حلقهوصل: ترامپ این روزها تبدیل به سخنگوی رژیم غاصب اسرائیل شده است و هر روز بیشتر در زمین تلاویو بازی میکند. این تاجر مو زرد از هر کاری برای خوش رقصی در برابر سران یهود نمیگذرد. همانطور که دیدید بلافاصله بعد از اعلام خروج آمریکا از برجام، نتانیاهو در برابر دوربینهای تلویزیون ظاهر شد و با ابراز خوشحالی از این تصمیم خط و نشان کشید که پشت پرده این تصمیم ترامپ ما بودیم. در زنجیره این اقدامات به احتمال قوی در روز یومالنکبه که 24 اردیبهشت است، قدس شریف به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل اعلام خواهد شد و برای تحقیر و جریحهدار کردن احساسات مسلمانان و از همه مهمتر ایرانیان یک شوی تلویزیونی دیگری را شاهد خواهیم بود.
با علیرضا کمیلی درباره اقدامات عملیای که میتوان در برابر این اقدام انجام داد گفتوگو کردهایم.
دليل بيتفاوتی فعالان جبهه فرهنگي انقلاب نسبت به اتفاقات اين روزهاي فلسطين چيست؟ چون وقتي كلانتر به قضيه نگاه ميكنيم ميبينيم که همه درگير مسائل داخلي خودمان هستیم و از رصد و موضعگیری درست در قبال اتفاقهای بینالمللی ناتوان یا غافلیم؟
این سوال ريشههایی دارد و در چند لايه ميشود به آن پرداخت. يك لايه كلي است. این لایه اصلا ناظر به مسئله فلسطين نيست، كلا ما در شناخت مسائل بينالملل –مخصوصا مشکلات جهان اسلام- ضعف داريم. داشتن مشكلاتی از قبیل زبان و... همه به هم كمك كردند تا ما نگاه درونگرا پيدا کنیم. اين ضعف عمومي در ما مشهود است و فقط هم راجعبه فلسطين نيست. الان يك نفر بيايد بگويد يمن چه خبر است؟! در ميانمار چه میگذرد؟ خبر خاصي نداريم، مگر اينكه چند 10 هزار نفری كشته شوند یا اتفاقاتي بیفتد تا ما هم مثل بقیه واکنشی نشان دهيم. ریشههای این مسئله به نبود ارتباطات اجتماعي و انساني بين ما و بدنه جهان اسلام برمیگردد، به فشارهايي كه دشمن روي ما آورده است و مسائل امنيتي كه براي ما ايجاد كرده است. ريشه ديگر مسئله به نبود يا تقويت نشدن نگاه امتگرا در بدنه جامعه مذهبی ايراني بر میگردد. حضرت امام(ره) سعي در احياي این نگاه داشتند، ولي در جامعه امروز ما براي گفتمان شدن این نگاه كاري صورت نگرفته است. احساس همگراييمان نسبت به بدنه امت اسلامي انقدري كه بايد و شايد نيست.
مشكل ويژهاي که در حوزه موضوع فلسطين وجود دارد اين است كه برای لايه گفتماني كار اتفاق خوبي نيفتاده است؛ يعني در لايه سياسي حمايت حداكثري نظام را داشتيم و این حمایت در نوع خودش در دنیا بينظير است، اما متاسفانه در لايه بدنه اجتماعي ارتباطاتمان با نخبگان و بدنههاي مردمی جهان اسلام كم است. همه اميد ما به لايههاي دولتي است و توجه جدي به حوزه بدنه مردمي صورت نگرفته است. امروز با بدنه رسمي کشور فلسطین ارتباط خوبي داريم ولی این ارتباط با بدنه مردمي و مطبوعاتی فلسطين به درستی برقرار نشده است. همه اينها كمك كرده است تا شناخت ما از فلسطين كم باشد. در این بین كوتاهي دستگاه رسانه و حمايت فكري ما هم قابل انكار نيست. واقعيت موجود اين است كه همه ما نسبت به خيلي از امامزادههای ايران حس داريم، ولی نسبت به قدس حسی نداريم. اين نشان ميدهد كه مشكلاتي در نوع تربيت ما وجود دارد و سخنرانان ما انقدري كه بايد مسئله قدس را براي ما جا نینداختند. آنها آنگونه که باید عشقِ حضورِ در قدس و علاقه به قدس را براي ما تفهيم نكردند و مسائل دیگری مانند اربعين و... برايشان مهم بوده است. این مسائل سر جاي خودشان مهم هستند ولي اهميت مسئله قدس براي مردم ما درست جا نيفتاده است. لذا ما حس خاصي نسبت به آن نداريم، نه اينكه برايمان مهم نباشد؛ نه! و حرف من این نیست که خداي ناكرده جامعه ايراني سنگ دل است. حرفم این است که چون نسبت به مسائل فلسطین و قدس شناخت کافی نداریم، نمیتوانیم واکنش درستی نشان دهیم.
