درد زایمان اروپای جدید

به گزارش حلقه وصل: محمد ایمانی در یادداشتی نوشت: پاریس تا یکی دو سال قبل، روزهای شنبه نا آرام می‌شد. اما حالا آشوب و شورش، نه به این شهر محدود مانده، و نه شنبه و جمعه و پنج شنبه‌ می‌شناسد.

اگر قبلا افزایش سن بازنشستگی و بحران اقتصادی، موضوع اعتراضات بود، حالا قتل نوجوان۱۷ ساله با شلیک عمدی پلیس، آتش اعتراضات را شعله‌ورتر کرده است.

معترضان خشمگین، به برخی مراکز دولتی حمله‌ور شده و از جمله ساختمان‌های شهرداری در «وال فورت» پاریس و لیل در شمال فرانسه را به آتش کشیده‌اند. صد ها خودرو، اتوبوس‌ و تراموا هم در آتش خشم معترضان سوخته‌اند. گزارش‌هایی از نابود کردن دوربین‌های مداربسته منتشر شده است.

شرایط چنان به وخامت گراییده که در برخی شهرها، از ساعت ۹ شب تا ۶ صبح، منع رفت و آمد شبانه (حکومت نظامی) اعلام شده است. فقط دیشب ۶۶۷ از سوی پلیس و نیروهای امنیتی بازداشت شدند. بیشتر آنها جوان زیر ۲۰ سال هستند. بیش از ۴۰ هزار نفر نیروی امنیتی، نظامی و پلیس در خیابان ها مستقر شده‌اند.

پاریس، چهار ماه قبل شاهد تظاهرات چند میلیون نفری در اعتراض به شرایط بحران زده اقتصادی و اجتماعی بود؛ اما اعتراضات به جایی نرسید و افزایش سن بازنشستگی به اجرا در آمد. دولت ماکرون با وجود اعتراضات گسترده، فقط به ۸ میلیون نفر، کوپن های ۵، ۲۰ و ۳۰ یورویی داده، و حال آن که آمار نیازمندان، چندین برابر بیشتر، و قیمت ها بسیار بالاتر است.

افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها، قبوض سنگین برق و گاز و آب، تعطیلی پمپ بنزین‌ها و درماندگی شهروندان، که بخشی از آن متاثر از نتایج جنگ اوکراین است، بی‌ثباتی را در پی داشته است. در برخی ایام، مترو هاُ قطار ها و ۴۵۰۰ پمپ بنزین با تعطیلی مواجه شده‌اند. مشابه این شرایط، در برخی کشورهای دیگر اروپایی حاکم شده است.

با وجود اینکه اروپایی‌ها، جور آمریکا را در ماجرای جنگ افروزی در اوکراین می‌کشند، امانوئل ماکرون اعلام کرده: «آمریکا، گاز را ۳ تا ۴ برابر گران‌‌تر به اروپا می‌‌‌فروشد». به بیان دیگر، آمریکا حتی به نزدیک‌ترین متحدان اروپایی خود رحم نمی‌کند.

در چنین شرایط به هم ریخته‌ای، عجیب نیست که وقتی ماکرون به پکن سفر کرد، حساب خود را از آمریکا جدا کرد و خواستار احیای توازن تجاری با چین شد. او در بازگشت از چین هم گفت: «اروپا باید در برابر فشار برای تبدیل شدن به دنباله‌روی آمریکا مقاومت کند، وابستگی خود را کاهش دهد و از کشیده‌شدن به رویارویی چین و آمریکا اجتناب کند. خطر بزرگ این است که وسط بحران‌ هایی گیر بیفتیم که بحران‌ ما نیست.

اروپایی‌‌ها نمی‌‌توانند بحران در اوکراین را حل کنند، پس چطور می‌توانند درباره تایوان بگویند که اگر اشتباهی انجام دهید، ما آنجا خواهیم بود؟! اگر تنش‌‌ها بین آمریکا و چین داغ شود، ما زمان و منابع لازم برای تأمین خود را نخواهیم داشت. اروپا باید وابستگی به دلار را کاهش دهد».

آشوب و بحران‌هایی که در برخی کشورهای اروپایی می‌گذرد، درد زایمان اروپای جدید است. نیکلا سارکوزی رئیس‌‌ جمهور اسبق فرانسه، تیر ماه سه سال قبل گفت: «محور جهان در حال عبور از غرب، به شرق یعنی آسیاست. ما در گذشته بر جهان تسلط داشتیم، اما حالا به هیچ وجه مسلط نیستیم. روی کارآمدن ‌ترامپ، علت وخیم شدن شرایط غرب نیست، بلکه نشانه آن است».

دولتمردان فرانسوی و اروپایی اگر زیرک و آینده‌نگر باشند، بیش از این، زمان را برای تعامل سازنده با قدرت‌های نوظهوری مانند ایران از دست نمی‌دهند. فرانسوی‌ها اگر درایت داشتند، برای احیای اقتصاد خودشان هم که شده، قراردادهای پر سود توتال و پژو و رنو با ایران را تحت فشار آمریکا به هم نمی‌زدند و خود را از فرصت شراکت متقابل محروم نمی‌کردند تا امروز شاهد شورش و آشوب در پاریس باشند.