دویچه‌وله: سینمای ایران با وجود ضربه‌های ناشی از سانسور هنوز فعال است!

سرویس تلنگر - رسول کریمی: در روزهای ۲۹ تا ۳۱ ژوئن (۸ تا ۱۰ خرداد ماه) فستیوال فیلم‌های سینمای ایرانی در انجمن فیلم ایالت نوردراین وستفالن آلمان در ساختمان موزیم لودویگ در شهر کلن آلمان برای دومین بار برگزار شد. به گفته‌ امین فرزانه‌فر، رئیس فستیوال فیلم‌های ایرانی در آلمان، سینمادوستان طی سه روز این فرصت را دارند که با دستاوردهای تازه‌ سینمای ایران و طیف رنگارنگ و گسترده فیلم ایرانی بیشتر آشنا شوند.

دویچه وله نوشت، «جشنواره با نمایش سه فیلم مستند و هفت فیلم داستانی نشان داد که سینمای ایران، با وجود ضربه‌ها و آسیب‌های زیادی که از سانسور متحمل شده، همچنان فعال است. نسلی از فیلمسازان پرتکاپو و بازیگران پراستعداد، شکوفایی این سینما را تضمین می‌کنند».

به گزارش دویچه وله در این فستیوال  10 فیلم از ساخته‌های فیلمسازان ایرانی به نمایش گذاشته شد و از این فیلمسازان که مقیم ایران هستند نیز در این جشنواره شرکت کرده بودند، اما برخی دیگر به دلیل مشکلات نتوانستند حضور یابند. اداره فرهنگ شهر کلن آلمان نیز در برگزاری این جشنواره فیلم، سینماگران ایرانی و فستیوال فیلم‌های ایرانی در آلمان را یاری رسانده است.

گزارش دویچه وله در گزارش خود افزود: «آغازگر دومین فستیوال فیلم‌های ایرانی در کلن فیلم مستند تخیلی شاهزاده (محصول مشترک ایران و آلمان) است که آن را محمود بهرازنیا کارگردانی کرده. این فیلم زندگی جوانی افغانی به نام جلیل نظری را به تصویر می‌کشد و موضوع آن ادامه داستانی است که بهرازنیا در مستند پیشین خود، «راه بهشت» روایت کرده و در آن به مسئله پناهندگی و مهاجرت در آلمان پرداخته بود».

این رسانه آلمان درخصوص نمایش این فیلم که به دلیل محتوای مهاجرت به آلمان انتخاب شده است گفت: «شخصیت این داستان از یک کارگر معمولی به سینمای این کشور راه می‌یابد و رفته رفته به فستیوال‌های بین‌المللی راه پیدا می‌کند تا اینکه بعد از شرکت در فستیوال فیلم هامبورگ، در آلمان پناهنده می‌شود و با تحمل دشواری‌های فراوان برای خودش زندگی را می‌سازد که آرزویش را داشت».

دویچه وله افزود: «دومین فیلمی که روز افتتاحیه فستیوال (۲۹ مه) اکران می‌شود نیز به افغانستان ارتباط دارد: چند متر معکب عشق (محصول سال ۱۳۹۲) فیلمی است که کارگردانی آن را جمشید محمودی بر عهده داشته. محمودی خود تبار افغانی دارد و در دوران خردسالی به همراه خانواده‌اش به ایران مهاجرت کرد».

چند متر مکعب عشق درباره پسری ایرانی به نام صابر است که در کارخانه‌ای در حاشیه تهران در بین مهاجران افغانی کار می‌کند و دلبسته دختری افغان می‌شود.

افغان‌ها در ایران از کمترین حقوق انسانی محروم هستند!

این رسانه خبرپراکنی آلمانی با اشاره به اینکه هر دوی این فیلم‌ها به وضعیت مهاجران افغان پرداخته بودند که با دشواری‌های زیادی روبرو می‌گردند، گفت‌وگویی با سیامک پور شریف، مدیر این جشنواره انجام می‌دهد، وی گفت: مسئله مهاجران افغانی در ایران و همچنان در اروپا یک موضوع خیلی خیلی مهم است، چه از بعد اقتصادی و چه از بعد اجتماعی و افزود: «فیلم چند متر معکب عشق با موضوع عشق به وضعیت مهاجران افغان در ایران پرداخته است که صدمات زیادی دیده‌اند. با فیلم آقای بهرازنیا «پرینس» خواستیم این را نشان بدهیم که اگر یک مهاجر افغان یا ایرانی به اروپا برسد، پذیرفته شود و شرایط برایش مهیا شود، چه اتفاقی می‌افتد».

گفتنی است هدف از این دو فیلم در این جشنواره به علت محتوای این فیلم‌هاست که به مخاطب القا می‌کند، مهاجرت به کشورهای اروپایی به سادگی انجام می‌شود و وضعیت مهاجران در کشورهای اروپایی بهتر از ایران است و کرامت انسانی در آنجا بیشتر رعایت می‌شود.

