شهید مطهری احیاگر تفکر اسلام

به گزارش حلقه وصل، آنچه که در گفتار شهید مطهری احیاگر تفکر اسلام می‌آید متن گفت‌و‌شنود دکتر غلامعلی حداد عادل با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ـ ریاست‌جمهوری وقت ایران ـ است که در پنجمین سالگرد شهادت استاد انجام شده است. ایشان به فراخور جلسه از ابعاد مختلف، این شخصیت بزرگ اسلامی را توصیف کرده‌اند و عمق حرکت ایشان را با توجه به شرایط زمانی ایران ترسیم کرده‌اند. 

بررسی نقش شهید مطهری در احیای تفکر اسلامی، نظر استاد دربارة خطرات تهدیدگر اسلام، علل موفقیت ایشان در ایجاد نزدیکی بین حوزه و دانشگاه، ابعاد عرفانی و اخلاقی شخصیت استاد، نقش سیاسی ـ اجتماعی و مبارزاتی شهید مطهری ،از جمله مباحثی است که در این گفت‌و‌شنود به آنها پرداخته شده است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در توصیف حرکت استاد مطهری چنین می‌گویند: «ایشان با قوّت فکرى و اندیشه صائب خود در دهه‌هاى ۱۳۴۰ – ۵۰ وارد میدان‌هایى شد که تا آن‌زمان هیچ‌کس در زمینه مسائل اسلامى وارد آن نشده بود و با تفکرات وارداتى غربى و شرقى به چالش علمى عمیق، وسیع و تمام‌نشدنى پرداخت. و در جبهه مقابله با مارکسیسم و تفکرات غربى و لیبرالیسم دست به یک جهاد هوشمندانه زد و با توان علمى و ایمان راسخ و اعتماد به نفس، موفقیت‌هاى بزرگى به‌دست آورد و با قدرت اجتهاد و انصاف و ادب علمى، روشى متقن و به دور از تحجّر و التقاط براى معرفى اسلام و مقابله با کج‌اندیشى و انحراف ایجاد کرد و پایه‌هاى افکار مورد نیاز جامعه اسلامى و انقلابى را تأسیس نمود و نقش مؤثرى بر جریان فکرى اسلامى و شکل‌گیرى نظام اسلامى بر جاى گذاشت.»۱۳۸۳/۲/۶

اعتماد امام و شخصیت خود استاد سبب شد تا روحانیون جوانی که قصد مبارزه داشتند، به نحوی با ایشان رابطه فکری داشته باشند. جلسات تدریس فلسفه استاد در مدرسه مروی، زمینه‌ای شد برای آشنایی با روحانی جوان مشهدی به نام سیدعلی خامنه‌ای. روحانی جوانی که خطابه‌های شورآفرین و پر صلابتش شعله انقلاب را در مشهد برافروخته بود. این آشنایی به دنبال خود انس و رابطه‌ای عمیق داشت. علاقه وافر استاد به ایشان امر قابل انکاری نیست. زیرا نمی‌شد استاد به مشهد مشرف شوند یا در اطراف، اقامتی داشته باشند و با آقای خامنه‌ای دیداری نداشته باشند. آن‌قدر این جلسه برایشان شیرین بود که گذر زمان را حس نمی‌کردند.

این رابطه ادامه داشت، به‌خصوص در دوران مبارزه و در حوزه مباحث اندیشه اسلامی، تا پیروزی انقلاب و تشکیل شورای انقلاب. روند مبارزاتی این دو بزرگوار در حوزه تفکر اسلامی چنان نزدیک هم بود که امام بعد از شهادت استاد مطهری، جوانان را به بهره‌گیری از آیت‌الله خامنه‌ای رهنمون شدند.

در اهمیت خطی که شهید مطهری آغاز کردند، آیت‌الله خامنه‌ای چنین می‌فرمایند: «بنده اعتقاد راسخ دارم و بارها هم گفته‌ام که جریان فکرى اسلامى انقلاب و نظام اسلامى ما در بخش عمده‌اى متکى به تفکرات شهید مطهرى است؛ یعنى آنها پایه‌ها و مایه‌هاى اسلامی‌اى است که ما در تفکرات اسلامى از آنها بهره بردیم و به نظام اسلامى منتهى شد.»۱۳۸۲/۱۲/۱۸

تداوم این راه برای نسل‌های بعدی میسر نیست مگر اینکه با مبانی فکری این راه آشنا باشند. مبارزه علیه این انقلاب متوقف نشده است، بلکه با گسترش ابزار تبلیغات و رسانه‌ها، راه‌های تهاجم به مبانی انقلاب هم تنوع پیدا کرده است. لذا بهره‌مندی از اندیشه‌های ناب و زلال برای تحکیم مبانی فکری وظیفه هر جوانِ مؤمن انقلابی است. گرچه آثار و نوشته‌های این شهید بزرگوار هنوز پاسخگوی بسیاری از نیازهای فکری است، لکن توقف بر آنها امری خطاست.

یک عمر مى‌توان سخن از زلف یار گفت‌

در بند آن نباش که مضمون نمانده است‌

لذاست که نه‌فقط جوانان، بلکه بر هر مؤمن انقلابی، واجب است تا مبانی اندیشه خود را قوی‌تر و پرداخته‌تر کنند، مطابق با مباحث روز. نباید از اشارت امام غافل بود و جایگاه سیاسی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای ما حجابی شود تا از مباحث فکری ایشان بهره نبریم. باید مطالعه کرد؛ «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن»، «از ژرفای نماز»، «گفتاری در صبر»، «انسان ۰۵۲ساله»، خطبه‌های نمازجمعه و بیانات مختلف ایشان. باید مطالعه کرد تا بتوان در میدان مبارزه وارد شد و پاسخ این هجمه متنوع و گسترده را داد. و چه الگویی برای حرکت در این مسیر مبارزه بهتر از شهید مطهری، احیاگر تفکر اسلامی.