آقای عراقچی چرا باید به شما اعتماد کرد؟

سرویس سیاست حلقه وصل - با نزدیک‌تر شدن موعد انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، همه آن‌ چهره‌ها و گروه‌هایی که تا همین سال گذشته در مانورهای رسانه‌ای و ژست‌های تبلیغاتی از «تحریم انتخابات» می گفتند یا برای حضور، شرط و شروط می گذاشتند و یا نظام را به مشارکت بسیار پایین مردم تهدید می کردند، به طرز حیرت‌آوری به تکاپوی انتخاباتی افتاده‌اند و حتی تحرکات بسیار مشکوکی را رقم می زنند.

همزمان، نوعی شتاب و دستپاچگی آشکار در تیمی که از سوی وزارت خارجه به وین اتریش رفته برای «مکتوب» کردن هر چه زودتر «توافق» به چشم می‌خورد. عباس عراقچی، باز تلاش دارد خود و دیگر همراهانش را در حال مذاکرات پیچیده و بسیار تخصصی درباره بازگشت به برجام نشان دهد و «اکیدا» هر نوع عبور از خطوط قرمز و «حرف قطعی» نظام را تکذیب کند.

انگار نه انگار که همین سال 94، یعنی همین 6 سال پیش بود که عباس عراقچی، با همین ژست و همین لحن آرام و یکنواخت و خونسرد، در گفتگو با خبرنگاران، از خوب بودن روند مذاکرات و رعایت همه دغدغه‌ها و خطوط قرمز و پیش‌شرط‌های نظام می گفت. و البته شد آن چه شد، و برخلاف همه قول‌ها و وعده‌های صریح، بدون ابهام و چندباره‌ای که حسن روحانی، جواد ظریف، عباس عراقچی و دیگر مذاکره‌کنندگان به مقامات عالی نظام، نمایندگان مجلس و ملت بزرگ ایران مبنی بر «لغو» کلیه تحریم‌ها دادند، نه تنها تحریمی «لغو» نشد، حتی در همان دوره باقی‌مانده از اوباما، که ترامپ آمد با یک «چرخش قلم»، از برجام خارج شد و همه تحریم‌ها (که عملا جایی نرفته بود)، دوباره بر جای خود بازگشت و «ایسا» و «کاتسا» و...نیز به آن اضافه شد.

کم‌کم اخبار و گزارش‌هایی منتشر شد که گویا متن توافق نیز از پیش توسط یک «کارگروه» وابسته به گروه  بین‌المللی بحران، که خود در واقع شعبه‌ای از جناح دموکرات وزارت خارجه آمریکا است که پروژه‌های مهم دیپلماتیک و اطلاعاتی و سیاسی به آن برون‌سپاری می شود.

حالا هم از قضاء، صحبت از کارگزاری مستقیم رابرت مالی، علی واعظ، نیسان رفعتی و دیگر مرتبطان این موسسه چون اسفندیار باتمانقلیچ در کانال پنهان ارتباطی میان دولت حسن روحانی و آمریکایی‌ها و تسهیل‌گری «توافق» است.

به بیان ساده‌تر، سناریو همان، بازیگران همان و حتی دیالوگ‌ها هم همان است.

ماجرا وقتی جالب شد که روز سه‌شنبه (31 فروردین)، شبکه پرس تی وی به نقل از منابع خبری خود در وین گزارش داد که دستورالعمل آمریکا صرفا تعلیق تحریم‌ها و نه لغو کامل آنها است. در صورت رفع برخی تحریم‌ها، آمریکا قصد دارد آنها را در بازه‌های 120 روزه و 180 روزه تمدید کند.

همزمان با پایان دور جدید گفتگوهای وین منبع خبری پرس تی وی در وین در خصوص دستورالعمل آمریکا در باره نحوه رفع تحریم ها هم گزارش داده است:

آمریکا قصد لغو یک جای تحریم‌ها را ندارد و قصد دارد در مدت زمانی طولانی و طی مراحل متعدد اقدام به رفع موقت برخی تحریم‌ها کند.

منبع خبری پرس تی وی در وین، این نکته مهم را اضافه کرده است:

آمریکا صرفا با یک بازه زمانی کوتاه مدت یک هفته ای برای راستی آزمایی موافقت کرده است که در آن بصورت نمادین چند تراکنش انجام شود. بگفته منبع خبری پرس تی وی در وین آمریکا راستی آزمایی معقول و لازم که برای معاملات نفتی حداقل 3 تا 6 ماه است تاکنون نپذیرفته است.

