سرویس پرونده: با توجه به فرا رسیدن ایام انتخابات ریاست جمهوری و همزمان با آن انتخابات شواری شهر توجه به مسئله فرهنگ و معضلات آن میتواند از مهمترین ملاکهای تصمیمگیری برای انتخاب اصلح برای جامعه باشد. با توجه به این موضوع نگاهی خواهیم داشت به دغدغههای مقام معظم رهبری پیرامون مسائل فرهنگی، که برخی از نکات مهمی که رهبری در بیش از 25 سال اخیر مطرح کردهاند را در ادامه خواهید خواند.
خيلىها خواستند، تلاش كردند، پول خرج كردند، براى اينكه بتوانند طبقه كارگر را در مقابل نظام اسلامى قرار دهند؛ اما طبقه كارگر ايستاد؛ اين خيلى مهم است. اينها بايد فرهنگ شود؛ اين را بايد همه بدانند، همه بفهمند. 7/2/92
اسلام نگاه متعادل، انسانمدار و عدالتمدار به همه عرصهها دارد. اينها بايد بشود فرهنگ زندگى ما و همين جور عمل كنيم. 7/2/92
يكى از طبايع تمدن غربى، فريب است؛ دوروئى، نفاق، دروغگوئى، تناقض در رفتار و گفتار؛ در قضيه زن هم عيناً همين جور است. آنها متأسفانه فرهنگ رایج خودشان را در كل دنيا گسترش دادهاند. امروز در دنيا كارى كردهاند كه يكى از مهمترين وظائف زن اين است كه جلوهگرى كند. 11/2/92
آموزش و پرورش يك دستگاه معمولى و عادى در عرض ساير دستگاهها نيست؛ حتّى وزارتخانههاى مشابه فرهنگى هم آن مقدار حساسيت و ظرافت و دقتى كه در اين مجموعه لازم است به كار گرفته شود، ندارند. 18/2/92
اگر ما افتخار كنيم كه اين تعداد خانم روشنفكر، خانم تحصيلكرده داريم، اين خوب است، اگر بگوييم اين مقدار خانم نويسنده، خانم فعّال فرهنگى يا فعّال سياسى داريم، اشكالى ندارد؛ امّا افتخار به اينكه ما اين تعداد وزير زن، اين تعداد نماينده زن، اين تعداد معاونِ بخشهاى مختلفِ زن، اين تعداد رئيس مؤسّساتِ تجارى زن داريم، افتخار به اين غلط است. 21/2/92
صداوسيما ميتواند آنچنان فرهنگسازى كند كه زن مؤمن، فعّال، مجاهد فىسبيلاللّه، باحجاب، داراى خصوصيّات زن اسلامى، در جامعه محترم و مكرّم باشد؛ ديگران ميخواهند عكسش اتّفاق بيفتد. 21/2/92
در عرصه فرهنگ، اصول امام عبارت است از نفى فرهنگ اباحهگرى غربى؛ نفى جمود و تحجر و نفى رياكارى در تمسك به دين؛ دفاع قاطع از اخلاق و احكام اسلام؛ مبارزه با ترويج فحشا و فساد در جامعه. 14/3/92
اگر در جوامع بشرى قرآن حاكم باشد، هم سعادت دنيا هست، هم علوّ معنوى هست. راه سلامت را، راه امنيت را، راه امنيت روانى را قرآن به روى ما باز ميكند؛ راه عزت را قرآن به روى ما باز ميكند. 18/3/92
يكى از عيوب ما و جوامع ما در طول زمان اين بوده است كه گاهى فرهنگ خود را متأثر ميكرديم از فرهنگ بيگانگان. كسانى اين را در ميان جامعه ما و كشور ما به عمد ترويج كردند. 19/4/92
ما در طول دو سه قرن اخير ضربههاى سختى خورديم... ما در برآورد مسائل كشور و شناخت وضعيت كنونى كشور نميتوانيم اين دوره را نديده بگيريم. ضربههاى سختى به ما زدند؛ هم نفوذ سياسى پيدا كردند، هم نفوذ فرهنگى پيدا كردند، هم منابع ما را غارت كردند. 30/4/92
آنچه كه شما از زبان سياستمداران و دولتمردان وابسته به سياستهاى غربى و دستگاههاى استبدادى شنفتيد در زمينه تحقير ايران و ايرانى و اينكه «نميتوانيم» و چه و چه، اينها همهاش ناشى از همان سلطه فرهنگ غربى و سلطه سياسى غرب بر كشور ما بوده. اينها جزو واقعيتها است. 30/4/92
در زمينه فرهنگى هم همين جور. ما يك چرخش صد و هشتاد درجهاىِ فرهنگى نسبت به قبل از انقلاب و دوران طاغوت به شكل كلى داريم؛ جزئيات را بحث نميكنيم. با نگاه كلان، يك چرخش به تمام معنا است. البته اگر بهتر كار كنيم، بيشتر بلد باشيم، بيشتر جديت كنيم، در جزئيات هم موفق خواهيم بود. 30/4/92
