جلوگیری از آلزایمر فرهنگی یا سربازهای فرهنگی هنری گفتمان انقلاب

سرویس حاشیه نگاری _حامد بامروت‌نژاد: در انتخابات امسال یکی از مواردی که به خوبی به چشم می‌آمد کثرت و تنوع تولیدات محصولات چندرسانه‌ای در حمایت از گفتمان انقلاب و نه به روحانی بود. زمینه‌ای که در سال‌ها و مقاطع دیگر در بهترین حالت به وضعیتی برابر می‌رسید در این دوره از انتخابات از سوی گفتمان انقلاب پیشی گرفت و ابتکار عمل به دست گفتمان انقلاب افتاد. در این نوشتار قصد دارم تعدادی از این محصولات را نام بیاورم، هم به منظور خدا قوت گفتن و هم گردآوری این حرکات موفق و رو به جلو.

ملاکم برای انتخاب این آثار تولیدات اصلی حوزه های مختلف در کنار گستره توزیعی آنهاست که به یک معنا می تواند به اثرگذاری آنها دلالت کند.

مستند

مستند «فروشنده»؛ این مستند در حجم وسیعی در فضای مجازی منتشر شد. فقط پست اصلی این مستند بیش از 2 میلیون بازدید در فضای مجازی داشت. تلاش سازندگان در توزیع اثر بعد از ممانعت هایی که در اکران های دانشگاهی داشت موفقیت آمیز بود و توانست در شهرها با هزینه های مردمی تکثیر و دست به دست بین مردم بچرخد.

مستند «پرزیدنت آکتور سینما» به کارگردانی محمدرضا بورونی؛ این مستند توسط سفیرفیلم در موقعیتی خوب تولید شد و توانست تا حدودی اکران هایی را هم در سطح دانشگاه داشته باشد. همچنین نسخه الکترونیک آن روی اینترنت گذاشته شد.

مستند «فراموش‎شده‌ها» به کارگردانی میکائیل دیانی؛ این مستند که نه برای انتخابات بلکه دی ماه سال 95 تولید شد به مسئله فیش‌های نجومی و بی عدالتی در جامعه پرداخته است. فراموش شده ها در ایام انتخابات و در میانه ی دوگانه اشرافیت_توجه به محرومین فرصتی دوباره یافت تا مجدد دیده شود.

مستند «قرارداد 19ژوئن» به کارگردانی ایمان گودرزی کاری از مدرسه سینمایی عمار بود که با محوریت قراردادن قرارداد الجزایر و مذاکرات تیم ایرانی با آمریکا برای شرایط تحویل گروگانهای لانه جاسوسی و در دی ماه 95 ساخته شده بود. این مستند که به طرز شگفت انگیزی به مخاطب امروزی شباهت برجام را با قرارداد 19ژوئن نشان می داد توانست در بحبوحه ی فضای انتخاباتی و با تکیه بر برجام، مجال دیده شدن پیدا کند. این مستند نتوانست به درستی توزیع شود و حضورش به اکران هایی محدود در دانشگاه ها و مکان های عمومی خلاصه شد.

فیلم داستانی

«ترمینال غرب» به کارگردانی قربانعلی طاهرفر؛ این فیلم که به مدت 75 دقیقه به مسئله تغییر نگاه دولت جمهوری اسلامی بعد از انتخابات سال 92 به مسئله هسته ای می پردازد توانست بر موضوع اخراج دانشمندان هسته ای تکیه کند و در ایام منتهی به انتخابات حرفی به روز داشته باشد. ترمینال غرب در اردیبهشت 96 وارد شبکه نمایش خانگی شد و در سطح وسیعی در اختیار مخاطبی متفاوت از مخاطب شبکه های مجازی قرار گرفت.

برنامه‌ها و کلیپ‌های فضای مجازی

«گفتگوهای 96» که توسط کانال @ArmanTv و به سردبیری میلاد گودرزی انجام شد و با چهره هایی جنجالی مصاحبه ای چالشی انجام داد. مصاحبه هایی که بعضی هایشان تا مدت‌ها خوراک کانال ها و واکنش های مختلف بود. مثل گفتگو با حسین دهباشی و صادق زیباکلام. تیم آرمان تی وی علاوه بر گفتگوهای 96، کلیپ ها و مصاحبه های دیگری هم تولید کردند که به دلیل چابکی و اهل رسانه بودن تیم تولید کننده به خوبی دیده شده و فضا را دست گرفتند.

فیلم طنز «خط خطی» توسط کانال@Khat57 و با اجرای خلاقانه و حرفه‌ای علی زکریایی به صورت مرتب و در ده قسمت در ایام انتخابات منتشر شد که با زبانی طنز و به صورت استندآپ کمدی به مسائل و اتفاقات مربوط به انتخابات 96 می پرداخت. لحن روان و عامیانه، اجرای طنازانه و تولید ساده ی خط خطی باعث شد این مجموعه و مشتقات اش به خوبی در فضای مجازی دیده شده و تاثیر بگذارد. کار علی زکریایی فقط متوقف به خط خطی نبود. مجموعه کلیپ های صوتی  همیچ که از کانال @Radiomoon منتشر می شد و همچنین کاورخوانی های زکریایی هم در ایام انتخابات خوراک خوبی را در فضای مجازی و برای مخاطب عام فراهم می کرد.

