باید از شورای عالی انقلاب فرهنگی مطالبه کنیم

سرویس پرونده: با توجه به قرار داشتن در آستانه دو انتخابات مهم، یکی ریاست جمهوری و دیگری شوراهای اسلامی شهر و روستا، از مهمترین مسائلی که باید کاندیداها در نظر داشته باشند مسئله فرهنگ است، در همین زمینه گفتگویی داشتیم با آقای مجید عسگری از فعالان فرهنگی کشور که متن این گفتگو را در ادامه خواهید خواند.

رهبر انقلاب در صحبت‌هاي اخيرشان، از وضعيت فرهنگي كشور اعلام نارضايتي كردند، به نظر شما اين نگراني در چه حوزه‌اي مي‌تواند بيشتر باشد؟

برای بررسی اينكه حضرت آقا در چه حوزه‌ای بيشتر نگران هستند نبايد فقط به  چند جمله‌ای كه آقا در صحبت‌شان درباره فرهنگ گفتند، اكتفا كرد. بايد دوستان كليه صحبت‌هاي حضرت آقا را چه در حوزه فرهنگ، چه در حوزه سياست، اقتصاد، اجتماع و فناوري مطالعه كنند. حضرت آقا فرهنگ را زيربنا و زيرساختی براي كل تحولات جامعه مي‌دانند و از اين جهت متأسفانه در جامعه ما به ويژه در بين مديران فرهنگي، اين نوع نگاه، درك نشده و بارها در جملات مختلف و در ديدارهاي مختلف، حضرت آقا فرمودند كه اگر بخواهيم در جامعه و در حوزه‌هاي سياسي و اقتصادي متحول شویم، نيازمنديم كه اول فرهنگمان متحول شود. متأسفانه این مهم در بين مديران فرهنگي، مسئولين فرهنگي و فعالان فرهنگي به خوبي درك نشده است.

متأسفانه نگاه ما به فرهنگ، انتزاعي است. حضرت آقا دریکی از سخنرانی های خود فرمودند: بالاخره غرب دارد از لحاظ اخلاقي سقوط مي‌كند و شكست مي‌خورد... آقا مي‌فرمايند كه من به بعضي از مسئولين فرهنگي گفتم كه اين مباحث را ببينند و تأكيد مي‌كنند كه خيلي از مسئولين فرهنگي ما با مسائل فرهنگي در ميدان مرتبط نيستند و بعد ادامه مي‌دهند كه كتاب بخوانند؛ كتاب‌هاي گوناگون را ببينند، که غالباً بركنار هستند از اين قضيه.

به نظرم يكي از مشكلات اساسي ما در حوزه فرهنگ اين است كه متأسفانه مسئولين فرهنگي ما در تمامي نهادها با فرهنگ و با مسائل واقعي مرتبط نيستند، لذا تصميم‌گيری‌ها و ساز و كارها به سمت مسائل انتزاعي و غيرواقعي مي‌رود. حضرت آقا در جاهاي مختلف فرمودند كه مسئولين فرهنگي، دوستان مختلف بروند اين جوانان، اين افرادي كه در گوشه كنار دارند در مورد فرهنگ كار مي‌كنند را جمع کرده و متشكل كنند. ‌در يكي از سخنراني‌ها فرمودند يا نشد و يا نتوانستند...

وضعيت فعلي كشور به لحاظ فرهنگي به چه شكلي است كه به نظر شما اين دغدغه و نگراني ايجاد شده، شما چه تصويري از وضعيت كلي فرهنگی كشور داريد؟

به نظر من مهمترين نكته‌ای كه وجود دارد اين است كه ما درگير اولويت‌هاي فرهنگي نيستيم. يعني كساني كه در حوزه فرهنگ مشغول به كار هستند، بيش از آنكه به اولويت‌هاي فرهنگي بپردازند، به كارهاي ويتريني می‌پردازند. صحبت حضرت آقا يادمان باشد که در چند سال پيش فرمودند: بنده از كارهاي ويتريني در حوزه فرهنگي نگرانم. به نظر من اين سخنان حضرت آقا کلی است يعني در آن جاهايي كه به ظاهر، فعاليت‌هاي فرهنگي موافق‌ حركت‌هاي نظام انجام مي‌شود، متأسفانه كارها ويتريني دیده می‌شود. كارهایی که خيلي عميق نيست.

مديران فرهنگي و فعالان فرهنگي نتوانستند در حوزه فرهنگي با آن نگاه كلاني كه حضرت آقا در این حوزه دارند، ورود پیدا كنند و كارهای انجام شده، اولويت‌دار نیست.

همان طور كه آقا فرمودند؛ نسل جوان آب‌ديده و مؤمن دارند در كشور و در عرصه هنر و در عرصه‌هاي مختلف فرهنگي رشد مي‌كنند؛ ولی متأسفانه مسئولين فرهنگي از همه اين گروه‌ها نمي‌توانند پشتيباني كنند و اين نسل جوان را به كار بگيرند.

