خراسان رضوی: بررسی حکم جدید رهبر انقلاب به شورای انقلاب فرهنگی در مشهد

در این نشست حجت الاسلام محمدجواد قاسمپور: دبیر کانون نخبگان تبلیغ و فعال حوزه هنر و ادب به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت:  رهبر انقلاب لفظ «جبهه فرهنگی انقلاب» را دائما در این سند فرهنگی ذکر می کنند و به جبهه فرهنگی رسمیت می بخشند که این، اتفاق مبارک و میمونی برای تمام فعالین جبهه فرهنگی مردمی انقلاب در سطح کشور است.

شتاب پیشرفت علمی نباید کاهش یابد 

حجت الاسلام قاسمپور ادامه داد: مقام معظم رهبری در این سند فرهنگی پنج عرصه کلیدی تولید علم، سبک زندگی، آموزش و پژوهش، فرهنگ عمومی، مهندسی فرهنگی را نام بردند که در بین این 5عنوان به نظر بنده مهم ترین دغدغه رهبر انقلاب بحث «تولید علم» است. چرا که اگر توجه کرده باشید در همین حکم، در بند5 مجدد تکرار می کنند و همچنین چند روز بعد از انتشار این حکم، دوباره در دیدار با نخبگان روی این مساله تاکید می کنند و در این دولت هم دائما تذکر می دهند که شتاب پیشرفت علمی کشور به هیچ بهانه ای نباید کاهش یابد.

بررسی نقش فعالان فرهنگی در این راستا

دبیر کانون نخبگان تبلیغ و فعال حوزه هنر و ادب افزود: جنس لبیک ما به رهبر انقلاب به عنوان یک ماموم و فعال فرهنگی چگونه باید باشد؟ آیا لبیک ما باید از جنس همایش برگزار کردن و... باشد و یا شکل جدیدی داشته باشد که روی آن باید کار شود. یک شکل این لبیک می تواند از جنس مطالبه گری باشد که طبیعتا مطالبه گری از شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به اجرای بندهای این حکم رسمی فرهنگی حتما باید شکل بگیرد و از آن عدول نشود که شورا برای پیاده کردن بندهای این حکم اصلا برنامه ای دارد یا نه؟

وی خاطرنشان کرد: ایشان در این سند دست روی مباحث سطحی نگذاشته اند و از مباحث عمیق و مبنایی صحبت می‌کنند که مبتلابِه جمهوری اسلامی است و ما تا سال‌های سال درگیر آن خواهیم بود و در این زمینه نیاز به یک تفکر جدی و عمیق داریم. لذا نباید به یک فعالیت سطحی و موجی درباره این حکم بیندیشیم.

قاسمپور با ذکر یک خاطره از دیدار با رهبر انقلاب به سخنان خود پایان داد و تصریح کرد: چند سال قبل که با جمعی از نخبگان خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم یک جوان فعال و انقلابی بعد از اینکه یک بیانه مفصل در مورد مباحث مهندسی فرهنگی خواند به ایشان عرضه داشت که من یک مدل جدید برای دبیرخانه شورای انقلاب فرهنگی طراحی کرده ام. ایشان از شنیدن این حرف خیلی خوشحال شدند و بعد به جمع رو کردند و گفتند: هر کس در این جمع یا جمع دیگری برای شکل دبیرخانه طرح یا برنامه ریزی دارد آن طرح را به من بدهد تا من خودم شخصاً آن را مطالعه کنم.

سید محمدجواد میری: سردبیر ماهنامه «خراسان فرهنگی» و مسئول سابق دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی مشهد دیگر سخنران این نشست بود.

سردبیر ماهنامه «خراسان فرهنگی» گفت: باید توجه کنیم که مخاطبان این پیام بعضاً کسانی هستند که از نظر فردی دارای توانمندی هایی هستند ولی درباره این حکم احساس می شود که خود اعضای شورا در مواجه با این سند در یک فضای مبهم قرار دارند.