همین منبع خبری شبکه پرس تی وی در وین تصریح کرد که قصد آمریکا از عدم لغو کامل تحریم ها و اکتفاء به رفع موقت برخی از تحریم ها صرفا بازگشت به برجام است تا بتواند از امکان مکانیسم ماشه علیه ایران استفاده کند.[1]

با پخش این گزارش، بلافاصله عباس عراقچی وارد عمل شد و در توئیتی به تخطئه «منبع آگاه» گزارش پرس تی وی پرداخت:

پرس‌تی وی هم در پاسخ، از عراقچی خواست به جای منبع، اصل خبر را به صورت متقن زیر سوال ببرد:

در میان واکنش‌هایی که این جدل میان عراقچی و پرس تی وی برانگیخت، یک کارشناس حوزه اقتصاد سیاسی که روی برجام و بحث تحریم‌ها کار تخصصی صورت داده، قرائن و سوابق را به نفع گزارش پرس تی وی دانست. مسعود براتی نوشت:

همزمان، نماینده روسیه در مذاکرات وین، در توئیتی، از تشکیل یک «کارگروه سوم» برای بررسی موضوع گام به گام شدن تحریم‌ها و تعهدات ایران خبر داد. همین موضوع را روابط عمومی وزارت خارجه کشورمان، این‌گونه مطرح کرد:

در این نشست، کشورهای مشارکت‌کننده در برجام توافق کردند علاوه بر دو گروه کارشناسی فعلی (در حوزه لغو تحریم‌ها و هسته‌ای)، هفته آینده یک گروه کارشناسی سوم نیز برای گفت‌وگو در خصوص ترتیبات عملی مورد نیاز برای اجرایی شدن لغو تحریم‌ها و سپس بازگشت آمریکا به برجام ایجاد شود.

این در حالی است که «حرف قطعی» نظام، که در سخنرانی نوروزی رهبر معظم انقلاب نیز تصریح و تاکید دوباره شد، کاملا روشن است. ایشان فرمودند:

سیاست کشور در باب تعامل با طرف‌های برجامی و خود برجام صریحا اعلام شده از این سیاست هیچ تخطی نخواهیم کرد چرا که این سیاست اعلام شده و مورد اتفاق بوده است. آمریکایی ها باید تمام تحریم ها را لغو کنند و بعد راستی آزمایی می‌کنیم اگر به معنای واقعی کلمه لغو شود بدون هیچ مشکلی به تعهدات بر خواهیم گشت. ما قول آمریکایی ها را معتبر نمی دانیم.

و در حالی که عراقچی و ظریف حرف از «راستی‌آزمایی فوری» می زنند و عراقچی آشکارا(و برخلاف همه اصول دیپلماتیک) برای مکتوب کردن توافق هول و ولا نشان می‌دهد، رهبر انقلاب در همان سخنرانی تاکید کرده بودند که جمهوری اسلامی هیچ عجله‌ای ندارد:

...ما برای این پیشنهاد هم عجله نداریم. بله ما هم معتقدیم باید از فرصت ها استفاده کرد، اما عجله هم نخواهیم کرد چرا که در بعضی مواقع خطرش از منفعتش بیشتر است ما در برجام عجله کردیم.

حال این سخن از «گام به گام» شدن تعهد در برابر تحریم چیست؟ «کارگروه سوم» یعنی چه و اعضای آن چه کسانی هستند و آیا درباره مفاد تصمیمات آن‌ها اطلاع‌رسانی دقیق صورت می گیرد؟ نکند دوباره پای یک گروه بحران در میان باشد؟

به هر روی، جناب عراقچی و رییس ایشان، جواد ظریف، سابقه جالبی در رعایت خطوط شروط اساسی و حفظ خطوط قرمز نظام، لحاظ منافع ملی کشور، تسلط بر مفاد آن چیزی که به طرفیت از 85 میلیون ایرانی امضاء کردند و...ندارند و طبیعی است یک اهل فن، ترجیح دهد بر اساس قرائن و شواهد و «سوابق» بیّن و آشکار قضاوت کند، تا «اطمینان‌بخشی»های جناب عراقچی، که در مذاکرات برجام، از دل همین ژست «همه چیز تحت کنترل است»، خبط و خطاهایی بزرگ و نابخشودنی چون «مکانیسم ماشه» بیرون آمد.

مردم ایران هنوز عبارت امضای کری، تضمین است را از یاد نبرده‌اند که از دل اظهارات عراقچی بیرون آمد و تیتر رسانه اصلاح‌طلب شد و در آخر مشخص شد امضای کری که هیچ، امضای اوباما هم تضمین نیست بلکه دروغ است.