مثلا در مجموعه‌اي 20-25 گرافيست در بازه زماني دور همديگر جمع شدند و به تناسب دغدغه‌هاي مقام معظم رهبري از فتنه گرفته تا بيداري اسلامي و موضوع جمعيت، پوستر توليد کردند. این آثار در سايت گذاشته می‌شوند و به صورت رايگان قابليت دانلود دارند. چرا مسئولان فرهنگي واقعاً از اينها حمايت نمي‌كنند؟ نهادهاي فرهنگي چقدر توانسته‌اند متناسب با تك‌تك دغدغه‌هاي مقام معظم رهبري توليد آثار فرهنگي كنند؟ مي‌بينيم بيست تا جوان به اندازه كل نهادهاي فرهنگي دارند پوستر توليد مي‌كنند. واقعاً جاي نگراني دارد.

فاصله گرفتن مسئولان فرهنگی از فرهنگ و جامعه به نظرتان چه ضربه‌ای به ساختار فرهنگی كشور می‌زند؟

مشخصاً فضاي سبك زندگي مسئولين را عوض می‌كند و خروجی‌های فرهنگي ما، غير كاربردي و غيرواقعي مي‌شود. اصل كار فرهنگي دو بخش است: يك بخش، كارهايي است كه نيروهاي انساني يعني مبغلين و فعالان فرهنگي انجام می‌دهند، مانند سخنراني، هيئات و امثال اينها. بخش ديگر توليدات فرهنگي است مثل تولیدات سينمايي، ديجيتال، كتاب، رسانه‌ها و غيره.

با توجه به اينكه فضاي نوين دنيا در حال رشد است و ما مجبوريم به اين سمت حركت كنيم، وقتي مسئولين از فضاي واقعي جامعه دور باشند، قطعاً خروجي‌هاي فرهنگي به سمت يك فضاي غيرواقعي مي‌روند. نكته دوم این‌كه تصدي‌گري بيش از اندازه در حوزه توليدات فرهنگي در فضاهاي فرهنگي وجود دارد كه باعث شده باصطلاح توليدات فرهنگي ما به صورت غيركاربردي و بي‌خاصيت باشند. مسئولان فرهنگی باید اجازه  بدهند كه بودجه‌هاي فرهنگي توسط اين جناح مؤمن هزینه شود و از تصدي‌گري دست‌بردارند.

به نظر شما اين تشكل‌هاي مردمي و جوان‌هاي فعال، چه تلاشي براي رفع نگراني مقام معظم رهبری در حوزه مسائل فرهنگی مي‌توانند انجام بدهند؟

يكي اينكه بايد متشكل بشوند و ايجاد يك گروه‌هاي بزرگ منسجم بكنند. ما بايد بتوانيم دغدغه‌هاي حضرت آقا را به صورت كاملاً منظم، فهم كنيم و در قالب توليدات فرهنگي خيلي خوب به جامعه ارائه بدهيم. نكته دوم اينكه بين خودمان خوب تقسيم كار كنيم و هر كسي يك بخشي از كار را شروع كند. يكي در موضوع جمعيت، يكي در موضوع اقتصاد مقاومتي، يكي بر روي مسائل بيداري اسلامي و مخاطبين مختلف را اعم از عمومي و غيره را با نوع نگاه حضرت آقا آشنا بكنند.

نكته بعدي كه مهم و از دغدغه‌هاي آقا است، مسئله فرهنگ عمومي یا سبك زندگي است که بيش از ده -پانزده سال است كه تأكيد دارند و همچنان اين مسئله روي زمين مانده است. آقا فرمودند ما اگر بخواهيم كشور به لحاظ فرهنگي رشد بكند بايد فرهنگ عمومي مردم تغيير پيدا كند. من به نظرم يكي ديگر از كارهايي كه در زمینه فرهنگ عمومي بايد بكنيم، مطالبه از شوراي عالي انقلاب فرهنگي است که حضرت آقا در دولت‌هاي مختلف از اين شورا خواسته بودند كه بر اين حوزه تأكيد كنند. بچه‌ها از اين شورا بخواهند كه سياست‌گذاري‌هاي متناسب با اين دغدغه حضرت آقا را خيلي جدي‌تر و زودتر انجام دهد.

اگر صحبت پاياني داريد در خدمتتان هستیم...

يك نكته‌ مهم این که دوستان فرهنگي، صحبت حضرت آقا در بين اعضاي مجلس خبرگان را بارها مطالعه کنند، چون به نظرم يك مانيفست است. برخی از سخنراني‌‌های حضرت آقا مانيفستي است. يكي معمولاً سخنان ایشان در چهارده خرداد است و يكي در بين اعضای مجلس خبرگان، يكي هم در مشهد مقدس و روز اول نوروز. به نظر من يكي از مشكلات این است كه ما صحبت‌هاي حضرت آقا را متناسب با آن شر‌ط‌هايي كه خودمان به ذهن‌مان مي‌رسد مطالعه مي‌كنيم، كل اين صحبت‌ها اگر مطالعه بشود خودش نياز دارد به كلي كار و بررسي و اينكه بايد از دل اين صحبت‌ها كلي ايده توليدات مختلف فرهنگي و فعاليت‌های مختلف فرهنگی درمی‌آيد.