آنچه كه مهم است اينکه سپاه، پاسدار انقلاب اسلامى است؛ نميخواهم بگويم اين پاسدارى به معناى اين است كه در همه عرصهها - عرصه علمى، عرصه فكرى، عرصه فرهنگى، عرصه اقتصادى - سپاه بايد بيايد پاسدارى كند؛ نه، منظورم اين نيست؛ لكن مقصود اين است كه سپاه به عنوان يك موجود زنده بايد بداند كه از چه ميخواهد پاسدارى كند. 26/6/92
عامّه مردم، بعضىها متديّنند، بعضىها متعبّدند، وقتى گفته ميشود، ميروند سراغ بارورى بيشتر؛ لكن نخبگان جامعه بايد قانع بشوند، بايد مسئله را قبول كنند؛ اگر نخبگان قبول كردند، كار سهل ميشود، كار فرهنگسازى آسان ميشود. 8/8/92
مسئولین ما بحمدالله همه اهل فرهنگند، مردان عرصه فرهنگند در درجه اول. آقاى دكتر روحانى كه رئیس جمهور ما هستند، قبل از اینكه یك عنصر سیاسى باشند، یك عنصر فرهنگى هستند. 19/9/92
بحمدالله همهتان جایگاهى براى گفتن و تأثیرگذارى دارید و منبرهایى در اختیار شما هست؛ از اینها استفاده كنید براى اینكه در جامعه و در چشم نخبگان كشور مسئله فرهنگ را در جایگاه واقعى و شایسته خود بنشانید. 19/9/92
فرهنگ، هویت یك ملت است. ارزشهاى فرهنگى روح و معناى حقیقى یك ملت است. همه چیز مترتب بر فرهنگ است. فرهنگ حاشیه و ذیلِ اقتصاد نیست، حاشیه و ذیلِ سیاست نیست، اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل بر فرهنگند؛ به این باید توجه كرد. نمیتوانیم فرهنگ را از عرصههاى دیگر منفك كنیم. 19/9/92
فرهنگ، برنامهریزى هم لازم دارد؛ نباید انتظار داشت كه فرهنگ كشور - چه فرهنگ عمومى؛ چه فرهنگ نخبگانى، دانشگاهها و غیره و غیره - به خودىِ خود خوب بشوند و پیش بروند. 19/9/92
نمیشود مسئولین كشور مسئولیتى احساس نكنند در زمینه هدایت فرهنگى جامعه... دولت و مسئولان موظفند كه توجه كنند به جریان عمومى فرهنگ جامعه. ببینند كجا داریم میرویم، چه دارد اتفاق مىافتد، چه چیزى در انتظار ما است. 19/9/92
اجازه بدهید گلهاى معطر و خوشبو طبق طبیعت خودشان، طبق استعداد خودشان، از آب و از هوا استفاده كنند، از نور خورشید استفاده كنند، رشد كنند؛ اما در كنار آنها علفهرزهها را هم اجازه ندهید كه رشد كنند؛ اگر این بود، مانع رشد آنها میشود. اینكه ما گاهى با بعضى از پدیدههاى فرهنگى بهجد مخالفت میكنیم و انتظار میبریم از مسئولان كشور كه جلوى آن را بگیرند، بهخاطر این است؛ یعنى معارضهى با مزاحمات فرهنگى هیچ منافاتى ندارد با رشد دادن و آزاد گذاشتن و پرورش دادن مطلوبات فرهنگى؛ این نكته بسیار مهمى است. 19/9/92
ما مسئولیت شرعى داریم، مسئولیت قانونى داریم در قبال فرهنگ كشور و فرهنگ عمومى كشور. و البته مىبینیم در بعضى از مطبوعات، نوشتهها، گفتهها، بعضىها با عنوان[كردن] «دین دولتى» و «فرهنگ دولتى» میخواهند نظارت دولت را محدود و تخریب كنند و بهاصطلاح یك اَنگ غلطى و مخالفتى به آن بزنند كه آقا، اینها میخواهند دین را دولتى كنند، فرهنگ را دولتى كنند! این حرفها یعنى چه؟ دولت دینى با دین دولتى هیچ فرقى ندارد... پس بنابراین فرهنگ جامعه متولى میخواهد؛ مثل اقتصاد. 19/9/92
مثل همه جاها كه نواقص را دولت تكمیل میكند، كجىها را دولت راست میكند، انحرافها را جلوگیرى میكند، البته در زمینه فرهنگ این معنا به مراتب بیشتر از مسئله اقتصاد [است]؛ من اقتصاد را به عنوان مثال عرض كردم. پس بنابراین ورود دستگاه حكومت به مسئله فرهنگ به معناى سلب فعالیت مردم نیست. فرهنگ به مردم متكى است. 19/9/92
