندگی بهتر است.»10/3/1394

هاشمی‌رفسنجانی در مراسمی که به مناسبت فرا رسیدن دهه فجر و سالگرد ورود امام به کشور در ترمینال شماره یک فرودگاه مهرآباد برگزار شد، به تعریف و تمجید از عملکرد دولت در مذاکره با 1+5 پرداخت و دستاورد آن را مسابقه شرق و غرب برای همکاری با ایران دانست و گفت: «ظرف چندماه مشاهده می‌کنیم که شرق و غرب برای همکاری با ایران مسابقه می‌دهند و این اتفاق کمی نیست. اینها همه حاصل انتخابی است که مردم داشته‌اند. [انتخاب روحانی] مردم آگاه شده‌اند و بدون هیچ‌هزینه‌ای پای صندوق‌های رای رفته‌اند و دولتی را که می‌توانست با روی کار آمدن تا پای جنگ پیش برود، عوض کرده‌اند.»12/11/1394

 هاشمی‌رفسنجانی در جمع اعضای ستاد‌های انتخاباتی مردمی و ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان و حامیان دولت در حسینیه ارشاد با اشاره به رد صلاحیت برخی چهره‌های سرشناس برای انتخابات 7اسفند مجلس شورای اسلامی گفت: «افراد شناخته‌شده‌ای که رد صلاحیت شدند، باید افرادی را که نامدار نیستند به جامعه معرفی کنند تا در انتخابات پیروز شوند، همان‌طور که بنده بعد از رد صلاحیتم در انتخابات ریاست‌جمهوری از آقای روحانی حمایت کردم و ظرف یک هفته وی که دارای 3درصد رای بیشتر نبود به بالای 50درصد رای رسید.»30/11/1394

 رئیس دولت اصلاحات که در انتخابات سال 92 همه توانش را برای انتخاب حسن روحانی به کار گرفته و در این مسیر حتی معاون اول سابقش را نیز فدا کرده بود، این‌بار به‌منظور تشکیل مجلس و خبرگان همسو با دولت، با انتشار یک ویدئو از مردم خواست که اقدام سال 92 را «تکرار» کنند تا وعده‌های رئیس‌جمهور تحقق پیدا کند: «شرکت در انتخابات می‌تواند همه نقشه‌های دشمنان بیرونی و درونی کشور و انقلاب و مردم ما را نقش بر آب کند و دارای نتایج و آثار ارزنده‌ای است. این امر به دولت محترم و رئیس‌جمهور کمک می‌کند به تعهداتی که در مقابل مردم دارد بهتر و محکم‌تر عمل کند. از جمله پس از حل مساله‌ هسته‌ای و مسائل پسابرجام که بهره‌ آن می‌تواند به مردم برسد و نیز اعمال برجام ۲ و ایجاد فضای بازتر و امن‌تر در عرصه‌ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور که از وعده‌های رئیس‌جمهور محترم است می‌تواند راحت‌تر تحقق پیدا کند. یک مجلس مستقل که در عین انجام وظایف خود می‌تواند همسو و همراه با رئیس‌جمهور و شعارهای اصلی او باشد برای مردم ما بسیار مفید است.»2/12/۱۳۹۴

هاشمی‌رفسنجانی در گفت‌وگو با دبیر سایت شخصی خود درباره مسائل مختلفی اظهارنظر و با مرور انتخابات 92 از عملکرد و آینده دولت روحانی حمایت کرد:«من از لحاظ روحیه دیگر آماده‌ برگشت به ریاست‌جمهوری نبودم. با وجود احساس این خطرها گفتم نامزد می‌شوم ولی جلوی این را هم در داخل گرفتند. اما خداوند این راه را پیش پای ما گذاشت و آقای روحانی هم مانده بودند. چون زمانی که من نامزد شدم، آقای روحانی اصرار داشتند که بروند و می‌گفتند که الان لزومی ندارد من باشم و من هم کمک می‌کنم. من گفتم: بمانید، یا شما پیروز می‌شوید یا من و هرکدام از ما که پیروز شدیم، از دیگری حمایت می‌کنیم. در موقع خوبی هم انجام شد. عقاید من هم با آقای روحانی نزدیک است و تفاوتی ندارد. سال‌ها با هم در جنگ، صلح، امنیت و همه زمینه‌ها کار می‌کردیم.» وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: «من احتمال می‌دهم که ان‌شاءالله ایشان به دور بعدی می‌آیند و در دور بعدی شجاع‌تر کارهایشان را انجام می‌دهند و ما گام بلندی را در چهارسال بعدی می‌بینیم. من می‌دانم آقای روحانی صلاحیت دارد و می‌فهمد و می‌تواند با همین کابینه‌ای که توانسته تشکیل دهد کشور را بسازد.»14/6/۱۳۹۵

هاشمی‌رفسنجانی در دیدار گروهی از نخبگان علمی و دانشگاهی درباره عملکرد دولت و دستاوردهای برجام با اشاره به وعده‌های شب قبل روحانی در گفت‌وگوی تلویزیونی گفت: «ایشان را از گذشته‌های دور می‌شناسم و می‌دانم حرف‌های ایشان، اعتقادی است و برای وعده‌هایی که داده بود و می‌دهد، برنامه داشت و دارد.»

