
به گزارش حلقه وصل: یکی از دلایل اصلی حضور ایران در مذاکره با آمریکا و کشورهای اروپایی و عضویت در معاهدهها و نهادهای بینالمللی، اثبات صلحآمیز و مطابق قوانین بینالمللی بودن تمامی فعالیتها و درنتیجه جلوگیری از جنگ بود.
ایران از پیش از انقلاب، عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای یا همان انپیتی است. همچنین تنها عضوی که بیشترین بازرسیهای بیقیدوشرط آژانس بینالمللی انرژی اتمی از او انجام شده، ایران است. کشور ما از دهه 80 به عضویت پروتکل الحاقی درآمد؛ به این معنا که بازرسیها و نظارتهای فراتر از انپیتی را هم پذیرفت.
در تمام گزارشات در این دو دهه، تایید شد که ایران سلاح هستهای ندارد. حتی جامعه اطلاعاتی آمریکا در گزارشهای سالانه خود این موضوع را تائید کرده است. در آخرین گزارش این جامعه اطلاعاتی که چند ماه پیش منتشر شد، آمده که ایران هیچ سلاح هستهای ندارد. بااینحال جنگ آغاز شد.
از دلایل اصلی آغاز دور جدید مذاکرات از فروردین 1404، این بود که آمریکا میگفت اگر ایران مذاکره نکند، از گزینه نظامی استفاده خواهد شد. ایران 5 دور مذاکره کرد و در این مدت، بیش از 10 بسته تحریمی علیه ایران اعمال شد.
تنها در یکی از این بستههای تحریمی، 37 فرد و شرکت مرتبط با فروش نفت، تحریم شدند و درنهایت دو روز پیش از آغاز دور ششم، جنگ آغاز شد.
برجام نیز به همین نحو است. طبق این توافق، برخلاف وعدههایی که داده میشد، هیچ تحریمی لغو نگردید و درنهایت آمریکا از آن خارج شد. بااینحال ایران برای اثبات صلحآمیز بودن برنامه هستهای خود، در این توافق باقی ماند. یکی از دلایل ادامه حضور ایران در برجام، جلوگیری از فعال شدن مکانیسم ماشه و عدم بازگشت به بند 7 سازمان ملل بود.
با روندی که طی میشود، چند وقت دیگر در سررسید برجام، مکانیسم ماشه هم فعال میگردد. بدترین اتفاقی که با فعال شدن آن میتواند رخ دهد، آغاز جنگ است که زودتر از موعد این اتفاق افتاد.
تصویب لوایح پالرمو و سیافتی نیز در همین پازل قرار دارد. درحالیکه آمریکا، ایران را بزرگترین حامی تروریست معرفی کرده و نیروهای مسلح کشور را تروریست میداند، حضور ایران در این معاهده هیچ دردی را دوا نخواهد کرد.
بااینحال، ایران هنوز در این معاهدهها باقیمانده است. البته باید توجه داشت که خروج ایران از این موارد، نهتنها یاغیگری و خلاف قوانین بینالملل نیست؛ بلکه طبق قواعد بینالملل است.
ماده 10 انپیتی به دولت اجازه میدهد که اگر احساس کند موارد فوقالعادهای در رابطه با موضوعات این پیمان، منافع حیاتی کشورش را به مخاطره انداخته، از آن خارج شود. مذاکره نیز باوجود جنگ اصلا ممکن نیست. همچنین ازنظر قوانین بینالملل هیچ الزامی برای مذاکره وجود ندارد.