
به گزارش حلقه وصل، قدیمیترین جلسه و محفل شعر کشور، تاریخش به قدمت عمر انقلاب اسلامی است. جلسهای که سالها پیش به ابتکار شخصیتی ادیب و اهل فضل، «آیتالله خامنهای» بنا نهاده شد و بزرگان زیادی را دور هم جمع کرد. مهرداد اوستا، سیدحسن حسینی، مشفق کاشانی، حمید سبزواری، قیصر امینپور، علی معلم دامغانی، حسین اسرافیلی و... فقط تعدادی از نامهای بزرگ این جلسات بودند.
شاعران حالا هر سال منتظرند که نیمه ماه رمضان از راه فرا رسد تا شاید بخت با آنها همراه شده و به این محفل دعوت شوند. دعوتی که حال و هوای جوانترها را به خود گرفته است و شاهد رویشهای تازهیی در عرصه شعر فارسی است. اضافه شدن کشورهای فارسی زبان چون افغانستان، پاکستان و حتی کشورهای عربی مانند فلسطین، یمن، بحرین و لبنان نیز یک حرکت رو به جلوی این محفل طی این سالهاست.
درباره موضوع هماهنگی و پشتیبانی این جلسه که جذابترین جلسه ادبی کشور به شمار میآید در رسانهها کمترین شنیدهایم. جلسهای که چندسالی است «علیرضا قزوه» شاعر نامدار انقلاب اسلامی آن را مدیریت میکند. اتفاقات حاشیهای این محفل بهانهای شد تا گفتوگوی صمیمی را با مجری جلسه ترتیب دهیم و پای حرفهای ناگفتهاش بنشینیم، که تقدیم مخاطبان میشود.
آقای قزوه! شما چند سال است در جلسه ادبی ماه رمضان بیت رهبر معظم انقلاب حضور دارید؟
نزدیک به 30 سال است من در این محفل ادبی حضور دارم و شاید یکی از قدیمیترینها و یا قدیمیترین عضو دیدار رمضانه باشم. تمام اساتید برجسته و پیشکسوت از جمله استاد اوستا، مشفق، سبزواری، نصرالله مردانی، سیدحسن حسینی و بهجتی شفق و دوستان رهبری و جوانان که آمدند و رفتند را از نزدیک نظارهگر بودم.
9 سال است مدیریت این محفل را برعهده دارم و نقش کوچکی را در انتخاب شاعران داشتهام. من غیر از 2 سال، همه جلسات را دیدهام و این برای من یک تجربه مهم و با ارزش است؛ واقعاً تلاش میکنم در این جلسه امانتدار باشم.
بحث مدیریت این جلسه را چه کسی به شما واگذار کرده است؟
مجریگری و مدیریت این جلسه به من سپرده شده و من هیچگاه خودم نیامدهام تا مدیر شوم. بعد از فتنه سال 1388 دوستانی از حضرت آقا سوال کردند که چه کسی این محفل را مدیریت کند، ایشان فرمودند «فلانی». این برای من بزرگترین افتخار است و من این را بزرگترین امانت میدانم و آن را با هیچ چیزی، حتی تمام دنیا عوض نمیکنم.
اگر یک اتاق پُر از سکه، دلار و طلا بیاورند و به من بدهند حضور در جلسه شعرخوانی رهبری را با آن عوض نمیکنم.
چه چیزی در این جلسه بیشتر از همه چیز برای شما اهمیت دارد؟
رضایت حضرت آقا و امانتداری اصلیترین چیزهایی است که برای من مهم است.
درباره همین موضوع تا بحال مورد تهمت هم قرار گرفتهاید؟
تهمتهای زیادی در این رابطه به من وارد شده و حرفهایی شنیده شده که برخی از آنها را پیگیری قضایی کردهام تا انشاءالله تهمت زدن باب نشود، به این گونه که هر کسی بخواهد به راحتی تخریب کند و تهمت بزند. من همه چیز را در جلسه شعرخوانی محضر رهبر معظم انقلاب امانت میدانم.
این جلسه چقدر در بحث شعر تاثیرگذار بوده است؟
معتقدم واقعاً این جلسه در تمام ابعاد توانسته، جلسهای بسیار با ارزش و تاثیرگذار در جریان شعر کشور باشد.
