تهران: از کمیسیون امنیت‌ملی تا کمیسیون‌فرهنگی؛ همه برای «ژولیده نیشابوری» آمده بودند/ تخلصی که آیت‌‌الله طالقانی به شاعر داد

به گزارش حلقه وصل، بیست و نهمین «شب شاعر» پاسداشت شاعر فقید اهل بیت مرحوم محمدحسن فرحبخشیان متخلص به ژولیده نیشابوری عصر امروز با حضور چهره‌های فرهنگی در سازمان هنری رسانه‌ای اوج برگزار شد.

*درخواست ژولیده از حضرت رضا(ع) برای عنایت شاعرانه

حجت‌الاسلام پژمان‌فر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این مراسم گفت: مرحوم ژولیده نیشابوری ارادت به اهل‌بیت(ع) داشت اما او ارادت خاصی به حضرت رضا (ع) داشت که من این را به چشم دیده بودم و در خاطرم هست که فرموده بود از عنایات حضرت رضا (ع) بوده که توانسته شعر بگوید.

وی افزود: اگر اشتباه نکنم از زبان مرحوم ژولیده شنیدم که می‌گفت به یکی از مداحان 3 مرتبه گفتم که این شعرت را به من بده اما او شعر را نداد و گفت که اینها ابزار کاسبی من است و من رو کردم به حرم علی‌بن موسی‌الرضا (ع) و گفتم آقا خودتان عنایتی کنید تا بتوانم برایتان شعر بگویم که همان‌جا یک مصرع و چند روز بعد مصرع دوم و بعد از آن تا پایان عمر همینطور شعر آمد و آمد.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پایان سخنانش گفت: ویژگی ممتاز ژولیده این بود که از خودش چیزی نمی‌دانست و در اشعارش خودش را نمی‌دید و فقط اهل بیت را دید و همینطور توانست این میزان شعر در مدح اهل‌بیت(ع)بسراید.

*ژولیده یکی از پرچمداران شعر هیات بود

رضا اسماعیلی با اشاره به جایگاه ژولیده نیشابوری در ادبیات دینی و آیینی گفت: او نامی معتبر در ادبیات دینی و آیینی است. در ادبیات آئینی ما 2 دسته شاعر داریم که دسته اول به صورت ذاتی و فطری به این عرصه ورود کرده‌اند که از جنس مردم هستند و مرحوم ژولیده از این جنس است.

وی افزود: معرفت و بصیرت اسلامی موجب شده بود شاعرانی مانند ژولیده از شاعران هم عصر خود جلوتر باشد. اتفاقاً تحصیلات دانشگاهی خود حجابی است که مانع ادامه مسیر رشد شاعر می‌شود. ژولیده نیشابوری در مسیر خدمت به خاندان اهل بیت (ع) شعر می‌سرود و همان هدفی که امام حسین (ع) در قیامش دنبال می‌کرد در اشعار او دیده می‌شود.

اسماعیلی در پایان گفت: ژولیده نیشابوری یکی از پرچمداران شعر هیأت به معنای درست بود، متأسفانه اشعاری در هیأتها خوانده می‌شود که شعر هیأت نیست.

*از شعر گفتن برای اهل بیت به سبک اشعار سخیف تا بی‌اطلاعی از مقاتل

حسین اسرافیلی در بخش دیگری از این مراسم با اشاره به آسیب‌های شعر آیینی گفت: در اشعار آئینی ما با آسیب‌هایی روبرو هستیم که یکی از آنها در زبان است یعنی شاعر با همان زبانی که برای دوست دخترش شعر می‌گوید برای امام حسین نیز شعر می‌سراید. یا دیده می‌شود شاعری که هیچ مطالعه‌ای در تاریخ و مقاتل نداشته و برای اهل بیت شعر سروده است اما بسیاری از شعرا از اهل بیت گفته‌اند که خوب هم گفته‌اند که اتفاقاً مداح و نوحه خوان نیز نبوده‌اند.

