تهران: حمایت از کالای شرکت‌های غول پیکر جهانی یعنی «فلسفه عبور از هویت ملی»

به گزارش حلقه وصل، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب در پیام نوروزی به مناسبت آغاز سال 1397، اولویت اصلی کشور را همچنان مسأله‌ اقتصاد دانستند و با تأکید بر محوریت مسأله‌ «تولید ملی»، شعار سال 97 را «حمایت از کالای ایرانی» عنوان کردند. صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران در توئیتر به بیان دیدگاه خود پرداخته که در این میان حجت‌الاسلام والمسلمین داود مهدوی‌زادگان عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز نقدی بر سخنان وی داشته است که در ادامه می‌آید:

-زیباکلام: «حمایت از تولیدات داخلی و وجه اشتراک ترامپ و ایران»، ترامپ و ایران علیرغم همه اختلافاتشان، یک وجه‌ اشتراک بسیار مهم با یکدیگر دارند. هر دو به شدت اعتقاد به بستن مرزهایشان و حمایت از تولیدات داخلی دارند. منتهی اقتصاد بین‌الملل سال‌ها است که از این نقطه عبور کرده. اساس WTO بر روی حمایت نکردن از تولیدات گران و نامرغوب داخلی در برابر محصولات خارجی بنا شده است.

-مهدوی‌زادگان: سلام، جناب دکتر صادق زیبا کلام، ضمن عرض تبریک سال نو، سؤال من از حضرتعالی این است که آیا به نظر شما شعار حمایت از کالای ایرانی مهم‌تر است یا شعار عدم حمایت از تولیدات گران و نامرغوب داخلی؟ اگر بفرمایید شعار دوم مهم‌تر است؛ از شما عجیب است که شعار فرعی را بر شعار اصلی ترجیح می‌دهید و اگر نزد شما شعار اول مهم‌تر است؛ چرا قبل از پرداختن به اصل، درباره فرع سخن می‌گویید.

آیا معقولانه‌تر نبود که اول، قدری درباره ضرورت حمایت از کالای ایرانی سخن بگویید و سپس درباره مسائل فرعی آن چون گرانی و نامرغوب سخن برانید. به نظر من، هر دو شکل کار نامعقول است و این از فرد دانشگاهی که مدام مخاطبان خود را به خردورزی و عقلانیت فرا می‌خواند، واقعاً تعجب آور است، بلکه نشان دهنده آن است که اساساً برای جنابعالی پرداختن به مسائل حاشیه‌ای مهم‌تر از توجه به مسائل اصلی است. آیا به راستی رسالت استاد دانشگاه در همین پرداختن به مسائل فرعی و حاشیه‌ای است؟

جناب دکتر، من نمی‌دانم در این شعار «حمایت از کالای ایرانی» چه چیزی نهفته است که اینچنین بر آن حاشیه‌نویسی می‌کنید. آیا این شعار، یک شعار مذهبی است که موضع گرفتید یا یک شعار ایدئولوژیک است؟ تا آنجا که به تصور من می‌آید حمایت از کالای ایرانی، یک شعار ملی است و البته غیر ایدئولوژیک. پس، آیا حق نداریم شما را فردی به غایت ایدئولوژیک و غیر ملی تلقی کنیم. اگر درست تصور کردم؛ چرا برای خلق الله از خود چهره‌ای ملی‌گرا و غیر ایدئولوژیک به نمایش گذاشته‌اید.

جناب دکتر زیبا کلام، به نظر می‌آید که شما حتی در پرداختن به امور فرعی، اهل تمییز نیستید. اینکه نباید جنس نامرغوب را خرید، سخن درستی است ولی نخریدن جنس مرغوب و گران ایرانی را متوجه نمی‌شوم. آیا منظور این است که جنس ارزان چینی بخریم؟! حتی اگر منظور ترجیح جنس مرغوب ارزان چینی باشد؛ باز سخن غیر ملی است. در واقع جنابعالی با چنین ترجیحی، منافع شخصی را بر منافع ملی ترجیح داده‌اید. جنس مرغوب ایرانی، هر قدر هم گران‌تر از کالای خارجی باشد، ترجیح دارد. چون نه فقط ارز از مملکت خارج نمی‌شود که چرخ صنعت داخلی می‌چرخد.