نگاه شاعران به رهنمودهای حضرت آقا چگونه است؟
تمام شاعران رهنمودهای آقا را با جان و دل میپذیرند و قبول دارند. هر ساله رضایت حضرت آقا نسبت به این جلسه بیشتر میشود. جلسه شعر خوانی در محضر رهبر انقلاب در ده سال گذشته سیر صعودی داشته است و شعرهایی که در این محفل خوانده شده همه نشان میدهد که تلاش و زحمت زیادی کشیده شده است.
شما برای این جلسه چقدر وقت میگذارید و کار میکنید؟
ما واقعاً برای این جلسه در طول سال رصد میکنیم. زحمت میکشیم و کار میکنیم. هر جلسه و برنامهای که برگزار میشود باید برای آن وقت گذاشته شود و جدی گرفته شود تا موفق باشد. موفقیت این جلسه هم به دلیل جدی گرفتن آن بوده است.
شعرهایی که در محضر رهبر انقلاب قرائت میشود، انتخاب و گزینش میشوند؟
هیچ گزینشی در انتخاب شعرها وجود ندارد. ما فقط به شعرهای شاعران امتیاز میدهیم و میگوییم کدام شعرتان امتیاز بیشتری دارد و این شعر نیز ممکن است یک شعر عاشقانه باشد.
بسیاری از شاعران در این محفل شعردلخواه خودشان را قرائت میکنند و گاهاً به امتیاز ما نیز توجهی ندارند و شعرشان نیز مورد توجه و تحسین رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است.
انتخاب شاعران چگونه است و آیا دسته بندی خاصی صورت میگیرد؟
ما همه شاعران را دعوت میکنیم و به کسی هم نمیگویم شما این شعر را بخوان و آن شعر را نخوان. شاعری از بندرعباس امسال شعر عاشقانه خواند و آقا هم چقدر تحویلشان گرفت.
شاعر دیگری موضوع دیگری داشت و عارفانه بود. ما بهترین شعرها را به لحاظ تکنیک مشورت میدهیم و توصیه میکنیم با کدام شعر حضور داشته باشد ولی اینگونه نیست که حتماً شعر مورد تایید ما خوانده شود. ما به همه سلیقهها احترام میگذاریم و تلاش داریم چهرههای گمنام و کسانی که شهرستانی هستند و در محیطهای دور که با سختی بزرگ شدهاند و شعر گفتهاند را دعوت کنیم و به رخ بکشانیم.
هر سال در کنار شاعران پیشکسوت و معروف، چهرههای جدید زیادی را دعوت کردهایم و برای آنها وقت گذاشتهایم و جواب داده است.
مطالبات رهبر انقلاب در حوزه شعر چقدر پیگیری میشود؟
ما ماجرای صحبتهای حضرت آقا را حتماً جدی میگیریم و انشاءالله در تمام کشور و در هر 31 استان تلاش میکنیم که جریانسازی کنیم. درباره صحبتهای ایشان چند محور پیگیری میشود. «رقص شمشیر» و «هجو آل سعود» خیلی جدی توسط بچههای ما پیگیری خواهد شد.
تأکید رهبر انقلاب بر هجو علت خاصی داشت؟
اینکه رهبر انقلاب بر هجو تاکید کردند بخاطر لیاقت آل سعود بود. آنها لیاقت طنز را ندارد چون طنز فاخر است و این آدمها در حدی هستند که باید مورد هجو قرار گیرند چون سطحشان پایین است. من درباره این نکته از بیانات رهبری فکر کردم که چرا ایشان میگوید باید آل سعود هجو شود. اینها لیاقت طنز را ندارند و باید هجو شوند.
نکته دیگری که آقا مطالبه کردند درباره امام خمینی (ره) بود، که فرمودند درباره ایشان حتماً منظومه کار کنید. ما حتماً پیگیر این موضوع خواهیم بود و در دستور کار قرار میدهیم و حتما منظومههای حماسی و بخصوص درباره امام خمینی (ره)، که در همین زمینه تولید کتاب درباره ایشان از اهداف ما خواهد بود.