در گزارش دویچه وله نسبت به این موضوع آمده است: «مصیبت کارگران افغان تنها کار مشقت‌آمیز در محیطی غریب و طاقت‌سوز نیست، بلکه آنها به عنوان انسان‌هایی "درجه دو" دستخوش تبعیض هستند و محروم از کمترین حقوق انسانی و خطر اخراج نیز همواره آنها را تهدید می‌کند».

امین فرزانه فر، رئیس فستیوال فیلم‌های ایرانی در آلمان نیز در گفت‌وگو با دویچه وله از کوشش برای تغییر در وضعیت مهاجران در ایران گفت و افزود: «اگر ما بتوانیم پیامی را به جامعه بین‌المللی برسانیم حتما این کار را می‌کنیم. طبیعی است که ما می‌توانیم موضوعات داغ بین‌المللی را انتخاب کنیم. با نشان دادن این فیلم‌ها در این فستیوال کوچک اگر بتوانیم تغییری در سیاست اتحادیه اروپا در قبال مهاجران و وضعیت مهاجران در ایران و در کل ایجاد کنیم، از آن استقبال می‌کنیم».

مادر قلب اتمی با شتاب و سهل‌انگاری سرهم بندی شده است

این رسانه آلمان ضمن اعلام اینکه این فیلم با شتاب و سهل‌انگاری سرهم بندی شده، افزود: «فیلم «مادر قلب اتمی» که کارگردانی آن را علی احمدزاده بر عهده داشته، در جشنواره فیلم برلین با استقبال درخور توجهی روبرو شد و در روز دوم فستیوال فیلم‌های ایرانی در کلن نمایش داده شد. این فیلم را می‌توان نمونه شایسته‌ای از سینمای جوان ایران دانست. دیالوگ‌ها، سرعت تحولات و موضوعات فیلم بیش از همه نمایشگر دغدغه‌های نسل جوان ایران است».

مادر قلب اتمی ‌در بخش فروم برلیناله ۲۰۱۵ اکران شد. به اعتقاد دویچه وله این فیلم نمونه کارآمدی از سینمای جوان ایران است و دیالوگ‌ها، سرعت تحولات و موضوعات فیلم بیش از همه نمایشگر دغدغه‌های نسل جوان ایران است.

عنوان فیلم ظاهراً برگرفته شده از پنجمین آلبوم گروه راک بریتانیایی پینک فلوید است. این آلبوم نخستین بار در سال ۱۹۷۰ منتشر شد.

در دومین روز فستیوال فیلم‌های ایرانی در کلن، این آثار مستند هستند که نقشی مهم ایفا کردند، از جمله فیلم «از پله‌ها بالا می‌رود» به کارگردانی رخساره قائم‌مقامی. این فیلم درباره زنی ۵۰ ساله است که به تازگی نقاشی روی بوم را شروع کرده و در تلاش برگزاری نمایشگاهی در پاریس است. «چنارستان»، ساخته هادی آفریده از دیگر فیلم‌های مستندی است که در چارچوب فستیوال کلن اکران ‌شدند.

دویچه وله در ادامه گزارش خود آورده است: «چنارستان که مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در تهیه‌ آن سهیم بود، به شکل‌گیری و تاریخ دویست ساله خیابان ۱۸ کلیومتری ولی‌عصر تهران (پهلوی سابق) می‌پردازد که احتمالا طویل‏ترین خیابان خاورمیانه و همچنین طولانی‌ترین چنارستان دنیا است».

این رسانه افزود: «در کنار فیلم‌های مستند آثار داستانی نیز در دومین روز فستیوال کلن به نمایش درآمدند. در دنیای تو ساعت چند است؟ از جمله فیلم‌هایی است که پیش از برگزاری فستیوال با استقبال درخور توجهی روبرو گشته و بلیت‌های آن پیش‌فروش شده است. نویسنده و کارگردان این فیلم صفی یزدانیان است».

در دنیای تو ساعت چند است درباره زنی به نام گلی (با نقش‌آفرینی لیلا حاتمی) است که پس از بیست سال زندگی در فرانسه یک باره تصمیم می‌گیرد به میهن خود ایران و زادگاهش رشت سفر کند.

به گفته‌ امین فرزانه‌فر به دویچه وله، حضور لیلا حاتمی و علی مصفا به‌عنوان زوجی هنری در این فیلم و همچنین موضوع بازگشت به ایران پس از زندگی طولانی در خارج از کشور از جمله دلایل محبوبیت و استقبال زیاد از این فیلم است.

رسانه خبرپراکنی آلمان افزود: «اعترافات ذهن خطرناک من، به کارگردانی هومن سیدی پایان‌بخش دومین روز فستیوال کلن است. این فیلم به‌یادآورنده‌ ممنتو ساخته کریستوفر نولان است. اعترافات ذهن خطرناک من در یک شبانه‌روز روایت می‌شود و درباره مردی است که یک روز کامل هیچ چیزی را به یاد نمی‌آورد. در این فیلم از جمله نگار جواهریان، میترا حجار، سیامک صفری و امیر جعفری نقش‌آفرینی کرده‌اند».