سید محمدجواد میری ادامه داد: از سوی دیگر فضای دبیرخانه شورا هم همیشه برای فعالان فرهنگی مبهم بوده است و نقد و بررسی درستی درباره اش انجام نشده است. به طور کلی فضای فعالیت‌های شورا حوزه گُنگی بوده است. دوستان متفکر و ارزشمندی هم که در شورای عالی انقلاب فرهنگی عضو هستند چون نگاه دبیرخانه ای نگاه خاصی ندارند، به نوعی موجب تذکر بند هفتم همین حکم می شوند. لذا از این جهت شاید یکی از عرصه های که محل ورود جبهه فرهنگی مردمی انقلاب می تواند باشد بندهای یکم و هفتم این سند فرهنگی است که در این زمینه ما چه کمکی می‌توانیم به شورا بکنیم تا ظرفیت‌شان آزاد بشود و بتوانند خودشان، خودشان را مدیریت کنند. چرا که اگر این دوستان خودشان به یک جمع بندی واحدی در این موضوع نرسند، در حوزه های محتوایی هیچ نتیجه خاصی در شورای عالی انقلاب فرهنگی حاصل نمی شود وگرنه اگر شما اگر درباره هرکدام از بندهای دیگر مثل تولید علم و... مطالبه کنید، هرکدام به اندازه یک دایره المعارف حرف برای خودشان دارند!

موفقیت در حوزه های محتوایی 

مسئول سابق دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی مشهد تصریح کرد: در همین باره می بینیم اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی هر چه به سمت حوزه های محتوایی می روند خوبند ولی هر چه به سمت حوزه های مدیریتی و مهندسی فرهنگی نزدیک می شوند مشکلاتشان بیشتر می شود که در این زمینه باید به آنها کمک کرد.

 دکتر مهدی لسانی: مسئول اداره علوم قرآن و حدیث آستان قدس رضوی و مدیر سابق طرح و برنامه موسسه جوانان آستان قدس نیز در ادامه این نشست افزود:حکم جدید رهبر انقلاب به شورای انقلاب فرهنگی از چهار بخش تشکیل شده بود: فلسفه وجودی، تکالیف اصلی، عرصه ها و اولویت‌ها

مسئول اداره علوم قرآن و حدیث آستان قدس رضوی  به توضیح این چهار بخش پرداخت و گفت: ایشان در فلسفه وجودی سه نکته را مد نظر قرار می‌دهند که در بین آنها اولین نکته به نظرم کلیدی ترین نکته است و به تعبیری ساختار و شاکله کلیه مباحث به آن برمی‌گردد که سه رکن دارد: «فهم، تبیین و انفاذ ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی» بنابراین اولاً ما و دیگران باید ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی را بفهمیم، دوماً این ماهیت را تبیین بکنیم، سوماً این ماهیت در جغرافیای مخاطب نفوذ و جریان پیدا بکند.

مدیر سابق طرح و برنامه موسسه جوانان آستان قدس تصریح کرد: فلسفه وجودی از سه قسمت تشکیل شده است که یک بخش آن محتوا است و دو بخش دیگر ابزار آن هستند که یکی «بازآرایی مداوم جبهه فرهنگی انقلاب» است و دیگری «پایش پیشرفت های آن». لذا با توجه حکم مقام معظم رهبری، وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی و جبهه فرهنگی مردمی انقلاب در جاهایی به هم مربوط می شود یعنی جبهه مردمی باید این موضوع را جزو وظایف خودش بداند که: اولاً: برای ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی در سه حوزه فهم، تبیین و انفاذ، معنا و هدف پیدا کند. ثانیاً: جبهه مردمی با توجه به کارهایی که تا به الان انجام داده و مسیر حرکت را مشخص کرده است، بازآرایی مداوم فعالیت هایش را در دستور کار قرار بدهد یعنی بررسی کند که وضعیت قبلی چه طور بوده است، آیا نیاز به بازآرایی دارد؟ و در مرحله بعدی پیشرفت پروژه هایی که به طور مشخص دنبال می کرده است را باید پالایش کند.

 دکتر لسانی تاکید کرد:رهبر معظم انقلاب بر این اساس و بر اساس فلسفه وجودی، یک تکلیف اصلی مشخص می کند و آن «مدیریت راهبردی چالش‌های حوزه فرهنگ» است که طبیعتاً این کار شورای عالی انقلاب فرهنگی است. تعبیری که رهبری درباره تکلیف اصلی دارد یک قسمتش این است: «استفاده کارآمد، کامل و هم افزا از تمام فرصت ها و ظرفیت ها».