ما ميدانيم كه 24 ارديبهشت، روز يومالنكبه است و همه ساله در این روز برنامههای گذرایی به شکل نمادین برگزار میشود، ولی امسال آنچه که مشخص است روز یومالنکبه حساسیتهای ویژهای نسبت به سالهای گذشته دارد و آنگونه که از شواهد بر میآید ترامپ امسال قدس را پایتخت رسمی اعلام می کند. دلایل حساسیت یومالنکبه امسال از نگاه شما چیست؟
يومالنكبه 15مي؛ یعنی 25 ارديبهشت است. 24 اردیبهشت روز انتقال سفارت آمريكا به قدس است. امسال اهميت مضاعف مسئله به خاطر همین است که اشاره کردید. امسال هفتاد سالگی رژيم صهيونيستي است. ترامپ میخواهد سفارت آمریکا را به قدس منتقل كند و كمكم اسرائیل هم پايتختش را به سمت قدس بياورد. وقتي جايي پايتخت کشوری شود همه امكانات، تجهيزات، نظارتها بسیج میشود. شهر به کلی تغيير هويت میدهد. این یک زنگ خطر جدی است و به ما میگوید که مسئله قدس بدون گذشت است. چون آغازي بر يهوديسازي كامل خواهد بود. متاسفانه یک عکسالعمل جدی یا قوی از سوی کشورهای جهان اسلام و کشور خودمان نیستیم. اهميت مضاعف روز نکبت امسال به خاطر اين است كه اعلام پایتختی قدس يك مسئله هويتي است و براي مسلمين شكست محسوب ميشود. این اتفاق دارد در مقابل سكوت مسلمانان و در مقابل خيانت امثال سعوديها اتفاق ميافتد. لذا آنها هم از این طریق نبض ما را ميسنجند كه ببينند اتفاقي در اين سطح چقدر بازتاب و چقدر برايشان هزينه خواهد داشت. اگر ببينند كه اتفاقات جديای نميافتد، گامهاي بعدي را در راستای تمام كردن كار برداشته خواهد شد. ما هم بايد در توهمات خودمان به سر ببريم و بگوييم كه همه چيز دست ما است! نه اين طور نيست. اگر آنها ضعف داشتند، اين تصميمات جدي را نميگرفتند و اين جور ما را تحقير نميكردند.