«دکترسلام» با اجرا و کارگردانی محمدعلی صدری‌نیا هم که مخاطب ثابت و فراگیر خود را مخصوصا در طیف دانشجو دارد توسط خبرگزاری دانشجو منتشر می شد که تا 19 اردیبهشت (یعنی 10 روز مانده به انتخابات) به صورت هفتگی اتفاقات یک هفته گذشته را به صورت طنز مرور می کرد.

کانال‌های تولید و نشر محتوای طنز

در ایام انتخابات کانال‌های مختلفی اقدام به تولید و نشر مطالب طنز به منظور قابل فهم کردن اظهارنظرها و اتفاقات می کردند. مطالبی که به زعم حقیر در حکم مثال های شهید مطهری بودند در ارائه مباحث فلسفی و دینی. این کانال ها تلاش می کردند با کنار زدن رویه ی مباحث، مخاطب را به عمق و باطن آنها هدایت کنند و حسن و قبح حرف ها را به این طریق برای مخاطب عام جا بیاندازند. کانال هایی از قبیل:

«طنزیم» به آدرس @tanzym یکی از کانال هایی بود که بیشترین حجم تولید مطلب طنز را به خود اختصاص داد. کانالی که سعی می کرد هیچ اتفاق و اظهار نظری را از تیررس طنزپردازی مصون ندارد. اهالی فضای مجازی طنزهای این کانال را در موقعیت هایی مثل کودتای ترکیه در ذهن دارند.

«سپنج» به آدرس @Se_Panj یکی از کانال های طنزی بود که هر با تولید مطلب و هم با بازنشر مطالب کانال های طنز دیگر در تولید مطالب کمک می کرد.

«دکترسلام» به آدرس @Drsalaam پرمخاطب ترین کانال در بین کانال های طنز است که علاوه بر تولید مطلب و کلیپ طنز مطالب برگزیده ی کانال های دیگر را هم پوشش می دهد.

«خط57» هم به آدرس @Khat57 یکی دیگه از کانال های طنزی بود که با تنوع خوبی از قالب‌های مختلف هنری در ایام انتخابات حضور داشت و تولید محتوا می کرد.

در حوزه مستند انتخاباتی هم مستند دوم آقای رئیسی به کارگردانی مهدی نقویان کار خوب و سروشکل داری بود که توانسته بود هم از نظر محتوایی و از نظر فرمی از عهده ی کار بربیاید و آشفتگی های مستند اول را نداشته باشد.

در حوزه موسیقی کار دندان‌گیری تولید نشد. چند سرود بود و یک ترانه به خوانندگی محمدجواد موحد که شاید به دلیل ضعف در شعر نتوانست به خوبی دیده شود.

در حالی که در سال‌های پیش و در موقعیت‌های حساس دیگر یکی از نقاط قوت جبهه انقلاب ترانه و موسیقی به موقع و به هنگام بود که متاسفانه در این انتخابات این اتفاق نیفتاد.

تک حمله هایی هم مثل فیلم آرشیوی سخنان آقای روحانی در مجلس و پاسخ شهید چمران به ایشان، کلیپ رپ اعتراضی سلام رئیس ، کلیپی با عنوان «حضور حامیان روحانی در جمع حامیان رئیسی» و.... هم بود که توانستند به صورت پارتیزانی در سطح وسیعی پخش شوند.

فیلم هایی مثل ماجرای نیمروز و یتیم‌خانه ایران و انیمیشن نبرد خلیج فارس 2 را هم می‌توان جزو داشته‌های گفتمان انقلاب در این انتخابات به حساب آورد که در طول سال می‌توانست به تثبیت گفتمان ما کمک کند.

نقطه ضعف مان را در این حوزه باید بررسی کنیم. آیا مشکل از ارتباط با مخاطب عام بود؟ آیا این مشکل به دلیل نوع پرداخت نخبگانی این آثار بود؟ و یا در بسترهایی که پیام را منتقل می‌کردیم؟ (مثل تلگرام و ...) و یا در قدرت توزیع شبکه‌ای مان؟ یا در توان اقناع‌کنندگی‌مان؟

مشکل از کجا بود که تولید داشتیم، متنوع و متکثر. ولی نتوانستیم اقناع کنیم؟ آیا دو هفته و یک ماه برای اقناع مخاطب عام زمان کافی‌ای است؟ طرف مقابل چه امکاناتی برای نشر محتوای خود داشت؟ و چگونه از این امکانات استفاده کرد؟

به نظر می‌رسد باید برای سوال‌های بالا فکر کرد و به جواب رسید تا بتوانیم عملیات‌های خود را اصلاح کنیم.

سعی کردم با توجه به حافظه خود داشته‌ها و نقاط قوت گفتمان انقلاب در موقعیت انتخابات 96 را در حوزه فرهنگ و تولید محصولات هنری مرور کنم. به یقین ممکن است محصولاتی از دید حقیر دور مانده باشد. شما در کامل تر شدن و ثبت این اتفاقات خوب یاری کنید (با ارسال نظرات خود به@Hameh ) کمک کنید تا این لیست کامل‌تر شود و هنرمندان خود را بیشتر بشناسیم.