در کارهای ادبی، فکری و فرهنگی در حوزه هنری حتماً مطالبات رهبری از محورهای کار ما خواهد بود و تلاش میکنیم هنرمندان صاحب ذوق و همه کسانی که میتوانند کار خوب انجام دهند را ترغیب کنیم تا آثار فاخری تولید شود. لذا تولید منظومه و کتاب برای امام خمینی (ره) و هجو کردن و رقص شمشیر از برنامههای جاری ما خواهد بود که بطوری جدی پیش خواهد رفت.
در فراخوان سراسری شعر رقص شمشیر جایی هم مشارکت دارید؟
بله، حوزه هنری بخش البرز در این فرخوان مشارکت دارد و در ادامه این روند برنامههای مفصلی را اعلام خواهیم کرد.
کنگره و جشنواره خاصی در این حوزه در دستور کار قرار گرفته شده است؟
برای هر کنگره و جشنوارهای وقت و زمان مناسب لازم است تا موفقیت حاصل شود. ما در کار فرهنگی وقت، زمان، فکر و هزینه لازم داریم که اگر کار باارزش باشد باید همه هزینهها را پرداخت کرد. نیروی انسانی با ذوق زیادی داریم و مشکل مالی در میان نیست و اگر مشکلی وجود دارد؛ مشکل وقت و فکر و ایده است.
طرحهایی که حضرت آقا مطرح کردهاند، طرحهای تازهای هستند که باید آنها را ادامه دهیم.
سال آینده شما در این محفل به عنوان مسئول خواهید بود؟
شاید همکاری بنده در زمینه انتخاب شاعران کم شود و نهایتاً فقط یک اجرا برعهده من باشد و شاید هم اجازه بگیرم و کار اجرا را نیز بر عهده شخص دیگری بگذاریم. من واقعاً خسته شدهام؛ فشارهایی که در این مدت به من وارد شد، خیلی زیاد بود و یک تنه بار تمام تهمتها و حرفها را بر دوش کشیدم و این بار، بار سنگینی است که یک تنه نمیتوانم از عهده آن بر آیم. ده شانه دیگر لازم است تا زیر این بار ایستادگی کند و من خودم را کنار بکشم. اگر تا به امروز این بار را به تنهایی به دوش کشیدهام واقعاً سخت بود. دوستان مطلع هستند که امسال چه فشارهایی بر من وارد شد. این فشارها شکننده بود ولی من تلاش کردم از انصاف و عدالت دور نشوم.
جایگاه این جلسه را چطور میبینید؟
برای من شخصیت حضرت آقا و جلسه ایشان بسیار مهم و ارزشمند بوده و جایگاه والایی دارد و تلاش میکنم خواستههای ایشان را به قدری که میتوانم انجام دهم. بچههایی که به این دیدار میآیند حقشان باشد و حق کسی ضایع نشود.
آیا تعداد صندلیهای این جلسه محدویت دارد؟
هر سال تعداد نفرات شاعر زیاد است و همه اشتیاق دارند و تعداد صندلیهای محدود موجود جوابگو نیست و باید این جلسه در حسینیه پایین در یک جمع عمومی برگزار شود. اگر اعلام کنند سال آینده هزار نفر حضور داشته باشد باز هم محدودیت وجود دارد چون مشتاقان زیادی وجود دارد.
امسال اتفاق ویژه و حاشیهای که مربوط به شما باشد، وجود داشت؟
برخیها در بین چند هزار شاعر ممکن است اخلاق را زیر پابگذارند. خلاف، دروغ، تهمتهای بدجور به آدم بچسبانند. من همه اینها را تجربه کردهام. امسال شخصی بود که علیه من صحنه سازی کرده بود و مدعی بود که آقای قزوه با موتور من را زده است! من اصلاً موتور ندارم و موتور سواری بلد نیستم! چیزهای عجیبی پیش آمد و برای جلب من مامور آورده بودند و حکم تعقیب قضایی صادر شده بود.
کسی من را به یک قاضی معرفی کرده بود و عنوان کرده بودند او فراری است و کم مانده بود بگویند من قاتل فراری هستم. امسال همه چیز داشتیم و جنگل مولا بود در این قضایا. واقعاً آدم این جور تجربیاتی را از سر میگذراند اما ارزش دارد، چون من بعد از جلسه رضایت حضرت آقا را میبینم، علیرغم تمام این سختیهایی را که ما به دوش میکشیم میبینم اما ارزش دارد.
منبع: خبرگزاری دفاع مقدس