تهران: ماجرای چاپ کاریکاتور خلخالی و ممانعت خاتمی

به گزارش حلقه وصل، نخستین جلسه از سلسله نشست های تخصصی «عصر طنز» که بررسی مصائب و ضرورت های انتشار نشریه طنز را موضوع بحث قرار داده بود، با حضور ابوالقاسم صادقی، طنزپرداز پیشکسوت و سردبیر مجله «فکاهیون» و امید مهدی نژاد، طنزپرداز و مدیر مسئول مکتوب طنز «سه نقطه»، در محل تالار اجتماعات حسینیه هنر با اجرای بهزاد توفیق فر، نویسنده و منتقد طنز همراه بود، با جمعی از طنزپردازان و علاقه مندان به عرصه طنز برگزار شد.

ابوالقاسم صادقی، از پیشکسوتان عرصه طنز مکتوب با اشاره به صدور مجور انتشار بیش از 30 مجله طنز از ابتدای انقلاب تا به امروز اظهار داشت: کمتر از یک ماه پس از انقلاب و حدوداً 15 بهمن 57 مجله «بهلول» را به مناسبت عید نوروز در آوردیم و پس از آن و در سال 58 نیز مجله «حاجی بابا» را با طنز نویسان قدیمی منتشر کردیم.

وی با بیان این که در سال 58 مجلات طنز و فکاهی زیادی شروع به چاپ و انتشار کردند، خاطرنشان کرد: پس از یک دوره توقیف مجلات در سال 58 ما در مهر 59 مجدداً انتشار مجله‌ای را به نام «یاقوت» را از سر گرفتیم و می توان گفت نخستین مجله ای بود که با مجوز چاپ و نشر روی پیشخوان قرار گرفت این نشریه بود.

صادقی در ادامه گفت: بیش از 20 شماره از نشریه «یاقوت» را منتشر کردیم که جنگ تحمیلی آغاز شد و به ما گفتند که تا پایان جنگ انتشار مجله طنزتان را متوقف کنید و ما فکر می کردیم جنگ دو یا سه روز بیشتر طول نخواهد کشید.

وی با بیان این که پس از توقیف مجله «یاقوت» مجوز مجله «توفیقیون» را گرفتیم، اظهارداشت: پس از توقیف مجله گفتند اسم مجله را باید عوض کنید و ما نیز «فکاهیون» را انتخاب کردیم.

صادقی در پاسخ به سؤال مجری مبنی بر سخت گیری‌های ممیزی ارشاد بر مطبوعات در آن دوران اظهار داشت: آن زمان هنوز قانون مطبوعات تصویب نشده بود و این قانون سال 65 تصویب شد.

وی به نقل خاطره ای از چاپ کاریکاتور آیت الله صادق خلخالی بر روی جلد نشریه اشاره کرد و افزود: در آن دوره صادق خلخالی اصرار داشت که کاریکاتورش در مجله فکاهیون چاپ شود و ما نیز کاریکاتوری یکبار با لباس پاسداری و یک بار با لباس آخوندی کشیدیم اما هر دوبار آقای خاتمی که آن زمان وزیر ارشاد بود جلوی چاپش را گرفت.

صادقی با بیان این که همزمان با چاپ نشریه فکاهیون آقای صابری که آن زمان مشاور آقای خاتمی بود نیز مجوز چاپ نشریه طنز گرفت اظهار داشت: پس از مجوز او و به سبب وسعت اختیارات او در این حوزه من از چاپ نشریه کنار کشیدم.

وی با اشاره به تیراژ 50 هزارتایی نشریه «فکاهیون» در آن برهه تصریح کرد: در زمان جنگ، سپاه و ارتش نشریه ما را برای مناطق جنگی می خریدند و میان رزمندگان توزیع می کردند و فکاهیون پیش از گل آقا یکی از نشریات طنز پرطرفدار و پرمخاطب بود.

در بخش دیگری از این نشست، امید مهدی نژاد، مدیر مسئول نشریه مکتوب طنز سه نقطه، با بیان این که امروزه به سبب فضای مجازی بازار مطبوعات بدترین دوره اش را می گذراند، اظهار داشت: پس از یک شکست در چاپ نشریه و بررسی ظرفیت های این عرصه، تصمیم به چاپ نشریه در فرم کتاب و مجله گرفتیم.

وی با بیان این که از سال 93 به همت حوزه هنری انتشار مجله «سه نقطه» را در فرم کتاب مجله را آغاز کردیم تصریح کرد: پس از یک سال و نیم انتشار به سبب مشکلات مالی و تغییر مدیریتی چاپ آن متوقف شد و تا سال 96 دوباره به فکر انتشار آن افتادیم.

مهدی نژاد در ادامه گفت: برآیند ما جهت چاپ مجدد نشریه این بود که فرم کتاب مجله هنوز مخاطب خاص خود را دارد و کسانی که به دنبال خرید کتاب هستند چنین مجلاتی را خریداری می کنند.

وی به ضرورت چاپ این نشریه اشاره کرد و افزود: شعار این مجله برای ما این بود که مجله سه نقطه مجله ای برای خندندگان و خندانندگان است و مخاطب خود را افرادی قرار دادیم که ادبیات برایشان مهم و دغدغه مند است.

گفتنی است سلسله نشست های تخصصی عصر طنز، به همت باشگاه طنز و کاریکاتور انقلاب اسلامی راه اندازی شده و به صورت دوره ای به بررسی موضوعات جدی در حوزه طنز خواهد پرداخت.