غربىها اصرارشان و مقاومتشان برروى ارزشهاى فرهنگى خودشان از ما كمتر نیست و بیشتر هم هست؛ از ما بیشتر است. غربیها بدتر از ما لجاجت میكنند بر سر ارزشهاى فرهنگى خودشان كه در واقع ضدارزش هم هست. ما چرا بر سرِ فرهنگ خودمان پافشارى نكنیم؟ 19/9/92
كارزار فرهنگى از كارزار نظامى اگر مهمتر نباشد و اگر خطرناكتر نباشد، كمتر نیست. 19/9/92
ما چند سال قبل از این بحث تهاجم فرهنگى را مطرح كردیم؛ بعضىها اصل تهاجم را منكر شدند؛ گفتند چه تهاجمى؟ بعد یواش یواش دیدند كه نه [فقط] ما میگوییم، خیلى از كشورهاى غیرغربى هم مسئله تهاجم فرهنگى را مطرح میكنند. بعد بالاخره به بركت قبول دیگران، این حرف ما هم مورد قبول خیلى از كسانى كه قبول نمیكردند قرار گرفت! تهاجم فرهنگى یك واقعیتى است. 19/9/92
در مقابل فرهنگ مهاجم، بدترین كار، انفعال است؛ زشتترین كار، انفعال است؛ خسارتبارترین كار، انفعال است. فرهنگ مهاجم نباید ما را منفعل بكند؛ حداكثر این است كه بگوییم خیلى خب، ما در مقابل این نمیتوانیم یك حركتى انجام بدهیم، اما منفعل هم نمیشویم. 19/9/92
آنچه كشور را نجات ميدهد، تكيه به نيروى داخلى و نگاه به درون است؛ هم در زمينه اقتصاد، هم در زمينه مسائل گوناگون اجتماعى و سياسى، هم در زمينه مسائل فرهنگى. 19/11/92
ما سعادت كشور را در عمل به تعالیم اسلامى میدانیم؛ ما دنبال اقتصاد مستقل هستیم؛ دنبال فرهنگ غیروابسته به بیگانگان و فرهنگ اصیل اسلامى و ایرانى خودمان هستیم؛ ما دنبال پناه دادن به مظلوم و مقابله با ظالم هستیم؛ ما دنبال پیشرفت كشور هستیم. 28/11/92
متأسفانه خیلی از مسئولین فرهنگی ما، با مسائل فرهنگی، در میدان مرتبط نیستند [که مثلاً] کتاب بخوانند، کتابهای گوناگون را ببینند؛ غالباً برکنارند. 15/12/92
یک مسئله هم مسئله فرهنگ است؛ که آقایان هم حالا معلوم شد که نگرانی دارید، بنده هم نگرانم. مسئله فرهنگ، مسئلهی مهمی است. اساس این ایستادگی، این حرکت و در نهایت انشاءالله پیروزی، بر حفظ فرهنگ اسلامی و انقلابی است و تقویت جناح فرهنگی مؤمن، تقویت این نهالهایی که روییده است در عرصهی فرهنگ. 15/12/92
بحمدالله جوانهای مؤمنِ خوبی داریم در عرصه فرهنگ و هنر؛ فعالیت کردند، کار کردند؛ حالا بعضی جوانند، بعضی دوره جوانی را هم گذراندهاند؛ ما عامل فرهنگی کم نداریم. ما حتماً در مسئله فرهنگ [باید توجه کنیم]، دولت محترم هم باید توجه کند، دیگران هم توجه کنند. بنده هم در این نگرانی با شما سهیم هستم و امیدوارم که مسئولین فرهنگی توجه داشته باشند که چه میکنند. 15/12/92
با مسائل فرهنگی شوخی نمیشود کرد، بیملاحظگی نمیشود کرد؛ اگر چنانچه یک رخنه فرهنگی بهوجود آمد، مثل رخنههای اقتصادی نیست که بشود [آن را] جمع کرد، پول جمع کرد یا سبد کالا داد یا یارانه نقدی داد؛ اینجوری نیست، به این آسانی دیگر قابل ترمیم نخواهد بود، مشکلات زیادی دارد. 15/12/92
واقعاً باید قدر جوانان مؤمن و انقلابی را همه بدانند، همه؛ این جوانان مؤمن و انقلابیاند که روز خطر سینه سپر میکنند، هشت سال جنگ تحمیلی میروند توی میدان؛ اینها هستند. افرادی که نسبت به این جوانها با چشم بدبینی نگاه میکنند یا مردم را بدبین میکنند، خدمت نمیکنند به کشور؛ به استقلال کشور، به پیشرفت کشور، به انقلاب اسلامی خدمت نمیکنند. این جوانها را باید حفظ کرد، باید از اینها قدردانی کرد، امروز هم بحمدالله کم نیستند و زیادند. [نباید] با عناوین گوناگونی بخواهیم این جوانهای مؤمن را طَرد کنیم و منزوی کنیم؛ که البته منزوی هم نمیشوند؛ آن جوانهای مؤمنِ پرانگیزه، با این حرفها منزوی نمیشوند اینها؛ لکن خب، ما باید قدر اینها را بدانیم. 15/12/92