جناب دکتر، این سخن شما بیانگر نکته مهم دیگری هم هست و آن عبارت از عدم تمایل به گفت‌وگو تحت هیچ شرایطی با حاکمیت است. شعار حمایت از کالای ایرانی ضمن خنثی و غیر سیاسی بودن از جمله شعارهایی است که بر پایه آن می‌توان وفاق ملی را شکل داد، ولی جنابعالی حتی از این امر هم دریغ کردید. در واقع، جناب دکتر صادق زیبا کلام شما شعار حمایت از کالای ایرانی را زیر پا نگذاشتید بلکه شعار وفاق ملی را زیر پا گذاشتید. بر این اساس، گمان می‌کنم اگر حاکمیت، شعار امسال را «حمایت نکردن از تولیدات گران و نامرغوب داخلی» قرار می داد ؛ شما شعار «حمایت از کالای ایرانی» را طرح می‌کردید و این بیانگر آن است که مواضع سیاسی جنابعالی فاقد عقلانیت است و عمدتاً بر حب و بغض و کینه‌توزی استوار است.

و بالاخره اینکه اگر هیچگونه تمایل برای گفت‌و گو با حاکمیت در جنابعالی نیست، چگونه است که در فعالیت های مردمسالارانه حاکمیت مانند انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته مشارکت بالایی از خود نشان می‌دهید تا آنجا که گفته بودید برای پیروزی نامزد مطلوبتان حاضرید شهر به شهر بروید و تبلیغ کنید. اگر این کار شما پارادکسیکال نیست، چه می‌تواند باشد؟ به هر حال، امید است که وجه عقلانیت مواضع سیاسی جنابعالی بیش‌تر معلوم گردد. برقرار باشید

-زیباکلام: فلسفه «سازمان تجارت جهانیWTO» بر روی «مزیت نسبی اقتصادی» کشورهای عضو است. اعضا می‌بایستی کالایی را تولید نمایند که در سطح جهانی قابل رقابت باشد؛ نه اینکه با تعرفه گمرکی بالا جلوی واردات آن کالا گرفته شود. هدف، حمایت از مصرف‌کننده است که بتواند به کالای باکیفیت با قیمت مناسب دسترسی داشته باشد.

-مهدوی‌زادگان: ممنونم که جواب دادید، پس فلسفه مخالفت با حمایت از کالای ایرانی این است؛ حمایت از کالای شرکت‌های غول پیکر جهانی. ولی من اسم بهتری برای آن دارم: «فلسفه عبور از هویت ملی».

-زیباکلام: تصمیم ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه واردات آلومینیوم و فولاد مغایر با مقررات WTO است. اعضا نمی‌توانند با وضع تعرفه‌های سنگین جلوی واردات را بگیرند. ما البته عضو نیستیم والا تصمیم دیروز دولت مبنی بر ممنوعیت واردات خلاف مقررات WTO می‌بود. ایران سال‌ها قبل تقاضای پیوستن به WTO می‌دهدکه با آن مخالفت شد.

-مهدوی‌زادگان: 1-تا کنون ندیده بودم که برای محکوم کردن مصوبات حکومتی مملکت می‌توان به قوانین سازمانی که در آن عضو نیست، استناد کرد. شاید این نحو استناد از بدیهیات حقوق مدرن است.

2. آیا تحولی در هویت روشنفکری اتفاق افتاده است که روشنفکران ما به جای روشنگری حقوق ملت‌ها، در خدمت روشنگری حقوق سازمان‌های تجارت جهانی قرار گرفته‌اند؟ چه نسبتی میان روشنفکر و سازمان تجارت جهانی است؟ چه دلیلی دارد که روشنفکر توجیه‌گر واردات شود؟ آیا کار روشنفکران جهان سوم، فرهنگی است یا اقتصادی؟ آیا باید آنان قوانین فرهنگی را تبیین کنند یا قوانین سازمان‌های تجارت جهانی؟

3. اگر آمریکا برای عده‌ای حجت است، چرا به ترامپ که می‌رسند، دیگر حجت نیست