وی افزود: عمدتاً کسانی که در این حوزه شعر می‌گویند از زبان ساده‌ای بهره می‌برند و استدلال می‌کنند که ما برای مردم شعر می‌گوییم در حالیکه باید به آنها گفت با این کارتان ذوق مخاطب را پایین می‌آورید. مرحوم ژولیده نیشابوری یکی از کسانی است که به خوبی در این زمینه شعر گفته در حالیکه فخامت و فاخر بودن زبان و در کنار آن استنادات تاریخی را نیز مورد توجه قرار داده است.

*ژولیده بر صدق خود افزود

مهدی مظاهری از شاعران آئینی در این مراسم گفت: شعر آئینی شعری است که در مسیر سلوک معنا دارد و شاعر آئینی پیش از شاعر بودن سالک است. در این سلوک مخاطب خیلی جایی ندارد و شاعر در جوش و خروش شاعرانه توجهی به این مسائل نمی‌کند.

وی افزود: مرحوم ژولیده نیشابوری به جای اضافه کردن سواد که خود حجاب است، صدق خود را افزوده بود.

*ژولیده نیشابوری شاعر قرن پنجم یا شاعر معاصر

سید حسین نقوی حسینی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در این مراسم با تصریح بر اینکه اشعار ژولیده را نخوانده و کتاب‌هایی را نیز که برای ژولیده بوده و به او اهداء شده بود را مطالعه نکرده، گفت: تنها در مجالس اشعار ژولیده را شنیده‌ام و فاتحه‌ای برای او خوانده‌ام. در کل عمرم نیز 3-2 مرتبه توانستم ژولیده را از نزدیک ببینم اما معتقدم که از کوزه همان برون تراود که در اوست.

وی افزود: در مجلسی شرکت کردم که آنجا مجری مراسم گفت می‌خواهم شعری از ژولیده نیشابوری که از شعرای قرن پنجم است برایتان بخوانم. او شعر را قرائت کرد و پایین آمد که من به او گفتم ژولیده در قید حیات است و از قضا با ما همشهری نیز هست.

*ژولیده با وصل کردن خود به اهل بیت(ع) خود ار مزین کرده بود

مجتبی رحماندوست در بیست و نهمین شب شاعر گفت: انسان به میزان تعلقش به ارزش‌های متعالی انسان است و هرقدر از آنها دور شود از انسان بودن دور شده است. انسانی که بیشتر از نیم قرن با زبان شعر با اهل‌بیت محشور بوده در واقع خودش را به مظاهر زیبایی چسبانده است.

وی افزود: هنر می‌آید تا پدیده‌ها را تزیین کند ولی در مورد معدن زیبایی‌هایی مانند اهل بیت (ع) باید گفت که هنر خود را با ایشان تزیین می‌کند و ژولیده نیشابوری خود را با وصل کردن به معدن پایان ناپذیری مانند اهل بیت مزین کرده است.

*ماجرای عیادت حاج‌منصور ارضی از ژولیده نیشابوری

جواد حیدری در این مراسم با اشاره به خاطره‌ای از عیادت مرحوم ژولیده همراه با حاج منصور ارضی گفت: در آخرین روزهای عمر ژولیده نیشابوری به دیدار او رفتیم که دیدم او در همان بستر بیماری مجموعه‌ای غزل در استقبال از غزلیات حافظ را سروده و در یک دیوان جمع کرده است. او دائم در مسیر امام حسین (ع) بوده است.

در این مراسم مستندی که در مصاحبه با خانواده، نزدیکان و دوستان ژولیده نیشابوری تولیده شده بود نیز پخش شد که در آن به ماجرای تخلص «ژولیده نیشابوری» اشاره شد که ظاهرا پیشنهاد آیت‌الله طالقانی به این شاعر برگزیده شده بود. در پایان این مراسم از خانواده مرحوم ژولیده نیشابوری تقدیر و تجلیل به عمل آمد.