فیلم می‌توانست با پرداختن بیشتر به شخصیت زنی معتاد و مردی همجنس‌گرا، ریتم و هیجان فیلم را بالا ببرد

این رسانه معارض گفت: «بخشی از آخرین روز فستیوال فیلم‌های ایرانی در کلن به آثار عبدالرضا کاهانی اختصاص داشت و از او نیز دو فیلم به نمایش درآمد، یکی «وقت داریم حالا» که محصول مشترک ایران و فرانسه است و دیگر فیلم «اسب حیوان نجیبی» است. کاهانی از جمله دعوت‌شدگان به این فستیوال است. اسب حیوان نجیبی است در سال ۱۳۸۹ به نمایش درآمد و می‌کوشد با زبانی تند و گزنده مسائل و معضلات اجتماعی را به چالش بکشد».

دویچه وله درخصوص فیلم اسب حیوان نجیبی است، اعتقاد دارد «فیلم لحنی سرخوش دارد، شخصیت‌ها و موقعیت‌ها را با پرداختی سنجیده و ریتمی درست معرفی می‌کند. تنها در اواخر فیلم، زمانی که شهروندان در خیابان سرگردان هستند، ریتم فیلم افت می‌کند. فیلم می‌توانست با پرداختن بیشتر به شخصیت زنی معتاد و مردی همجنس‌گرا، ریتم و هیجان فیلم را بالا ببرد، اما به احتمال قوی این بار با سانسوری باز هم شدیدتر روبرو می‌شدم».

دویچه وله در پایان آورد: «خداحافظی طولانی (محصول ۱۳۹۳) که کارگردانی آن را فرزاد موتمن عهده‌دار بوده نیز در روز پایانی فستیوال کلن به نمایش درآمد. این فیلم داستان مردی را روایت می‌کند که از اتهام یک قتل جنجالی تبرئه شده است، اما جامعه و اطرافیانش به او همچنان به‌عنوان مجرم می‌نگرند. سعید آقاخانی و ساره بیات از جمله بازیگران این فیلم هستند. دومین فستیوال فیلم‌های ایرانی در کلن شامگاه یکشنبه (۳۱ مه) با اکران فیلم مادر قلب اتمی به پایان ‌رسید».

گفتنی است اولین فستیوال فیلم‌های ایرانی در کلن آلمان 8 تا 12 خرداد ماه با حمایت خانه سینما برگزار شد و سیامک پورشریف مدیر این جشنواره که پیش از این تهیه فیلم‌های چون «چمدان» و«برلین 7-» را عهده دار بوده است، همزمان با راه‌اندازی این جشنواره در سال گذشته، در توضیحاتی اظهار کرد: فیلم‌هایی هم که تهیه کردم با تم مهاجرت بوده است، چرا که مهاجرت با زندگی من آمیخته است. در هنگام ساخت «برلین 7-» فهمیدم سینمای ایران، احتیاج خیلی بیشتری برای همکاری با سینمای دنیا دارد بنابراین تصمیم گرفتم این فستیوال را پایه‌گذاری کنم و سرانجام شهر کلن را که از لحاظ فرهنگی بهتر از برلین است، انتخاب کردم.

وی با بیان اینکه یکی از برنامه‌های ما در این جشنواره برقراری تبادل نظری میان کارگردانان و تهیه‌کنندگان ایرانی با پخش‌کنندگان خارجی خواهد بود،‌ گفت: قطعا تعاملات خوب و سازنده‌ای برقرار خواهد شد و تلاش می‌کنیم سینمای ایران از ظرفیتی که به وجود آمده استفاده کند. سینمای ایران جایگاه ویژه‌ای در آسیا دارد و باید از آن استفاده شود.

توحیدی رئیس سابق خانه سینما بعد از اولین دوره این جشنواره در سال گذشته افزود: برای دوره‌های آینده این فستیوال قرار است برگزیدگان جشن خانه سینما در اولویت قرار گیرد. بنابراین پیش‌بینی می‌کنیم در آینده ارتباط بهتری با قلب اروپا خواهیم داشت و سهمی از اکران بین‌المللی به دست خواهیم آورد. خانه سینما هم با توجه به تقویت بنیه بخش خصوصی با همین هدف از این جشنواره حمایت می‌کند.

وی تاکید کرد: ما می‌خواهیم ارتباط دو جانبه‌ای میان سینمای ایران و دنیا برقرار شود که این خارج از سیستم دولتی باشد. برای این جشنواره تیم حرفه‌ای در کلن تشکیل شده و مسئولیت تبلیغات را برعهده دارند.

لازم به ذکر است دو سال گذشته جشنواره‌ی فیلم‌ها ایرانی به ابتکار منتقد سینمایی آلمانی ـ ایرانی‌تبار امین فرزانه‌فر  که این دو جشنواره را برگزار می‌کند، سازماندهی شده و با پشتیبانی بنیاد هاینریش بل، آکادمی ملانشتون شهر کلن و همکاری انجمن ایرانی ـ آلمانی دیوان، خانه‌ی فیلم شهر کلن، شهرداری کلن و چند نهاد دیگر تا دهم ماه مارس در این شهر برگزار می‌شود. برنامه‌ی چشم‌اندازهای جدید سینمای نوین ایران در برلین، بین اول تا سوم این ماه جریان دارد.