وی ادامه داد: حال سوالی که ما از خودمان باید بپرسیم این است که آیا جبهه فرهنگی مردمی انقلاب از تمام ظرفیت ها و فرصت ها استفاده کرده است؟ و اگر این مساله را به عنوان یک آسیب مورد بررسی مجدد قرار بدهیم متوجه می شویم که استفاده کامل و هم افزایی از تمام ظرفیت های نکرده ایم.

مهار تهدیدها و آسیب ها با نگاهی معقول

دکتر لسانی خاطرنشان کرد: دومین وظیفه ای که رهبری به عنوان تکلیف اصلی برای شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین کرده است«مهار تهدیدها و آسیب ها با نگاه حکیمانه و معقول» است یعنی اولاً باید تهدید ها شناخته، مهار و مصادیق آن مشخص بشود و ثانیاً مواجهه با آن باید حکیمانه و غیرسطحی باشد. و سومین وظیفه ای که ایشان به عنوان تکلیف اصلی مشخص کرده است«مواجهه هوشمندانه با معارضات مهاجمان و ستیزه گران» است.

مسئول سابق دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی  به عرصه های قابل بررسی در این حوزه اشاره و عنوان کرد: عرصه‌ها به 5 قسمت تقسیم می شود: تولید علم، سبک زندگی، آموزش و پژوهش، فرهنگ عمومی و مهندسی فرهنگی. در این پنج عرصه ای که رهبری معرفی کردند دستگاه های مختلفی در حال انجام وظیفه هستند که در این‌جا اولین سوالی که به وجود می آید این است که آیا جبهه فرهنگی مردمی انقلاب هم باید ساختارش را متناسب با این عرصه ها تنظیم کند؟! و یا نه صرفا رویکردش همین چیزی باشد که الان هست. به نظر می آید الان لزوما جبهه مردمی فعلا هر 5عرصه را نمی تواند پوشش دهد مگر اینکه اعضایش را طبق همان بحث کار آمدی و هم افزایی افزایش دهد.

زمینه هایی که جبهه فرهنگی مردمی الان روی آن کار می کند عمدتا در حوزه فرهنگ عمومی، سبک زندگی و مقداری هم در حوزه مهندسی فرهنگی است و در زمینه تولید علم و آموزش و پژوهش کار خاصی انجام نمی شود.

وی به الویت های مطرح شده از سوی رهبر معظم انقلاب اشاره و بیان کرد: از هفت اولویت تعیین شده توسط رهبر انقلاب سه اولویت مستقیما با حوزه کاری جبهه فرهنگی مردمی مرتبط است:اولین اولویت: " برخورد فعال و مبتکرانه با جبهه بندی آشکار فرهنگی" است در اینجا اولین چیزی که پیش می آید این است که ما باید اضلاع جبهه بندی آشکار فرهنگی را هم در جبهه خودی و هم در جبهه معارض مشخص کنیم و در طرف مقابل نیروهایی که در جبهه خودی می توانند با رویکرد فعال و مبتکرانه برخورد کنند، چه کسانی هستند.

دومین اولویت: " ایفای نقش حلقات مکمل، تسهیل گر و الهام بخش توسط دستگاه های فرهنگی" یعنی کل دستگاه های فرهنگی برای اینکه در خدمت فعالیت های خودجوش مردمی قرار بگیرند باید با همدیگر تبدیل به حلقات مکمل بشوند  به خدمت گرفته شوند. و سومین اولویت که به نظرم پیاده کردنش کار خیلی سخت و سنگینی باشد "باز مهندسی ساختار فعالیت ها و مدیریت‌های فرهنگی" است در صورتی که اولویت های قبلی را از هر زمانی که بخواهیم شروع بکنیم عملیاتی هستند ولی انجام این اولویت در یک بازه زمانی کم، سخت تر است.

دکتر لسانی در پایان خاطرنشان کرد: در انتها ایشان دستور باز مهندسی ساختارها و مدیریت ها برای ارتقای کمی و کیفی تولید و مصرف کالاهای فرهنگی را می دهند که خوب اینها به نظرم حجم سنگینی از یک کار کشوری محسوب می شوند و اجرای آن طبیعتا وظیفه شورای عالی انقلاب فرهنگی با آن قدرت اختیاراتی که دارد، است.