اقدام عملیای که میتوان در برابر این روز انجام داد چیست؟ و از نگاه خودتان وظیفه جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در برابر یومالنکبه را برای ما شرح دهید؟
وقتي ما از مسئله عدم شناخت صحبت ميكنيم، مهمترين وظيفه اين است كه قبل از همه چیز باید سراغ پیدا کردن شناخت برويم و حداقل اهمیت مسئله را بين مخاطب خودمان جا بيندازيم. هنوز كه هنوز است شبهههای بچگانهاي در جامعه ايراني وجود دارند كه اگر كسي مقداری دستش در كار باشد، به اين شبههها ميخندد. مثلا گفته می شود که فلسطینیها ناصبي هستند. اگر كسي يك ذره شناخت داشته باشد ميداند كه امام شافعي اهل غزه است و در غزه متولد شده است. پس اینها چطوري ناصبي شدند؟! این شبهه را انگليسي ها انداختند و در اذهان عمومي ماندگار شد و ما هنوز هم درگير حرفهاي بچگانه اينطوری هستيم. الان جامعه ايران فكر ميكند كمكهاي مردم و دولت ايران به فلسطين جزو بيشترين كمكهاست، نميدانند كه اتفاقا ما در حيطه كمكها جزو پايينترينها هستيم. NGOهایی مختلف در دنیا دهها برابر مردم ايران كمك ميكنند، از دولتهای مختلف هم به فلسطین كمك ميشود. رقمهاي درشتي را مردم و دولتهاي ديگر كشورها انجام ميدهند كه اصلا قابل مقايسه با کمکهای ما نيست. اين توهمها هنوز در جامعه ما وجود دارد و شعار «نه غزه نه لبنان...» داده ميشود. همه اينها نشان دهنده اين است كه كار واقعي و جدي در حوزه فلسطين نشده است. من الان ميتوانم از موسساتي نام ببرم كه به اسم جريان فكري انقلاب راه افتادند و در اين سالها هيچ كاري در حوزه فلسطين نكردند. تمام فعالیتهای ما خلاصه می شود به یکسری کارهای نمادین که شب روز قدس پخش میشود. اين نشان ميدهد كه ما حجم و جايگاه مسئله را در حوزه تحليل استراتژيك نميفهميم. انقلاب اسلامي پنج شش تا حرف دارد، يكي از این حرفها در حوزه بينالملل است که دفاع از مظلوم در برابر ظالم است. به تعبير مقام معظم رهبري مصداق تام و تمام دفاع از مظلوم، حمایت از فلسطين است، ولی متناظر با اهمیت موضوع كار جديای در این عرصه صورت نگرفته است؛ كارهاي تماما مقطعي، سطحي، صرفا در شب روز قدس و تمام. سخنرانان ما در این عرصه کاری نمیکنند و طبعا چيزي هم كه برايش كار نشود، تبديل به گفتمان نخواهد شد. من فكر ميكنم نقطه شروع در داخل كشور اقداماتي است كه بتواند مخاطب ايراني را نسبت به اين حوزه توجيه كند و اگر اقداماتی هم شود که در بيرون از مرزهاي ايران بازتاب داشته باشد، موثر خواهد بود.
شما بهتر ميدانيد و در صحبتهايتان هم خيلي مفصل به اين قضيه اشاره كرديد كه احتمال دارد در روز يومالنكبه امسال قدس شریف را به عنوان پايتخت اعلام كنند و تبلیغات رسانهای زیادی هم برای این کار انجام دهند. شما راهکار عملیاتی مقابله با این اتفاق را چه میدانید؟
راهكار عملياتي اين است كه ما بتوانيم به آمريكا فشار بياوريم. چطور ميشود به آمريكا و مخصوصا آقاي ترامپ كه يك کاسب است، فشار آورد؟ این فشار را میتوان از بعد اقتصادي آورد؛ يعني ما ميتوانيم كمپينهاي بينالمللي راه بيندازيم و ذيل آنها كالاهاي آمريكايي را تحريم کنیم تا آمريكاييها احساس كنند يك اتفاقهایی واقعي در كف ميدان در حال رخ دادن هستند و اینها شوخي نيست و ایرانی ها واقعا دارند اين كار را میکنند و آنها دارند ضربات جدي اقتصادي ميخورند. تجمع کردن در جلوي سفارت هم خوب است، ولي اگر ما در جلوی سفارت تجمع کنیم در حالی که کالای آمریکایی در جیبمان است، اتفاقی نمی افتد. ضربه اساسي جايي است كه ما كالاهاي آمریکایی را تحريم كنيم. من فكر ميكنم اين اتفاق خواهد افتاد و امسال قدس را به عنوان پایتخت اعلام خواهند کرد. در مقابل کاری که ما میتوانیم بکنیم این است که با تشکیل کمپينهاي جهاني براي تحريم كالاي آمريكايي مقداري فشار را سنگين كنيم و هزينه كار را بالا ببريم تا به آنها اين پيام برسد كه در مقابل اين اقدامشان اين اتفاقات دارد ميافتد. ما در حال حاضر هیچ واکنشی -چه در بين دولتمردان و چه در بدنه مذهبي- نسبت به این اتفاق نميبينيم. الان ستادهاي اربعين كار خودشان را شروع كردند، ولي هنوز هيچ اقدامي براي فلسطين رقم نخورده است. اين مايه خجالت حزباللهيها است.