هاشمی‌رفسنجانی در ادامه با اشاره به این موضوع که آرامش داخلی، آغاز سرمایه‌گذاری‌های خارجی و حل مسائل هسته‌ای از دستاوردهای مهم حاکمیت تفکرات اعتدالی در قوه اجرایی کشور است، گفت: «سرمایه اصلی این دولت، آگاهی عمیق جامعه، به‌ویژه جوانان است که نمی‌گذارند سرنوشت کشور به دست کسانی باشد که تجربه‌های تلخ مدیریت و مسئولیت‌های آنها در مجلس و دولت را داریم.»
وی همچنین تعمیق تحقیقات هسته‌ای، رسمیت عضویت ایران در باشگاه هسته‌ای، قابلیت فروش تولیدات هسته‌ای کشور مثل آب سنگین، عضویت ایران در جمع هفت کشور دارای صنعت ایتر، افزایش صادرات نفت، واردات کالاهای دو منظوره، پذیرش جوانان ایرانی برای رشته‌های حساس و خاص در دانشگاه‌های مهم و معتبر جهان را از جمله دستاوردهای علمی و تکنولوژیک برجام برشمرد.13/10/۱۳۹۵

 الیاس حضرتی در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به اعلام کاندیداتوری اسحاق جهانگیری اعلام کرد: «آقای جهانگیری تصمیم بسیار بزرگ و مهمی گرفتند و این درحالی است که از حدود ۶ تا هفت ماه گذشته دوستان ما تاکید داشتند که باید در کنار روحانی، کاندیدایی را معرفی کنیم که اولا یار و یاور روحانی باشند و اینکه در سیاست همواره باید همه جوانب را درنظر گرفت؛ چراکه همیشه حداقل یک‌درصد احتمال خطر وجود دارد.»

او درباره نقش خاتمی در اعلام کاندیداتوری جهانگیری گفت: «آقای خاتمی از جمله بزرگانی بود که از ابتدا موافق کاندیدای پشتیبان بود و طبیعتا تاثیر نظر ایشان در این تصمیم‌گیری بسیار بوده؛ کمااینکه بنده هم موافق این مساله بودم اما به هر حال تاثیر آقای خاتمی بسیار زیاد بود.»28/1/۱۳۹۶

سیدمحمد خاتمی با انتشار یک ویدئو که از آن با عنوان سیاست «تکرار می‌کنم» یاد می‌شود، با تمجید از عملکرد روحانی از حامیان خود درخواست کرد که در انتخابات پیش رو بار دیگر به او رای بدهند: «توافق هسته‌ای توانست فضای مناسب‌تری را برای ‌زندگی مردم و بهبود امور ایجاد کند و وضعیت و حیثیت بین‌المللی ما را ارتقا دهد... . با روحانی راهی را آغاز کرده‌ایم که به نیمه‌راه رسیده‌ایم، مسائلی را حل کردیم و مسائلی بزرگ‌تری را باید حل کنیم و با او این راه دشوار را ادامه بدهیم. تجربه دکتر روحانی و همکاران گرامی او ما را به اینجا می‌رساند که به او رای بدهیم تا بتوانیم مسائل را به کمک هم حل کنیم... . در دولت روحانی و کابینه آینده او منسجم‌تر، کارآمدتر و همسوتر با رئیس‌جمهوری و شعارهای او و خواست‌های ملت تحقق خواهد یافت. می‌آییم و به روحانی رأی می‌دهیم، برای آزادی در اندیشه، منطق در گفت‌وگو، قانون در عمل و استیفای حقوق شهروندی و پیاده ‌شدن عدالت اجتماعی و اقتصادی در جامعه‌مان.»24/2/1396

رئیس دولت اصلاحات در دیدار با نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی با نقد عملکرد دولت گفت: «ضعف‌ها و بی‌برنامگی‌ها و حتی عدم اجرای برنامه‌های مصوب را نمی‌توان به گردن رقبا انداخت، این چاره‌کار نیست و باید مسائل حل شود. کنترل سریع نوسانات ارزی، کارآفرینی، بازگرداندن امنیت و سودآوری تولید، مبارزه با رکود و رسیدگی جدی به وضعیت معیشت طبقات محروم باید اولویت دولت باشد. چه کسی یا چه‌چیزی مانع ترمیم کابینه و روی کارآمدن یک کابینه کارآمد، قوی، توانمند، متخصص و دلسوز است؟ حتما نقص‌هایی وجود داشته که امروز با این وضعیت مواجهیم. مانع ترمیم دولت برای عملکرد قوی‌تر، منسجم‌تر و کارآمدتر و با برنامه‌تر برای حل مشکلات مردم چیست؟ وعده‌هایی داده شده، اما عملی نشده که یا در نتیجه عدم اهتمام به آن بوده که مسئولان موظفند به مردم بگویند یا بخشی از آن با موانع بیرونی مواجه بوده که مردم حق دارند این را هم به شکل شفاف بشنوند؛ نگه‌داشتن مردم میان هوا و زمین کار اشتباهی است.»15/5/1397

 سیدمحمد خاتمی در جمع اعضای فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عملکرد دولت حسن روحانی گفت: «دیگر خیلی‌سخت است که به مردم بگوییم بیایید رای بدهید. آیا فکر می‌کنید در دور آینده انتخابات به حرف من و شما مردم پای صندوق‌ها خواهند آمد؟»

علی صوفی، وزیر کار دولت اصلاحات و از مشاوران نزدیک سیدمحمد خاتمی نیز چند روز پس از این دیدار در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا، ضمن تایید انتقادات مطرح‌شده در این جلسه از طرف رئیس دولت اصلاحات نسبت به عملکرد دولت گفت: «من شنیدم خاتمی به روحانی گفت اگر نمی‌تواند از ریاست‌جمهوری استعفا دهد و شرایط خود را مطرح کند و اگر امکان‌پذیر نیست، اجازه بگیرد و کناره‌گیری کند.»14/11/1397

منبع: فارس